Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı
Yıl: 2021 Cilt: 1 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 21 - 32 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51493/egearkeoloji.934308 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı
Öz: İçerisinde sıvı, merhem, koku gibi özel üretimler taşımaya yarayan ‘Şişe’ biçimli kap formu, Tunç Çağları için Anadolu’ya yabancı bir kap tipidir. Bu formun Kuzey Suriye ve Orta Fırat Havzası arasında üretildiği düşünüldüğünden arkeoloji literatüründe yaygın adı ‘Suriye Şişesi’ olarak kabul görmektedir. Genellikle gri renkli metalik tarzda üretilmiş bu şişeler yapım tekniğinin oldukça özenli olmasıyla dikkat çekmiştir. Erken Tunç Çağı ile Orta Tunç Çağı arasında 1000 yıla yakın bir süre boyunca üretildiği bilinen bu formların Anadolu üzerinden geçen bir rota ile Mezopotamya'dan Balkanlara uzanan bölgeler arası sistemli ticaretin önemli arkeolojik kanıtlardan birisi olduğu kabul edilmektedir. İstanbul Selimpaşa Höyük'de ele geçen bir Suriye Şişesinin İstanbul’un Avrupa yakasının da bu uluslararası ticaret sistemi rotası üzerinde ve içerisinde yer aldığını göstermiştir.
Anahtar Kelime: [SELİMPAŞA HÖYÜK SYRIAN BOTTLE: A NEW CONTRIBUTION FROM İSTANBUL TO COMMERCIAL EVIDENCE BETWEEN THE BALKANS AND MESOPOTAMIA]
Öz: The ‘bottle’ shaped container form, which is used to carry special productions such as liquid, ointment, fragrance, is a foreign container type for Anatolian’s the Bronze Ages. Since this form is thought to have been produced between Northern Syria and the Middle Euphrates Basin, its common name in the archaeological literature is the ‘Syrian Bottle’. Generally, these gray metallic emitation bottles has been attracted attention with the meticulousness of the construction technique.These forms, known to have been produced for several centuries between the end of the Early Bronze Age and the beginning of the Middle Bronze Age, are considered to be one of the important archaeological evidence of the systematic trade between a route passing through Anatolia and the division from Mesopotamia to the Balkans.The Syrian Bottle located in Istanbul Selimpaşa Höyük shows that the European side of Istanbul is also included in this international trade route system.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abay 1997: E. Abay, Keramik der Frühbronzezeit in Anatolien mit Syrichen Affinitäten. Münster.
- Algaze 1993: G. Algaze, The Uruk World System:The Dynamics of Expansion of Early Mesopotamian Civilisation, The University of Chicago Press.
- Alp 2015: E. Alp, Anadolu İle Güney Komşuları Arasındaki İlişkiler Bağlamında Şişe Biçimli Kap Formlarının Gelişimi, Coğrafi Dağılımı ve Tarihlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı Protohistorya Ve Önasya Arkeolojisi Bilim Dalı.
- Alp 2018: E. Alp, “Bottle Shaped Vessels in Anatolia and the Syrian Bottle”. Anadolu Araştırmaları. Jahrbuchfur Kleinasiatische Forschung 21, 56–75.
- Aydıngün vd. 2010: Ş. Aydıngün, E. Güldoğan ve V. Heyd. “2008 yılı İstanbul Tarih Öncesi Çağlar Yüzey Araştırması”, AST 27.3, 273-288.
- Aydıngün vd. 2014a, Ş. Aydıngün, V. Heyd, E. Güldoğan, “İstanbul Tarihöncesi Araştırmalarından Tunç Çağı Verileri”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi 145, 21-34.
- Aydıngün vd. 2014b: Ş. Aydıngün, E. Güldoğan, V. Heyd, H. Öniz, “İstanbul’un Batısında Kalan Son Höyük Selimpaşa”, Engin Özgen’e Armağan, (Ed. B. Helwing, A. Engin, B.Uysal), Ankara, 48-55.
- Aydıngün vd. 2021: Şengül G.Aydıngün, N. Başgelen, H. Aydıngün, A. Enez, “İstanbul’un MÖ. 3. Binyılı”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi 166; 1-16.
- Baykal ve Seeher 1998: A. Baykal-Seeher/J. Seeher, “Gefaseaus Blei in der Fruhen Bronzezeit Anatoliens”. In: G. Arsebuk/M. J. Mellink/W. Schirmer (eds.), Light on the Top of the Black Hill. Studies presented to Halet Cambel (Istanbul), 115– 121.
- Blegen vd. 1951: Blegen, C.W., J. L. Caskey, M. Rawson, and J. Sperling, Troy. Vol. 1, General Introduction. The First and Second Settlements. Princeton: Princeton University Press.
- Duru 2010: R. Duru, Gedikli Karahöyük II. Prof. Dr. U. Bahadır Alkım’ın Yönetiminde 1964–1967 Yıllarında Yapılan Kazıların Sonuçları (The Results of Excavations Directed by Prof.Dr. U. Bahadır Alkım Between 1964–1967), Ankara.
- Efe 2007: T. Efe. “The Theories of the ‘Great Caravan Route’ between Cilicia and Troy: The Early Bronze Age III in Inland Western Anatolia”. AntSt 57: 47- 64.
- Efe ve Fidan 2008: T. Efe, E. Fidan, “Complex Two in the Early Bronze Age II Upper Town of Küllüoba near Eskişehir”, Anatolica 34:67-102.
- Erkanal 1993: A. Erkanal, Anadolu’da Bulunan Suriye Kökenli Mühürler ve Mühür Baskıları. Ankara Fidan 2012: E.Fidan. “Küllüoba İlk Tunç Çağı Mimarisi”, Masrop, 1-44.
- Götze 1902: A. Götze, “Die kleingeräte aus metall, stein, knochen, thon und ähnlichen stoffen”. In Wilhelm Dörpfeld, Troja und Ilion. Ergebnisse der Ausgrabungen in den vorhistorischen und historischen Schichten von Ilion 1870-1894, 320-423.
- Heyd vd. 2010: V. Heyd, Ş.Aydıngün and E.Güldoğan,“Geophysical Applications for ITA 2008: The Example of Selimpaşa Höyük”, 25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 553- 569.
- Heyd vd. 2016: V. Heyd, Ş. Aydıngün, E. Güldoğan, “Kanlıgeçit-Selimpaşa-Mikhalich and the Question of Anatolian Colonies in Early Bronze Age Southeast Europe”, Of Odysseys and Oddities Printer Oxford: Sheffield Studies in Aegean Archaeology Oxbowbox,169-201.
- Goldmann 1956: H. Goldman, Excavations at Gozlukule, Tarsus. From the Neolithic through the Bronze Age. Princeton 1
- Kalkan 2015: E. Kalkan, Uruk Yayılım Kuramları, Tarihteki En Eski Koloniciler Barışçılar mı Savaşçılar mı?, Ege Yayınları, İstanbul.
- Kampschulte-Orthmann 1984: I. Kampschulte, W. Orthmann, Gräberdes 3. Jt.V. Chr. İm Syrischen Euphrattal. Ausgrabungenbei Tawi 1975 und 1978. Bonn.
- Korfmann 1983: M. Korfmann. “Demircihüyük. Die Ergebnisse der Ausgrabungen 1975-1978”. Vol.I. Demircihüyük I:Architektur, Stratigraphie und Befunde, Mainz.
- Korfmann 2001: M. Korfmann. “Tarih Öncesi Yerleşim Yeri, Hisarlık Tepesi En Alttan üste Doğru” Troia’nın On kenti”, Düş ve Gerçek Troia, 347-354.
- Kontani 1995: R. Kontani, “Relations Between Kültepe and Northern Syria During the Third Millennium BC”. BAOM XVI, 109-142.
- Kontani 1997: R. Kontani, MÖ. 3.Binin ikinci yarısı ile 2. Binin İlk Çeyreğinde Seramik Bakımından Orta Anadolu ve Kuzey Suriye İlişkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi.Ankara Üniversitesi.
- Kontani 2010: R. Kontani “Kültepe’de ‘Suriye Şişesi’ Biçimli İthal Kaplar Üzerine bir Gözlem”- Anadolu’nun Önsözü Kültepe Kaniş Karumu İstanbul, s. 52-55.
- Kühne 1976: H. Kühne, Die Keramik vom Tell Chūeraundihre Beziehungenzu Fundenaus SyrienPalästina, der Türkei un dem Iraq. Berlin.
- Lesthakov 2002: K. Lesthakov, “Galabovo Pottery and a New Synchronisation for the Bronze Age in Upper Thrace with Anatolia”, Anatolica 28, 171-211.
- Leschtakov ve Zimmermann 2021: L .Leschtakov, T. Zimmermann, “The First Casting Mould for a ‘Syrian Bottle’ from Lipnik, Bulgaria”, Praehistorische Zeitschrift, De Gruyter.
- Orthmann ve Rova 1991: W. Orthmann ve E. Rova, Gräberdes 3. Jt.v. Chr. in Syrischen Euphrattal 2. Ausgrabungen in Wreide. Bonn.
- Özdoğan 2011: M. Özdoğan, “Kanlıgeçit”, ArkeoAtlas, 01, 220-221.
- Özdoğan ve Parzinger 2012: M. Özdoğan, H. Parzinger. Die frühbronzezeitliche Siedlung von Kanlıgeçit bei Kırklareli,Studienim Thrakien-Marmara-Raum 3, Verlag Phillip von Zabern, Mainz.
- Ökse 2004: T. Ökse, “Suriye Şişeleri’nin Taşınma Biçimlerine İlişkin Yeni Bir Bulgu”, Belleten LXVIII, 599-612.
- Özgüç 1986 T. Özgüç, “New Observations on the Relationships of Kültepe with Southeast Anatolia and North Syria During the Third Millenium B.C”, Ancient Anatolia. Aspects of Change and Cultural Development. Essays in honor of Machteld J. Mellink (Ed.. J.V.Canby), The University of Wisconsin Press: 31-47.
- Özgüç ve Temizer 1993: T. Özgüç, R. Temizer, “The Eskiyapar Treasure”, Nimet Özgüç’e Armağan. Aspects of Art and Iconography: Anatolia and Its Neighbors Studies in Honor of Nimet Özgüç (Ed. M.J. Mellink/E. Porada, T. Özgüç). Ankara: 613- 628.
- Öztan 1989: A. Öztan, “A Group of Early Bronze Age Pottery from the Konya and Niğde Region”, Anatolia and the Near East.Studies in the Honor of Tahsin Özgüç (Ed. Emre, K., M. Mellink, B. Hruda ve N. Özgüç), Ankara: 407-418.
- Rahmstorf 2006: L. Rahmstorf, “Zur Ausbreitung vorderasiatischer Innovationen in die frühbronzezeitliche Ägäis”. Praehistorische Zeitschrift 81, no.1: 49-96.
- Rahmstorf 2011a: L. Rahmstorf, “Re-integrating ‘Diffusion’: The Spread of Innovations among the Neolithic and Bronze Age Societies of Europe and the Near East”, T. Wilkinson, S. Sherratt and J. Bennet (eds.), Interweaving Worlds. Systemic Interactions in Eurasia, 7th to 1st Millennia BC. Papers from a conference in memory of Professor Andrew Sherratt, 100-119. Oxford: Oxbow.
- Rahmstorf 2001b: L.Rahmstorf, “Mass für Mass. Indikatoren für Kulturkontakte im 3. Jahrtausend”, Lebenswelten, 144-153.
- Schliemann 1881: H. Schliemann, Ilios. City and Country of The Trojans, Harper & Brothers, Franklin Square New York
- Schliemann 1884 Troja Ergebnisse meiner neuesten Ausgrabungen auf der Baustelle von Troja, in den Heldengraebern, Bunarbaschi und anderenn Orten der Troas im Jahre 1882, Leipzig, F: A. Brockhaus.
- Schmidt Hubert, 1902. Heinrich Schliemann’s Sammlung trojanischer Altertümer, De Gruyter, Berlin 1902
- Schachner ve Schachner 1995: Ş. Schachner, A. Schachner, “Eine ‘Syrische’ Flascheaus Fara”. Mitteilungen der Deutschen Orient Gesellschaft 127, 83–96.
- Sazcı 2007: G. Sazcı, Troia Hazineleri, İstanbul.
- Şahoğlu 2005: V. Şahoğlu, “The Anatolian Trade Network and the Izmir Region During the Early Bronze Age”. Oxford Journal of Archaeology 24, no.4: 339-361.
- Şahoğlu 2019: V. Şahoğlu, “The Early Bronze Age AnatolianTrade Network andits Role in the Transformation of the Anatolian and Aegean Communities”, In: V. Şahoğlu/M. Şevketoğlu/Y. H. Erbil (eds.), Connecting Cultures. Trade and Interconnections in the Ancient Near East from the Beginning until the End of the Roman Period, 115–131. Ankara.
- Toker 1992: A.Toker Metal Vessels, Museum of Anatolian Civilisations.Ankara Türkteki 2011: Murat Türkteki, “Batı ve Orta Anadolu’da Çark Yapımı Çanak Çömleğin Ortaya Çıkışı ve Yayılımı”, Masrop, 45-111.
- Van Loon 1979: M. Van Loon, “1974 and 1975 Preliminary Results of the Excavations at Selenkahiye Near Meskene, Syria”, Annual of the Schools of Oriental Research 44, 97-112.
- Van Loon ve Meijer 2001: M. Van Loon, ve D. J. M. Meijer, “Graves and Their Contents”. in van Loon M.N. (eds.), ‘Selenkahiye’, Leiden, Nederlands Historisch Archaeologisch İnstituut te İstanbul.
- Zimmermann 2002: T. Zimmermann, “Eine „Syrische Flasche“ der Troia sammlungdes RomischGermanischen”, Zentralmuseums.Archaologisches Korrespondenzblatt 32, 51–57.
- Zimmermann 2005: T. Zimmermann, “Perfumes and Policies – A ‚Syrian Bottle’ from Kinet Hoyuk and Anatolian Trade Patterns in the Advanced Third Millennium BC”, Anatolica 31, 161–169.
| APA | Ekmen H, Aydıngün R (2021). Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. , 21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| Chicago | Ekmen Hamza,Aydıngün Rasih Haldun Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. (2021): 21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| MLA | Ekmen Hamza,Aydıngün Rasih Haldun Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. , 2021, ss.21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| AMA | Ekmen H,Aydıngün R Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. . 2021; 21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| Vancouver | Ekmen H,Aydıngün R Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. . 2021; 21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| IEEE | Ekmen H,Aydıngün R "Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı." , ss.21 - 32, 2021. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| ISNAD | Ekmen, Hamza - Aydıngün, Rasih Haldun. "Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı". (2021), 21-32. https://doi.org/10.51493/egearkeoloji.934308 |
| APA | Ekmen H, Aydıngün R (2021). Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. Arkeoloji Dergisi, 1(27), 21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| Chicago | Ekmen Hamza,Aydıngün Rasih Haldun Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. Arkeoloji Dergisi 1, no.27 (2021): 21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| MLA | Ekmen Hamza,Aydıngün Rasih Haldun Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. Arkeoloji Dergisi, vol.1, no.27, 2021, ss.21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| AMA | Ekmen H,Aydıngün R Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. Arkeoloji Dergisi. 2021; 1(27): 21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| Vancouver | Ekmen H,Aydıngün R Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı. Arkeoloji Dergisi. 2021; 1(27): 21 - 32. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| IEEE | Ekmen H,Aydıngün R "Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı." Arkeoloji Dergisi, 1, ss.21 - 32, 2021. 10.51493/egearkeoloji.934308 |
| ISNAD | Ekmen, Hamza - Aydıngün, Rasih Haldun. "Selimpaşa Höyük Suriye Şişesi: Mezopotamya Balkanlar Arasındaki Ticari Kanıtlara İstanbul’dan Yeni Bir Katkı". Arkeoloji Dergisi 1/27 (2021), 21-32. https://doi.org/10.51493/egearkeoloji.934308 |
