Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 73 - 105 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32950/rteuifd.708376 İndeks Tarihi: 13-12-2021

Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı

Öz:
Bu çalışmada psikiyatrik bir hastalık olan Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tanısı alan hastalarda erken dönem uyumsuz şemalar ve kader algısı incelenmektedir. Mizaç özelliklerinin yanı sıra karşılanmayan çocukluk ihtiyaçlarından ve olumsuz yaşam deneyimlerinden temellenen erken dönem uyumsuz şemalar bireyin kendisinin ve diğer insanların içinde bulunduğu yaşamla ilgili inançlarını anlatan bilişsel yapılardır. Kader algısı ise dini kültürün etkisiyle yerleşen öğrenmelerle birlikte yaşam olaylarına ilişkin yapılan yüklemeleri içeren bir algılama biçimi olarak tanımlanabilir. Nitel araştırma deseniyle tasarlanan bu çalışmada OKB hastalarının bilişsel süreçlerini etkilediği düşünülen erken dönem uyumsuz şemalar ile kader algısının rolü anlaşılmak istenmektedir. Bunun için SBÜ Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi psikiyatri polikliniğine başvuran ve mental bozukluğu veya psikotik bozukluğu olmayan 12 OKB tanılı hasta ile görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerden sağlanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiş ve elde edilen bulgular araştırma amacı doğrultusunda yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların sahip olduğu erken dönem uyumsuz şemalar ile kader algıları arasında taşıdıkları dinamikler açısından örtüşen yönler olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

The Early Maladaptive Schemas and Fate Perception of Patients with Obsessive-Compulsive Disorder (OCD)

Öz:
The study examines the early maladaptive schemas and fate perception of patients diagnosed with the Obsessive-Compulsive Disorder (OCD), a psychiatric disease. Early maladaptive schemas based upon unmet childhood needs, negative life experiences and temperament characteristics are cognitive structures that explain an individual’s belief regarding life that hosts himself/herself and other people. The perception of fate may be defined as a form of perception that reflects the attribution of life events with settled learning, which is influenced by religious culture. The study that applies a qualitative research method aims to uncover the interaction between the perception of fate and early maladaptive schemes of patients diagnosed with OCD because it is considered that both the fate perception and early maladaptive schemes affect the cognitive process of OCD patients. To do this, the study applies interviews that are conducted with twelve OCD patients within the psychiatry outpatient clinic of the SBU Erzurum Regional Training and Research Hospital – those OCD patients have not diagnosed with either a mental or psychotic disorder. The data obtained from the interviews is analysed with the thematic analysis method, and findings are interpreted in accordance with the purpose of the research. As a result of these analysis, it is identified that there are overlapping aspects between the early maladaptive schemas and the fate perception in terms of their dynamics.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Asuzu, Christopher C. – Walker, Rebekah J. – Williams, Joni Strom – Egede, Leonard E. “Pathways for the Relationship between Diabetes Distress, Depression, Fatalism and Glycemic Control in Adults with Type 2 Diabetes”. Journal of Diabetes and Its Complications 31/1 (2017): 169-174.
  • Atalay, Hakan - Atalay, Figen - Karahan, Dilara - Çalışkan, Mecit. “Early Maladaptive Schemas Activated in Patients with Obsessive Compulsive Disorder”. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice 12/4 (2008): 268- 279.
  • Aydın, Cüneyd – Genç Ahmet. “Sünnetullah ve İnsanın İradesi Temelinde Kader”. JOMELIPS 1/1 (2016): 74-103.
  • Aydın, Cüneyd. “Kader İnancının Savunma Mekanizması ve Dini Başa Çıkma Kavramları Açısından Değerlendirilmesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/35 (2019): 101-122.
  • Basile, Barbara – Tenore, Katia – Mancini, Francesco. “Early Maladaptive Schemas in Overweight and Obesity: A Schema Mode Model”. Heliyon 5 (2019): e02361.
  • Butcher, James N. - Mineka, Susan - Hooley, Jill M. Anormal Psikoloji. Çev. Okhan Gündüz. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2013.
  • Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri. Çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım, 2013.
  • Farrell, Joan M. – Reiss, Neele – Shaw, Ida A. Şema Terapi Klinisyenin Rehberi. Çev. Sevinç Göral Alkan – Emel Alkan. İstanbul: Psikonet Yayınları, 2015.
  • Gürses, İbrahim. “Yükleme Teorisi ve Din İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/2 (2008): 359-377.
  • Hoffart, Asle – Sexton, Harold – Hedley, Liv M. – Wang, Catharina E. – Holthe, Harald – Haugum, Jon A. – Nordahl, Hans M. – Hovland, Ole Johan – Holte, Arne. “The Structure of Maladaptive Schemas: A Confirmatory Factor Analysis and a Psychometric Evaluation of Factor-Derived Scales”. Cognitive Therapy and Research 29/6 (2006): 627-644.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem – Cemalcılar, Zeynep. Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi, 2017.
  • Kandemir, Yusuf. Kader İnancının Psikoterapik Açıdan Fonksiyonu. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2006.
  • Karaca, Faruk. “Kader Algısı-Ruh Sağlığı İlişkisi Üzerine Empirik Bir Araştırma”. İslami Araştırmalar Dergisi 19/3 (2006): 479-489.
  • Karadaş, Cağfer. Kadere İman. Ankara: DİB Yayınları, 2015.
  • Karancı, Nuray - Gençöz, Tülin - Yorulmaz, Orçun - İnözü, Müjgan. “Önsöz”. Obsesif-Kompulsif Bozukluk: Bilişsel-Davranışçı Yaklaşım, Terapi ve Sık Kullanılan Ölçekler. Ed. Nuray Karancı - Tülin Gençöz - Orçun Yorulmaz - Müjgan İnözü. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 2012.
  • Kartopu, Saffet. “Kaygının Kader Algıları ile İlişkisi (Kahramanmaraş Örneği)”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/3 (2012): 238-260.
  • Kartopu, Saffet. “Kadere İmanın Psikolojik Tahlili: Tipolojik Bir Yaklaşım”. II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri (7-9 Kasım 2019). Haz. Kolektif, 1171-1186. Gümüşhane: USBK Bildiriler Kitabı, 2019.
  • Kızılağaç, Fatih – Cerit, Cem. “Assessment of Early Maladaptive Schemas in Patients with Obsessive-Compulsive Disorder”. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 1/32 (2019): 14-22.
  • Kilit, Nurun Nisa. Kader Algısı-Psikolojik İyi Oluş İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2019. Kim, Ji Eun – Lee, Sang Won – Lee, Seung Jae. “Relationship between Early
  • Maladaptive Schemas and Symptom Dimensions in Patients with Obsessive-Compulsive Disorder”. Psychiatry Research 215 (2014): 134-140.
  • Koyuncu, Ahmet. Takıntı, Kuruntu, Vesvese (Obsesif-Kompulsif Bozukluk). İstanbul: Roza Yayınevi, 2017.
  • Köroğlu, Ertuğrul - İzmir, Mutluhan - Aybaş, Ahmet - Kuzugüdenlioğlu, Duru.
  • Obsesif-Kompulsif Bozukluk. Ankara: Medikomat Yayınları, 1995. Kwak, Kyung-Hwa – Lee, Seung Jae. “A Comparative Study of Early Maladaptive Schemas in Obsessive-Compulsive Disorder and Panic Disorder”. Psychiatry Research 230 (2015): 757-762.
  • Lawrence, Cohn – Villar, Esparza Del – Armando, Óscar. Fatalism and Health Behavior: A Meta-Analytic Review. México: Primera Edición, 2015.
  • Olson, Tom – Perez, Oriana – Tapia, Sergio – Vera, Beatriz. “Culturally Sensitive OCD Research: Lessons from the U.S.-Mexico Border”. Issues Mental Health Nursing 40/9 (2019): 760-767.
  • Ok, Üzeyir – Gedik, Zümrüt – Erşahin, Zehra. Hastalar İçin Manevi Bakım. Ankara: Nobel Yayınları, 2019.
  • Perfetti, Angela Ross. “Fate and The Clinic: A Multidisciplinary Consideration of Fatalism in Health Behaviour”. Medical Humanities 44/1 (2017):59-62.
  • Piri, Serap – Kabakçı, Elif. “Düşünce-Eylem Kaynaşması, Yükleme Biçimleri, Depresif ve Obsesif-Kompulsif Belirtiler Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”. Türk Psikiyatri Dergisi 18/3 (2007): 197-206.
  • Tenore, Katia – Mancini, Francesco – Basile, Barbara. “Schemas, Modes and Coping Strategies in Obsessive-Compulsive Like Symptoms”. Clinical Neuropsychiatry 15/6 (2018): 384-392.
  • Thimm, Jens C. “Early Maladaptive Schemas and Interpersonal Problems: A Circumplex Analysis of the YSQ-SF”. International Journal of Psychology & Psychological Therapy 13/1 (2013): 113-124.
  • Toprak, Taha Burak. “Dini Obsesyon ve Kompulsiyonların Psikoterapisinde Kuramlar, İmkanlar, Sınırlılıklar”. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi 1/1 (2018): 123-141.
  • Yaparel, Recep. “Depresyon ve Dini İnançlar ile Tabiatüstü Nedensel Yüklemeler Arasındaki İlişkiler”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (1994): 275-299.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. “Kader”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 24: 58-63. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2001.
  • Young, Jeffrey E. - Klosko, Janet S. - Weishhar, Marjorie E. Şema Terapi Terapistin Rehberi. Çev. Tuğrul Veli Soylu. İstanbul: Litera Yayncılık, 2009.
APA ANGIN Y, Kızılgeçit M (2020). Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. , 73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
Chicago ANGIN Yasemin,Kızılgeçit Muhammed Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. (2020): 73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
MLA ANGIN Yasemin,Kızılgeçit Muhammed Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. , 2020, ss.73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
AMA ANGIN Y,Kızılgeçit M Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. . 2020; 73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
Vancouver ANGIN Y,Kızılgeçit M Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. . 2020; 73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
IEEE ANGIN Y,Kızılgeçit M "Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı." , ss.73 - 105, 2020. 10.32950/rteuifd.708376
ISNAD ANGIN, Yasemin - Kızılgeçit, Muhammed. "Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı". (2020), 73-105. https://doi.org/10.32950/rteuifd.708376
APA ANGIN Y, Kızılgeçit M (2020). Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(17), 73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
Chicago ANGIN Yasemin,Kızılgeçit Muhammed Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.17 (2020): 73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
MLA ANGIN Yasemin,Kızılgeçit Muhammed Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.17, 2020, ss.73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
AMA ANGIN Y,Kızılgeçit M Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(17): 73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
Vancouver ANGIN Y,Kızılgeçit M Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(17): 73 - 105. 10.32950/rteuifd.708376
IEEE ANGIN Y,Kızılgeçit M "Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı." Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.73 - 105, 2020. 10.32950/rteuifd.708376
ISNAD ANGIN, Yasemin - Kızılgeçit, Muhammed. "Obsesif Kompulsif Bozukluk Tanılı Hastalarda Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kader Algısı". Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17 (2020), 73-105. https://doi.org/10.32950/rteuifd.708376