Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi

AĞDEMİR, Gizem Tuğçe; Hisar, Filiz

Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi

Gizem Tuğçe AĞDEMİR, (Ankara Üniversitesi, İbni Sina Hastanesi, Halk Sağlığı Hemşiresi, Ankara, Türkiye)

Filiz HİSAR (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşiresi, Konya, Türkiye)

Genel Tıp Dergisi

12 1

Yıl: 2021 Cilt: 31 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 29 - 39 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-12-2021

Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi

Öz:

Amaç: Bu araştırma, Okul Çağındaki Otizmli Çocuklarda Ağız-Diş Sağlığı Durumu ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evreni kamuya ait, Ankara il sınırları içerisinde Milli Eğitime bağlı özel eğitim uygulama merkezlerinde bulunan otizmden etkilenen 7-12 yaş öğrencilerden oluşmuştur. Örnekleme 186 öğrenci dahil edilmiştir. Veri toplama araçları olarak; Sosyo-demografik Bilgi Formu ile Aile ve Çocuk Ağız-Diş Sağlığı Veri Toplama Formu kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonucunda; katılımcıların %69.9’u erkek, %89.9’unun dişlerini kendileri fırçalayamadığı, %48.’4’ünün ağız ve diş sağlığını etkileyen ilaç kullandığı ve %68.3’ünün çürük dişinin olduğu bulunmuştur. Çocukların değişkenleri lojistik regresyon analizi sonuçları ile değerlendirilmiştir. Diş çürüğü üzerine ebeveynin diş fırçalama şeklinin anlamlı düzeyde etkisi olmadığı, anne eğitim düzeyinin ise anlamlı düzeyde etkisi olduğu bulunurken; diş dolgusu durumuna diş fırçalamanın anlamlı düzeyde etkisi olmadığı, çocuğun yaşının çok anlamlı düzeyde etkisi olduğu bulunmuştur. Sonuç: Özel grup olan otizmli çocuklar kendi öz bakımlarını karşılamada güçlük çekmeleri sonucunda ağız ve diş sağlığı problemleri ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle okul sağlığı hemşirelerinin koruyucu ağız diş sağlığı konusunda koruyucu önlemleri almaları önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Evaluation of oral dental health status and practice in children with school age autism

Öz:

Objective: This research was carried out as a descriptive study for the evaluation of oral health conditions and practices in children with autism in school age. Material and Methods: The population of the study was from 7-12 age students who were affected by autism in public education centers in the province of Ankara. Sampling 186 students were included. As data collection tools; Socio-Demographic Information Form and Family and Child Oral-Dental Health Data Collection Form were used. Results: As a result of the research; 69.9% of the participants were male, 89.9% could not brush their teeth themselves, 48.4 % were found to use the drug that affects oral and dental health and 68.3% had caries tooth. The variables of children were evaluated by logistic regression analysis. There was no significant effect of the parent's brushing on tooth decay, while maternal education level had a significant effect. It was found that tooth brushing had no significant effect on tooth filling, and the age of the child had a very significant effect. Conclusion: As a result, children with autism who are special groups face oral and dental health problems as a result of their difficulties in meeting their own care. Therefore, it is recommended that school health nurses should take preventive measures for preventive oral health.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Prevalence of the Autism Spectrum Disorders (ASDs) in multiple areas of the United States, 2000 and 2002. Available at: http://cdc.gov/ncbddd/autism/documents/AutismCommunityReport.pdf. Erişim tarihi 14 Temmuz 2019. (Accessed July 14, 2019.)
2. Autism Society Canada, 2008. Prevalence. Available at: http://www.autismsocietycanada.ca/asd_research/research_prevalence/index_e.html. Erişim tarihi 14 Temmuz 2019. (Accessed July 14, 2019.)
3. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), United States Department of Health and Human Services. Community Report on Autism 2016 Available at: https://www. cdc.gov/ncbddd/autism/documents/community_report_ autism.pdf Erişim tarihi 14 Temmuz 2019. (Accessed July 14, 2019.)
4. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), United States Department of Health and Human Services. Community Report on Autism 2014 Available at: https://www. cdc.gov/ncbddd/autism/addm-community-report/index. html Erişim tarihi 14 Temmuz 2019. (Accessed July 14, 2019.)
5. Kose S, Ozbaran B, Yazgan Y, Baytunca MB, Bildik T, Erermis S, vd. The Psychometric Properties of Turkish Version of Autism Spectrum Screening Questionnaire in Children aged 6-18 years. Turkish J Psychiatry 2017;28: 1-9.
6. Jariwala-Parikh K, Barnard M, Holmes ER, West-Strum D, Bentley JP, Banahan B, Khanna R. Autism Prevalence in the Medicaid Program and Healthcare Utilization and Costs Among Adult Enrollees Diagnosed with Autism. Adm Policy Ment Health. 2019 Jul 27. doi: 10.1007/s10488-019- 00960-z.
7. American Psychiatric Association (APA). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. (5th Ed.)., Washington, DC: 2013,51-3.
8. Volkmar FR, McPartland JC. From Kanner to DSM-5: Autism as an evolving diag¬nostic concept. Annual Rev Clin Psychol 2014; 10: 193-212.
9. Motavalli Mukaddes N. Otizm Spektrum Bozuklukları Tanı ve Takip. Nobel Tıp Kitapevleri, 2013, 202.
10. Motavalli Mukaddes N. Bebeklikten Erişkinliğe Otizm Aileler için Klavuz. Nobel Tıp Kitapevleri, 2017,236.
11. Abrahams BS, Geschwind DH. Connecting genes to brain in the autism spectrum disorders. Arch Neurol 2010; 67: 395–9.
12. Kaysılı BK. Zihin kuramı: otizm spektrum bozukluğu olan ve normal gelişen çocukların performanslarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2013;14: 83-103.
13. Sacrey LAR, Zwaigenbaum L, Szatmari P, Bryson S, Georgiades S. Brief Report: Characteristics of preschool children with ASD vary by ascertainment. J Autism Develop Dis 2017; 47:1542-50.
14. Holt K, Barzel R. Oral Health and Learning: When Children's Oral Health Suffers, So Does Their Ability to Learn. 3rd ed. 2013, Washington, DC: National Maternal and Child Oral Health Resource Center. Available at: https:// www.mchoralhealth.org/PDFs/learningfactsheet.pdf Erişim tarihi 17 Temmuz 2019. (Accessed July 17, 2019.)
15. Fodstad JC, Matson JL. A comparison of feeding and mealtime problems in adults with intellectual disabilities with and without autism. J Develop Physical Dis 2008;20:541-55.
16. Friedlander AH, Yagiela JA, Paterno VI, Mahler ME. The neuropathology, medical management and dental implications of autism. J Am Dent Assoc 2006; 137: 1517-27.
17. Loo C, Graham R, Hughes C. The caries experience and behavior of dental patients with autism spectrum disorder. J Am Dent Assoc 2008;139:1518-24.
18. Orellana LM, Silvestre FJ, Martínez-Sanchis S, MartínezMihi V, Bautista D. Oral manifestations in a group of adults with autism spectrum disorder. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2012;17: e415-9.
19. Rada RE. Controversial issues in treating the dental patient with autism. J Am Dent Assoc. 2010; 141: 947-53.
20. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 25.01.2013, Resmi Gazete Sayısı: 28539.
21. Ivancić Jokić N. Majstorović M. Bakarcić D. Katalinić A. Szirovicza L. Dental caries in disabled children. Coll Antropol 2007; 31: 321–4.
22. Önal SÖ, Kırzıoğlu Z. Otistik bireylerde ağız ve diş sağlığı Oral and dental health of autistic individuals Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fak Dergisi: Çocuk Özel Sayısı. 2015; 17-25.
23. Mileva SP, Kondeva VK. Age at and reasons for the first dental visit. Department of Pediatric Dentistry, Faculty of Dentistry, Medical University, Plovdiv, Bulgaria 2010; 52: 56-61.
24. Namal N, Vehit HE, Koksal S. Do autistic children have higher levels of caries? A cross-sectional study in Turkish hildren. J Indian Soc Pedod Prev Dent 2007; 25: 97- 102.
25. Kalyoncu IÖ, Tanboğa İ. Otistik Çocuklarda Beslenme ve Çürük ile İlişkisinin İncelenmesi. Dicle Diş Hekimliği Dergisi ISSN 1308-0903. 2013; 14: 153-60.
26. Jain M, Mathur A, Sawla L, Choudhary G, Kabra K, Duraiswamy P. Oral health status of mentally disabled subjects in India. J Oral Sci 2009; 51: 333-40.
27. Karatepe CU, Güner B. Adapazarı ilçesinde bulunan 32 ortaokulda yapılan diş taramalarının sonuçları ve anne-baba eğitim durumu ile ilişkisi. STED 2015; 24: 209-15.
28. Kömerik N, Kırzıoğl.u Z, Efeoğlu CG. Zihinsel engele sahip bireylerde ağız sağlığı Atatürk Üniv. Diş Hek Fak Derg 2012; 22: 96-104.
29. Kurşunlu F. ve Ark. Engelli okul çocuklarında dişlerdeki mikrobiyal dental plak oluşumunun a grubu beta hemolitik streptokok Taşıyıcılığı üzerine etkisi. Balıkesir Sağlık Bil Derg 2012; 3: 103-5.
30. Erdem Y, Töredi E. Dental Anxiety Levels and Affecting Factors in 7-14 Years Old Children. ARC J Nurs Healthcare, 2017;3:1-10.

APA	AĞDEMİR G, Hisar F (2021). Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. , 29 - 39.
Chicago	AĞDEMİR Gizem Tuğçe,Hisar Filiz Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. (2021): 29 - 39.
MLA	AĞDEMİR Gizem Tuğçe,Hisar Filiz Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. , 2021, ss.29 - 39.
AMA	AĞDEMİR G,Hisar F Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. . 2021; 29 - 39.
Vancouver	AĞDEMİR G,Hisar F Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. . 2021; 29 - 39.
IEEE	AĞDEMİR G,Hisar F "Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi." , ss.29 - 39, 2021.
ISNAD	AĞDEMİR, Gizem Tuğçe - Hisar, Filiz. "Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi". (2021), 29-39.

APA	AĞDEMİR G, Hisar F (2021). Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 31(1), 29 - 39.
Chicago	AĞDEMİR Gizem Tuğçe,Hisar Filiz Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. Genel Tıp Dergisi 31, no.1 (2021): 29 - 39.
MLA	AĞDEMİR Gizem Tuğçe,Hisar Filiz Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, vol.31, no.1, 2021, ss.29 - 39.
AMA	AĞDEMİR G,Hisar F Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. Genel Tıp Dergisi. 2021; 31(1): 29 - 39.
Vancouver	AĞDEMİR G,Hisar F Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi. Genel Tıp Dergisi. 2021; 31(1): 29 - 39.
IEEE	AĞDEMİR G,Hisar F "Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi." Genel Tıp Dergisi, 31, ss.29 - 39, 2021.
ISNAD	AĞDEMİR, Gizem Tuğçe - Hisar, Filiz. "Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi". Genel Tıp Dergisi 31/1 (2021), 29-39.