YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 326 - 350 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30794/pausbed.681381 İndeks Tarihi: 15-10-2021
YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?
Öz: Üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarının bilgisi ve yetkinlikleri, yapılan araştırmalar, üniversitenin teknik altyapısı,üniversitede düzenlenen sosyal ve kültürel etkinlikler gibi unsurlar, verilen eğitim ve öğretime etki etmekte ve üniversiteninüretkenliği ve başarısında önemli rol oynamaktadır. Bu ölçütlerin farklı kırılımları, uluslararası ve ulusal kapsamda yayınlananüniversite sıralama sistemlerine girdi oluşturmaktadır. Böylece, herbir kurum kendisinin konumunu değerlendirmekte vedaha üst sıralara çıkabilmek için gerekli strateji ve hedefleri tanımlamaktadır. Ulusal kapsamda, ayrıca belirlenen performansgöstergeleriyle de bağlı oldukları üst kurumlara raporlama yapılmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, YÖK’ün belirlemişolduğu bu ölçütlere göre, 2018 yılı raporları yayınlanmış 172 devlet ve vakıf üniversitesinin değerlendirilmesi ve sıralanmasıve bu sıralamaların yöntemlerden ne kadar etkilendiğinin ortaya konmasıdır. Elliden fazla ölçüt, seçilen altı farklı çok ölçütlükarar verme yöntemi ile değerlendirilmektedir. Herbir yöntemin uygulamasıyla elde edilen sıralamaların arasındaki ilişkiler deuygun istatistiklerle sunulmaktadır.
Anahtar Kelime: UNIVERSITY RANKINGS ACCORDING TO YÖK’S MONITORING AND EVALUATION CRITERIA: HOW CAN DIFFERENT METHODS AFFECT RANKINGS?
Öz: The knowledge and competencies of the academic staff working in universities, researches, technical infrastructure of the university, social and cultural activities organized at the university affect the education and training, and play an important role in the productivity and success of the university. Different dimensions of these criteria constitute input for university ranking systems published internationally and nationally. Thus, each institution evaluates its position and defines the necessary strategies and targets to be better. Within the national scope, reporting is also made to the upper institutions that they are affiliated with the determined performance indicators. In this context, the aim of the study is to evaluate and rank the 172 public and foundation universities whose 2018 reports have been published according to the related criteria determined by YÖK and to reveal how these rankings are affected by the selected ranking methods. More than fifty criteria are evaluated by six different multi-criteria decision making methods. The relationships between the rankings obtained by the application of each method are also presented with the relevant statistics.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahmadi, A., Taghavinia, M., Soltani Arabshahi, K. ve Ghasemi, M.S. (2017). “The Interacting Role of University Ranking and Globalization of Education”, sdmej, 14 (2), e64084. 1-6.
- Akbulut, O. (2019). “CRITIC ve EDAS Yöntemleri İle İş Bankası’nın 2009-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi”, Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4 (2) , 249-263. DOI: 10.30784/epfad.594762.
- Akın, N.G. (2019). “Makine Seçimi Probleminde ENTROPİ-ROV ve CRITIC-ROV Yöntemlerinin Karşılaştırılması”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 62, 20-39.
- Alma, B., Coşkun, E ve Övendireli, E. (2016). “University Ranking Systems and Proposal of A Theoretical Framework for Ranking of Turkish Universities: A Case of Management Departments”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 235, 128 – 138. DOI: 10.1016/j.sbspro.2016.11.008
- Basın YÖK (2018). “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporlarını bugün erişime açıyoruz”, https://basin.yok. gov.tr/InternetHaberleriBelgeleri/%C4%B0nternet%20Haber%20Belgeleri/2019/308_univ_karne_verildi. pdf, erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- Bolay, S.H. (2011). “Çağdaş Üniversitede Neler Önem Kazanmaktadır?”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (3), 105-112. DOI: 10.5961/jhes.2011.016.
- Bulğurcu, B. (2019). “Çok Nitelikli Fayda Teorisi ile CRITIC Yöntem Entegrasyonu: Akıllı Teknoloji Tercih Örneği”, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13 (19), 1930-1957. DOI: 10.26466/opus.584123.
- Çakır, M. P., Acartürk, C., Alaşehir, O. ve Çilingir, C. (2015). “A Comparative Analysis of Global and National University Ranking Systems”, Scientometrics, 103 (3), 813-848.
- Das, M. C., Sarkar, B. ve Ray, S. (2013). “On The Performance of Indian Technical İnstitutions: A Combined SOWIAMOORA Approach”. Opsearch, 50(3), 319-333. DOI 10.1007/s12597-012-0116-z.
- Dill, D.D ve Soo, M. (2005). “Academic Quality, League Tables, and Public Policy: A Cross-National Analysis of University Ranking Systems”, Higher Education, 49, 495–533 DOI 10.1007/s10734-004-1746-8.
- Doğan, G. ve Al, U. (2018). “Üniversite Sıralama Sistemlerindeki Üniversite Adlarının Standardizasyon Sorunu: “University Ranking by Academic Performance (URAP)” Örneği”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8 (3), 583- 592. DOI: 10.5961/jhes.2018.299.
- Er, F. ve Yıldız, E. (2018). “Türkiye Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi 2016 ve 2017 Sonuçlarının ORESTE ve Faktör Analizi ile İncelenmesi”, Alphanumeric Journal, 6 (2), 293-310, DOI: 10.17093/alphanumeric.431034.
- Erdem, A. R. (2013). “Bilgi Toplumunda Üniversitenin Değişen Rolleri ve Görevleri”, Yükseköğretim Dergisi, 3 (2), 109-120. doi:10.2399/yod.13.013.
- Genç, A., Avcı, T. ve Sevgin, H. (2017). “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Üye Ülkelerine İlişkin Etkinlik Analizi: TOPSIS, ARAS ve MOORA Yöntemleriyle Bir Uygulama”, Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 4 (2), 15-40.
- Giannoulis, C. ve Ishizaka, A. (2010). “A Web-Based Decision Support System with ELECTRE III For A Personalised Ranking of British Universities”, Decision Support Systems, 48 (3), 488-497.
- Gigović, L., Pamučar, D., Bajić, Z. ve Milić,ević,, M., (2016). “The Combination of Expert Judgment and GIS-MAIRCA Analysis for the Selection of Sites for Ammunition Depots”, Sustainability, 8(4), 372. 1-30. doi:10.3390/ su8040372
- Gök Kısa, C. ve Ayçin, E. (2019). “OECD Ülkelerinin Lojistik Performanslarının SWARA Tabanlı EDAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 9 (1), 301-325.
- Gündüz, A.Y. (2017). “Ülke Kalkınmasında Üniversitelerin Rolü: Doğu ve Güneydoğu Anadolu Üniversiteleri Örneği”, Sakarya İktisat Dergisi, 6 (1), 2017, 56-69.
- Guo, C., Huang, X. ve Jia, F. (2019). “Investment Valuation of Natural Tourist Attractions under The Uncertainty of Multiple Unexpected Events: An ROV Method”, Current Issues in Tourism, 1-21, DOI: 10.1080/13683500.2019.1637402.
- Gür, B.S., Çelik, Z. ve Yurdakul, S. (2019). “Yükseköğretime Bakış 2019: İzleme ve Değerlendirme Raporu”, Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi, Eğitim-Bir-Sen Yayınları: 96.
- Hazelkorn, E. (2007). “The Impact of League Tables and Ranking Systems on Higher Education Decision Making”. Higher Education Management and Policy, 19 (2), OECD. ISSN 1682-3451.
- Kaplanoğlu, E. (2019). “ENTROPİ Tabanlı MAUT Yöntemiyle Performans Ölçümü: MKEK Fabrikalarının Sıralanması”, İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 7-18.
- Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E. K., Olfat, L. ve Turskis, Z. (2015). “Multi-Criteria Inventory Classification Using A New Method of Evaluation Based on Distance from Average Solution (EDAS)”, Informatica, 26 (3), 435-451.
- Kiracı, K. ve Bakır, M. (2019). “Critic Temelli Edas Yöntemi ile Havayolu İşletmelerinde Performans Ölçümü Uygulaması”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 157-174.
- Konan, N. ve Yılmaz, S. (2017). “Üniversitelerin Sıralanma Ölçütleri ve Türkiye Üniversiteleri için Öneriler”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 7 (2), 200-210. DOI: 10.5961/jhes.2017.199.
- Krawczak, M., Bureva, V., Sotirova, E. ve Szmidt, E. (2016). “Application of the Intercriteria Decision Making Method To Universities Ranking”, In Novel Developments in Uncertainty Representation and Processing (pp. 365-372). Springer, Cham.
- Kunsch, P. L. ve Ishizaka, A. (2018). “Multiple-Criteria Performance Ranking Based on Profile Distributions: An Application To University Research Evaluations”, Mathematics and Computers in Simulation, 154, 48-64.
- Lukman, R., Krajnc, D. ve Glavič, P. (2010). “University Ranking Using Research, Educational and Environmental Indicators”, Journal of Cleaner Production, 18 (7), 619-628.
- Madić, M., Radovanović, M. ve Miodrag. M. (2016). “Application of the ROV method for the selection of cutting fluids”, Decision Science Letters, 5 (2), 245–254. doi: 10.5267/j.dsl.2015.12.001.
- Madić, M., Radovanović, M., Coteata, M., Janković, P. ve Petković, D. (2015). “Multi-Objective Optimization of Laser Cutting Using ROV-Based Taguchi Methodology”, Applied Mechanics and Materials, 809-810, 405-410.
- Marginson, S. (2014). “University Rankings and Social Science”, European Journal of Education, 49 (1), 45-59.
- Mkhalet, M.E., Aziz, S. ve Saidi, R. (2018). “The Application of ENTROPY-ROV Methods to Formulate Global Performance for Selecting The Automotive Suppliers in Morocco”, Journal of Theoretical and Applied Information Technology, 96 (16), 5522-5536.
- Nanayakkara, C., Yeoh, W., Lee, A., ve Moayedikia, A. (2019). “Deciding Discipline, Course and University through TOPSIS”, Studies in Higher Education, 1-16. https://doi.org/10.1080/03075079.2019.1616171.
- Ömürbek, N. ve Karataş, T. (2018). “Girişimci ve Yenilikçi Üniversitelerin Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Değerlendirilmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (24), 176-198.
- Ömürbek, N., Karaatlı M. ve Balcı, H.F. (2016). “Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri İle Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31 (1), 227-255.
- Özbek, A. (2019). “Türkiye’deki İllerin EDAS ve WASPAS Yöntemleri İle Yaşanabilirlik Kriterlerine Göre Sıralanması”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), 9 (1), 177-200.
- Özbek, A. ve Engür, M. (2018). “EDAS Yöntemi ile Lojistik Firma Web Sitelerinin Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21 (2), 417-429.
- Pamucar, D. S., Tarle, S. P., ve Parezanovic, T. (2018). “New Hybrid Multi-Criteria Decision-Making Dematel Mairca Model: Sustainable Selection of A Location for The Development of Multimodal Logistics Centre”. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 31 (1), 1641–1665. Doi:10.1080/1331677X.2018.1506706.
- Rauhvargers, A. (2014). “Where Are the Global Rankings Leading Us? An Analysis of Recent Methodological Changes and New Developments”, European Journal of Education, 49 (1), 29-44. DOI: 10.1111/ejed.12066
- Saka, Y. ve Yaman, S. (2011). “Üniversite Sıralama Sistemleri; Kriterler ve Yapılan Eleştiriler”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (2), 72-79. DOI: 10.5961/jhes.2011.012.
- Shanmuganathan, M., Kajendran, K., Sasikumar, A. N. ve Mahendran, M. (2018). “Multi Attribute Utility Theory– An Over View”, International Journal of Scientific & Engineering Research, 9 (3), 698-706.
- Taylor, P ve Braddock, R. (2007). “International University Ranking Systems and the Idea of University Excellence”, Journal of Higher Education Policy and Management, 29 (3), 245-260. DOI: 10.1080/13600800701457855.
- Tuş Işık, A. ve Aytaç Adalı, E. (2017). “The Decision-Making Approach Based on the Combination of Entropy and Rov Methods for the Apple Selection Problem”, European Journal of Interdisciplinary Studies, 3 (3), 80-86.
- Ulutaş, A. (2019). “Entropi Tabanlı Edas Yöntemi İle Lojistik Firmalarının Performans Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (23), 53-66. DOI: 10.18092/ulikidince.458754.
- URAP (2020). “University Ranking by Academic Performance”, http://tr.urapcenter.org/2019/, erişim: 8 Haziran 2020.
- Uslu, B. (2018). “Dünya Üniversiteler Sıralaması: Genişletilen Gösterge Setine Göre Sıralamada Oluşan Farklılıklar”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8 (3), 457-470. DOI: 10.5961/jhes.2018.287.
- von Winterfeldt, D. ve Edwards, D.W. (1986). “Decision Analysis and Behavioral Research”, chapter 10, Cambridge University Press, New York, 604, 6-8, ISBN: 9780521273046.
- YÖK (2018a). “YÖK-2018 Yılı Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporları”, https://www.yok.gov.tr/ universiteler/2018-izleme-ve-degerlendirme-raporlari, erişim tarihi: 5 Kasım 2019.
- YÖK (2018b). “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Kriterleri ve Açıklamalar”, https://www.yok.gov.tr/ Documents/Universiteler/izleme-ve-degerlendirme-kriteri/universite_izleme_ve_degerlendirme_kriterleri_ ve_aciklamalari.pdf, erişim tarihi: 5 Kasım 2019.
- YÖK (2018c). “YÖK-Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporları”, https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/ Universiteler/izleme-ve-degerlendirme-kriterleri.aspx, erişim tarihi: 5 Kasım 2019.
- Yolsal, H. ve Yorulmaz, Ö. (2019). “Gini Katsayısı ile Türkiye’deki Üniversitelerin Araştırma Çıktıları Arasındaki Farkın Değerlendirilmesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (3), 59-82. DOI: 10.18037/ ausbd.631974.
- Zhu, H. Ou, C.X.J. van den Heuvel, W.J.A.M. ve Liu, H. (2017). “Privacy Calculus and Its Utility for Personalization Services in E-Commerce: An Analysis of Consumer Decision-Making”, Information & Management, 54, 427– 437.
- Zietsman, J., Rilett, L. R. ve Kim, S. J. (2006). “Transportation Corridor Decision-Making with Multi-Attribute Utility Theory”, International Journal of Management and decision making, 7 (2-3), 254-266.
APA | Özdağoğlu A, Özdağoğlu G, Keleş M (2020). YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. , 326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
Chicago | Özdağoğlu Aşkın,Özdağoğlu Güzin,Keleş Murat Kemal YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. (2020): 326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
MLA | Özdağoğlu Aşkın,Özdağoğlu Güzin,Keleş Murat Kemal YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. , 2020, ss.326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
AMA | Özdağoğlu A,Özdağoğlu G,Keleş M YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. . 2020; 326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
Vancouver | Özdağoğlu A,Özdağoğlu G,Keleş M YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. . 2020; 326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
IEEE | Özdağoğlu A,Özdağoğlu G,Keleş M "YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?." , ss.326 - 350, 2020. 10.30794/pausbed.681381 |
ISNAD | Özdağoğlu, Aşkın vd. "YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?". (2020), 326-350. https://doi.org/10.30794/pausbed.681381 |
APA | Özdağoğlu A, Özdağoğlu G, Keleş M (2020). YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(41), 326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
Chicago | Özdağoğlu Aşkın,Özdağoğlu Güzin,Keleş Murat Kemal YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.41 (2020): 326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
MLA | Özdağoğlu Aşkın,Özdağoğlu Güzin,Keleş Murat Kemal YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.41, 2020, ss.326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
AMA | Özdağoğlu A,Özdağoğlu G,Keleş M YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(41): 326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
Vancouver | Özdağoğlu A,Özdağoğlu G,Keleş M YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(41): 326 - 350. 10.30794/pausbed.681381 |
IEEE | Özdağoğlu A,Özdağoğlu G,Keleş M "YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?." Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.326 - 350, 2020. 10.30794/pausbed.681381 |
ISNAD | Özdağoğlu, Aşkın vd. "YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?". Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 41 (2020), 326-350. https://doi.org/10.30794/pausbed.681381 |