Bu araştırmada Diyarbakır’ı tarihini isminin konulma sebebini ve onu ziyaret eden seyyah ve coğrafyacılardan bahsederken, bu gezginlerin onu kitaplarında nasıl tanımladıklarını inceleyeceğiz. İbn Havkal, Sûretü’l-Arz kitabında siyah görünümlü taşlarlardan oluşan güvenli şehir diye zikreder. ve el-Makdisî Ahsenü'l-Tekâsim kitabında, bugün Müslümanlar için Rum sınırına karşı en dayanıklı kale olarak tanıtır. Nasır Hüsrev, bu şehre ziyareti sırasında şehri çok önemli bir yer olarak tanımlar. Ayrıca Kazvînî Âsârü’l-Bilâd ve Ahbârü’l-ʿİbâd adlı kitabında, surların ve Diyarbakır’ın güvenliğine işaret eder. Yâkût el-Hamevî’nin Muʿcemü'l-Büldân kitabı, ve el-Himyerî, el-Mi’târ fî Haberi’l-Aktâr’da yine değinir. Evliyâ Çelebi'nin Seyahatnamesi gibi. Evliyâ Çelebi seyahatnamesinde Diyarbakır’dan en çok söz eden yazar sayılır. Ne zaman kurulduğundan, imarından hatta insanlarının özelliklerinden bahsetmektedir. ve bir çok seyyah ve coğrafyacı bu araştırmada diyarbakır şehrine değinmektedir.