ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE
Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 291 - 306 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30523/mutefekkir.758043 İndeks Tarihi: 03-12-2021
ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE
Öz: İbn Bâcce İslam felsefesinin ve Meşşâî geleneğin öne çıkan filozoflarındandır. Endülüs’ün önemli filozoflarından biri olan İbn Bâcce’nin düşünceleri İslam Felsefesinin yanında Batı aydınlanmasına da tesir etmiştir. Yaptığı Aristo yorumları nedeniyle Latincede Avenpace ve Avempace olarak bilinir. Tıp, felsefe, edebiyat, astronomi, matematik, tabiat ilimleri ve musiki alanında ciddi bir eğitimi olan İbn Bâcce, aynı zamanda hafız olup, İslami disiplinlerde uzmandır. Meşşâî geleneğe mensup olmakla birlikte kendine özgün fikirleri de olan İbn Bâcce, bir dönem Gırnata ve doğum yeri olan Sarakusta’da vezirlik yapmıştır. Talebesi İbn Tufeyl’in (ö. 581/1185) belirttiği üzere vezirlik ve saray tabipliği görevinden dolayı felsefi fikirlerini yazmakla yeterince ilgilenememiştir. Murabıtlar devletinde yöneticilik yaptığı sırada devlet ve halk arasındaki ilişkileri, gelenek ve görenekleri, diğer devletlerle olan irtibatı, üretim ve tüketim ilişkilerini gözlemlemiştir. Ayrıca hekim olduğu için insan ve yetilerini ayrıntılı analiz etmiştir. Görüşlerinden dolayı, kendisini dinsizlikle itham edenler arasında dönemin âlimlerinden Feth b. Hakan el-Kaysi (ö. 529/1135), meşhur tabip Ebü’l-Alâ İbn Zühr (ö. 470/1078), İbnü’s-Sîd el-Batalyevsî (ö. 521/1127) de vardı. Bundan dolayı İbn Bâcce’nin vefat nedeninin zehirlenme olduğu iddia edilmiştir.
Anahtar Kelime: Avempace The Great Philosopher of Andalus
Öz: İbn Bajjah is one of the prominent philosophers of Islamic philosophy and Peripatetic/Meshai tradition. One of the important philosophers of Andalusia, Ibn Bajjah's thoughts influenced Western enlightenment as well as Islamic Philosophy. Due to his Aristotle interpretations, he is known as Avenpace and Avempace in Latin. Ibn Bajjah has a serious education in medicine, philosophy, literature, astronomy, mathematics, natural sciences and music and he was also a hafiz and an authority in Islamic disciplines. Ibn Bajjah who belonged to the Peripatetic tradition but also had unique ideas of his own, also served as a vizier in Gırnata and Sarakusta where he was born. As his student Ibn Tufeyl (d. 581/1185) stated, he was not to be able to interest enough in writing his philosophical ideas due to his duty as vizier and palace doctor. While he was a manager in the state of Moravids, he observed the relations between the state and the people, customs and traditions, the relations with other states, and the relations of production and consumption. In addition, because he was a doctor, he analyzed people and their abilities in detail. Due to his views, among those who accused him of atheism were Feth b. Hakan el-Kaysi (d. 529/1135), the famous doctor Ebü’l-Alâ İbn Zühr (d. 470/1078) and İbnü’sSîd el-Batalyevsî (d. 521/1127). Therefore, it was claimed that the cause of death Ibn Bajjah was poisoning.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Çeviri Erişim Türü: Erişime Açık
- De Boer, T. J.. The History of Philosophy in Islam. trans. Edward R. Jones. Londra: Routledge Press, 1933.
- El-Makkarî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Ahmed el-Kureşî. Nefhu’t-Tıbb. thk. İhsan Abbas. Beyrut: Dâru Sadır, 1968/1388.
- İbn Ebi Useybia, Ebü'l-Abbas Muvaffakuddin Ahmed b. Kasım. Uyûnu’lenba‘ fi tabakâti’l-etibbâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1270.
- İbn Hallikân, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm b. Ebî Bekr. Vefeyâtü’l-Aʿyân. Kahire.: y.e.y., 1835.
- İbn Tufeyl, Ebû Bekr Muhammed b. Abdilmelik b. Muhammed b. Muhammed. Hay bin Yakzân, çev. M. Şerefeddin Yaltkaya - Babanzade Reşid. İstanbul: Etkileşim Yayınları, 2006.
- İbnü’l-İmâm. “Mülhak” Resâ’il’ü İbn Bâcce el-ilâhiyye, thk. Mâcid Fahrî. Beyrut: Dâru’n-Nehâr li’n-Neşr, 2. Basım, 1991.
- Masûmî, M. S. Hasan. İbn Bajjah’s Psychology. Karaçi: Pakistan Historical Society, 1961.
- Masûmî, M. S. Hasan. “Avempace The Great Philosopher of Andalus”. İslamic Culture. 36/1-2/ 35-53 Pakistan:1962.
- Suyûtî. Bughyah. Mısır: y.y., 1326.
| APA | MAS M M, TAMTURK B (2020). ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. , 291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| Chicago | MAS M M. Saghir Hasan,TAMTURK Bayram ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. (2020): 291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| MLA | MAS M M. Saghir Hasan,TAMTURK Bayram ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. , 2020, ss.291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| AMA | MAS M M,TAMTURK B ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. . 2020; 291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| Vancouver | MAS M M,TAMTURK B ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. . 2020; 291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| IEEE | MAS M M,TAMTURK B "ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE." , ss.291 - 306, 2020. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| ISNAD | MAS M, M. Saghir Hasan - TAMTURK, Bayram. "ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE". (2020), 291-306. https://doi.org/10.30523/mutefekkir.758043 |
| APA | MAS M M, TAMTURK B (2020). ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. Mütefekkir, 7(13), 291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| Chicago | MAS M M. Saghir Hasan,TAMTURK Bayram ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. Mütefekkir 7, no.13 (2020): 291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| MLA | MAS M M. Saghir Hasan,TAMTURK Bayram ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. Mütefekkir, vol.7, no.13, 2020, ss.291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| AMA | MAS M M,TAMTURK B ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. Mütefekkir. 2020; 7(13): 291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| Vancouver | MAS M M,TAMTURK B ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE. Mütefekkir. 2020; 7(13): 291 - 306. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| IEEE | MAS M M,TAMTURK B "ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE." Mütefekkir, 7, ss.291 - 306, 2020. 10.30523/mutefekkir.758043 |
| ISNAD | MAS M, M. Saghir Hasan - TAMTURK, Bayram. "ENDÜLÜS’ÜN BÜYÜK FİLOZOFU İBN BÂCCE". Mütefekkir 7/13 (2020), 291-306. https://doi.org/10.30523/mutefekkir.758043 |
