MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 68 Sayfa Aralığı: 429 - 462 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46955/ankuayd.943760 İndeks Tarihi: 30-09-2021
MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ
Öz: Mütareke Dönemiyle ilgili olarak daha önce yapılmış çalışmalarda Müslüman Osmanlı kadınlarının teamüllere aykırı olan evliliklerinin genel itibariyle incelenmediği görülmektedir. Bu çalışmada esas olarak Mütareke Dönemi’nde değişen toplumsal hayatla birlikte Müslüman Osmanlı kadınlarının Osmanlı tebaası olan/olmayan Gayrimüslimlerle yapmış oldukları/yapmaya çalıştıkları evliliklere karşı devletin tavrı arşiv belgeleri kullanılarak incelenmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda mezhep farklılığı sebebiyle gayri meşru kabul edilen İranlı Müslüman erkeklerle yapılan evlilikler de yine Mütareke Dönemi esas alınmak suretiyle incelenmiştir. Öte yandan Javalı Araplar ile evlenen Müslüman Osmanlı kadınlarının eşleri tarafından cariye ve köle olarak kullanılmaları devletin bu evlilikleri de yasaklamasına neden olduğu için konuya dahil edilmiştir. Ana kaynak olarak Başkanlık Osmanlı Arşivi’ndeki belgeler kullanılmıştır. Ayrıca çeşitli bilim dallarındaki telif eserler, makaleler ve süreli yayınlardan da faydalanılmıştır.
Anahtar Kelime: MARRIAGES OF MUSLIM OTTOMAN WOMEN WITH NON-MUSLIMS, IRANIANS AND JAVANS DURING THE ARMISTICE PERIOD
Öz: In previous studies regarding the Armistice Period, it is seen that the marriages of Muslim Ottoman women, which was against the customs were generally not searched. In this study, especially, with changing social life during the Armistice Period, the state’s attitude towards the marriages made/ attempt by Muslim Ottoman Women with non-Muslims who were/ were not Ottoman subjects, tried to be analyzed by using archive documents. At the same time, marriages with Iranian Muslim men, which are considered illegitimate due to the secterian difference, are also examined on the basis of the Armistice Period. On the other hand, the use of Muslim Ottoman women who married with the Javan Arabs as odalisques and slaves by their spouses are incleded in the study. Because of mentioned reason, the state prohibited these marriages. Documents in the Ottoman Archives of Presidency were used as the main source. Addionally, studies in various disciplines, articles and periodicals were used.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi BCA, Yer nr:30.10 Fon Kodu: 45.286.8. s.1.
- BCA, Yer nr:30.10 Fon Kodu: 45.286.8. s.2.
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi BEO: Bâbıâli Evrak Odası Dahiliye Gelen-Giden Evrak (BEO)
- DH.EUM.AYŞ: Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Asayiş (DH.EUM.AYŞ)
- DH.EUM.2.ŞB: Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye 2.Şube Müdüriyeti (DH.EUM.2.ŞB)
- DH.İ.UM: Dahiliye Nezareti İdare-i Umumiye Belgeleri (DH.İ.UM)
- DH.MKT: Dahiliye Nezareti Mektubî Kalemi (DH.MKT)
- DH.SN.THR: Dahiliye Nezareti Sicil-i Nüfus Tahrirat Kalemi (DH.SN.THR)
- HR.HMŞ.İŞO: Hariciye Nezareti Hukuk Müşavirliği İstişare Odası (HR.HMŞ.İŞO)
- HR.İD: Hariciye Nezareti İdari Kısım (HR.İD)
- HR.SYS: Hariciye Nezareti Siyasi Kısım (HR.SYS)
- YB.021: Yabancı Arşivler Makedonya Arşivi (YB.021)
- ZB: Zabtiye Nezareti (ZB)
- Kerimoğlu, Hasan Taner, İttihat ve Terakki ve Rumlar 1908-1914, I. Baskı, İstanbul, Libra Yay., 2009.
- Kuneralp, Zeki, Sadece Diplomat, 1. Baskı, İstanbul, İSİS Yay., 1999.
- Sertel, Zekeriya, Hatırladıklarım, 5. Baskı, İstanbul, Remzi Yay., 2001.
- Aydın, Mehmet Akif, “Hukûk-ı Âile Kararnâmesi”, DİA, C.18, İstanbul, 1998, s.314-318.
- Aydın, Mehmet Akif, “Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye”, DİA, C.28, Ankara, 2003, s.231-235.
- Çalışkan, Vedat, İbrahimov, Aydın, “Çanakkale’nin Turizm Potansiyeline Eklenen Yeni Bir Unsur Gelibolu’da Beyaz Ruslar”, Çanakkale II Ekonomi ve Sosyo- Kültürü, İstanbul, 2006, s.425-434.
- Gülsoy, Ufuk, “Islahat Fermanı”, DİA, C.19, İstanbul, 1999, s.185-190.
- Erinç, Sırrı, “Cava”, DİA, C.7, İstanbul, 1993, s.170-171.
- Özkorkut Ünal, Nevin, “2014 Tarihli Meryem Yahya İbrahim İshak Davası’ndan Hareketle İslam Hukunda Bir Evlenme Engeli Olarak ‘Din Farkı’ ve Osmanlı Uygulamasına Yansımaları”, OTAM, S.37, Bahar 2015, s.289-306.
- Sarısaman, Sadık, “Birinci Dünya Savaşı Yıllarında İranlılarla Evlenme Meselesinden Kaynaklanan Problemler”, Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimler ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri, C.4, Ankara, 2016, s.205- 217.
- Serbestoğlu, İbrahim, “Öteki Perspektifiyle Osmanlı Kadının İranlılarla Evlenme Yasağı”, Uluslararası Sosyal Araştırmalara Dergisi, S.20, C.5, Kış 2012, s.213-220.
- Topçuoğlu, Ali Aslan, “Modern Hukuk Ve İslam’da Vatandaşlık Kavramının Hukukî Temeli”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.3, C.16, Ankara, 2012, s.185-215.
- Vatan
- Tanin
- Azzam, Muhammed Abdullah, Endonezya Basınında Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Türk Tarihi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2019.
- Yurt, Vedat, Osmanlı Devleti’nde 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Evliliğe Tahdit Tedbirleri: İranlılarla Evlilik Yasağı, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2019.
| APA | GÜLŞEN R (2021). MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. , 429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| Chicago | GÜLŞEN REYHAN MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. (2021): 429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| MLA | GÜLŞEN REYHAN MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. , 2021, ss.429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| AMA | GÜLŞEN R MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. . 2021; 429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| Vancouver | GÜLŞEN R MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. . 2021; 429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| IEEE | GÜLŞEN R "MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ." , ss.429 - 462, 2021. 10.46955/ankuayd.943760 |
| ISNAD | GÜLŞEN, REYHAN. "MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ". (2021), 429-462. https://doi.org/10.46955/ankuayd.943760 |
| APA | GÜLŞEN R (2021). MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0(68), 429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| Chicago | GÜLŞEN REYHAN MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ 0, no.68 (2021): 429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| MLA | GÜLŞEN REYHAN MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, vol.0, no.68, 2021, ss.429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| AMA | GÜLŞEN R MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2021; 0(68): 429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| Vancouver | GÜLŞEN R MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2021; 0(68): 429 - 462. 10.46955/ankuayd.943760 |
| IEEE | GÜLŞEN R "MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ." ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0, ss.429 - 462, 2021. 10.46955/ankuayd.943760 |
| ISNAD | GÜLŞEN, REYHAN. "MÜTAREKE DÖNEMİNDE MÜSLÜMAN OSMANLI KADINLARININ GAYRİMÜSLİMLER, İRANLILAR VE JAVALILAR İLE EVLİLİKLERİ". ATATÜRK YOLU DERGİSİ 68 (2021), 429-462. https://doi.org/10.46955/ankuayd.943760 |
