TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 31 Sayfa Aralığı: 113 - 128 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18092/ulikidince.734976 İndeks Tarihi: 08-10-2021
TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI
Öz: Finansal performans, şirketlerin hem finansal hem de finansal olmayan politikalarının sonuçlarını yansıtarakkaynakların etkin kullanımını ve riskliliklerini değerlendirir. Bu nedenle, rekabetçi iş dünyasında finansalperformans değerlendirmesi çok önemlidir. Çelik ve demir endüstrisi hem makine hem de emek yoğun birendüstridir ve buna bağlı olarak bu endüstri firmaları oldukça rekabetçi bir ortamda faaliyet göstermektedir.Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, Türk demir-çelik sektörünün finansal performansını değerlendirmektir. Buamaç doğrultusunda, Borsa İstanbul'da 2017 yılı içinde işlem gören 17 ana metal sanayi firmasının finansaloranları hesaplanmaktadır. Çalışmada likidite, verimlilik, kârlılık ve sermaye yapısı oranları finansalperformansın ana ölçütü olarak kabul edilmiştir. Analitik Hiyerarşik Süreç (AHP) kullanılarak, bu kriterler veher birinin ilgili alt kriterleri değerlendirmiş ve ağırlıklandırılmıştır. Ardından TOPSIS aracılığı ile bu ağırlıklar 17firmayı sıralamak için kullanılmıştır. Elde edilen sıralama, 2017 yılında şirketlerin kapanış fiyatlarına göresıralama ile karşılaştırılmış ve 15 şirkette (%88.235) iki sıralamanın çok yakın sonuçlar verdiği görülmüştür. Bunedenle, AHP ve TOPSIS'in birleştirilmesinin finansal performans değerlendirmesinde kullanılabileceğisonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: FINANCIAL PERFORMANCE EVALUATION OF TURKISH BASIC METAL INDUSTRY: COMBINING AHP AND TOPSIS
Öz: Financial performance evaluation is crucial for competitive business world. Steel and iron industry is both high-tech heavy machine and labor-intensive industry, which makes it operating in a highly competitive environment. Therefore, the aim of this study is to evaluate the financial performance of Turkish steel and iron sector. For this aim, financial ratios of 17 basic metal industry firms listed in Borsa Istanbul in 2017 are calculated. Liquidity, efficiency, profitability, and capital structure ratios are considered as main criteria of financial performance. By using Analytical Hierarchic Process (AHP), these criteria and related sub-criteria of each of them are assessed and weighted. These weights are then used in Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) for ranking. Obtained ranking is compared with ranking based on companies’ closing prices and results reveal that for 15 companies (88.235%) two rankings are very close. Therefore, it is concluded that combining AHP and TOPSIS should be used in financial performance evaluation.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abd Rahim, Z. H., Azhar, F. W., Abdullah Fahami, N., Abd Karim, H., and Nor Abdul Rahim, S. K. (2020). Application of TOPSIS analysis method in financial performance evaluation: a case study of construction sector in Malaysia. Advances in Business Research International Journal, 6(1), 1-9.
- Ban, A. I., Ban, O. I., Bogdan, V., Popa, D. C. S., and Tuse, D. (2020). Performance evaluation model of Romanian manufacturing listed companies by fuzzy AHP and TOPSIS. Technological and Economic Development of Economy, 26(4), 808-826.
- Bhandari, A., and Nakarmi, A. M. (2016). A Financial Performance Evaluation of Commercial Banks in Nepal Using AHP Model. International Journal of the Analytic Hierarchy Process, 8(2), 318-333.
- Bülbül, S., and Köse, A. (2011). Türk Gıda Şirketlerinin Finansal Performansının Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 71-97.
- Demireli, E. (2010). TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.
- Dumanoğlu, S. (2010). İmkb'de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 323-339.
- Ertuğrul, İ., and Karakaşoğlu, N. (2009). Performance Evaluation of Turkish Cement Firms with Fuzzy Analytic Hierarchy Process and TOPSIS Methods. Expert Systems with Applications, 36(1), 702-715.
- Eyüboglu, K., and Çelik, P. (2016). Financial Performance Evaluation of Turkish Energy Companies with Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS Methods. Business and Economics Research Journal, 7(3), 21-38.
- Fai, L. K., Siew, L. W., and Hoe, L. W. (2016). Financial Analysis on the Company Performance in Malaysia with Multi-Criteria Decision-Making Model. Systems Science and Applied Mathematics, 1(1), 1-7.
- Gumus, A. T. (2009). Evaluation of Hazardous Waste Transportation Firms by Using a Two Step Fuzzy-AHP and TOPSIS Methodology. Expert Systems with Applications, 36(2), 4067-4074.
- Omrani, S., Jafari, M., and Mansori, A. (2019). Analysis of Financial Performance of Cement Industry Manufacturing Companies in Tehran Stock Exchange Using the FAHP Technique and the TOPSIS Method. Independent Journal of Management and Production, 10(2), 512-536.
- Ömürbek, V., and Kınay, Ö. G. B. (2013). Havayolu Taşımacılığı Sektöründe TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 343-363.
- Pakkar, M. S. (2015). An Integrated Approach Based On DEA and AHP. Computational Management Science, 12(1), 153-169.
- Saaty. T.L. (1990). How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process. European Journal of Operational Research, 48(1), 9-26.
- Sharma, M. K., and Bhagwat, R. (2007). An Integrated BSC‐AHP Approach for Supply Chain Management Evaluation. Measuring Business Excellence, 11(3), 57-68.
- Shaverdi, M., Ramezani, I., Tahmasebi, R., and Rostamy, A. A. A. (2016). Combining Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS with Financial Ratios to Design a Novel Performance Evaluation Model. International Journal of Fuzzy Systems, 18(2), 248-262.
- Topaloğlu, E. E. (2014). Finansal Krizlerin BIST Metal Eşya, Makina Endeksi’nde Faaliyet Gösteren Firmaların Finansal Performanslarına Etkisinin TOPSIS Yöntemi İle Ölçülmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 286-305.
- Wang, Y. J. (2008). Applying FMCDM to Evaluate Financial Performance of Domestic Airlines in Taiwan. Expert Systems with Applications, 34(3), 1837-1845.
- Yalcin, N., Bayrakdaroglu, A., and Kahraman, C. (2012). Application of Fuzzy Multi-Criteria DecisionMaking Methods for Financial Performance Evaluation of Turkish Manufacturing Industries. Expert Systems with Applications, 39(1), 350-364.
- Yildirim, M., Karakaya, Ö., and Altan, İ. M. (2019). TOPSIS Yönteminde Maliyet ve Karlılık Oranlarının Kullanılmasıyla Finansal Performansın Ölçümü: Ana Metal Sanayi Sektöründen Bir Şirket Örneği. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 5(3), 170-181.
- Yilmaz, B., and Konyar, A. (2013). Financial Performance Evaluation of Publicly Held Lodging Companies Listed in Istanbul Stock Exchange with TOPSIS Method. European Journal of Scientific Research, 95(1), 143-151.
- Yurdakul, M., and Ic, Y. T. (2005). Development of a Performance Measurement Model for Manufacturing Companies Using the AHP and TOPSIS Approaches. International Journal of Production Research, 43(21), 4609-4641.
| APA | Acar E, sariyer g (2021). TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. , 113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| Chicago | Acar Ece,sariyer görkem TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. (2021): 113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| MLA | Acar Ece,sariyer görkem TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. , 2021, ss.113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| AMA | Acar E,sariyer g TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. . 2021; 113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| Vancouver | Acar E,sariyer g TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. . 2021; 113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| IEEE | Acar E,sariyer g "TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI." , ss.113 - 128, 2021. 10.18092/ulikidince.734976 |
| ISNAD | Acar, Ece - sariyer, görkem. "TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI". (2021), 113-128. https://doi.org/10.18092/ulikidince.734976 |
| APA | Acar E, sariyer g (2021). TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(31), 113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| Chicago | Acar Ece,sariyer görkem TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 0, no.31 (2021): 113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| MLA | Acar Ece,sariyer görkem TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, vol.0, no.31, 2021, ss.113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| AMA | Acar E,sariyer g TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2021; 0(31): 113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| Vancouver | Acar E,sariyer g TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2021; 0(31): 113 - 128. 10.18092/ulikidince.734976 |
| IEEE | Acar E,sariyer g "TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI." Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0, ss.113 - 128, 2021. 10.18092/ulikidince.734976 |
| ISNAD | Acar, Ece - sariyer, görkem. "TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 31 (2021), 113-128. https://doi.org/10.18092/ulikidince.734976 |
