Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 276 - 294 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.11611/yead.607964 İndeks Tarihi: 25-11-2021

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

Öz:
İşyeri tehlike sınıfları tebliğine göre özel güvenlik görevlilerinin gerçekleştirdikleri iş ve işlemler “tehlikeli” sınıfta değerlendirilmektedir. Özel güvenlik sektörü, Türkiye’de yaklaşık 300 bin çalışanıyla hizmet sektörü içinde en büyük istihdamı oluşturmaktadır. Hizmet sektörü, çeşitli etkinlik ve çalışmaların yapıldığı, somut madde üretiminin bulunmadığı insan merkezli bir sektördür. İş kazası ve meslek hastalığı riski, birçok risk faktörü tarafından bu sektör çalışanları için de tehdit oluşturmaktadır. Bu sebeple çalışma ortamlarında kaza ve hastalık tehdidi içeren eksikliklerin giderilmesi üzerine çalışan görüşlerini alıp, çalışma ortamlarının sağlık ve güvenlik açısından değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde görev yapan iş güvenliği uzmanları tarafından yerine getirilen çalışma ortamı gözetimi ve işyeri hekimleri tarafından yürütülen sağlık gözetimi faaliyetlerinin etkinliğini çalışan perspektifinden değerlendirmektir. Araştırma örneklemi, İstanbul ili Anadolu yakasında faaliyet gösteren bir özel güvenlik firması olarak seçilmiştir. Araştırmada veri toplama amacıyla anket yöntemi kullanılmıştır. Çalışma nicel araştırma deseninde ve kesitsel yapıdadır. Araştırmada ilişkisel tarama yöntemleri kullanılarak sonuca gidilmiştir. Araştırma analizlerinde betimsel ve çıkarımsal yöntemler kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre çalışma ortamı gözetimi etkinliği, sağlık gözetimi etkinliğine göre daha ileri düzeydedir.
Anahtar Kelime:

THE EVALUATION OF WORK ENVIRONMENT AND HEALTHCARE SERVICES EFFECTIVENESS WITHIN EMPLOYEES PERSPECTIVE: THE EXAMPLE OF PRIVATE SECURITY SECTOR

Öz:
According to the communiqué of workplace hazard classes, the works and transactions performed by private security officers are evaluated in the “dangerous” class. The private security sector constitutes the largest employment in the service sector with approximately 300 thousand employees in Turkey. The service sector is a people-centered sector where various activities and activities are carried out and there is no concrete production. The risk of occupational accidents and occupational diseases is constantly threatening the employees of this sector by various risk factors. For this reason, it is important to take the opinions of the employees on the elimination of the deficiencies involving accidents and disease threats detected in the work environments and to evaluate the work environments in terms of health and safety. The aim of this study is to evaluate the effectiveness of the work environment and health surveillance activities of occupational safety specialists and occupational physicians working in common health and safety units from the perspective of security sector employees. The research sample was selected as a private security firm operating on the Anatolian side of Istanbul. Survey method was used for data collection. With the answers obtained, it has been tried to identify OHS needs in the private security sector and it is aimed to contribute to the identification and elimination of the hazards and risks of the service sector which has started to emerge in an increasing number today. The study has a quantitative research design and cross-sectional structure. In this research, relational screening methods were used to get result. Descriptive and inferential methods were used in the analysis of the study. According to the findings, the effectiveness of the workplace surveillance is higher than the health surveillance activity
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alpar, R. (2011) “Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler”, 3. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Aravacık, E.D. (2014) “Sağlık Hizmetleri Bakımından İş Sağlığı ve Güvenliği”, Adli Bilimciler Derneği 1. Ulusal Sağlık Hukuku Kongresi, Marmaris.
  • Başol, O. ve Saruhan, O. (2018) “Alışveriş Merkezi Çalışanlarının Çalışma Koşullarının İnsan Onuruna Yakışır İş Bağlamında Değerlendirmesi: Nitel Bir İnceleme”, KOSBED, 36:127-147.
  • Bertan, B. (2018) “Hizmet Sektöründe Çalışan Özel Güvenlik Personelinin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinde Etkinlik Algısı İstanbul İli Anadolu Yakası Örneği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Best, M.F. ve Thurston, N. (2004) “Measuring Nurse Job Satisfaction”, Journal of Nursing Administration, 34: 283-290.
  • Borritz, M., Rugulies, R., Bjorner, J.B., Villadsen, E., Mikkelsen, O.A. ve Kristensen, T.S. (2006). “Burnout Among Employees in Human Service Work: Design and Baseline Findings of the PUMA Study”, Scandinavian Journal of Public Health, 34(1), 49-58.
  • Buğdaycı, R., Kurt, A.Ö., Tezcan, H., Şaşmaz, T., Kuruloğlu, N., Yüceer, N.T. ve Küçük, B. (2001) “İçel İlinde Görev Yapan Hekimlerde Ruhsal Tükenmişlik Durumu ve Etkileyen Faktörler”, Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 2. Ulusal Kongresi, Ankara: Genel-İş Matbaası.
  • Çasgem (2018), “Özel Güvenlik Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği”, Çasgem Yayınları, Ankara.
  • Disease Control Priorities Project, (2007) “Developing Countries Can Reduce Occupational Hazards”, http://priaacademy.org/pdf/OHS/DCPP-OccupationalHealth.pdf (11.08.2019).
  • Driscoll, T., Takala, J., Steenland, K., Corvalan, C. ve Fingerhut, M. (2005) “Review of Estimates of the Global Burden of Injury and Illness due to Occupational Exposures”, American Journal of Industrial Medicine, 48(6): 491–502.
  • Dur, A.İ.B, Nurdoğan, A.K. ve Öztürk, M. (2018) “Çalışma Hayatında Örgütsel Davranış Açısından Duygusal Emek Kavramı”, Siyaset, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(3), 9-19.
  • Esen, B. (2014) “6514 Sayılı Kanun Sonrasında Türkiye Mevzuatında İşyeri Hekimliği Uygulamalarının Uluslararası Hukukla Karşılaştırmalı Bir Analizi”, Mali Çözüm İSMMMO, 121: 126.
  • Ezzati, M., Lopez, A., Rodgers, A., Hoorn, S.V. ve Murray, C. (2002) “Comparative Risk Assessment Collaborating Group: Selected Major Risk Factors and Global and Regional Burden of Disease”, Lancet, 360: 1347-1960.
  • Ezzati, M., Lopez, A., Rodgers, A. ve Murray, C. (2004) “Comparative Quantification of Health Risks:Global and Regional Burden of Disease Attributable to Selected Major Risk Factors”, World Health Organization, Geneva.
  • ILO, (2019) “Working Conditions in a Global Perspective”, Research Report, Eurofond, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/ publication/wcms_696174.pdf
  • İSGGM İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (2015) “Çalışma Yaşamında Sağlık Gözetimi Rehberi”, http://www.isgum.gov.tr/rsm/file/isgdoc/isgip/isgip_saglik_gozetimi_rehberi.pdf (24.06.2019)
  • Karcıoğlu, F. ve Bakan, S. (2016) “İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Düzeyi ile İş Tatmini Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(5): 1290.
  • Kayri, M. (2009) “Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (Post Hoc) Teknikleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
  • Kotler, P. ve Armstrong, G. (2001) “The Principles of Marketing”, New Jersey: Prentice Hall.
  • Kotler P. (1997) “Marketing Management: Analysis, Planning, Implementation and Control”, 9th Edition, New Jersey: Prentice Hall Int.
  • Lu, Z. L. ve Yuan, K. (2010) “Welch’s t Test”, In N.J. Salkind (Edt.), Encyclopedia of Research Design, Sage Knowledge: Thousand Oaks.
  • Mattila, M., Rantanen, E. ve Hyttinen, M. (1994) “The Quality of Work Environment, Supervision and Safety in Building Construction”, Safety Science, 17:257-268.
  • Moen, B.E., Nyarubeli, I.P., Yungu, A.M., Ngowi, A.V., Kumie, A., Deressa, W. ve Mamuya, S.H.D. (2020) “The Challenges of Obtaining a Decent Work Environment in Sub-Saharan Africa”, (içinde) Africa and The Sustainable Development Goals, Editors: Ramutsindela, M., Mickler, D., Springer, İsviçre.
  • Narter, S. (2014) “İş Sağlığı ve Güvenliğinde İdari, Cezai ve Hukuki Sorumluluk”, 1. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi.
  • Nelson, D.I., Concha-Barrientos, M., Driscoll, T., Steenland, K., Fingerhut, M., Punnett, L., PrüssUstün, A., Leigh, J. ve Corvalan, C. (2005) “The Global Burden of Selected Occupational Disease and Injury Risks: Methodology and Summary”, American Journal of Industrial Medicine, 48(6): 400-418.
  • Nortstokke, D.W. ve Zumbo, B.D. (2010) “A New Nonparametric Levene Test for Equal Variances”, Psicologica, 31(2), 401-430.
  • Nunnally, J.C. (1978) “Psychometric Theory”, Mc Graw-Hill, 2. Edition, New York.
  • Okursoy, A. ve Turan A.H. (2014) “An Empirical Examination to Define Factors Affecting Customers Satisfaction Perceptions at A University Cafeteria”, The Journal of Dogus University, 15(1):65-78.
  • Özkan, Y. (2016) “Olasılık & İstatistik”, Sakarya Kitabevi, 1. Baskı.
  • Özkılıç, Ö. (2005) “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri”, Ankara: TİSK Yayınları.
  • Palaz, S. (2005) “Düzgün İş (Decent Work) Kavramı ve Ölçümü: Türkiye ve OECD Ülkelerinin Bir Karşılaştırması”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, S.50, 479-505.
  • Schaubroeck, J. ve Jones, J. (2000) “Antecedents of Workplace Emotional Labor Dimensions and Moderatırs of Their Effects on Physcial Symtomps”, Journal of Organizational Behaviour, 163- 183.
  • Şahin, M. (2015) “Sanayi Sektöründeki Mevcut Çalışma Koşullarının ‘Düzgün İş’ Performans Göstergeleri Açısından Değerlendirilmesi: Çorum İmalat Sanayi Örneği”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 16. ÇEEİ Özel Sayısı, 63-82.
  • Şencan, H. (2005) “Reliability and Validity in Social and Behavioral Measurements”, 1. Edition, Ankara: Seçkin Publishing.
  • Taşdemir, İ. ve Bakan, S. (2015) “İş Güvenliği Uzmanları İçin Yol Haritası”, Yerel Yönetimlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu, İstanbul.
  • Tchiehe, D.N. ve Gauthier, F. (2017) “Classification of Risk Acceptability and Risk Tolerability Factors in Occupational Health and Safety”, Safety Science, Elsevier Ltd, 92: 138–147.
  • World Health Organization, (2007) “Workers’ Health: Global Plan of Action”, https://www.who.int/ occupational_health/WHO_health_assembly_en_web.pdf?ua=1 (11.07.2019).
  • Williams, MS. ve Shellenberger S. (1996) “How does your engine run? A leader’s guide to the alert program for self-regulation”, Albuquerque, NM: TherapyWorks, Inc.
  • Wyaganowska, M. ve Tobor-Osadnik, K. (2018) “Working Environment and Observance of Occupational Health and Safety Regulations-Case Study”, 4th Polish Mining Congress, Earth and Environmental Science, 174, IOP Publishing, DOI: 10.1088/1755-1315/174/1/012016.
  • Uçkun, G., Yüksel, A. ve Demir, B. (2012) “Özel Güvenlik Sektörünün Türkiye'deki Rolü ve Dünyadaki Konumu”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 2(2): 22-29.
  • Yılmazer, A. ve Eroğlu, C. (2008) “Meslek Yüksekokulları İçin İnsan Kaynakları Yönetimi”, 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yürekli, E. ve Kalfa, V.R. (2016). “Investigation of Professional Imperishableness of Trainee Students; An Ampirical Research in PAU Honaz Vocational School”, ISVET 2016, 12-15.October.2016, Hitit University, 684-691.
  • 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 20.06.2012 Resmî Gazete Sayısı: 28339.
  • İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 29.12.2012 Resmî Gazete Sayısı: 28512.
  • İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmî Gazete Tarihi: 30.04.2015 Resmî Gazete Sayısı: 29342.
  • İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmî Gazete Tarihi: 18.12.2014 Resmî Gazete Sayısı: 29209.
  • 155 No'lu İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme, ILO Kabul Tarihi: 3 Haziran 1981. Kanun Tarih ve Sayısı: 07.01.2004 / 5038. Resmî Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 13.01.2004 / 25345. Bölüm II Madde 5.
  • 161 No'lu Sağlık Hizmetlerine İlişkin Sözleşme, ILO Kabul Tarihi: 7 Haziran 1985. Kanun Tarih ve Sayısı: 07.01.2004 / 5039. Resmî Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 13.01.2004 / 25345. Bölüm II Madde 5.
APA arpat b, BERTAN B (2020). İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. , 276 - 294. 10.11611/yead.607964
Chicago arpat bulent,BERTAN BEYZA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. (2020): 276 - 294. 10.11611/yead.607964
MLA arpat bulent,BERTAN BEYZA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. , 2020, ss.276 - 294. 10.11611/yead.607964
AMA arpat b,BERTAN B İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. . 2020; 276 - 294. 10.11611/yead.607964
Vancouver arpat b,BERTAN B İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. . 2020; 276 - 294. 10.11611/yead.607964
IEEE arpat b,BERTAN B "İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ." , ss.276 - 294, 2020. 10.11611/yead.607964
ISNAD arpat, bulent - BERTAN, BEYZA. "İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ". (2020), 276-294. https://doi.org/10.11611/yead.607964
APA arpat b, BERTAN B (2020). İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(1), 276 - 294. 10.11611/yead.607964
Chicago arpat bulent,BERTAN BEYZA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 18, no.1 (2020): 276 - 294. 10.11611/yead.607964
MLA arpat bulent,BERTAN BEYZA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.18, no.1, 2020, ss.276 - 294. 10.11611/yead.607964
AMA arpat b,BERTAN B İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2020; 18(1): 276 - 294. 10.11611/yead.607964
Vancouver arpat b,BERTAN B İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2020; 18(1): 276 - 294. 10.11611/yead.607964
IEEE arpat b,BERTAN B "İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ." Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18, ss.276 - 294, 2020. 10.11611/yead.607964
ISNAD arpat, bulent - BERTAN, BEYZA. "İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ ETKİNLİĞİNİN ÇALIŞAN PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ". Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 18/1 (2020), 276-294. https://doi.org/10.11611/yead.607964