Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği
Yıl: 2021 Cilt: 32 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 372 - 386 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-10-2021
Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği
Öz: 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren sayıları ve etkileri gün geçtikçe artan yeni dini hareketlere ilişkin tartışmalar, uzak doğu kökenli dinlerin ritüellerini temsil eden meditasyon ve yoga gibi tekniklerin ön plana çıkmasını beraberinde getirmiştir. Yeni medyanın ve özellikle sosyal medyanın sunduğu imkânlar sayesinde uzak doğu kökenli dini hareketlerin instagram, facebook ve twitter gibi sosyal ağlardaki görünürlükleri her geçen gün artmıştır. Bu hareketler, sosyal ağların etkileşimsel karakteri sayesinde, kendilerini seküler kitlelere tanıtabilmekte ve popülaritelerini artırarak yeni üyelere daha kolay ulaşabilmektedir. Böylece sosyal ağların imkânlarını kullanarak düzenledikleri sanal ritüeller yoluyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Sosyal ağların hikâyeleri ve paylaşımları öne çıkarma özelliğinden de yararlanan bu hareketler, sosyal medya platformlarındaki canlı yayınlar ile üyelerine etkileşimsel bir ortam yaratmakta ve anlık geribildirimler sunmaktadır. Bu yolla sanal ortamda faaliyetlerini yaygınlaştırıp çeşitlendirirken, ironik bir biçimde ortadan kalkacağı iddia edilen dine ve maneviyata yönelik ilginin de yeniden canlanmasına aracılık etmektedir. Bu bağlamda, dinsel ve maneviyatçı bir akım olarak Sahaja Yoga (Sağlıklı Yaşam) Hareketi, Budist bir geleneğe ilişkin ritüelleri dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaygınlaştırma imkânı elde etmiştir. Ülkemizin çeşitli bölgelerinde bulunan temsilciliklerinde kolektif çalışmalar yürüten hareket, esasen ana merkezi İstanbul Serin Esinti Meditasyon Evi’nde sosyal ağlar üzerinden de üyelerine ücretsiz meditasyon hizmeti sunmaktadır. Dinsel/maneviyatçı ilgi etrafında örgütlenen sanal bir topluluk özelliği taşıyan Sahaja Yoga’nın; sosyal ağlardaki bağlantıları, online hesapları ve paylaşımlarının yanı sıra, meditasyon ve yoga ritüelleri gibi çeşitli faaliyetleri dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, yeni dini hareketlerin temel karakteristiklerinden hareketle Sahaja Yoga’nın belli başlı özellikleri, İstanbul Serin Esinti Meditasyon Evi’nde ki online meditasyondan edinilen bilgiler ele alınmakta ve instagramdaki paylaşımları üzerinden sosyal ağlardaki görünürlüğü ‘çevrimdışı-çevrimiçi din’kavramsallaştırması çerçevesinde incelenmektedir.
Anahtar Kelime: Online and Offline Orientations in the New Religious Movements: Sahaja Yoga Example
Öz: Since the second half of the 20th, the discussions about new religious movements, whosenumbers and effects are increasing day by day, brought with it the prominence of techniques such asmeditation and yoga, which represent the rituals of the Far East continuation religions. Thanks to thepossibilities of new media and especially social media, the visibility of distant religious movements onsocial networks such as Instagram, Facebook and Twitter has increased day by day. Thanks to the inter active character of social networks, these movements can promote and reach new members more easilyby increasing their popularity. Thus, it continues its virtual activities through virtual rituals by using theopportunities of social networks. Benefiting from the feature of highlighting the stories and shares ofsocial networks, these movements create an interactive environment for their members with live broad casts on social media platforms and provide instant feedback. In this way, spreading its activities andother activities in the virtual environment mediates the revival of interest in religion and spirituality,which is ironically alleged to disappear. In this context, as a religious and spiritualist movement, theSahaja Yoga (Healthy Life) Movement is to have the opportunity to spread a Buddhist tradition in ourcountry as well as in the world. The movement, which carries out collective work in its representativeoffices located in various regions of our country, essentially offers free meditation services through socialnetworks in its main center, Istanbul Serin Breeze Meditation House. Of Sahaja Yoga, which carries avirtual community organized religiously / spiritually; In addition to their online accounts and posts onsocial networks, various games such as meditation and yoga rituals attract attention. In this page, basedon the basic features of new religious movements, the main features of Sahaja Yoga, the informationobtained from online meditation in Istanbul Serin Breeze Meditation House are discussed and its visibil ity on social networks through its posts on Instagram is examined on the concept of 'offline-religion'.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgül, Mehmet, “Dijitalleşme ve Din”, Dini Araştırmalar Dergisi, 2017, c.17, sy.2, ss.192-208.
- Akyüz, Niyazi-Çapcıoğlu, İhsan, “Dini Gruplar Sosyolojisi ve Yeni Dini Hareketler”, Din Sosyolojisi El Kitabı, (ed.N. Akyüz, İ. Çapcıoğlu), Grafiker Yayınları, 5.baskı, Ankara 2012, ss.507-538.
- Arslan, Mustafa, “Postmodern Yeni Dinsel Kimlik ve Paranormal İnançlar”, Milel ve Nihal, 2015, c.12 sy.2, ss.55-72.
- Arslan, Mustafa, “Değişim Sürecinde Yeni Dindarlık Formları: Yeniçağ İnanışları Örneği”, Değerler Eğitimi Dergisi, 2006, c.4, sy.11, ss.9-25.
- Baijnath, Pravina, Sahaja Yoga Meditation: Therapeutic Community. Ph.D Thesis Community Psychology, University of Zululand, South Africa 2012.
- Bauman, Zygmunt, Postmodernizm ve Hoşnutsuzlukları (çev. İ. Türkmen), Ayrıntı Yayınları, 2.basım, İstanbul 2013.
- Berger, Peter L., Kutsal Şemsiye: Dinin Sosyolojik Teorisinin Ana Unsurlar, (çev. A. Çoşkun), Rağbet Yayınları, İstanbul 2012.
- Bilgin, Vejdi, “Çağdaş Bir Fenomen Olarak Yeni Dini Hareketler”, Din Sosyolojisi, Palet Yayınları, Konya 2013, ss.305-333.
- Boven, Jos. P.V. (n.d). Shri Mataji Nirmala Devi a Life of Divine Spirituality, Erişim linki: https://www.academia.edu/31633741/, (08.09.20).
- Campbell, Heidi, “Religion and Internet: Considering the Online-Offline Connection”, Centre for the study of Coomunication and Culture, 2006, Vol.25, Issue: 1, pp. 3-24.
- Campbell, Heidi- Lövheim Mia, “Religion and Internet”, Information, Communication and Society, 2011, Vol.14, Issue:8, pp.1083- 1096.
- Campbell, Heidi, “Internet and Religion”, The Handbook of Internet Studies, (ed. M. Casanova, C. Ess), Wiley-Blackwell Publisher, 2011, pp.232-250.
- Campbell, Heidi, “Religion and Internet: A Microcosm for Studying Internet Trends and Implications”, New Media and Society, 2012, Vol.0, ss.1-15.
- Chung S. Brooks M. Rai M. Balk L.J. Rai S., “Effect of Sahaja Yoga Meditation on Quality of Life, Anxiety, and Blood Pressure Control”, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 2012, Vol.18, Issue: 6, pp.589-596.
- Clarke, Peter B., Din ve Medya, Din Sosyolojisi Çağdaş Gelişmeler, (çev. ed. İ. Çapcıoğlu), İmge Kitabevi, Ankara 2012.
- Çuhadar, Mustafa, “Dijital Din ve Diyanet”, Dijitalleşen Din Medya ve Din 2, (Ed. M. Çamdereli, B. O. Doğan, N. K. Şener), Köprü Kitapları, İstanbul 2015, ss.175- 222.
- Dereli, Mustafa Derviş, “Dini Kimliklerin Siber Uzamda Akışkanlaşması”, İnsan ve Toplum Dergisi, 2019, c.9, sy.1, ss.85- 115.
- Devi, H. H. Mataji Nirmala, Sahaja Yoga, Kişisel Basım, İstanbul (n.d.).
- Haberli, Mehmet, Sanal Din Tarihsel, Kurumsal ve Pratik Boyutlarıyla İnternet ve Din. Açılım Kitap, İstanbul 2014.
- Furseth, Inger-Repstad Pal, Din Sosyolojisine Giriş Klasik ve Çağdaş Kuramlar, (çev. İ. Çapcıoğlu- H. Aydınalp), Birleşik Yayınevi, Ankara 2011.
- Hatley, Shaman, Kundalini, Encyclopedia Indian Religions. (Ed. A. Sharma) Springer, Retrieved September 9, 2020.
- Helland, Christopher, ‘‘Diaspora on the Electronic Frontier: Developing Virtual Connections With Sacred Homelands’’, Journal of Computer-Mediated Communication (Special Issue on Religion and the Internet), 2007, Vol.12, Issue. 3, pp.956-976.
- Hendrlks Tom, “The Effects of Sahaja Yoga Meditation on Mental Health: A Systematic Rewiev”, Journal of Complementary and Integrative Medicine, 2018, Vol. 15, Issue: 3, pp.1-11.
- Hutchings, Tim, “Real Virtual Community”, World and World, 2015, Vol.35, Issue: 2, Spring, pp.151-161.
- Kara, Zülküf, “Dijital Sosyoloji”, Sosyoloji Divanı Sosyoloji Dergisi, 2017, c.5, sy.9, ss.9-20.
- Kirman, Mehmet Ali, ‘‘Batıda Ortaya Çıkan Yeni Dini Hareketlerin Bazı Özellikleri ve Toplumsal Tabanları’’, Dini Araştırmalar, 1999, c.1, sy.4, ss.223-233.
- Kirman, Mehmet Ali, ‘‘Küreselleşme Sürecinde Sekülerleşme ve Dinin Geleceği’’, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Africa Çalışmaları Kongresi: Din-International Congress of Asian and North African Studies: Religion, 2008, c.1, ss.279-295.
- Köse, Ali, Milenyum Tarikatları Batıda Yeni Dini Akımlar, Timaş Yayınları, 6.baskı, İstanbul 2019.
- Luckmann, Thomas, Görünmeyen Din Modern Toplumda Din Sorunu, (çev. A. Çoşkun, F. Aydın, O. Çoşkun), Rağbet Yayınları, 2.baskı, İstanbul 2016.
- Menekşe, Ömer, “Dinin Dijitalleşmesi ve Mobil Uygulamalar”, Dijitalleşen Din Medya ve Din 2, (ed. M. Çamdereli, B. O. Doğan, N.K. Şener), Köprü Kitapları, İstanbul 2015, ss.151-173.
- Monacha R., Marks G. B, Kenchington P., Peters D., Salome C. M., “Sahaja Yoga in The Management of Modarate To Severe Asthma: A Randomised Controlled Trial”, Thorax, 2002, Vol.57, pp.110-115.
- Narmanlıoğlu, Haldun, “Sanal Cemaatte Çevrimiçi İbadet”, Dijitalleşen Din Medya ve Din 2, (ed. M. Çamdereli, B. O. Doğan, N. K. Şener), Köprü Kitapları, İstanbul 2015, ss.69-108.
- Puttick, Elizabeth, “Sahaja Yoga”, Encylopedia of New Religions Movements, (ed. P.B. Clarke), London 2006, Routledge, pp.544-5.
- Omay, Gülüm, Evrensel Yaşam Enerjisi Reiki, Reikievi Yayınları, Ankara 2003.
- Özkan, Ali Rafet, “Yeni Dini Hareketlerin Ortaya Çıkış Sebepleri ve Temel Karakteristikleri”, Nedenleri ve Niçinleriyle Yeni Dini Hareketler Problemler, Meydan Okumalar ve Yanıtlar, (ed. S. Turan, F. Sancar), Metamorfoz Yayıncılık İstanbul 2018, ss.27-46.
- Salgado, Jose Antonio, Sahaja Yoga: A Jungian Approach, (Translated from Spanish by Deborah Palma), Published by Sahaja Yoga Org, Italy 2009.
- Sevinç, Bayram, “Türkiye’de Dini rekabet ve Spiritüel Özün Seküler Form Üzerinden Mücadelesi Sahaja Yoga Örneği”, Karadeniz Teknik Üniversitesi, 2014, c.1, sy.1, ss.105-158.
- Srivastava, H. H. Mataji Nirmala Devi, Meta Modern Era, Visa Nirmala Dharma; Revised Third Edition, 1997.
- Svoboda, Robert E., Kundalini Doğunun Gizemci Öğretisi, (çev. N. Yener), Okyanus Yayıncılık, İstanbul 2011.
- Şentürk, Ünal, “Yeni Toplumsal Bir Metin Olarak İnternet”, Sosyoloji Divanı Sosyoloji Dergisi, 2017, c.5, sy.9, ss.21- 44.
- Şentürk, Recep, Yeni Din Sosyolojileri, Gelenek Yayıncılık, İstanbul 2004.
- Uğurlu, İlknur, Batıdan Gelen Doğu Kökenli Akımlar ve Türkiye’de ki Faaliyetleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi, Ankara 2011.
- Uluç, Özlem, Yeni Dini Hareketler, Yarın Yayınları, İstanbul 2013.
- Ünal, Mehmet Süheyl, Dinsel Bireycilik, Açılım Kitap, İstanbul 2011.
- Vyacheslav, Karpov, Desecularization: A Conceptual Framework, Journal of Church and State, 2010, Vol.52, No:2, pp.232- 270.
- Yadsıman, Hakkı Şah, “Sahaja Yoga”, Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi, (ed. S. Turan-E. Battal), Metamorfoz Yayıncılık, İstanbul 2020, ss.441-3.
- Yitik, Ali İhsan, “Yeni Dini Hareketler ve Misyonerlik: Türkiye Örneği”, Nedenleri ve Niçinleriyle Yeni Dini Hareketler Problemler, Meydan Okumalar ve Yanıtlar, (ed. S. Turan, F. Sancar), Metamorfoz Yayıncılık, İstanbul 2018, ss.243-258.
- Yitik, Ali İhsan, “Hint Menşeli Dinlerin Türkiye’deki Faaliyetleri”, Tartışmalı İlmi Toplantılar-43. 17-18 Nisan İstanbul 2004.
- Yusuf, Özkan, “Medyanın Din Bilgisi”, Medya ve Din, (ed. M. Çamdereli, B. O. Doğan, N. K. Şener), Köprü Kitapları, İstanbul 2014, ss.13-32.
- http://www.sahajayogaportal.org/sahajayoga.html Erişim Tarihi: 20.05.20.
- https://shrimataji.org/meditation/ Erişim Tarihi: 13.05.20.
- http://www.sahajayogaportal.org/meditasyon.ht ml Erişim Tarihi 16.05.20.
- https://www.amruta.org/tr/book-sahajayoga/chapter-1-sahaja-yoga/ Erişim tarihi: 07.05.20.
- http://www.sahajayogaportal.org/shri-matajinirmala-devi.html Erişim tarihi: 07.05.20.
- https://www.instagram.com/sahajayogaturkiye/ Erişim tarihi: 18.08.20.
- https://www.instagram.com/wemeditate.co/ Erişim tarihi: 25.09.20.
- http://www.sahajayogaportal.org/ Erişim tarihi: 25.09.20.
- https://www.sahajayoga.it/,http://sahajayogane pal.org/Erişim tarihi: 22.12.20.
- https://www.sahajayogamumbai.org/nirmalnagari-ganapatipule/Erişim tarihi: 22.12.20.
- https://www.cabellaschool.org/Erişim Tarihi: 22.12.20.
- http://www.sahajahealthcentre.com/Erişim Tarihi: 22.12.20.
- https://www.sahajayogahealthcentre.org/about. html Erişim Tarihi: 22.12.20.
- https://library.sahajaworld.org/ Erişim Tarihi:09.09.20.
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Mantra. Erişim Tarihi: 09.09.20.
- https://www.amruta.org/tr/book-sahajayoga/chapter-1-sahaja-yoga/ Erişim Tarihi: 23.08.20.
- https://www.bbc.co.uk/religion/religions/hinduis m/holydays/navaratri.shtml Erişim Tarihi: 19.11.20.
- https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/hindistanda -diwali-festivali kutlandi,Ni1L8ANQv0eEzUaPqQpP3Q/nE ADPPeoH0OTb0KGrHkdJg Erişim Tarihi: 23.11.20
| APA | bahadur m, Çapcıoğlu İ (2021). Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. , 372 - 386. |
| Chicago | bahadur merve,Çapcıoğlu İhsan Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. (2021): 372 - 386. |
| MLA | bahadur merve,Çapcıoğlu İhsan Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. , 2021, ss.372 - 386. |
| AMA | bahadur m,Çapcıoğlu İ Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. . 2021; 372 - 386. |
| Vancouver | bahadur m,Çapcıoğlu İ Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. . 2021; 372 - 386. |
| IEEE | bahadur m,Çapcıoğlu İ "Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği." , ss.372 - 386, 2021. |
| ISNAD | bahadur, merve - Çapcıoğlu, İhsan. "Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği". (2021), 372-386. |
| APA | bahadur m, Çapcıoğlu İ (2021). Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. İslami Araştırmalar, 32(2), 372 - 386. |
| Chicago | bahadur merve,Çapcıoğlu İhsan Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. İslami Araştırmalar 32, no.2 (2021): 372 - 386. |
| MLA | bahadur merve,Çapcıoğlu İhsan Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. İslami Araştırmalar, vol.32, no.2, 2021, ss.372 - 386. |
| AMA | bahadur m,Çapcıoğlu İ Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. İslami Araştırmalar. 2021; 32(2): 372 - 386. |
| Vancouver | bahadur m,Çapcıoğlu İ Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği. İslami Araştırmalar. 2021; 32(2): 372 - 386. |
| IEEE | bahadur m,Çapcıoğlu İ "Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği." İslami Araştırmalar, 32, ss.372 - 386, 2021. |
| ISNAD | bahadur, merve - Çapcıoğlu, İhsan. "Yeni Dini Hareketlerde Çevrimiçi veÇevrimdışı Yönelimler: Sahaja Yoga Örneği". İslami Araştırmalar 32/2 (2021), 372-386. |
