Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320)
Yıl: 2021 Cilt: 32 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 138 - 164 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-11-2021
Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320)
Öz: Bu çalışmada İslâm ordularının gaza seferlerinin uzandığı önemli yerlerden birisi olan Hindistan konu edinilmiştir. Özellikle Müslümanların ve Türklerin 1206-1320 yılları arasında Hindular ve diğer gayrimüslim topluluklar üzerine düzenledikleri akınların dönem kaynaklarına yansıyan kısımları ele alınmıştır. Muhammed b. es-Sekâfî’nin ordularının miladi 642 yılında başlattıkları İslâm akınları, belli aralıklarla devam etmiştir. Bu doğrultuda Gazneliler ile Gurlular, İslâm akınlarını daha sistemli ve organize hale getirmişlerdir. Bu akınlar, bazı çalışmalarda genel ve özel olarak konu edinildiği için burada ele alınmamıştır. Yine 1320 sonrası Kuzey Hindistan başta olmak üzere Hindistan’ın geneli üzerine düzenlenen İslâm akınları da farklı çalışmalar içerisinde büyük oranda irdelenmiştir. Burada ise son Gurlu Sultanı Muizzeddîn Muhammed’in devlet adamları ve kumandaları arasında yer alan Sultan Kutbeddîn Aybek’in 1190-1210 yılları arasında Türk ve İslâm akınlarını zirveye taşıdığı görülmektedir. Onun 1206’da Delhi Türk Sultanlığı olarak bilinen yeni bir devleti kurması, Türklerin ve Müslümanların önüne geniş bir coğrafyayı açmıştır. Çalışmanın yoğunlaştığı noktada, Kuzey ve Orta Hindistan’da bulunan Hindu yerleşim yerleri ile kralları ve bölge idarecileri üzerine düzenlenen akınları konu edinmiştir. Burada Şemseddîn İl-tutmuş (1210-1236), Sultan Nâsıreddîn (1246-1266), Sultan Balaban (1266-1286), Sultan Celâleddîn Fîrûz Şah Halacî (1290-1296) ve Sultan Alâeddîn Muhammed Şah (1296-1316) gibi sultanların etkili ve büyük oranda da başarılı sonuçlar elde ettikleri görülmektedir. Hindular üzerine düzenlenen akınların özellikle Racastan ve Galyur gibi bölgeler için kolay seferler olmadıkları anlaşılmaktadır. Hindu krallarının yaşadıkları korunaklı kalelerin uzun süreli kuşatma harekâtlarına dayanabilecek şekilde inşa edilmeleri, bazı Hindu kabilelerinin sarp yerler, dağlık bölgeler ve ormanlık alanlarda yaşamaları düzenlenen akınları zorlayıcı olmuştur. Ele geçirilen yerlerdeki at, fil ve diğer hayvanlara el konulduğu, Hindu mabetlerinin ve putlarının yıkıldığı ve pek çok değerli eşyaya da el konulduğu dönem kaynaklarının kayıtları arasında yer bulmuştur. Çalışmamız ifade edilen bu hususlar etrafında şekillenmekle birlikte, mücadele edilen Hindu kralları, sefer düzenlenen şehirler ve bölgelerle alakalı da açıklayıcı bilgilere yer vermektedir.
Anahtar Kelime: The Relations of Indian, Indian Kings and Delhi Turkish Sultanate (1206-1320)
Öz: In this study, India, one of the prominent places where the Islamic armies’ holy war campaigns extend over is the subject. In particular, the activities of Muslims and Turks, about their raids on Hindus and other non-Muslim communities between 1206 and 1320, which were reflected in the written records of the time, are discussed. The Islamic raids, initiated by the armies of Mohammed b. as-Sekafi in 642 continued at regular intervals. Accordingly, the Ghaznavids and the Ghurids, made the Islamic raids more systematic and organized. These raids are not dealt with here, as they have been discussed in general and specifically in some other studies. Moreover, the Islamic raids organized on the whole of India, especially Northern India, after 1320, has also been studied to a large extent. Here, it is seen that Sultan Kutbad-din Aybek, who was among the statesmen and commanders of the last Ghurid Sultan Muizzad-din Muhammed, pushed the Turkish and Islamic raids over the top between 1190-1210. His establishment of a new state in 1206, known as Delhi Turkish Sultanate, opened up a wide geography for Turks and Muslims. The focus of the study is the raids on Hindu settlements in Northern and Central India along with their kings and regional administrators. It is observed that, sultans such as Shamsad-din İl-tutmush (1210-1236), Sultan Nasırad-din (1246-1266), Sultan Balaban (1266- 1286), Sultan Jalal ad-din Firuz Shah Khaljis (1290-1296) and Sultan Alaad-din Muhammed Shah (1296-1316) produced effective and successful results to a large extent. It is understood that the raids on the Hindus were not easily fulfilled for regions such as Rajasthan and Galyur. The construction of sheltered fortresses inhabited by Hindu kings in a way that could withstand against prolonged siege operations, and the raids of some Hindu tribes who lived in steep places, mountainous regions and woods, had been challenging. It is among under the records of the time that horses, elephants and other animals were confiscated, Hindu shrines and idols were destroyed, and many other valuable items were also confiscated. Although the study is shaped around stated issues, it also includes explanatory information about the rival Hindu kings, cities and regions where expeditions are held.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahmed M. Aziz, Siyasi Tarihi ve Müesseseleriyle Delhi Türk Sultanlığı, Tercüman 1000 Temel Eser, İstanbul 1975.
- Ansari, A. S. Bazmee, “Gekher” İA TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 1996, c. 13, s. 551-552.
- Bayur, Yusuf Hikmet, Hindistan Tarihi, TTK, Ankara 1987.
- Bedâûnî, Abdülkadir, Müntehâbü’t-Tevârîh, tash. Mevlevî Ahmed Ali Sahib, Encümen-i Âsâr ve Mefâhîr-i Ferhengî, Tahran 1380.
- Berenî, Ziyâeddîn, Târîh-i Fîrûzşâhî, tash. Mevlevî Seyyid Ahmed Han Sahib, Captain W. Nassau Lees, Kalküta 1862.
- Cöhce, Salim, “Hindistan’da Kurulan Türk Devletleri”, Türkler Ansiklopedisi, Ankara 2002, c. 8, ss. 687-730.
- Cöhce, Salim, “Kalaç Sultanlığı”, Tarihte Türk-Hint İlişkileri Sempozyumu Bildirileri, (25-28 Haziran 2007), TTK, Ankara, 2008, ss. 77-89.
- Cüzcânî, Minhâc-ı Sirâc, Tâbâkât-ı Nâsırî, tash. Abdülhey Habibi, İntişârât-ı Esâtîr, Tahran 1389.
- Dihlevî, Emir Hüsrev, Hazâ’inü’l-Fütûh, tash. Muhammed Vahid Mirza, National Book Foundation Af, Pakistan 1976.
- Durak, Neslihan, Hindistan’a Kuzeyden Yapılan Seferler, ASAM Yayınları, Ankara 2000.
- Es-Sihrindî, Yahya b. Ahmed b. Abdullah, Târîh-i Mübârekşâhî, tash. Muhammed Hidayet Hüseyin, İntişârât-ı Esâtîr, Tahran 1391. t
- Esterâbâdî, Muhammed Kâsım Hinduşâh, Târîh-i Firişte, tash. Muhammed Rıza Nâsırî, Encümen-i Asâr ve Mefâhîr-i Ferhengî, Tahran 1387.
- Fahr-i Müdebbir, Muhammed b. Mansur b. Sadi Mübârekşâh, Târîh-i Fahreddîn Mübârekşâh, tash. Edward Denison Ross, Royal Asiatic Society, London 1927.
- Herevî, Mevlânâ Nizâmeddîn Ahmed b. Muhammed Mukîm, Tabâkât-ı Ekberî, By De Calcutta, Calcutta 1929.
- Hondmîr, Gıyâseddîn Humam ed-Dîn elHüseynî, Hâbibü’s-Siyer fî Ahbâr-ı Efrâd-ı Beşer, neşr. Muhammed Debîr Siyâkî, İntişârât-ı Hayyâm, Tahran 1380.
- İbn Battûtâ, Ebû Abdullah Muhammed, İbn Battûtâ Seyahatnamesi, çev. A. Sait Aykut, YKY, İstanbul 2005.
- İsemî, Hâce Abdülmelik, Fütûhu’s-Selâtîn, neşr. AS Usha & BA, Junior Lecturer in Persian (University of Madras), Madras 1948.
- Koç, Bilal, “Delhi Türk Sultanlığında Tuğluklular Dönemi Siyasi Tarihi (1320-1414)”, G.Ü., Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara 2017.
- Khan, Iqtidar Alam, Historical Dictionary of Medieval India, The Scarecrow Press, Inc. Maryland 2008.
- Konukçu, Enver, “Hindistan’daki Türk Devletleri”, DGBİT, Çağ Yayınları, İstanbul 1992, c. 9, ss. 373-526.
- Kortel, S. Haluk, Delhi Türk Sultanlığı’nda Teşkilat (1206-1414), TTK, Ankara 2006.
- Köprülü, M. Fuad, “Aybek”, İA MEB Yayınları, İstanbul 1961, c. 1, ss. 58-59.
- Köprülü, M. Fuad, “Balaban”, İA MEB Yayınları, İstanbul 1961, c. 2, ss. 263-268.
- Kulke, Hermann & Rothermund, Dietmar, Hindistan Tarihi, çev. Müfit Günay, İmge Kitabevi, Ankara 2001.
- Lal, K. Saran, History of Khaljis (AD 1290- 1320), Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd., New-Delhi 1980.
- Nizami, Khaliq Ahmad, “Gucerat”, İA TDV Yayınları, İstanbul 1996, c. 14, ss. 171-173.
| APA | KOÇ B (2021). Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). , 138 - 164. |
| Chicago | KOÇ BİLAL Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). (2021): 138 - 164. |
| MLA | KOÇ BİLAL Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). , 2021, ss.138 - 164. |
| AMA | KOÇ B Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). . 2021; 138 - 164. |
| Vancouver | KOÇ B Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). . 2021; 138 - 164. |
| IEEE | KOÇ B "Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320)." , ss.138 - 164, 2021. |
| ISNAD | KOÇ, BİLAL. "Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320)". (2021), 138-164. |
| APA | KOÇ B (2021). Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). İslami Araştırmalar, 32(1), 138 - 164. |
| Chicago | KOÇ BİLAL Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). İslami Araştırmalar 32, no.1 (2021): 138 - 164. |
| MLA | KOÇ BİLAL Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). İslami Araştırmalar, vol.32, no.1, 2021, ss.138 - 164. |
| AMA | KOÇ B Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). İslami Araştırmalar. 2021; 32(1): 138 - 164. |
| Vancouver | KOÇ B Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320). İslami Araştırmalar. 2021; 32(1): 138 - 164. |
| IEEE | KOÇ B "Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320)." İslami Araştırmalar, 32, ss.138 - 164, 2021. |
| ISNAD | KOÇ, BİLAL. "Hindular, Hindu Kralları ve Delhi Türk Sultanlığı İlişkileri (1206-1320)". İslami Araştırmalar 32/1 (2021), 138-164. |
