Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 203 - 223 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-12-2021

Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları

Öz:
Çalışmanın amacı, turizmde potansiyel iş gücü olan turizm lisans öğrencilerinin ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerini belirlemek ve bu farkındalığın toplumsal ve nüfus bilimsel özelliklere göre anlamlı farklılıklar gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemi 2018 akademik yılında, turizm lisans programlarında öğrenim gören 394 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak ekolojik ayak izi farkındalık ölçeği kullanılmıştır. Veri analizi SPSS 22 ve AMOS programları aracılığı ile yapılmıştır. Temel istatistik analiz teknikleri olarak t- testi ve ANOVA kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ekolojik ayak izi farkındalık ölçeği; gıda, ulaşım ve barınma, enerji, atıklar ve su tüketimi boyutlarından oluşmaktadır. Turizm lisans öğrencilerinin ekolojik ayak izinin “gıda” boyutundaki farkındalıklarının, diğer boyutlar konusundaki farkındalıklarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kadın öğrencilerin ekolojik ayak izi farkındalıklarının erkek öğrencilerin farkındalıklarından daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğrencilerin gelir düzeylerinin ve ebeveynlerinin eğitim seviyelerinin öğrencilerin ekolojik ayak izi farkındalıkları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar oluşturduğu anlaşılmaktadır. Genel olarak, turizm lisans öğrencilerinin ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin düşük olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelime:

Ecological Footprint Awareness of Tourism Undergraduate Students

Öz:
The aim of this study is to determine the ecological footprint awareness of tourism undergraduate students who are potential labor force in tourism and to assert the change of this awareness according to sociodemographic characteristics. The sample of the study was done 394 students who are educated in tourism management programs in 2018 academic year. The primary data was collected by means of ecological footprint awareness scale. Data analysis was performed by SPSS 22 and AMOS softwares. Independent samples t-test and one-way ANOVA were used as the basic analysis techniques. Used in research scale consist of five dimensions as food, transportation and housing, energy, wastes and water consumption. Food dimension have relatively higher awareness score. Female student’s awareness higher than that of male. In the low income group, awareness for waste and water consumption are higher. On the other hand those whose mother’s and father’s education level is lower are more likely to be aware of ecological footprint. In general, tourism undergraduate student’s ecological footprint awareness have low score.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aşık, N. A. (2018). Önlisans Düzeyinde Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Çevreye İlişkin Tutum ve Davranışları, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 10(2), 1309- 1322.
  • Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., Coşkun, R. & Yıldırım, E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya Kitap Evi, (8. Baskı), Sakarya.
  • Arıca, Ş. Ç. & Kağar, C. (2018). Gelecek Nesillere Yaşanabilir Bir Dünya Bırakmanın Anahtarı: Ekolojik Okur Yazarlık, Sorumlu Üretim ve Tüketim, 2(1), 31- 42.
  • Akıllı, H., Kemahlı, F. & Polat, F. (2008). Ekolojik Ayak İzinin Kavramsal İçeriği ve Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde Bireysel Ekolojik Ayak İzi Hesaplaması, Akdeniz IIBF Dergisi, (15), 1-25.
  • Abdala, Y. S. M (2018). Çevre Bilincinin Ekolojik Ayak İzi ve Kültürel Dünya Görüşü ile İlişkisi: Türk ve Sudanlı Öğrenciler Üzerine Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, K. Maraş.
  • Atasoy,E. & Ertürk, H. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Alan Araştırması, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 10(1), 95- 110.
  • Almeida, M. M. A. (2013). Environmental Management In Tourism: Student’s Perceptions And Managerial Practice In Restaurants From a Gender Perspective, Journal of Cleaner Production, 60 (2013), 201-207.
  • Akyurt, H. & Turpçu, E. (2019). Turizm Eğitimi Alan Lisans Öğrencilerinin Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Davranışlarının İncelenmesi: Giresun Üniversitesinde Bir Uygulama, (UBAK) Uluslararası Bilimler Akademisi, 447-462.
  • Briassoulis, H. & Van Der, S. (2000). Tourism and Environment, Springer Science Business Media, (2. th ed.), Newyork.
  • Bozyiğit, S. & Madran, C. (2018). Çocukların Çevre Bilinçli Tüketici Olarak Sosyalleşmesinde Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Rolü, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 7(2), 173-196.
  • Bayraktar, M. & Yasemin Ö. (2002). Gösterişe Yönelik Tüketim Davranışları, Standard (41), 313-328.
  • Berberoğlu, E. O. & Uygun, S. (2013). Tübitak 4004 Projelerinin Sürdürülebilir Kalkınma İçin Çevre Eğitimi Kapsamında Değerlendirilmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
  • Coşkun, Ç. I. (2013). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Camargo, B., A. & Gretzel, U. (2017). What Do Tourism Students Know About Sustainability and Sustainable Tourism ? An Exploratory Study of Latin American Students, Journal of Teaching in Travel & Tourism, (17) 2, 101-117.
  • Carlson, L., Grossbart, S. & Walsh, A. (1990). Mother’s Communication Orientation and ConsumerSocialization Tendencies, Journal of Advertising, 19(3), 27-38.
  • Çalışkan, M. (2002). Yetişkinlerde Çevre Duyarlılığını Etkileyen Etmenler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çakmak, A. Ç. & Özkan, B. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Ekolojik Farkındalıklarının ve Ekolojik Ürün Satın Alma Niyetlerinin Ölçülmesi: İnteraktif Bir Araştırma, International Symposium on Environment and Morality.
  • Çakmur, H. (2012). Araştırmalarda ÖlçmeGüvenilirlik- Geçerlilik, TAF Preventive Medicine Bulletin, 11 (3).
  • Çapık, C. (2014). Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17 (3).
  • Çetin, A. F., Yıldırım, G. E. & Aydoğdu, M. (2016). Sürdürülebilir Yaşama Yönelik Ekolojik Ayak İzi Eğitiminin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum ve Davranış Düzeyine Etkisi, 2017 AKU Kavramsal Eğitim Bilim Dergisi, 10(1), 31- 48.
  • Çiftçi, O. (1991).Çocuğun Sosyalleşmesinde Ailenin Rolü, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 1(2), 1-4.
  • Demirtaş, N. (2011). Turizm ve Çevre. Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, (1. Baskı), Ankara.
  • Demir, E. & Yalçın, H. (2014). Türkiye’de Çevre Eğitimi, Türk Bilimsel Denemeler Dergisi, 7(2), 7- 18.
  • Ercan, İ. & Kan, İ. (2004). Ölçeklerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (3), 211-216.
  • Eren, B., Aygün, A., Chabanov, D. & Akman, N. (2016). Mühendislik Öğrencileri Ekolojik Ayak İzinin Belirlenmesi, Uluslararası Mühendislik ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 1(1), 7- 12.
  • Erten, S. (2004). Çevre Eğitimi ve Çevre Bilinci Nedir, Çevre Eğitimi Nasıl Olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı, Sayı 65/66. 2006/25 Ankara
  • Geng, Y., Zhang, L., Chen, X., Xue, B., Fujita, T. & Dong, H. (2014). Urban Ecological Footprint Analysis: A Comparative Study Between Shenyang In China And Kawasaki In Japan, Journal of Cleaner Production, (75), 130-142.
  • Grønhøj, A. & Thøgersen, J. (2012). Action Speaks Louder Than Words: The Effect Of Personal Attitudes And Family Norms on Adolescents Pro-Environmental Behaviour, Journal of Economic Psychology, 33(1), 292–302.
  • Günal, N., Işıldar, G. Y. & Atik, A. D. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Azaltılması Konusundaki Eğilimlerinin İncelenmesi, Türk Bilim Araştırma Vakfı 4 (11), 34-46.
  • Genç, S. (2010). Varyans Analizi Tekniğinin Ön Şartları Yerine Gelmediğinde Varyans Unsurları Tahmininde 1. Tip Hata, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
  • Hungerford, H. R. & Volk, T. L. (1990). Changing Learner Behavior Through Environmental Education, The Journal of Environmental Education, 21(3), 8-21.
  • Kaya, N., Çobanoğlu, M. & Artvinli, E. (2011). Sürdürülebilir Kalkınma İçin Türkiye’de ve Dünyada Çevre Eğitimi Çalışmaları, 6. Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 407- 417.
  • Keleş, Ö. (2007). Sürdürülebilir Yaşama Yönelik Çevre Eğitimi Aracı Olarak Ekolojik Ayak İzinin Uygulanması ve Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Keleş, Ö. & Aydoğdu, M. (2010). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Ekolojik Ayak İzlerini Azaltma Yolları Konusundaki Görüşleri, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7 (3), 40- 55.
  • Medina, M. A. P. & Bruno, A. G. (2016). Ecological Footprint of University Students: Does gender matter?, Global Journal of Environmental Science and Management, 2(4), 339-344.
  • Meyer, V. (2009). The Ecological Footprint As an Environmental Education Tool For Knowledge, Attitude And Behaviour Changes Towards Sustainable Living: a Case Study, University of South Africa, Pretoria.
  • Olalı, H. & Timur, A. (1988). Turizm Ekonomisi, Ofis Ticaret ve Matbacılık, İzmir.
  • Özdemir, G. & Tuna, M. (2016). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Karbon Ayak İzi, Journal Home Page, JRTR, 2016, (3), 75- 84.
  • Özdemir, O. (2007). Yeni Bir Çevre Eğitimi Perspektifi: “Sürdürülebilir Gelişme Amaçlı Eğitim”, Eğitim ve Bilim Education and Science, (32), 23-38.
  • Özbuğutu, E. & Karahan, S. (2014). Çevre Eğitimi ve Alternatif Yöntemler- Literatür Taraması, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (11), 393- 408.
  • Ryu, H. C. & Brody, D. S. (2006). Examining The Impacts of A Graduate Course on Sustainable Development Using Ecological Footprint Analys, International Journal of Sustainability in Higher Education, 7 (2), 158-175.
  • Schnack, K. & Jensen, B. B. (2006). The Action Competence Aproach ın Environmental Education, Environmental Education Research, 12(3), 471-486.
  • Shiel, G. & Cartwright, F. (2015). Analyzing Data From A National Assessment of Educational Achievement (Volume 4). Washington: International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank.
  • Sivrikaya, Ş. (2018). Fen bilgisi ve Türkçe Öğretmen Adaylarının Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
  • Seçme, D. (2019). Ekolojik Ayak İzi Farkındalığı: SDÜ Mimarlık Fakültesi Öğrencileri Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
  • Sunelcan, Ü. (2019). Yiyecek ve İçecek İşletmecilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalığı: Balıkesir İlinde Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
  • Şahin, H., Erkal, S. & Ateşoğlu, L. (2018). Determination of Ecological Footprint Awareness of Preschool Teacher Candidates, International Journal of Eurasia Social Sciences, 31(9), 1- 12.
  • Türküm, S. A. (1998). Çağdaş Toplumda Çevre Sorunu ve Çevre Bilinci, (İçinde); Çağdaş Yaşam Çağdaş İnsan, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Tuna, M. (2018). Su ayak İzi ve Turizm. Hotel Gazetesi. http://hotelgazetesi.com/yazi-detay/272/su-ayak-izive-turizm. (Erişim Tarihi:15.05.2019).
  • Türksoy, Ö. (1990). Çocuk ve Çevre Duyarlılığı Eğitimi, Yaşadıkça Eğitim Dergisi (19), 15- 31.
  • Teksöz, G., Şahin, E. & Ertepınar, H. (2010). Çevre Okuryazarlığı, Öğretmen Adayları ve Sürdürülebilir Bir Gelecek, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 307- 320.
  • Tillbury, D. (1995). Environmental Education for Sustainability: Defining New Focus of Environmental Education In the 1990s, Environmental Education Research, 1(2), 205- 215.
  • UNESCO, (1977). Intergovernmental Conference on Environmental Education (final report). Tbilisi (USSR). http://unesdoc.unesco.org/images/0003/000327/03276
  • Ünal, S., Mançuhan, E. & Sayar, A. A. (2001). Çevre Bilinci Bilgisi ve Eğitimi, (1. Baskı), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Ünal, S. & Dımışkı, E. (1999). Unesco- Unep Himayesinde Çevre Eğitiminin Gelişimi ve Türkiye’de Ortaöğretim Çevre Eğitimi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(5), 142-154.
  • Yıldız, D. & Uzunsakal, E. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama, Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, (1),15- 29.
  • Yılmaz, İ., Kaygısız, N. & Katlav, E. (2016). Turizm Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıkları Üzerine Bir Araştırma, Turan- SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, (8), 65-82.
  • Wackernagel, M. & Yount, J. D. (2000). Footprints for Sustainability: The Next Steps. Enviroment Development and Sustainability, Netherlands: Kluwer Academic Publishers, (2), 21-42.
  • WWF. (2012). Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu. Global Footprint Network. http://www. footprintnetwork.org/images/article_uploads/Turkey_ Ecological_Footpri nt_Report_Turkish.pdf (Erişim Tarihi: 17.11.2018).
  • Zelezny, C. L., Chua, P. P. V.& Aldrich, C. (2000). Elaborating on Gender Differences in Environmentalism, Journal Of Social Issues, 56(3), 443-457.
APA Temizkan R, ceyhanlı k (2020). Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. , 203 - 223.
Chicago Temizkan Rahman,ceyhanlı kaan Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. (2020): 203 - 223.
MLA Temizkan Rahman,ceyhanlı kaan Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. , 2020, ss.203 - 223.
AMA Temizkan R,ceyhanlı k Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. . 2020; 203 - 223.
Vancouver Temizkan R,ceyhanlı k Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. . 2020; 203 - 223.
IEEE Temizkan R,ceyhanlı k "Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları." , ss.203 - 223, 2020.
ISNAD Temizkan, Rahman - ceyhanlı, kaan. "Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları". (2020), 203-223.
APA Temizkan R, ceyhanlı k (2020). Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. Turizm Akademik Dergisi, 7(2), 203 - 223.
Chicago Temizkan Rahman,ceyhanlı kaan Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. Turizm Akademik Dergisi 7, no.2 (2020): 203 - 223.
MLA Temizkan Rahman,ceyhanlı kaan Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. Turizm Akademik Dergisi, vol.7, no.2, 2020, ss.203 - 223.
AMA Temizkan R,ceyhanlı k Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. Turizm Akademik Dergisi. 2020; 7(2): 203 - 223.
Vancouver Temizkan R,ceyhanlı k Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları. Turizm Akademik Dergisi. 2020; 7(2): 203 - 223.
IEEE Temizkan R,ceyhanlı k "Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları." Turizm Akademik Dergisi, 7, ss.203 - 223, 2020.
ISNAD Temizkan, Rahman - ceyhanlı, kaan. "Turizm Lisans Öğrencilerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları". Turizm Akademik Dergisi 7/2 (2020), 203-223.