Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 32 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 867 - 882 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33417/tsh.866844 İndeks Tarihi: 27-10-2021
Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi
Öz: Üniversite öğrencileri alkol ve madde kullanımı açısından riskli yaşgrubundadır. Bu bakımdan üniversite öğrencilerini alkol ve madde kullanımınayönelten biyopsikososyal koşulların incelenmesi gereklidir. Bu çalışmada,üniversite öğrencilerinin alkol ve madde kullanım riskleri çeşitli sosyodemografikdeğişkenler açısından incelenmiştir. İlişkisel tarama modeliylegerçekleştirilen çalışmaya, iki farklı kentte yer alan devlet üniversitelerindeöğrenimine devam eden ve seçkisiz örnekleme yoluyla belirlenmiş 790 lisansöğrencisi katılmıştır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formunun yanı sıra RiskliDavranışlar Ölçeğinin alkol ve madde kullanımı alt boyutları kullanılmıştır.Verilerin analizinde, parametrik testlerden Bağımsız Örneklem t Testi ve TekYönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin cinsiyetlerinin, barınmabiçimlerinin, anne babalarının medeni durumunun, baba tutumlarının,ailelerinde bağımlılık tedavisi alan birinin olup olmadığının, daha öncepsikiyatrik yardım alıp almama durumlarının, alkol ve madde kullanım riskindeetkili olan değişkenler oldukları gözlenmiştir. Gençler ve aileleri için bağımlılığıönleme müdahalelerinde kanıta dayalı psikososyal programlar geliştirilmelidir.Ayrıca ileride yapılacak çalışmalar, üniversite öğrencilerinin alkol ve maddekullanım risklerini farklı aile özellikleri, etkileşimleri ve yakın arkadaşlarınınniteliği gibi farklı örneklem ve değişkenlerle incelemelidir.
Anahtar Kelime: Examining the Alcohol and Substance Use Risks of University Students According to Various Variables
Öz: University students are in the risky age group in terms of alcohol and substance use. Therefore, biopsychosocial factors that drive them to use alcohol and drugs should be monitored with up-to-date research. This study examines alcohol and substance use risks factors of university students in terms of various sociodemographic variables. The research was carried out with a relational screening model, and 790 undergraduate students studying at state universities in two different provinces and selected by random sampling method in the study. In addition to the Personal Information Form, the alcohol and substance use subdimensions of the Risky Behaviors Scale were used in the study. Among the parametric tests, Independent Sample t Test and One-Way Analysis of Variance were used to analysis of the data. It was observed that the following variables effective in the risk of alcohol and substance use: Gender, accommodation type, marital status of parents, father attitudes, whether there is someone who has been treated for addiction in the family, and whether or not they have received psychiatric help before. Evidence-based Psychosocial programs should be developed when conducting addiction prevention interventions for young people and their families. In addition, future studies should examine the alcohol and substance use risks of university students with different samples and variables such as different family characteristics, interactions, and the quality of their close friends.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akfert, S. K., Çakıcı, E., ve Çakıcı, M. (2009). Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(40), 40-47.
- Akvardar, Y., Demiral, Y., Ergör, G., Ergör, A., Bilici, M., ve Özer, Ö. A. (2003). Substance use in a sample of Turkish medical students. Drug and Alcohol Dependence, 72(2), 117-121. https://doi.org/10.1016/S0376-8716(03)00192-3
- Altıntoprak, E., Annette Akgür, S., Yüncü, Z., Sertöz, Ö. Ö., ve Çoşkunol, H. (2008). Kadınlarda Alkol Kullanımı ve Buna Bağlı Sorunlar. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(2).
- Arslan, S. ve Bal, F. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Alkol Kullanım Sıklığı, Çevresel-Ailevi Risk Faktörleri ve Cinsiyet Farklılıkları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 543-556.
- Aşık, E., Albayrak, S., Kamanlı, M. G., Gadiş, S., Elibol, S., Çetin, A., & Özçelik, T. (2018). Bir Sağlık Bilimleri Fakültesinde Okuyan Öğrencilerin Madde Kullanım Özellikleri ve Tutumları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(6), 415-420.
- Ayala, E. E., Roseman, D., Winseman, J. S., & Mason, H. R. (2017). Prevalence, perceptions, and consequences of substance use in medical students. Medical Education Online, 22(1), DOI: 10.1080/10872981.2017.1392824
- Baer, J. S. (2002). Student factors: understanding individual variation in college drinking. Journal of Studies on Alcohol, Supplement, (14), 40-53. https://doi.org/10.15288/jsas.2002.s14.40
- Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (2019). World Drug Report, Global Overview of Drug Demand and Supply. https://wdr.unodc.org/wdr2019/prelaunch/WDR19_Booklet_2_DRUG_DEMAND.pdf Erişim Tarihi: 02.05. 2020
- Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. (12. Bs.). Ankara: Pegem Akademi.
- Dayi, A., Gulec, G., & Mutlu, F. (2015). Prevalence of tobacco, alcohol and substance use among Eskisehir Osmangazi University students. Düşünen Adam: The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 28, 309-318. 10.5350/DAJPN2015280402
- Gençtanırım, D. (2014). Riskli Davranışlar Ölçeği Üniversite Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları University Form of Risk Behavaiors Scale: Vadility and Reability Studies. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(1), 24-34.
- George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
- Görgün, S., Tiryaki, A., ve Topbaş, M. (2010). Üniversite öğrencilerinde madde kullanma ve anne babaya bağlanma biçimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(4), 305.
- Güner, B. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Uyuşturucu Madde Kullanım Alışkanlıkları ve Yaygınlığı: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 81-95.
- Havaçeliği Atlam, D., ve Yüncü, Z. (2017). Üniversitesi Öğrencilerinde Sigara, Alkol, Madde Kullanım Bozukluğu ve Ailesel Madde Kullanımı Arasındaki İlişki (Tur). Klinik Psikiyatri Dergisi, 20(3), 161-170. doi:10.5505/kpd.2017.88598
- Hawkins, J. D., Catalano, R. F., ve Miller, J. Y. (1992). Risk and protective factors for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood: implications for substance abuse prevention. Psychological bulletin, 112(1), 64. http://dx.doi.org/10.1037/0033-2909.112.1.64
- İlhan, T. (2013). Üniversite Öğrencilerinde Yaşam Amaçları ve Madde Kullanımı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013(13).
- İlhan, İ. Ö., Yıldırım, F., Demirbaş, H., ve Doğan, Y. B. (2008). Alcohol use prevalence and sociodemographic correlates of alcohol use in a university student sample in Turkey. Sosyal Psikiyatri ve Psikiyatrik Epidemiyoloji Dergisi, 43(7), 575-583. doi: 10.1007/s00127-008- 0335-z
- İlhan, Ö. İ., Doğan, Y. B., Demirbaş, H., & Boztaş, M. H. (2002). Alkol Bağımlılarında Alkole Başlamada Belirleyici Risk Etmenlerinin Gelişim Dönemlerine Göre İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 3(2), 84-90.
- Kılıç, M., ve Uzunçakmak, T. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Madde Kullanım Eğilim Düzeyi ve Risk Faktörleri. Bozok Tıp Dergisi, 10(3), 1-5.
- Knight, J. R., Wechsler, H., Kuo, M., Seibring, M., Weitzman, E. R., ve Schuckit, M. A. (2002). Alcohol abuse and dependence among US college students. Journal of Studies on Alcohol, 63(3), 263-270. https://doi.org/10.15288/jsa.2002.63.263
- Koca, B., ve Oğuzöncül, A. F. (2011). İnönü Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sigara, Alkol, Madde Kullanımı, Madde Kullanımına Etki Eden Etmenler ve Aileden Aldıkları Sosyal Desteğin Etkisi. Kocaeli Tıp Dergisi, 4(2), 4-13.
- Mekonen, T., Fekadu, W., Chane, T., & Bitew, S. (2017). Problematic alcohol use among university students. Frontiers in psychiatry, 8, 86.
- Öztürk, Y. E., Kırlıoğlu, M., & Kıraç, R. (2016). Alkol ve madde bağımlılığında risk faktörleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 18(2), 97-118.
- Pickard, M., Bates, L., Dorian, M., Greig, H., ve Saint, D. (2000). Alcohol and drug use in secondyear medical students at the University of Leeds. Medical education, 34(2), 148-150. doi:10.1046/j.1365-2923.2000.00491.x
- Pumariega, A. J., Burakgazi, H., Unlu, A., Prajapati, P., ve Dalkılıç, A. (2014). Substance abuse: risk factors for Turkish youth. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni-Bulletin of Clinical Psychopharmacology, 24(1), 5-14. doi:10.5455/bcp.20140317061538
- San, A., Erensoy, H., Aytaç, H. M., & Berkol, T. D. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Depresyon Düzeylerinin, Madde Kullanımları ve Aile Tutumları Arasındaki İlişki. Bağımlılık Dergisi, 21(1), 1-12.
- Schilling, L., Zeeb, H., Pischke, C., Helmer, S., Schmidt-Pokrzywniak, A., Reintjes, R., ... & Schneider, S. (2017). Licit and illicit substance use patterns among university students in Germany using cluster analysis. Substance abuse treatment, prevention, and policy, 12(1), 1-11.
- Skewes, M. C., & Gonzalez, V. M. (2013). The biopsychosocial model of addiction. Principles of addiction, 1, 61-70.
- Turhan, E., İnandı, T., Özer, C., ve Akoğlu, S. (2011). Üniversite öğrencilerinde madde kullanımı, şiddet ve bazı psikolojik özellikler. Turkish Journal of Public Health, 9(1), 33-44. DOI: 10.5421/tjph.v9i1.17
- Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını izleme Merkezi (2018). Türkiye Uyuşturucu Raporu. EMCDDA 2018 Ulusal Raporu (2017 verileri). www.narkotik.pol.tr/Duyurular/Documents/2018 TURKIYE UYUSTURUCU RAPORU.pdf Erişim Tarihi: 08.04. 2019
- Uzbay, İ. T. (2009). Madde bağımlılığının tarihçesi, tanımı, genel bilgiler ve bağımlılık yapan maddeler. MİSED Türk Eczacıları Birliği Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, Aralık (21- 22): 5- 15.
- Wagner, G. A., Stempliuk, V. D. A., Zilberman, M. L., Barroso, L. P., ve Andrade, A. G. D. (2007). Alcohol and drug use among university students: gender differences. Revista Brasileira de Psiquiatria, 29(2), 123-129. doi:10.1590/s1516-44462006005000033
- Wolf, L. E., Simkowitz, P., ve Carlson, H. (2009). College students with attention-deficit/hyperactivity disorder. Current Psychiatry Reports, 11(5), 415-421. doi:10.1007/s11920-009-0062-5
- World Health Organization (2004). Prevention of Mental Disorders Effective Interventions and Policy Options (Summary Reports). Geneva: World Health Organization.
- Yen, J. Y., Yen, C. F., Chen, C. C., Chen, S. H., ve Ko, C. H. (2007). Family factors of internet addiction and substance use experience in Taiwanese adolescents. CyberPsychology ve Behavior, 10(3), 323-329. doi:10.1089/cpb.2006.9948
- Yalçın, M., Eşsizoğlu, A., Akkoç, H., Yaşan, A., ve Gürgen, F. (2009). Dicle Üniversitesi öğrencilerinde madde kullanımını belirleyen risk faktörleri. Klinik Psikiyatri, 12, 125-133.
- Yıldırım, B., Engin, E., ve Yıldırım, S. (2011). Alkol ve Madde Bağımlılarında Yalnızlık ve Etki Eden Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(1), 25-30.
- Yüksek Öğretim Kurulu (2020). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi Öğrenci İstatistikleri. https://istatistik.yok.gov.tr/ Erişim Tarihi: 08.10. 2020
- Yüncü, Z., Saatçıoğlu, H., Aydın, C., Özbaran, N. B., Altıntoprak, E., ve Köse, S. (2014). Bir Şehir Efsanesi: Madde Kullanmaya Başlama Yaşı Düşüyor mu? Literatür Sempozyum, 1 (4), 43- 50.
APA | Kızıltaş A, Tuncay T (2021). Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
Chicago | Kızıltaş Ayşe,Tuncay Tarik Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (2021): 867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
MLA | Kızıltaş Ayşe,Tuncay Tarik Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 2021, ss.867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
AMA | Kızıltaş A,Tuncay T Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2021; 867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
Vancouver | Kızıltaş A,Tuncay T Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2021; 867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
IEEE | Kızıltaş A,Tuncay T "Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi." , ss.867 - 882, 2021. 10.33417/tsh.866844 |
ISNAD | Kızıltaş, Ayşe - Tuncay, Tarik. "Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". (2021), 867-882. https://doi.org/10.33417/tsh.866844 |
APA | Kızıltaş A, Tuncay T (2021). Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(3), 867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
Chicago | Kızıltaş Ayşe,Tuncay Tarik Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet 32, no.3 (2021): 867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
MLA | Kızıltaş Ayşe,Tuncay Tarik Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.32, no.3, 2021, ss.867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
AMA | Kızıltaş A,Tuncay T Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2021; 32(3): 867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
Vancouver | Kızıltaş A,Tuncay T Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2021; 32(3): 867 - 882. 10.33417/tsh.866844 |
IEEE | Kızıltaş A,Tuncay T "Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi." Toplum ve Sosyal Hizmet, 32, ss.867 - 882, 2021. 10.33417/tsh.866844 |
ISNAD | Kızıltaş, Ayşe - Tuncay, Tarik. "Üniversite Öğrencilerinin Alkol ve Madde Kullanma Risklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". Toplum ve Sosyal Hizmet 32/3 (2021), 867-882. https://doi.org/10.33417/tsh.866844 |