“Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 152 - 171 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 İndeks Tarihi: 21-10-2021
“Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi
Öz: Bu araştırmanın amacı, 36-72 aylık çocukların kahraman özelliklerinin incelenmesidir. Araştırmakarma model ile tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ili Pendik ilçesinde özel ve resmieğitim kurumlarında öğrenim gören 36-72 aylık toplam 200 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada,çocuklar ile bireysel olarak görüşülüp, öncelikle “kahraman” kavramı yaş seviyesine uygun olarakanlatılmıştır. Çocuklara görüşme esnasında 3 temel açık uçlu soru yöneltilmiştir. “Senin kahramanınkimdir?”, “Kahramanının en sevdiğin özelliği nedir?” ve “Kahramanının özelliği sende olsa neyapardın?” soruları çocuklara sorulmuştur ve çocukların verdikleri cevaplar ise görüşme formu üzerineyazılmıştır. Araştırma sonucunda, tüm çocuklardan alınan kahramanların %96’sının belirgin bir cinsiyetiolduğu ve %71,5’inin ise erkek cinsiyetine sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan çocuklarınkahramanlarını büyük oranda aile bireylerinden ve çizgi film kahramanlarından seçtiği, kahraman olarakkitaplardaki karakterden çok az oranda seçtiği görülmüştür. Çocukların cinsiyet değişkeni ilekahramanlarının cinsiyetleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Erkek çocuklarkadın kahramanları çok az oranda seçerken, kız çocuklar erkek kahramanları daha çok seçtiğigörülmüştür.
Anahtar Kelime: “Who is the Hero?”: Examining the heroes of preschool children
Öz: The aim of this research is to examine the characteristics of the heroes of 36-72 months old children. The study group of the research consists of a total of 200 children, 36-72 months old, who study at private and public educational institutions in Pendik district of Istanbul. In the research, individual interviews were made with the children. First of all, the concept of “hero” was explained to the children in accordance with the age level. During the interview, 3 basic open-ended questions were asked to the child. The questions are "Who is your hero?", "What is your favorite feature of your hero?" and “What would you do if you had the character of your hero?". The answers given by the children were written on the interview form. As a result of the research, 96% of the heroes chosen by children are heroes whose gender is certain. In addition, 71.5% of these heroes are men. It is observed that the children who participated in the research mostly chose their heroes from their family members and cartoon heroes, but as heroes they chose very little from the characters in the books. It was concluded that there was a significant relationship between the gender variable of the children and the sexes of their heroes. Finally, boys chose female heroes very little, while girls chose male heroes more.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksoy, P., & Baran, G. (2017). Annelerin cinsiyet rollerine ilişkin özellikleri ile çocukların oyuncak tercihleri ve oynadıkları oyun türleri arasındaki ilişki üzerine bir çalışma. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 102-136
- Alabay, E., & Yağan Güder, S. (2014). Oyuncak reklamlarının mesajı: “Bana cinsiyetini söyle, sana oyuncağını söyleyeyim…” Akdeniz Üniversitesi I. Dil, Kültür ve Edebiyat Çalıştayı, 5 Haziran 2015, Antalya, 1-16.
- Alabay, E., Toprakkaya, İ. M., Dörtyama, G., Baltacı, E., Şavşet, S., Bozkurt, D. ve Kıyaker, S. (2014). Okul öncesi dönem çocuğu olan ebeveynlerin eğitimde toplumsal cinsiyet ayrımcılığı ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. VI. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongre Kitabı, 5-8 Haziran 2014, Ankara, 657-672.
- Alpan Özdemir, E. D. (2017). Toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının çocuk oyunlarına yansıması. GSF Sanat Dergisi, 31, 80-89.
- Anderson, K. J., & Cavallaro, D. (2002). Parents or pop culture? Children's heroes and role models. Childhood Education, 78(3), 161-168.
- Aral, N., Ceylan, R.., & Bıçakçı M. Y. (2011). Çocukların televizyon seyretme alışkanlıklarının yaş ve cinsiyete göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 489-498.
- Atav Ülker, P., İkiz, S., Uyar, G., & Yakar, N. (2018). 3-6 yaş grubu çocuğa sahip ebeveynlerin oyuncak seçme ve kullanma stratejileri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı 4, 64-77.
- Bağçeli Kahraman, P., & Başal, H.A. (2011). Anne eğitim düzeyine göre çocukların cinsiyet kalıpyargıları ile oyun ve oyuncak tercihleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 36- 58.
- Berns, R. M. (2012). Child, family, school, community: Socialization and support. USA: Wadsworth Publishing.
- Bolışık, B., Bal Yılmaz, H., Yavuz, B., & Tural Büyük, E. (2014). Yetişkinlerin çocuklar için oyuncak seçimine yönelik davranışlarının incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(4), 976-990.
- Boyatzis, C. J., Matillo, G. M., & Nesbitt, K. M. (1995). Effects of the "Mighty Morphin Power Rangers" on children's aggression with peers. Child Study Journal, 25(1), 45–55.
- Bronfenbrenner, U. (1979). Contexts of child rearing: Problems and prospects. American Psychologist, 34, 844–850.
- Bronfenbrenner, U. (1989). Ecological systems theory. Annals of Child Development, 6, 187–249.
- Calvert, S. L., Kotler, J. A., Zehnder, S. M., & Shockey, E. M. (2003). Gender stereotyping in children's reports about educational and informational television programs. Media Psychology, 5(2), 139–162.
- Çelebi Öncü, E., & Ünlüer, E. (2012). Preschoolers’ views about gender related games and toys. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 5924 – 5927.
- Değirmenci, G. Y., & Somer, B. (2015). Resimli çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyet kavramı açısından incelenmesi. II. International Eurasian Educational Research Congress, 8-10 Haziran 2015, Ankara.
- Diken, H. İ. (2010). Erken çocukluk eğitimi(1. Baskı).Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
- Doğan, A. (2000). Ekolojik sistemler kuramı çerçevesinde akran zorbalığının incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(3), 149-162.
- Durualp, E., & Aral, N. (2011). Oyun temelli sosyal beceri eğitimi (1. Baskı). Ankara:Vize Yayıncılık.
- Estrada, J. D., García-Ael, C., & Martorell, J. L. (2015). Gender differences in adolescents' choice of heroes and admired adults in five countries. Gender and Education, 27(1), 69-87.
- Glascock, J. (2001). Gender roles on prime-time network television: Demographics and behaviors. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 45(4), 656–669.
- Griffiths, M., & Machin, D. (2003) Television and playground games as part of children’s symbolic culture. Social Semiotics, 13(2), 147-160.
- Gümüşoğlu, F. (2008). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 39-50.
- Güngör, A., & Ersoy, Ö. (1994). Televizyon programlarının okul öncesi dönem çocuklarına etkisine ilişkin anne-baba görüşleri, 10.YA-PA Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırması Semineri, Ankara.
- Günüç, S. , Odabaşı, H., & Kuzu, A. (2012). Factors affecting lifelong learning. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(2), 309-325.
- Hamlen, K. R., & Imbesi, K. J. (2020). Role models in the media: A content analysis of preschool television programs in the U.S. Journal of Children and Media, 14(3), 1-22.
- Hentges, B., & Case, K. A. (2013). Gender representations on disney channel, cartoon network, and nickelodeon broadcasts in the United States. Journal of Children and Media, 7(3), 319- 333.
- Holub, S., Tisak, M., & Mullins, D. (2008). Gender differences in children's hero attributions: personal hero choices and evaluations of typical male and female heroes. Sex Roles. 58(7-8), 567–578.
- Kampf, Z., & Hamo, M. (2015). Children talking television: The salience and functions of media content in child peer interactions. Discourse & Communication, 9(4), 465–485.
- Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
- Kassay, R. (2019). Barbie princesses and Star Wars clones: gender stereotypes in the representation of children’s favourite heroes—a participant study in urban and rural contexts, among Hungarians from Romania. Feminist Media Studies, 19(5), 684-701.
- Kaynak, D., & Aktaş, E. (2017). Okul öncesi hikaye ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet rolleri. Ekev Akademi Dergisi, 21(72), 67-85.
- Kostelnik, M. J., Gregory, K. M., Soderman, A. K., & Whiren, A. P. (2011). Guiding children’s social development and learning. USA: Cengage Learning Custom Publishing.
- Levine, L. E., & Munsch, J. A. (2010). Child development: An active learning approach. USA: Sage Publications.
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research A guide to design and implementation. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
- Nathanson, A. I. (1998). The immediate and cumulative effects of television mediation on children's aggression. Yayımlanmamış Doktora Tezi, University of Wisconsin-Madison.
- Oruç, C., Tecim, E., & Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. EKEV Akademi Dergisi, 15(48), 303-319.
- Parke, R. D., & Clarke-Stewart, A. (2010). Social development. USA: RRD/Jefferson City.
- Peters, K. M., & Blumberg, F.C. (2002). Cartoon violence: Is it as detrimental to preschoolers as we think? Early Childhood Education Journal, 29(3),143-148.
- Power, S., & Smith, K. (2017). ‘Heroes’ and ‘villains’ in the lives of children and young people. Discourse Stud. Cult. Polit. Edu., 38, 590–602.
- Rathus, S. A. (2011). Childhood & adolescence: Voyages in development. USA: Wadsworth Cengage Learning.
- Robinson, C. C., & Morris, J. T. (1986). The gender-stereotyped nature of Christmas toys received by 36-, 48-, and 60-month-old children: A comparison between nonrequested vs. requested toys. Sex Roles, 15, 21–32.
- Rogers, A. (2005). Non-formal education: Practical schooling or participatory education. Boston, MA: Springer.
- Rogers A. (2014), The base of the iceberg. Informal learning and its impact on formal and nonformal learning, Verlag Barbara Budrich, Opladen; Berlin; Toronto, available at http://nbnresolving.de/urn:nbn:de:0111-pedocs-148444, accessed 21 December 2019.
- Senemoğlu, N. (1994). Okul öncesi eğitim programı hangi yeterlilikleri kazandırmaktadır? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 10-25.
- Sezer, M. Ö. (2010). Masallar ve toplumsal cinsiyet. İstanbul: Evrensel Yayınları.
- Shaffer, D. R. (2009). Social and personality development. USA: Wadsworth Cengage Learning.
- Silverman, D. (2001). Interpreting qualitative data, methods for analyzing talk, text and interaction (2nd ed.). London: Sage Publication Inc.
- Tuzcuoğlu, N., Güven, .G., & Efe, K. (2006). 4-6 Yaş grubu çocuklarında oyuncak tercihlerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi 1. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi, İstanbul, Bildiri Kitabı: 1.Ya-Pa Yayıncılık, 455-473.
- Werquin, P. (2010). Recognising non-formal and informal learning: Outcomes, policies and practices. OECD Publications.
- White, S. H., & O'Brien, J. E. (1999). What is a hero? An exploratory study of students' conceptions of heroes. Journal of Moral Education, 28(1), 81-95.
- Yağan Güder, S., & Alabay, E. (2016). 3-6 yaş arasındaki çocukların oyuncak tercihlerinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 7(2), 91- 111.
- Yaşar, M., & Paksoy, İ. (2011). Çizgi filmlerdeki saldırgan içerikli görüntülerin çocukların serbest oyunları sırasındaki saldırganlık düzeylerine etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 279-298.
- Yavuzer, H. (2001). Çocuk psikolojisi (20. Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
| APA | Alabay E (2020). “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. , 152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| Chicago | Alabay Erhan “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. (2020): 152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| MLA | Alabay Erhan “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. , 2020, ss.152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| AMA | Alabay E “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. . 2020; 152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| Vancouver | Alabay E “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. . 2020; 152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| IEEE | Alabay E "“Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi." , ss.152 - 171, 2020. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| ISNAD | Alabay, Erhan. "“Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi". (2020), 152-171. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| APA | Alabay E (2020). “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(1), 152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| Chicago | Alabay Erhan “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi 4, no.1 (2020): 152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| MLA | Alabay Erhan “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, vol.4, no.1, 2020, ss.152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| AMA | Alabay E “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi. 2020; 4(1): 152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| Vancouver | Alabay E “Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi. 2020; 4(1): 152 - 171. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| IEEE | Alabay E "“Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi." Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4, ss.152 - 171, 2020. 10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
| ISNAD | Alabay, Erhan. "“Kahramanın Kim?”: Okul öncesi dönem çocuklarının kahramanlarının incelenmesi". Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi 4/1 (2020), 152-171. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202041224 |
