Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 158 - 180 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33437/ksusbd.668255 İndeks Tarihi: 23-10-2021
Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi
Öz: Dijital teknolojilerin gelişmesiyle artan internet kullanımına paralel olarak siber suç ve tehditler de artmıştır. Dijital yerli olarak dünyaya gelen Z kuşağı, dijital teknolojileri öğretmenlerinden ve ebeveynlerinden daha fazla kullanmakta ancak karşılaşabilecekleri siber tehditler ve olumsuzluklar konusunda aynı tecrübeye sahip değildir. Yapılan çalışmada, TRC1 bölgesinde Gaziantep ve Kilis illerinde yaşayan ortaöğretim öğrencilerinin dijital okuryazarlık ve bilgi güvenliği farkındalık seviyeleri araştırılmıştır. Ayrıca öğrencilerin yaşadıkları şehir, cinsiyet, sınıf düzeyi, internet ve sosyal medya kullanım sürelerine göre bilgi güvenliği farkındalıkları detaylı olarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda, öğrencilerin dijital okuryazarlık seviyeleri ile bilgi güvenliği farkındalıkları arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Günlük internet kullanımı 7 saat ve daha fazla olan öğrencilerin bilgi güvenliği farkındalığının diğerlerine göre anlamlı bir farkla yüksek olduğu görülmüştür. Buna karşın sosyal medya kullanım süresinin öğrencilerin bilgi güvenliği farkındalık seviyelerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Ayrıca erkek öğrencilerin kadın öğrencilerden bilgi güvenliği farkındalığı konusunda daha yüksek seviyede olduğu anlaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Investigation of Digital Literacy and Information Security Awareness Levels of Secondary School Students
Öz: Parallel with the development of digital technologies and internet usagecybercrime and threats have also increased. Although generation Z, who wereborn digital natives, uses digital technologies more than their teachers andparents, they do not have the same experience about cyber threats and negativitiesthey may encounter. In the study, digital literacy and information securityawareness levels of secondary school students who live in Gaziantep and Kilisprovinces in TRC1 region were investigated. In addition, information securityawareness of the students about to the city, gender, class level, internet and socialmedia usage times was examined in detail. As a result of the research, it wasdetermined that there is a positive relationship between the digital literacy levelsof the students and their awareness of information security. The results showedthat the information security awareness of students who use the internet for 7hours or more per day is significantly higher than the others. On the other hand,it was observed that the usage time of social media did not make a significantdifference in information security awareness levels students. In addition, it wasunderstood that male students had a higher awareness level about informationsecurity than female students.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgün, Ö. ve Topal, M. (2015). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin bilişim güvenliği farkındalıkları: Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 98-121.
- Baykara, M., Daş, R. ve Karadoğan, İ. (2013, 20-21 Mayıs). Bilgi güvenliği sistemlerinde kullanılan araçların incelenmesi. 1st International Symposium on Digital Forensics and Security (ISDFS’13), 231-239. Elazığ, Turkey. http://web.firat.edu.tr/mbaykara/bg.pdf
- Beder, A. ve Ergün, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin güvenli internet kullanım durumlarının belirlenmesi. Journal of Educational Sciences & Practices, 14(27), 23-41.
- Çakır, S. ve Kesler, M. (2012). Bilgisayar güvenliğini tehdit eden virüsler ve antivirüs yazılımları. XIV. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 551-558. https://ab.org.tr/ab12/bildiri/82.pdf
- Çetin, H. (2014). Kişisel veri güvenliği ve kullanıcıların farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(29), 86-105.
- Çetin, O. (2016). Pedagojik formasyon programı ile lisans eğitimi fen bilimleri öğretmen adaylarının sayısal okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 658-685.
- Çubukcu, A. ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 148-174.
- Derin, M. A. ve Gençoğlu, M. T. (2020). Ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı. Savunma Bilimleri Dergisi, 38, 159-181. https://doi.org/10.17134.khosbd.813459.
- Dönmez, G. (2019). Lise öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı ile dijital okuryazarlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Elçi, A. C., ve Sarı, M. (2016). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programına yönelik öğrenci görüşlerinin dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 87-102.
- Erdoğan, G., ve Bahtiyar, Ş. (2014, 5-7 Şubat). Sosyal ağlarda güvenlik. XVI. Akademik Bilişim Konferansı, 267-272. https://ab.org.tr/ab14/kitap/erdogan_bahtiyar_ab14.pdf
- Fraenkel, J. R., Norman E. W. and Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. (8th Edt.) Mcgraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages, New York.
- Gökçearslan, Ş., Günbatar, M. S. ve Sarıtepeci, M. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalıklarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 354-373. https://doi.org/10.33711/yyuefd.867015.
- Gökmen, Ö. F. ve Akgün, Ö. E. (2015). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adaylarının bilişim güvenliği bilgilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(1), 61-84.
- Güldüren, C., Çetinkaya, L. ve Keser, H. (2016). Ortaöğretim öğrencilerine yönelik bilgi güvenliği farkındalık ölçeği (BGFÖ) geliştirme çalışması. İlköğretim Online 15(2), 682-695.
- Hamutoğlu, N. B., Güngören, Ö. C., Uyanık, G. K. ve Erdoğan, D. G. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi 18(1), 408-429.
- Karacı, A., Akyüz, H. İ. ve Bilgici, G. (2017). Üniversite öğrencilerinin siber güvenlik davranışlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2079-2094.
- Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi (16. Baskı), Nobel Yayın Dağıtım.
- Keser, H. ve Güldüren, C. (2015). Bilgi güvenliği farkındalık ölçeği (BGFÖ) geliştirme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1167-1184.
- Keser, H. ve Yayla, H. G. (2021). FATİH projesi uygulanan okullardaki öğretmenlerin bilgi güvenliği farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi. 50(229), 9-40.
- Korkmaz, Ö. ve Mahiroğlu, A. (2009). Üniversiteyi yeni kazanmış öğrencilerin bilgisayar okuryazarlık düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 983-1000.
- Kurt, A. A., Günüç, S., and Ersoy, M. (2013). The current state of digitalization: Digital native, digital immigrant and digital settler. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 46(1), 1-22.
- Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy?. Computers & Education, 59(3), 1065-1078. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.04.016
- Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi Dünyası, 11(1), 101-121.
- Özerbaş, M. A., ve Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25.
- Öztezcan, B. A., ve Çetinkaya, A. (2017). Bilgi güvenliği farkındalığı üzerine bir araştırma: Marmara Üniversitesi örneği. Ulusal Multidisipliner Hakemli Sosyal Bilimler ve Araştırmalar Dergisi, 1(1), 56-71.
- Öztürk, L. (2002). Dijital uçurumun küresel boyutları. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 1-10.
- Pala, Ş. M. ve Başıbüyük, A. (2020). Ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(3), 897-921. https://doi.org/10.30703/cije.672882.
- Prensky, M. (2001). Digital natives, digital ımmigrants Part 1. On the Horizon, 9(5), 1-6.
- Sakal, M. (2020, 9-11 Aralık). Dijital yerlilerin dijital okuryazarlık düzeyleri. 7. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri Konferansı Sağlık Bilişimi ve Analitiği. 41-49. http://2020.imisc.net
- Şahinaslan, E., Kandemir, R., ve Şahinaslan, Ö. (2009, 11-13 Şubat). Bilgi güvenliği farkındalık eğitimi örneği. XI. Akademik Bilişim Konferansı, 189-194. https://ab.org.tr/ab09/kitap/sahinaslan_kandemir_AB09.pdf
- Tekerek, M., and Tekerek, A. (2013). A research on students’ information security awareness. Turkish Journal of Education, 2(3), 61-70.
- Üstündağ, M. T., Güneş, E., ve Bahçivan, E. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları. Journal of Education and Future, 12, 19- 29.
- Yavanoğlu, U., Sağıroğlu, Ş. ve Çolak, İ. (2012). Sosyal ağlarda bilgi güvenliği tehditleri ve alınması gereken önlemler. Politeknik Dergisi, 15(1), 15-27.
- Yıldırım, N. ve Varol, A. (2013). Sosyal ağlarda güvenlik: Bitlis Eren ve Fırat Üniversitelerinde gerçekleştirilen bir alan çalışması. Türkiye Bilişim Vakfı Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Dergisi, 6(1), 1-11.
- Yıldız, N. Ç. ve Güneş, M. Ş. (2017). Örgütsel stresin, örgütsel sessizlik ve tükenmişlik ölçeği üzerine etkisi: Eczane çalışanları üzerinde bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 45-66.
- Yılmaz, E., Şahin, Y. L. ve Akbulut, Y. (2016). Öğretmenlerin dijital veri güvenliği farkındalığı. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 26-45.
| APA | TALAN T, AKTÜRK C (2021). Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. , 158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| Chicago | TALAN TARIK,AKTÜRK CEMAL Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. (2021): 158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| MLA | TALAN TARIK,AKTÜRK CEMAL Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. , 2021, ss.158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| AMA | TALAN T,AKTÜRK C Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. . 2021; 158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| Vancouver | TALAN T,AKTÜRK C Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. . 2021; 158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| IEEE | TALAN T,AKTÜRK C "Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi." , ss.158 - 180, 2021. 10.33437/ksusbd.668255 |
| ISNAD | TALAN, TARIK - AKTÜRK, CEMAL. "Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi". (2021), 158-180. https://doi.org/10.33437/ksusbd.668255 |
| APA | TALAN T, AKTÜRK C (2021). Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| Chicago | TALAN TARIK,AKTÜRK CEMAL Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18, no.1 (2021): 158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| MLA | TALAN TARIK,AKTÜRK CEMAL Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.18, no.1, 2021, ss.158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| AMA | TALAN T,AKTÜRK C Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 18(1): 158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| Vancouver | TALAN T,AKTÜRK C Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 18(1): 158 - 180. 10.33437/ksusbd.668255 |
| IEEE | TALAN T,AKTÜRK C "Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss.158 - 180, 2021. 10.33437/ksusbd.668255 |
| ISNAD | TALAN, TARIK - AKTÜRK, CEMAL. "Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık ve Bilgi GüvenliğiFarkındalığı Seviyelerinin İncelenmesi". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/1 (2021), 158-180. https://doi.org/10.33437/ksusbd.668255 |
