HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi

Yilmaz, Figen; kuran, banu; ÇİFTÇİ, Selda; GÜNERLİ, Merve; Terlemez, Rana; DOĞU, Beril

doi:10.4274/tod.galenos.2020.71463

HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi

Rana Terlemez, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Selda ÇİFTÇİ, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Merve GÜNERLİ, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Beril DOĞU, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Figen YILMAZ, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Banu KURAN (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Türk Osteoporoz Dergisi

4 0

Yıl: 2021 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 20 - 23 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/tod.galenos.2020.71463 İndeks Tarihi: 21-11-2021

HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi

Öz:

Amaç: İnsan bağışıklık yetmezlik virüsü (HIV) pozitif hastalarda osteopeni ve osteoporoz sık karşılaşılan bir komorbiditedir. Biz bu çalışmamızda HIV pozitif erkek hastalarda düşük kemik mineral yoğunluğu prevelansını saptamayı ve CD4+ T hücre düzeyini kullanarak, kemik mineral yoğunluğu ile hastalık aktivitesi arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.Gereç ve Yöntem: Polikliniğimize 2016-2019 yılları arasında başvurmuş olan 18-50 yaş arası 50 HIV pozitif erkek hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların dual enerji X-ışını absorpsiyometri ölçümlerindeki kemik mineral yoğunlukları ve CD4+ T hücre sayıları retrospektif olarak tarandı.Bulgular: Hastaların 19’unda (%38) osteoporoz ve 16’sında (%32) osteopeni olmak üzere toplam 35’inde (%70) kemik mineral yoğunluğunda azalma tespit edilmiştir. Hastaların CD4+ T hücre sayısı ile kemik mineral yoğunluk değerleri arasındaki korelasyon incelenmiş, anlamlı korelasyon saptanmamıştır (p>0,05).Sonuç: HIV pozitif erkek hastalarda, kemik mineral yoğunluğundaki azalma prevelansı oldukça sık bir problem olmakla beraber, etiyolojisini sadece hastalığın kendisine veya viral yüke bağlamak mümkün görünmemektedir. Antiretroviral tedavilere naif daha fazla sayıda hasta ile yapılacak çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelime:

Osteoporosis Prevalence in Patients Infected with Human Immunodeficiency Virus and Its Correlation Between CD4+ T Cell Levels

Öz:

Objective: Osteopenia and osteoporosis are frequent comorbidities observed in patients infected with human immunodeficiency virus (HIV). This study aimed to investigate the prevalence of reduced bone mineral density among male patients with HIV and correlation between disease activity and bone mineral density by using Cluster of Differentiation 4 (CD4)+ T cell levels. Materials and Methods: A total of 50 men with HIV, aged between 18 and 50 years admitted to our clinic from 2016 to 2019 were included in this study. Bone mineral density results measured by dual energy X-ray absorptiometry and CD4+ T cell levels were retrospectively screened. Results: Decreased bone mineral density was observed in 35 (70%) patients, whereas 19 (38%) had osteoporosis and 16 (32%) had osteopenia. No significant correlation was found between the CD4+ T cell levels and bone mineral density values of patients (p>0.05). Conclusion: The prevalence of decreased bone mineral density in male patients with HIV is a common problem, and its aetiology is not attributable by the disease itself or viral load. Further studies with more patients naive to antiretroviral treatments are necessary.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Deeks SG, Lewin SR, Havlir DV. The end of AIDS: HIV infection as a chronic disease. Lancet 2013;382:1525-33.
2. Antiretroviral Therapy Cohort Collaboration. Causes of death in HIV-1-infected patients treated with antiretroviral therapy, 1996- 2006: collaborative analysis of 13 HIV cohort studies. Clin Infect Dis 2010;50:1387-96.
3. Calmy A, Fux CA, Norris R, Vallier N, Delhumeau C, Samaras K, et al. Low bone mineral density, renal dysfunction, and fracture risk in HIV infection: a cross-sectional study. J Infect Dis 2009;200:1746- 54.
4. Compston J. HIV infection and bone disease. J Intern Med 2016;280:350-8.
5. Panayiotopoulos A, Bhat N, Bhangoo A. Bone and vitamin D metabolism in HIV. Rev Endocr Metab Disord 2013;14:119-25.
6. Overton ET, Chan ES, Brown TT, Tebas P, McComsey GA, Melbourne KM, et al. Vitamin D and Calcium Attenuate Bone Loss With Antiretroviral Therapy Initiation: A Randomized Trial. Ann Intern Med 2015;162:815-24.
7. Brown TT, Qaqish RB. Antiretroviral therapy and the prevalence of osteopenia and osteoporosis: a meta-analytic review. AIDS 2006;20:2165-74.
8. Ofotokun I, Weitzmann MN. HIV and bone metabolism. Discov Med 2011;11:385-93.
9. McComsey GA, Kitch D, Daar ES, Tierney C, Jahed NC, Tebas P, et al. Bone mineral density and fractures in antiretroviral-naive persons randomized to receive abacavir-lamivudine or tenofovir disoproxil fumarate-emtricitabine along with efavirenz or atazanavir-ritonavir: Aids Clinical Trials Group A5224s, a substudy of ACTG A5202. J Infect Dis 2011;203:1791-801.
10. Thomas J, Doherty SM. HIV infection--a risk factor for osteoporosis. J Acquir Immune Defic Syndr 2003;33:281-91.
11. Aukrust P, Haug CJ, Ueland T, Lien E, Müller F, Espevik T, et al. Decreased bone formative and enhanced resorptive markers in human immunodeficiency virus infection: indication of normalization of the bone-remodeling process during highly active antiretroviral therapy. J Clin Endocrinol Metab 1999;84:145-50.
12. Ledru E, Christeff N, Patey O, de Truchis P, Melchior JC, Gougeon ML. Alteration of tumor necrosis factor-alpha T-cell homeostasis following potent antiretroviral therapy: contribution to the development of human immunodeficiency virus-associated lipodystrophy syndrome. Blood 2000;95:3191-8.
13. Kitahata MM, Gange SJ, Abraham AG, Merriman B, Saag MS, Justice AC, et al. Effect of early versus deferred antiretroviral therapy for HIV on survival. N Engl J Med 2009;360:1815-26.
14. Lewiecki EM, Gordon CM, Baim S, Leonard MB, Bishop NJ, Bianchi ML, et al. International Society for Clinical Densitometry 2007 Adult and Pediatric Official Positions. Bone 2008;43:1115-21.
15. Cosman F, de Beur SJ, LeBoff MS, Lewiecki EM, Tanner B, Randall S, et al. Clinician’s guide to prevention and treatment of osteoporosis. Osteoporos Int 2014;25:2359-81.
16. Brown TT, Hoy J, Borderi M, Guaraldi G, Renjifo B, Vescini F, et al. Recommendations for evaluation and management of bone disease in HIV. Clin Infect Dis 2015;60:1242-51.
17. Kwak MK, Lee EJ, Park JW, Park SY, Kim B-, Kim TH, et al. CD4 T cell count is inversely associated with lumbar spine bone mass in HIV-infected men under the age of 50 years. Osteoporos Int 2019;30:1501-10.
18. Yong MK, Elliott JH, Woolley IJ, Hoy JF. Low CD4 count is associated with an increased risk of fragility fracture in HIV-infected patients. J Acquir Immune Defic Syndr 2011;57:205-10.
19. Cotter EJ, Malizia AP, Chew N, Powderly WG, Doran PP. HIV proteins regulate bone marker secretion and transcription factor activity in cultured human osteoblasts with consequent potential implications for osteoblast function and development. AIDS Res Hum Retroviruses 2007;23:1521-30.
20. Shaiykova A, Pasquet A, Goujard C, Lion G, Durand E, Bayan T, et al. Reduced bone mineral density among HIV-infected, virologically controlled young men: prevalence and associated factors. AIDS 2018;32:2689-96.
21. Deshwal R, Arora S. High Prevalence of Vitamin D Deficiency in HIV Infected on Antiretroviral Therapy in a Cohort of Indian Patients. J Assoc Physicians India 2019;67:42-5.
22. Rodríguez M, Daniels B, Gunawardene S, Robbins GK. High frequency of vitamin D deficiency in ambulatory HIV-Positive patients. AIDS Res Hum Retroviruses 2009;25:9-14.
23. Cozzolino M, Vidal M, Arcidiacono MV, Tebas P, Yarasheski KE, Dusso AS. HIV-protease inhibitors impair vitamin D bioactivation to 1,25-dihydroxyvitamin D. AIDS 2003;17:513-20.
24. Ellfolk M, Norlin M, Gyllensten K, Wikvall K. Regulation of human vitamin D(3) 25-hydroxylases in dermal fibroblasts and prostate cancer LNCaP cells. Mol Pharmacol 2009;75:1392-9.

APA	Terlemez R, ÇİFTÇİ S, GÜNERLİ M, DOĞU B, Yilmaz F, kuran b (2021). HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. , 20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
Chicago	Terlemez Rana,ÇİFTÇİ Selda,GÜNERLİ Merve,DOĞU Beril,Yilmaz Figen,kuran banu HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. (2021): 20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
MLA	Terlemez Rana,ÇİFTÇİ Selda,GÜNERLİ Merve,DOĞU Beril,Yilmaz Figen,kuran banu HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. , 2021, ss.20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
AMA	Terlemez R,ÇİFTÇİ S,GÜNERLİ M,DOĞU B,Yilmaz F,kuran b HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. . 2021; 20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
Vancouver	Terlemez R,ÇİFTÇİ S,GÜNERLİ M,DOĞU B,Yilmaz F,kuran b HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. . 2021; 20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
IEEE	Terlemez R,ÇİFTÇİ S,GÜNERLİ M,DOĞU B,Yilmaz F,kuran b "HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi." , ss.20 - 23, 2021. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
ISNAD	Terlemez, Rana vd. "HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi". (2021), 20-23. https://doi.org/10.4274/tod.galenos.2020.71463

APA	Terlemez R, ÇİFTÇİ S, GÜNERLİ M, DOĞU B, Yilmaz F, kuran b (2021). HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. Türk Osteoporoz Dergisi, 27(1), 20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
Chicago	Terlemez Rana,ÇİFTÇİ Selda,GÜNERLİ Merve,DOĞU Beril,Yilmaz Figen,kuran banu HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. Türk Osteoporoz Dergisi 27, no.1 (2021): 20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
MLA	Terlemez Rana,ÇİFTÇİ Selda,GÜNERLİ Merve,DOĞU Beril,Yilmaz Figen,kuran banu HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. Türk Osteoporoz Dergisi, vol.27, no.1, 2021, ss.20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
AMA	Terlemez R,ÇİFTÇİ S,GÜNERLİ M,DOĞU B,Yilmaz F,kuran b HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. Türk Osteoporoz Dergisi. 2021; 27(1): 20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
Vancouver	Terlemez R,ÇİFTÇİ S,GÜNERLİ M,DOĞU B,Yilmaz F,kuran b HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi. Türk Osteoporoz Dergisi. 2021; 27(1): 20 - 23. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
IEEE	Terlemez R,ÇİFTÇİ S,GÜNERLİ M,DOĞU B,Yilmaz F,kuran b "HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi." Türk Osteoporoz Dergisi, 27, ss.20 - 23, 2021. 10.4274/tod.galenos.2020.71463
ISNAD	Terlemez, Rana vd. "HIV Pozitif Erkek Hastalarda Osteoporoz Sıklığı ve Serum CD4+ T Hücre Seviyesi ile İlişkisinin İncelenmesi". Türk Osteoporoz Dergisi 27/1 (2021), 20-23. https://doi.org/10.4274/tod.galenos.2020.71463