Yıl: 2021 Cilt: 26 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 225 - 243 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 22-11-2021

SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öz:
Bu araştırmada İslami bir kişiliği ifade eden Sekine kişiliğini belirlemeye yönelik geçerliliğe ve güvenirliğe sahip bir ölçek geliştirilmek amaçlanmıştır. Çalışma grubu Türkiye genelinde araştırmaya gönüllü katılan 1034 kişiden oluşmuştur. Ölçeğin geliştirilme sürecinde ilk olarak literatür taraması yapılmış, 54 maddeden oluşan bir havuz oluşturulmuştur. Ölçeğin geçerliliği için uzman görüşüne başvurularak kapsam geçerliği yapılmıştır. AFA ve DFA analizi yapılarak geçerliliği test edilmiştir. Ölçeğin AFA’sı yapılırken madde öz değerlerinin 1, maddelerin yük değerinin en az .32, iki faktörde yer alan maddeler arasında binişikliğin olmaması için boyutlar arasında en az .10 fark olmasına dikkat edilmiştir. Ölçeğin DFA’sında ise m13 ile m14, m17 ile m18, m27 ile m28 ve m34 ile m40 maddeleri arasında modifikasyon yapılması uygun görülmüştür. DFA sonucunda, uyum indeks değerleri CMIN=11493,040, DF=429 (p=.000), CMIN/DF=2,781, SRMR= .045, RMSEA= .061, GFI= .85, RMR=.061, CFI= .95, NFI=.92,TLI=.94, IFI=.95 olarak bulunmuştur. Sonuçta “Tutum ve Bilgi Özellikleri”, “Davranış ve Duygu Yönü” şeklinde adlandırılan iki faktörlü ve 31 maddelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçeğin son şekline göre iki faktör, toplam varyansın %62, 690’nını açıklamaktadır. Ölçeğin iç tutarlık katsayısı .96 olarak hesaplanmıştır. Bu verilere göre ölçeğin geçerlik ve güvenirlik özelliklerinin istenilen düzeyde olduğu söylenilebilir.
Anahtar Kelime:

Sekine Personality Scale: Validity and Reliability Study

Öz:
In this study, it was aimed to develop a valid and reliable scale to determine the Sekine personality, which expresses an Islamic personality. The study group consisted of 1034 people who participated in the research voluntarily throughout Turkey. During the development process of the scale, firstly, a pool of 54 items was created by scanning the field. For the validity study of the scale, content validity was carried out by referring to expert opinion. Descriptive and confirmatory factor analysis was also performed to ensure the validity of the structure. As a result, a valid and reliable scale consisting of two factors and 31 items, which is called “attitude and information characteristics”, “behavior and emotion aspect”, has been developed. According to the final form of the scale, two factors explain 62,690% of the total variance. The internal consistency coefficient of the scale was calculated as 96. According to these informations, it can be said that the validity and reliability features of the scale are acceptable.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akça, E. Mutluluğa Ulaşmada Olumlu Bir Kişilik Özelliği Olarak Sekine Kavramı. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Allport, W. G. Birey ve Dini, Çev. Bilal Sambur. Ankara: Elis Yayınları, 3. Basım, 2016.
  • Aygün, A. Kişilik Psikolojisi ve Dindarlık. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2000.
  • Bryman, A - Cramer, D. Quantitative Data Analysis For SPSS 12 And 13 A Guide For Social Scientists. London and New York: Routledge, 2005.
  • Baymur, F. Genel Psikoloji. İstanbul: Remzi kitap Evi Yayınları, 1991.
  • Creswell, J. W - Plano Clark, V. L. Karma Yöntem Araştırmaları Tasarımı ve Yürütülmesi. Çev. Yüksel Dede vd. Ankara: Anı yayınları, 3. Basım, 2018.
  • İsmail b. Hammad el-Cevheri Es-Sıhah Tacu’l-Luğa ve Sıhahu’l- Arabiye. Beyrut: Darul ilmil Melayin. 4. Basım, 1987.
  • Çayabatmaz, E. Kur'an'ı Kerim bağlamında İslami Dindarlık Ölçeği denemesi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
  • Devellis, R. F. Ölçek Geliştirme Kuram ve Uygulamalar. Çev. Tarık Ton. Ankara: Nobel Yayınları, 3.Basım, 2017.
  • Fromm, E. Psikanaliz ve Din. çev. Elif Erten. İstanbul: Say Yayınları, 3. Basım, 2012.
  • Gürses, İ. Dindarlık ve Kişilik. Bursa: Emin Yayınları, 2. Basım, 2017.
  • Kutup, S. Fi Zılali’l Kur’an. Kahire: Daru’ş-Şuruk Yayınları, 17. Basım, 1991.
  • Kırış, Ş - Dilek, S. “Dindarlık Tipolojileri Bağlamında Üniversite Gençliğinin Dindarlık Algıları”. Turkish Studies 14 /3 (2019), 497-519.
  • Kızılgeçit, M- Turan,Y. “Yeni Dini Hareketler Psikolojisi”, Din Psikolojisi, haz. Halil Apaydın. 238. İstanbul: Lisans Yayınları, 2017.
  • Kızılgeçit, M. Din Psikolojisinin 100’ü. Rize: Otto Yayınları, 1.Basım, 2017.
  • Kızılgeçit, M. “Yalnızlık Dindarlık İlişkisi”, Din, Değerler ve Sağlık, haz. Hayati Hökelekli. 517-554. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
  • Hasan b. Abdullah el-Askeri. Mu’cemu’l Furuk-ı Luğaviyye Kum: Muessesetü’n-Neşri Elİslamiye Yayınları, 1990.
  • Necati, O. El-Kur’an ve’l-İlmu’n-Nefs. Kahire: Daru’l Şuruk Yayınları, 7.Basım, 2001.
  • İbn Manzur. Lisanu’l-Arap Beyrut: Daru Sadır Yayınları 4. Basım 1992.
  • Ok, Ü. “Dini Tutum Ölçeği: Ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8/2 (2011), 528-549.
  • Özdamar, K. Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. Eskişehir: Nisan Yayınları, 2. Basım, 2017.
  • Pallant, P. (2020). SPSS Kullanma Kılavuzu. Çev. Sibel Balcı - Berat Ahi. Ankara: Anı Yayınları, 3. Basım, 2020.
  • Sarıçam vd., “Alçakgönüllülük Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması’’ Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2/2 (2012), 165-188.
  • Seçer, İ. Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık, 2. Basım, 2015.
  • Schmid, Wilhelm. Sakin Olmak. Çev. Tanıl Bora- Turgut Demir. İstanbul İletişim Yayınları, 4. Basım, 2016.
  • Şengün, M- Kaya, M. “Ahlaki Olgunluk Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/25 (2007), 51-64.
  • TDK. Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları,11. Basım, 2011.
  • Totan vd. “Duygusal Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanarak Tek ve Dört Faktörlü Yapısının Psikometrik Özelliklerinin Güncellenmesi”. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 28 (2010), 71-95.
  • Yıldız, V- Taşkın, A. “Öğretmen Motivasyon Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 9/4 (2020), 1741-1754.
  • Yurdabakan, İ - Çüme, S. (2017). “Davranış Bilimlerinde Ölçek Geliştirme” (Açıklayıcı Faktör Analizine Dayalı). TJFMPC 11/2 (2017),108-126.
APA akça e, Kızılgeçit M (2021). SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 225 - 243.
Chicago akça emrullah,Kızılgeçit Muhammed SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. (2021): 225 - 243.
MLA akça emrullah,Kızılgeçit Muhammed SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 2021, ss.225 - 243.
AMA akça e,Kızılgeçit M SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2021; 225 - 243.
Vancouver akça e,Kızılgeçit M SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2021; 225 - 243.
IEEE akça e,Kızılgeçit M "SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." , ss.225 - 243, 2021.
ISNAD akça, emrullah - Kızılgeçit, Muhammed. "SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". (2021), 225-243.
APA akça e, Kızılgeçit M (2021). SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 26(1), 225 - 243.
Chicago akça emrullah,Kızılgeçit Muhammed SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 26, no.1 (2021): 225 - 243.
MLA akça emrullah,Kızılgeçit Muhammed SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, vol.26, no.1, 2021, ss.225 - 243.
AMA akça e,Kızılgeçit M SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2021; 26(1): 225 - 243.
Vancouver akça e,Kızılgeçit M SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2021; 26(1): 225 - 243.
IEEE akça e,Kızılgeçit M "SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 26, ss.225 - 243, 2021.
ISNAD akça, emrullah - Kızılgeçit, Muhammed. "SEKİNE KİŞİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 26/1 (2021), 225-243.