KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ

YEŞİL, SELMAN

KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ

Selman YEŞİL (Siirt Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Siirt, Türkiye)

FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ

12 0

Yıl: 2020 Cilt: 25 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 165 - 180 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-10-2021

KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ

Öz:

İslam Dünyası’nda tarih boyunca farklı nitelik ve özellikte eser türleri ortaya çıkmıştır. Bu eser türlerinden biri de bilimsel dil birliğinin sağlanmasına yönelik olarak ortaya çıkan terim sözlükleridir. Bu sözlükler kelimelerin terim anlamını konu edinen eserlerdir. Bu eserlerden bir tanesi de Anadolu’da yetişmiş Osmanlı alimlerinden Kāsım b. Abdullah el-Konevî (öl. 978/1571) tarafından telif edilen Enîsü’l-fukahā adlı eserdir. Çalışmamızda alanında önemli bir boşluğu doldurmuş olmasına karşın hak ettiği ilgiyi görmediğini düşündüğümüz söz konusu eser ve yazarı hakkında detaylı bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında öncelikle yazarın hayatı ele alınmış, ardından da alan bazlı sözlükler hakkıdan tür, içerik ve gelişim süreci açısından okuyucuya kısa bir bilgi sunulmuştur. Çalışmanın ana unsuru olan Enîsü’l-fukahā adlı eser; metot, içerik ve kaynakları açısından derinlemesine irdelenmiştir. Çalışma neticesinde yazarın, mensubu olduğu Hanefî mezhebi terminolojisindeki fıkıh terimlerinin ilim dünyasında doğru şekilde bilinmesi amacıyla fıkıh alanındaki terimleri Hanefî mezhebi zaviyesinden ele aldığı ve terimleri farklı açılardan okuyucuya aktardığı ortaya çıkmıştır. Yazarın eserinde kaynak olarak başta Kur’ân-ı kerîm, hadîs, sözlükler ve Arap şiirlerinden yararlandığı ve yöntem olarak da terimleri alfabetik sıralama yerine Hanefî mezhebi fıkhının konu sıralamasına uygun olarak sıralamayı tercih ettiği örnekleriyle ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelime:

Kāsim B. Abdullah Al-Konevî And His Work Titled "Enîsü'l-Fugahā"

Öz:

Throughout history, different types of works of art have emerged in the Islamic world. One of thesetypes of works is term dictionaries that emerged to ensure scientific language unity. Thesedictionaries are works that focus on the term meaning of words instead of dictionary meaning. Oneof such works is one of the Ottoman scholars who grew up in Anatolia, Kasim b. It is the worknamed Enîsü'l-fukahā, which was written by Abdullah al-Konevî (d. 978/1571). In our study, it isaimed to give detailed information about the work in question and its author, which we think didnot receive the attention it deserves, although it filled an important gap in its field. Within the scopeof this purpose, firstly the life of the author was discussed, and then field-based dictionaries werepresented to the reader as preliminary information in terms of genre and content. The work namedEnîsü'l-fukahā, one of the main elements of the work; The method has been examined in depth interms of content and resources. As a result , it was revealed that the writer handled the terms of fiqhin the Hanafi sect terminology correctly in the scientific world and transferred the terms to thereaders from different perspectives. In his work, it is set forth with examples that he makes use ofthe Quran, hadiths, dictionaries and Arabic poems as the source and as a method he prefers to listthe terms in accordance with the order of the Hanafi sect.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Bağdatlı İsmâil Pâşâ, Hediyyetü’l-‘Ârifîn Esmâi’l-Müellifîn ve Âsâru’l-Musannifîn, 2 cilt. Matbaatu Vekâletu’l-Maârif. 2. basım. İstanbul, 1951.
Bolelli, Nusrettin, “Nahivde Hadîsle İstişhâd Meselesi”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 5-6. 1987-1988. 164-175.
el-Curcânî, Ebu’l-Hasen ʻAlî b. Muhammed b. ʻAlî es-Seyyid eş-Şerîf, et-Ta‘rîfât, thk., Muhammed Sıddik el-Minşâvî, Dâru’l-Fadile li’n-neşri ve’t-tevzî‘,Kâhire, ts.
Durmuş, İsmail, “İstişhâd”, Türkiye Diyanet vakfı İslam Ansiklopedisi, Tdv Yayınları, Ankara, 2001. c. 23, s. 369-397.
el-Ferâhîdî, Ebû ʻAbdirrahmân el-Halîl b. Ahmed, Kitâbuʼl-ʻayn, 8 cilt. thk., Mehdî el-Mahzûmî, Dâru ve mektebetuʼl-hilâl, Beyrut, 1996.
İmer, Kâmile vd., Dilbilim, Sözlüğü, Boğaziçi Üniversitesi yayınevi, 2. basım, İstanbul, 2013.
el-Konevî, Kāsım b. Abdullah b. Mevlânâ Hayruddîn Emîr Ali er-Rûmî, Enîsü’lfukahā,ü’l-fukahā fî ta‘rîfâti’l-elfâzi’l-mutedâvile beyne’l-fukahā. thk., Ahmed b. Abdürrezzak el-Kubeysî, Dâru’l-vefâ li’n-neşr ve’t-tevzî‘ Cidde, 1986.
el-Mutarrızî, Ebu’l-Feth Nâsır b. Abdusseyyid, el-Muğrib fî Tertîbi’l-Mu‘rib, Mektebetu Usâme b. Zeyd. Haleb, 1979.
en-Nesefî, ‘Umer b. Muhammed, Tilbetü’t-Talebe fi’l-İstilâhâti’l-Fıkhiyye alâ Elfâzi Kutubi’l-Hanefîyye, Dâru’t-Tibâati’l-‘Âmira, Beyrut, 1311.
er-Râzî, Ebû Abdillâh Fahreddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn et-Taberistânî, et-Tefsîru’l-Kebîr, Dâru’l-fikr li’t-tibâa ve’n-neşr. Beyrut, 1981.
‘Umer Rıdâ Kehhâle. Mu’cemu’l-muellifîn. 15 cilt, Dâru İhyâi’t-turâsi’l-Arabiyyi, Beyrut 1957.
Jafar, Dleen Salim “el-Konevî’nin Enîsu’l-Fukahā Kitabındaki Dil Çalışmaları” Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış yükseklisans tezi) 2019.

APA	YEŞİL S (2020). KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. , 165 - 180.
Chicago	YEŞİL SELMAN KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. (2020): 165 - 180.
MLA	YEŞİL SELMAN KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. , 2020, ss.165 - 180.
AMA	YEŞİL S KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. . 2020; 165 - 180.
Vancouver	YEŞİL S KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. . 2020; 165 - 180.
IEEE	YEŞİL S "KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ." , ss.165 - 180, 2020.
ISNAD	YEŞİL, SELMAN. "KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ". (2020), 165-180.

APA	YEŞİL S (2020). KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 25(2), 165 - 180.
Chicago	YEŞİL SELMAN KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 25, no.2 (2020): 165 - 180.
MLA	YEŞİL SELMAN KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, vol.25, no.2, 2020, ss.165 - 180.
AMA	YEŞİL S KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2020; 25(2): 165 - 180.
Vancouver	YEŞİL S KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2020; 25(2): 165 - 180.
IEEE	YEŞİL S "KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ." FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 25, ss.165 - 180, 2020.
ISNAD	YEŞİL, SELMAN. "KĀSIM B. ABDULLAH EL-KONEVÎ ve “ENÎSÜ’L-FUKAHĀ” ADLI ESERİ". FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 25/2 (2020), 165-180.