Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi

YILDIRIR, Suleyman Can

doi:10.20409/berj.2021.345

Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi

Süleyman Can YILDIRIR (Girilmemişş)

Business and Economics Research Journal

17 3

Yıl: 2021 Cilt: 12 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 685 - 703 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20409/berj.2021.345 İndeks Tarihi: 18-11-2021

Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi

Öz:

Yirminci yüzyılın ortalarına doğru sosyal sorunlar neredeyse tüm dünya ülkeleritarafından yakın takibe alınmaya başlanmıştır. Gerek ülkelerin ve kurumların konu ileilgili düzenlemeleri gerekse insanların konuya bakış açıları neticesinde işletmeler defaaliyetlerinde sosyal konulara göre sistem oluşturma yoluna gitmişlerdir. Bu da sosyalsorumluluk anlayışı içerisinde, toplumsal fayda yaratan sosyal pazarlama faaliyetlerineyönlenmeyi beraberinde getirmiştir. Bu çalışmanın amacı, işletmelerin sosyal pazarlamafaaliyetlerinin, tüketicilerin tutum, satın alma niyeti ve davranışları üzerindeki etkisiniincelemektir. Ayrıca tüketicilerin demografik özelliklerine göre sosyal pazarlamafaaliyetlerine karşı tutumları arasında bir farklılık olup olmadığının belirlenmesi dehedeflenmektedir. Örneklemi belirleme aşamasında kolayda örneklem metodundanfaydalanılmıştır. Ulaşılan verilerin 383 adedi yapısal eşitlik modellemesi uygulanması içinuygun bulunmuştur. Gerçekleştirilen çalışmada, tüketicilerin genellikle spor, sağlık,kültür, çevre ve enerji gibi konularda sosyal fayda yaratan ve bunu da kitle iletişimaraçları ile topluma yayan işletmeleri daha çok tercih ettikleri bulgusuna ulaşılmıştır.Ayrıca katılımcıların, sosyal fayda yaratan işletmelerin ürünlerine aynı kalitede daha ucuzolan başka bir ürüne kıyasla daha fazla para harcayabilecekleri bulgusuna da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

The Effects of Social Marketing Activities on Purchasing Behaviour

Öz:

Social problems have been monitored closely by almost all countries since the middle of the 20th century. Regarding the subject, the regulations of the countries and institutions, as well as the perspective of the people, have pushed the enterprises to create systems for social issues in their activities. The aim of this study is to examine the effects of enterprises’ social marketing activities on attitudes, buying intentions, and behaviors of consumers. In addition, it is aimed to determine whether there is a difference between the attitudes of consumers towards social marketing activities according to their demographic characteristics. The convenience sampling method was used for the selection of samples. 383 data were obtained and structural equation modeling was used for analysis. Results of the study show that consumers prefer the companies which make social benefits, also they prefer the firms which disseminate these activities via the mass medium. Likewise, consumers who have participated in the study said that they might pay more to the products and firms that make social benefits than the other same quality and cheaper products.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ajzen, I. (1985). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, (50), 11-39.
Akdoğan, M. Ş., Çoban, S., & Öztürk, R. (2012). Medyada yer alan sosyal pazarlama kampanyalarına yönelik tüketici değerlendirmeleri: Konya ilinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (39), 1-18.
Aktan, C. C., & Börü, D. (2007). Kurumsal sosyal sorumluluk. (Ed.) C. C. Aktan, Kurumsal sostal sorumluluk: İşletmeler ve sosyal sorumluluk (ss.7-25). İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği Yayını.
Andreasen, A. R. (1995). Marketing social change: Changing behavior to promote health, social development and the environment. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
Armağan, E., & Karatürk, H. E. (2014). Yeşil pazarlama faaliyetleri çerçevesinde Aydın bölgesindeki tüketicilerin çevreye duyarlı ürünleri kullanma eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-17.
Aşıkoğlu, D. (2019). Yeşil pazarlamanın kadın tüketicilerin satın alma davranışına etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Bayraktaroğlu, G., & İlter, B. (2007). Sosyal pazarlama: Engeller ve öneriler. Ege Akademik Bakış, 7(1), 117-132.
Bozkurt, A. K., & Avcıkurt, C. (2019). Planlanmış davranış teorisi ile yerli y kuşağı turistlerin destinasyon tercih etme niyetlerinin belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 1294-1307.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
Carrington, M. J., Neville, B. A., & Whitwell, G. J. (2010). Why ethical consumers don’t walk their talk: Towards a framework for understanding the gap between the ethical purchase intentions and actual buying behavior of ethically minded consumers. Journal of Business Ethics, 97(1), 139-158.
Cheng, H., Kotler, P., & Lee, N. (2011). Social marketing for public health: Global trends and success stories. Massachusetts: Jones and Bartlett Publishers.
Crespo, A. H., & Bosque, I. R. (2008). The effect of innovativeness on the adoption of B2C E-commerce: A model based on the theory of planned behavior. Computers in Human Behavior, 24(6), 2830-2847.
Çabuk, S., & Nakıboğlu, M. A. B. (2003). Çevreci pazarlama ve tüketicilerin çevreci tutumlarının satın alma davranışlarına etkileri ile ilgili bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12), 39-54.
Çakır, M. (2012). Development and validation of B2C e-commerce adoption model: An empirical investigation using structural equation modeling and interpretative phenomenological analysis. The Graduate School of Informatics of The Middle East Technical University, Unpublished PhD Thesis, Ankara.
Çakır, A., & Arslan, B. (2016). Kurumların uyguladıkları sosyal sorumluluk projelerinin tüketicilerin marka sadakati üzerine etkileri: Otomobil markaları üzerine bir araştırma. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 437-452.
Çetinkaya, C., & Özceylan, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin yeşil satın alma tutumlarının incelenmesine yönelik bir araştırma: Gaziantep üniversitesi örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(1), 289-302.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik ve SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
David, P., & Rundle-Thiele, S. (2018). Social marketing theory measurement precision: A theory of planned behaviour illustration. Journal of Social Marketing, 8(2), 182-201.
Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-340.
Demirağ, F. (2020). Planlı davranış teorisi çerçevesinde elektronik ağızdan ağıza iletişimin satın almaya etkisi. İzmir İktisat Dergisi, 35(2), 241-253.
Demirgüneş, B. K. (2015). Sosyal sorumluluk projelerine yönelik tutumun, satın alma davranışı ve satın alma niyeti üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(3), 47-74.
Dinar, N. (2018). Yeşil reklamların ve çevre bilincinin yeşil ürün satın alma niyeti üzerine etkisi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Erten, S. (2002). Planlanmış davranış teorisi ile uygulamalı ders işleme öğretim metodu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 19(2), 217-233.
Ewing, M. T. (2001). Social Marketing. The Haworth Press. USA.
Farrukh, M., Yazan, A., Imran, A., Shahzad, A., & Waheed, N. K. (2018). Entrepreneurial intentions: The role of personality traits in perspective of theory of planned behaviour. Asia Pacific Journal of Innovation and Entrepreneurship, 12(3), 399-414.
Gemlik, N., Arslanoğlu, A., Gün, M., & Aslan, Ü. (2019). Hastane yöneticilerinin yeşil hastane farkındalığı üzerine nitel bir araştırma, Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6(40), 2135-2144.
Hair, J. R, Black, W. C., & Babin, B. J. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. New Jersey: Upper Saddle River Pearson Education, Inc.
Hatcher, L. (1994). A step by step approach to using the SAS system for factor analysis and structural equation modeling. Cary, N.C.: SAS Institute.
Iftekhar, H., Ayub, A., Razzaq, A., & Aslam, M. S. (2013). Detrimental effects of marketing practices on consumers’ buying behaviors. Business Management Dynamics, 2(10), 1-5.
İzmir, O., & Turgut, A. B. (2019). Kurumsal sosyal sorumluluk algısının satın alma niyeti ve yüksek fiyat verme isteği üzerindeki göreli etkilerinin tespiti. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 8(5), 133-151.
Kağıtçıbaşı, Ç., & Cemalcılar, Z. (2015). Dünden bugüne insan ve insanlar, sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karaca Yılmaz, Ş. (2013). Tüketicilerin yeşil ürünlere yönelik tutumlarının incelenmesine yönelik bir araştırma. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13(1), 99-111.
Kim, D., & Benbasat, I. (2003). Trust-related arguments in ınternet stores: A framework for evaluation. Journal of Electronic Commerce Research, 4(2), 49-64.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
Koçoğlu, C. M., & Koçoğlu, Y. (2017). Yeşil pazarlama kapsamında çevreye duyarlı ürünlerin satın alma eğilimleri: Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrenciler üzerinde bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Özel Sayı, 417-427.
Korucuk, N., & Çetin, A. F. (2019). Yeşil pazarlama bağlamında yeşil ürünlere ilişkin tüketici satın alma davranışı: Kafkas Üniversitesi örneği. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 250-289.
Kotler, P., & Armstrong, G. (2018). Pazarlama ilkeleri. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Kotler, P., & Nancy, R. L. (2008). Social marketing: Influencing behaviors for good (Third Edition). California: Sage Publications.
Kotler, P., & Roberto, E. L. (1989). Social marketing: Strategies for changing public behavior. Detroit: Free Press.
Kotler, P., & Zaltman, G. (1971). Social marketing: An approach to planned social change. Journal of Marketing, 35(3), 3-12.
Kurtoğlu, S. (2007). Sosyal pazarlama kavramının analizi. Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 125-134.
Linan, F., & Chen, Y. W. (2009). Development and cross-cultural application of a specific instrument to measure entrepreneurial intentions. Entrepreneurship Theory and Practice (ETP), 33(3), 593-617.
Ma, W. W., Anderson, R., & Streith, K. O. (2005). Examining user acceptance of computer technology: An empirical study of student teachers. Journal of Computer Assisted Learning, 21(6), 387-395.
Manzano, N., Rivas, L., & Bonilla, G. (2012). Explanatory models of change of consumer behavior applied to social marketing. Scientific Research, 4, 246-255.
Mert, G. (2012). Sosyal pazarlama uygulamalarının tüketici davranışı ve firma performansı üzerine etkileri: Teori ve bir uygulama. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 117-129.
Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
Moore, G. C., & Benbasat, I. (1991). Development of an instrument to measure the perceptions of adopting an information technology innovation. Information Systems Research, 2(3), 173-239.
Oğuz, G. V., & Bilgen, İ. (2017). Kurumsal sosyal sorumluluğun satın alma niyeti üzerindeki etkisi: İstanbul ilinde bir araştırma. İGÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 51-72.
Okan, T., Peker, I., & Demirelli, S. (2015). A corporate social responsibility framework for mining sector using analytic network process. International Business Research, 8(12), 9-25.
Onurlubaş, E., & Dinçer D. (2016). Yeşil pazarlama tüketici algısı üzerine bir araştırma. İstanbul: BETA Yayınevi.
Perez, A., & Del Bosque, I. R. (2013). Measuring CSR image: Three studies to develop and to validate a reliable measurement tool. Journal of Business Ethics, 118(2), 265-286.
Raghunathan, R., & Trope, Y. (2002). Walking the tightrope between feeling good and being accurate: Mood as a resource in processing persuasive messages. Journal of Personality & Social Psychology, 83(3), 510-525.
Sert, A. (2017). Yeşil pazarlama ve tüketicilerin satın alma davranışları: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Şahin, A., Meral, H., & Aytop, Y. (2016). Yeşil pazarlamada tüketici algısı: Kahramanmaraş kent merkezi örneği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, (31), 60-71.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Person Education Inc.
Tek, Ö. B. (1999). Pazarlama ilkeleri. İstanbul: BETA Yayınları.
Türkoğlu, A. (2016). Examinating the effects of green marketing on the purchasing behaviours of consumers in sociodemographic aspects. Bahçeşehir University, The Institute of Social Sciences, Unpublished Master Thesis, İstanbul.
Yapraklı, Ş., Noksan, E., & Ünalan, M. (2017). Tüketicilerin sosyal sorumluluk projelerine yönelik genel tutumlarının marka sadakati ve satın alma niyeti üzerindeki etkisi. MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 133-154.
Yanık, A. (2014). Yeni medya kullanımındaki akış deneyiminin risk algısı ve online turistik satın alma niyetine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Aydın.
Yavuz, E., & Ünal, S. (2018). Bilişsel ve marka güveninin satın alma davranışı üzerindeki etkisi: Erzurum ilinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(2), 247-266.
Yıldırır, S. C. (2016). The impact of social marketing applications on customer’s behavior and customer loyalty. International Journal of Economics, Commerce and Management, 4(5), 283-296.
Yılmaz, C., & Tümtürk, A. (2015). İnternet üzerinden alışveriş niyetini etkileyen faktörlerin genişletilmiş teknoloji kabul modeli kullanarak incelenmesi ve bir model önerisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 355-384.
Yılmaz Yaman, S. (2018). Kadınların internetten satın alma davranış sürecini etkileyen faktörler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

APA	YILDIRIR S (2021). Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. , 685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
Chicago	YILDIRIR Suleyman Can Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. (2021): 685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
MLA	YILDIRIR Suleyman Can Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. , 2021, ss.685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
AMA	YILDIRIR S Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. . 2021; 685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
Vancouver	YILDIRIR S Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. . 2021; 685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
IEEE	YILDIRIR S "Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi." , ss.685 - 703, 2021. 10.20409/berj.2021.345
ISNAD	YILDIRIR, Suleyman Can. "Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi". (2021), 685-703. https://doi.org/10.20409/berj.2021.345

APA	YILDIRIR S (2021). Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. Business and Economics Research Journal, 12(3), 685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
Chicago	YILDIRIR Suleyman Can Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. Business and Economics Research Journal 12, no.3 (2021): 685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
MLA	YILDIRIR Suleyman Can Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. Business and Economics Research Journal, vol.12, no.3, 2021, ss.685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
AMA	YILDIRIR S Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. Business and Economics Research Journal. 2021; 12(3): 685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
Vancouver	YILDIRIR S Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi. Business and Economics Research Journal. 2021; 12(3): 685 - 703. 10.20409/berj.2021.345
IEEE	YILDIRIR S "Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi." Business and Economics Research Journal, 12, ss.685 - 703, 2021. 10.20409/berj.2021.345
ISNAD	YILDIRIR, Suleyman Can. "Sosyal Pazarlama Faaliyetlerinin Satın Alma Davranışına Etkisi". Business and Economics Research Journal 12/3 (2021), 685-703. https://doi.org/10.20409/berj.2021.345