Yıl: 2020 Cilt: 40 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 863 - 887 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26650/SJ.2020.40.2.0062 İndeks Tarihi: 05-12-2021

Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri

Öz:
Eğitim, tarihin her döneminde ekonomik ve toplumsal değişimlerin sonucunda istendik bireye ulaşmanın en önemli aracı olmuştur. Yetişkin eğitimi bu anlamda ayrı bir öneme sahiptir. Bu önem yetişkin eğitiminin örgün eğitime göre daha kısa süreli olması ve dolayısıyla sonuca daha hızlı ulaşması ile uygulanan eğitim programlarının esnek yapısından kaynaklanmaktadır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında tartışılmaya başlanan kalkınma düşüncesi, 1980’li yıllara kadar sürecek olan yeni bir ekonomik ve toplumsal anlayışın doğmasına yol açmıştır. Kalkınma tartışmaları Batı kapitalist merkezlerinde refah politikaları ile sonuçlanırken, bu merkezlerce “geri kalmış”, “azgelişmiş”, gelişmekte olan” gibi kavramlarla tanımlanan batı dışı toplumlara önerilen ise planlı kalkınma olmuştur. Ekonomik bir içerikle tanımlanan kalkınma kavramı giderek toplumsal değişimleri de içeren bir kavram haline gelmiştir. Kalkınma düşüncesinin Batı dışı toplumlara yansımasında toplumsal içeriğin daha da önem kazandığı görülmektedir. Konuya Türkiye özelinde bakıldığında kalkınma düşüncesinin bir taraftan ekonomik olarak tartışılırken diğer taraftan modernleşme süreci ile birlikte değerlendirilmekte olduğu ve önemli bir toplumsal değişimi hedeflediği görülmektedir. Yürütülen tartışmalarda ise halk eğitimi öne çıkmaktadır. Bu çalışma 1950’li yılların ortalarında kurulmaya başlanan ancak 1960 sonrasında oldukça aktif hale gelen halk eğitimi merkezlerini kalkınma düşüncesi çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Anahtar Kelime:

Community Houses: Education Institutions for Planned Development in Turkey

Öz:
Throughout history, education has been one of the most influential means of becoming the ideal individual, and adult education has a special importance to this end. This importance stems from the flexible nature of these education programs and from the fact that adult education is shorter than formal education and thus reaches its aim faster. The notion of development that emerged after the Second World War led to the adoption of a new economic and social understanding that continued until the 1980s. As a result of this understanding, Western capitalist powers sought to sell this understanding to non-Western societies, which they have defined and continue to define as underdeveloped and developing. Though primarily defined in an economic context, the concept of development has gradually come to include social change and the concept of community development is particularly noteworthy. Throughout Turkish history, the notion of development has been discussed through the purview of economics and modernization, the latter being related to social change. Consequently, public education finds itself at the fore in these discussions. This study evaluates the community centers established throughout Turkey in the mid 1950s and their role in societal development.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1961 Anayasası. (1961, 07 09). 1961 Anayasası. 09 19, 2020 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi: https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1961-anayasasi/
  • Adelman, I. (2000). Fifty years of economic development: What have we learned? Paper prepared for the World Bank European Annual Bank Conference on Development Economics, World Bank, Washington, D.C. http://documents1.worldbank.org/curated/en/625131468761704307/pdf/28737. pdf
  • Alkın, İ. (1970). Türkiye’de sanayi politikası. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 30(1-4), 377–423.
  • Barbaros, F. ve Karatepe, İ. (2009). 60’lı yıllarda Türkiye’ye planlamadan bakış. Ege Akademik Bakış, 9(1), 261–289.
  • Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. (t.y.). Sürdürülebilir kalkınma amaçları nelerdir? https:// www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html
  • Birleşmiş Milletler. (2000). Binyıl kalkınma hedefleri. https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/ home/mdgoverview/millennium-development-goals.html
  • Buyruk, H. (2016). Ekonomik kalkınma hedefinden bin yıl kalkınma hedeflerine: Eğitim-kalkınma ilişkisine dair bir çözümleme. Mülkiye Dergisi, 40(1), 111–142.
  • Coven, M., & Shenton, R. (1995). The invention of development. In J. Crush (Ed.), Power of development (pp. 27–44). Routledge.
  • Crewe, E., & Harrison, E. (1999). Whose development: An ethnography of aid. Zed Books.
  • Crush, J. (1995). Imagining development. In J. Crush (Ed.), Power of development (pp. 1–27). Routledge.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (1963). Birinci beş yıllık kalkınma planı. Yazar.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (1968). İkinci beş yıllık kalkınma planı. Yazar.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (1973). Üçüncü beş yıllık kalkınma planı. Yazar.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (1979). Dördüncü beş yıllık kalkınma planı. Yazar.
  • Esteva, G. (2010). Development. In W. Sachs (Ed.), The development dictionary: A guide to knowledge as power (2nd ed, pp. 1–24). Zed Books.
  • Fitcher, J. H. (2016). Sosyoloji nedir? (N. Çelebi, çev.). Anı Yayıncılık.
  • Geray, C. (1968). Toplum kalkınmasının ekonomik ve sosyal yönleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 19, 155–166.
  • Geray, C. (1978). Halk eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
  • Köymen, N. (1960). Büyük aydınlığa doğru. Nebioğlu Yayınevi.
  • Kurtkan, A. (1975). Sosyolojik açıdan eğitim yoluyla kalkınmanın esasları. Halk Eğitimi, 2–5.
  • Lindeman, E. (1945). Adult education. The Journal Of Educational Sociology, 19, 4–13.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (1956). Halk eğitimi umum müdürlüğü kurulması hakkında kanun lahiyası ve mucip Sebepleri. Maarif Basımevi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (1973). Halk eğitimi yıllığı 1960-1970. Yazar.
  • Okçabol, R. (2006). Halk eğitimi (yetişkin eğitimi). Ütopya yayınevi.
  • Resmi Gazete. (1960, 10 5). Devlet pIanlama teşkilâtının kurulması hakkında kanun. s. 2274–2276.
  • Resmi Gazete. (1963, 06 01). Halk eğitimi merkezleri yönetmeliği. s. 11–13.
  • Rist, G. (2010). Development as a buzzword. In A. Cornwall & D. Eade (Eds.), Deconstructing development discourse: Buzzwords and fuzzwords (pp. 19–29). Practical Action Publishing and Oxfam.
  • Rostow, W. W. (1960). The sages of economic growth: A communist manifesto. Cambridge University Press.
  • Sachs, W. (2010). The development dictionary: A guide to knowledge as power (2nd ed). Zed Books.
  • Takım, A. (2012). Demokrat parti döneminde uygulanan ekonomi politikaları ve sonuçları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67, 165.
  • TMMOB. (2007). Ülke örnekleri ile kalkınma ve sanayileşme modelleri TMMOB Sanayi Kongresi 2007 Oda Raporu. Yazar.
  • Türk, H. (1968). Niçin halk eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 87–110. wikipedia.org. (t.y.). İnsani Gelişme Endeksi. https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsani_ Geli%C5%9Fme_Endeksi
APA Avcı M, KIRAN E (2020). Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. , 863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
Chicago Avcı Mehmet Güven,KIRAN Elif Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. (2020): 863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
MLA Avcı Mehmet Güven,KIRAN Elif Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. , 2020, ss.863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
AMA Avcı M,KIRAN E Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. . 2020; 863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
Vancouver Avcı M,KIRAN E Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. . 2020; 863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
IEEE Avcı M,KIRAN E "Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri." , ss.863 - 887, 2020. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
ISNAD Avcı, Mehmet Güven - KIRAN, Elif. "Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri". (2020), 863-887. https://doi.org/10.26650/SJ.2020.40.2.0062
APA Avcı M, KIRAN E (2020). Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40(2), 863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
Chicago Avcı Mehmet Güven,KIRAN Elif Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 40, no.2 (2020): 863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
MLA Avcı Mehmet Güven,KIRAN Elif Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, vol.40, no.2, 2020, ss.863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
AMA Avcı M,KIRAN E Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi. 2020; 40(2): 863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
Vancouver Avcı M,KIRAN E Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi. 2020; 40(2): 863 - 887. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
IEEE Avcı M,KIRAN E "Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri." İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40, ss.863 - 887, 2020. 10.26650/SJ.2020.40.2.0062
ISNAD Avcı, Mehmet Güven - KIRAN, Elif. "Türkiye’deki Planlı Kalkınmanın Eğitim Kurumu Olarak Halk Eğitimi Merkezleri". İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 40/2 (2020), 863-887. https://doi.org/10.26650/SJ.2020.40.2.0062