Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi

SAGIR, ADEM; Aydın, ERHAN

Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi

Adem Sağır, (Karabük Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Karabük, Türkiye)

Erhan Aydın (Sosyolog Aile Danışmanı)

ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi

12 4

Yıl: 2020 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 153 - 182 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 13-12-2021

Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi

Öz:

2011 yılında Suriye’de yaşanan olayların peşi sıra gerçekleşen göçler, Türkiye’de sosyal, kültürel ve ekonomik alanda çeşitli tartışmaların yaşanmasına neden olmuştur. Göç sonrası önemli bir kültürel karşılaşma alanı olarak eğitim olgusuna odaklanan bu çalışmada temel hareket noktası “üniversite” ve “yükseköğretim sistemi” dir. Bahsi geçen sistem içerisine Suriyeli öğrencilerin katılımıyla yeni bir kültürel karşılaşma süreci ortaya çıkmıştır. Bu sürece Türkiye’de yükseköğretimin uluslarasılaşması da eşlik etmektedir. Hazırlanmış olan bu çalışma, Suriyeli öğrencilerin sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel profillerinin analizine odaklanmıştır. Araştırmada, Türkiye evreninde Suriyeli öğrencilerin bulunduğu üniversitelerde araştırmacılar tarafından geliştirilmiş ölçek kullanılmıştır. Anket Gaziantep Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Karabük Üniversitesi, Mersin Üniversitesi ve Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde kartopu örneklem tekniğiyle 825 kişiye uygulanmıştır. Bu üniversitelerin tercih edilmesindeki temel neden, Yükseköğretim Kurulu’nun açıklamış olduğu Suriyeli üniversite öğrencileri sayısal sıralamasında ilk 5 içerisinde yer almaları olmuştur. Yarı yapılandırılmış mülakat formu ise 7 ana tema üzerine kurulmuş ve Karabük Üniversitesinde örnekleminde katılan 8 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ilk olarak Türkiye’de yükseköğretimin uluslararasılaşması tartışılmıştır. Arkasından yükseköğretimin uluslararasılaşması çerçevesi olarak Suriyeli öğrencilere odaklanılmıştır. Çalışmanın ulaştığı bulgular açısından Suriyeli öğrencilerin kendi gruplarıyla kurdukları aidiyetliklerin önemli olduğu görülmüş ve bu aidiyetliklerin sürdürülmesi için sosyal medyanın önemli bir araç olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. İletişim ile ilgili problemler öğrencilerin yaşadığı en temel sorun iken, Suriyeli öğrenciler Türkiye’deki üniversite eğitimini başarılı bulmuşlardır. Anahtar Kelimeler Suriye, eğitim, yükseköğretim, uluslararasılaşma, entegrasyon

Anahtar Kelime:

Analysis on the Socio-Economical and Socio-Cultural Profiles of Syrian Students who Receive Education at the Universities in Turkey

Öz:

Migrations following the events in Syria in 2011 caused emergence of various discussion social, cultural and economic fields in Turkey. In this study, which focused on the phenomenon of education as a cultural encountering after migration, the main starting point is the university and higher education system. It is observed that the universities have turned into a new cultural encountering area with the coming of Syrians. This process goes with the internationalization of universities in Turkey. This study focused on the analysis of Syrian college students in the system of postgraduate and their socio-economical and socio-cultural profiles. In the study, the qualitative and quantitative designs were used together. In the research population, the scale which was developed by the researchers was used in the universities where the Syrian students are available. The survey was applied to 825 persons in Gaziantep University, Istanbul University, Karabuk University, Mersin University and Kahramanmaras Sutcu Imam University with the snowball method. The main reason why the universities were preferred is that they were in the top five of the numerical order for Syrian college students that the Higher Education Council declared. The semi-structured interview Form which consists of 7 main framework questions was made with 8 participants in the sampling of Karabuk University. Firstly, the internationalization of postgraduate in Turkey was discussed. Then, Syrian students were focused as the framework of postgraduate internationalization and the data which was obtained with the quantitative/ qualitative model was analysed sociologically. In the study it was observed that the belonging of Syrian students with their own groups was important. Also, it has been determined that social media is used as an important tool maintain these belongings. While the main problems related to communication problems for the students, it was noted that Syrian students find successful university education in Turkey. Keywords Syria, education, postgraduate, internationalization, integration.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abadan-Unat, N. (2017). Bitmeyen göç/konuk işçilikten ulus-ötesi yurttaşlığa, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Adıgüzel, Y. (2020). Göç sosyolojisi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Akkaya, A. Y., Çilingir, G. A. & Levent, G. T. (2018). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ndeki Suriyeli öğrencilerin akademik sorunları üzerine bir çalışma, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40/2), 413-448.
Aksoy, E. (2010). Almanya’da yaşayan üçüncü kuşak Türk öğrencilerin kimlik algılamaları ve buna bağlı olarak karşılaştıkları ayrımcılık sorunları, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 12(12) 7-38.
Bartam, D., Poros, M. V. & Monforte, P. (2019). Göç meselesinde temel kavramlar, Ankara: Hece Yayınları. Castles, S. & Millet J. M. (2008), Göçler çağı – modern dünyada uluslararası göç hareketleri, Çev. Bülent Uğur Bal ve İbrahim Akbulut, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
Chambers, I. (2014). Göç, kültür ve kimlik, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Çağlayan, S. (2013). Göç kavramı ve kuramları, Kent sosyolojisi, Ed. Fatime Güneş, Eskişehir: Anadolu Ü niversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
Çakırer-Özservet, Y. (2015). Göçmen çocukların şehre uyumu ve eğitim politikası, Uluslararası göç ve mülteci uyumu sorununda kamu yönetimin rolü, (ed. Y. Bulut). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Erdoğan, M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Erdoğan, M. (2019). Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler, Konrad Adenauer Stiftung, İstanbul: https://www.kas.de/documents/283907/7339115/T%C3%BCrkiye% 27deki+Suriyeliler.pdf/acaf9d37-7035-f37c-4982-c4b18f9b9c8e?version= 1.0&t=1571303334464 [24.03.2020]
Harunoğulları, H. & Süzülmüş, S. & Polat, Y. (2019). Türkiye’deki Suriyeli öğrencileri ile ilgili bir durum tespiti: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi örneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 816-837.
Kaya, A. (2009). Türkiye’de iç göçler bütünleşme mi geri dönüş mü? - İstanbul Diyarbakır Mersin, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Kymlicka, W. (2015). Çok kültürlü yurttaşlık azınlık haklarının liberal teorisi, Çev. Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Lee, E. S. (1966). A Theory of migration, Demography, 3(1), 42-57.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2013). Ülkemizde geçici koruma altında bulunan Suriye vatandaşlarına yönelik eğitim öğretim hizmetleri genelgesi: http://fethiye.meb.gov. tr/ meb_iys_dosyalar/2013_10/02093016_scannedimage24.pdf [12.09.2016].
Özer, M. (2017). Türkiye’de yükseköğretimde uluslarasılaşmanın son on beş yılı, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 77-184.
Özer, S. (2015). Kayıp kuşak, Güncel Hukuk-Aylık Hukuk Dergisi, Ekim, 17.
Özcan, Z. (2019). Göçün Travmatik etkilerini azaltmada sosyal desteğin rolü üzerine deneysel bir araştırma, Bilimname, (37), 1001-1028.
Özcan, Z. (2019). Mülteci öğrencilerin kültürel uyumları ile dini başa çıkmaları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 23(1), 127-147. UNHCR. (2014). Global Trends, Mid-Year Trends Report. The UM Refugee Agency: http://unhcr.org/540091d89.html [21.02.2016].
Paksoy, M. & H. Koçarslan (2016). İç savaştan kaçarak gelen Suriyeli öğrencilerin üniversite eğitimlerinde karşılaştıkları iletişim sorunları üzerine bir çalışma, M. Paksoy (ed.), Ortadoğu’daki Çatışmalar Bağlamında Göç Sorunu, Ankara: Elif Yayınları.
Sağır, A., & Dikici, E. (2011). Yeni göçmenlik mekanları olarak yeni kurulan üniversiteler: Ordu Üniversitesi örneğinde öğrencilerin bütünleşme sorunları, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(3), 217-251.
Sağır, A. (2011). Batum’dan Orta Asya’ya Bir Yol Hikayesi & Sürgün Karadenizli Türklerinin Sosyal Yapısı, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Sağır, A. (2012). Zorunlu Göçler Sürgünler ve Yol Hikayeleri & Ulupamir Kırgızları Örneği, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Sağır, A., & İnci, Ü. (2013). Karabük’te Üniversite algısı: Karabük Üniversitesi örneği, İTOBİAD, 2(2), 49-81.
Sağır, A., & Kurtkara, S. (2018). Sosyoloji bölümü öğrencilerinin Suriyeli kavramına ilişkin tutumları üzerine sosyolojik bir çözümleme: Bülent Ecevit Üniversitesi ve Karabük Üniversitesi Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 648- 661.
Sağır, A. (2019). Göç, Uyum, Tehdit ve Çöküş: Yeni Toplumsallıklar İnşası Mümkün mü?, Uluslararası Göç ve Güvenlik (ss. 113-137), Ed. Gökhan Telatar ve Umut Kedikli, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Sağır, A. (2019). Akıllı telefonların gençlerin gündelik hayatlarına etkisi: Türkiye’de üniversite gençliği örneği, OPUS Uluslararası Sosyal Araştırmaları Dergisi, 10 (17), 48-78.
Seydi, R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-305.
Yalçın, C. (2004). Göç sosyolojisi, Ankara: Anı Yayıncılık. Yüksel, U., Bulut, M. N. & Mor, Z. (2014). Türkiye’de bulunan Suriyeli mülteciler, Ankara Uluslararası Ortadoğu Barış Araştırmaları Merkezi.
Zavalsız, Y. S. & Gündağ, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin sosyo-kültürel entegrasyonu (Karabük Üniversitesi Örneği), İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 3168- 3192

APA	SAGIR A, Aydın E (2020). Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. , 153 - 182.
Chicago	SAGIR ADEM,Aydın ERHAN Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. (2020): 153 - 182.
MLA	SAGIR ADEM,Aydın ERHAN Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. , 2020, ss.153 - 182.
AMA	SAGIR A,Aydın E Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. . 2020; 153 - 182.
Vancouver	SAGIR A,Aydın E Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. . 2020; 153 - 182.
IEEE	SAGIR A,Aydın E "Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi." , ss.153 - 182, 2020.
ISNAD	SAGIR, ADEM - Aydın, ERHAN. "Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi". (2020), 153-182.

APA	SAGIR A, Aydın E (2020). Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 153 - 182.
Chicago	SAGIR ADEM,Aydın ERHAN Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi 10, no.1 (2020): 153 - 182.
MLA	SAGIR ADEM,Aydın ERHAN Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi, vol.10, no.1, 2020, ss.153 - 182.
AMA	SAGIR A,Aydın E Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 10(1): 153 - 182.
Vancouver	SAGIR A,Aydın E Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 10(1): 153 - 182.
IEEE	SAGIR A,Aydın E "Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi." ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi, 10, ss.153 - 182, 2020.
ISNAD	SAGIR, ADEM - Aydın, ERHAN. "Türkiye’deki Üniversitelerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik ve SosyoKültürel Profillerinin Analizi". ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi 10/1 (2020), 153-182.