ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ
Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 11 - 28 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.11611/yead.594572 İndeks Tarihi: 25-11-2021
ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ
Öz: Örgütlerin karşılaştıkları en önemli sorunlardan biri, çalışma performansından memnun kaldıkları çalışanlarının ya çalışma performanslarının zaman içerisinde önem arz edecek derecede düşmesi ya da bu çalışanların işten ayrılma yönünde eğilim göstererek belli bir süre sonra işten ayrılmalarıdır. İşletmenin faaliyetleri üzerinde gerek kısa gerekse de uzun dönemde olumsuz etkiye neden olabilecek bu durumların kaynaklarının neler olduğu hususu, her dönem araştırmacıların analizlerine konu olmuştur. Bu çalışmada çalışanların işyerindeki performansını ve işten ayrılma niyetlerini etkileme potansiyeli olan örgütsel sinizm ve sosyal zekâ değişkenleri ele alınmıştır. İstanbul ilinde yer alan Reklamcılar Derneği’ne 2017 yılı itibariyle üye olan reklam ajanslarında gerçekleştirilen çalışmada örgütsel sinizm ve sosyal zekânın işletmelerde çalışanların performansını ve işten ayrılma niyetlerini etkilediği bulgusuna rastlanmıştır. Bu bulgu çalışanların düşük performansından veya işten ayrılma niyetine girmesinden memnun olmayan işletmelerin, örgütsel sinizm normlarına ve sosyal zekâya daha fazla önem vermesi gerektiğine işaret etmektedir.
Anahtar Kelime: THE ROLE OF ORGANIZATIONAL CYNICISM AND SOCIAL INTELLIGENCE ON EMPLOYEE PERFORMANCE AND INTENTION TO LEAVE
Öz: One of the most important problems faced by the organizations is that the employees whose the organization is satisfied with the work performance of them is either decreased their performance significantly in time or their tendency to quit after a certain period of time. The sources of these situations, which may have negative effects on the activities of the enterprise both in the short and long term, have been the subject of the analyzes of the researchers in each period. In this study, organizational cynicism and social intelligence variables that have the potential to affect employee performance and intention to leave are discussed. In the study, we carried out the advertising agencies, which became a member of the Association of Advertisers in Istanbul, as of 2017 and found that organizational cynicism and social intelligence affect the working performance and intention to leave of employees from the organizations. This finding suggests that enterprises that are dissatisfied with the weak performance of employees or the intention of quitting should pay more attention to the norms of organizational cynicism and social intelligence.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri (6. b.). İstanbul: Sakarya Yayınları.
- Baron-Cohen, S., Ring, H., Wheelwright, S., Bullmore, E., Simmons , A., & Williams, S. (1999). Social intelligence in the normal and autistic brain: An FMRI study. European Journal of Neuroscience, 11, 1891-1898.
- Bommer, W. H., Rich, G. A., & Rubin, R. S. (2005). Changing attidues about change: Longitudinal effects of transformational leader behaviour on empoyee cynicism about organizational change. Journal of Organizational Behaviour, 26(7), 733-753.
- Brandes, P., Dharwadkar, R., & Dean, J. W. (1999). Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, 150-153.
- Brown, M., & Cregan, C. (2008). Organizational change cynicism: The role of employee involvement. Human Resource Management, 47(4), 667-686.
- Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Cho, S. Johanson, M. M. & Guchait, P. (2009). Employees Intent to Leave: A Comparison of Determinants of Intent to Leave Versus Intent to Stay. International Journal of Hospitality Management, 28(3): 374-381.
- Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
- Dean, J., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
- Doğan, T., Totan, T., & Sapmaz, F. (2009). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı ve sosyal zeka. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(17), 235-247
- Dean, J., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
- Goleman, D. (2015). Sosyal zeka insan ilişkilerinin yeni bilimi (5. b.). (O. Deniztekin, Çev.) İstanbul: Varlık Yayınları.
- Gürüz, D., Yaylacı, G., Ö., (2004), Eğitimci Gözüyle İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul.
- Helvacı, M. A., & Çetin, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerininin belirlenmesi (Uşak İli örneği). International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 1475-1497.
- Houkes, I., Janssen, P. P., Jonge, J., & Bakker, A. B. (2003). Specific determinations of intrinsic work motivation, emotional exhaustion and turnover intention: A multisample longitudinal study. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(4), 427-450.
- Hughes, L. W., Avey, J. B., & Nixon, D. R. (2010). Relationships between leadership and followers' quitting intentions and job search behaviors. Journal of Leadership & Organizational Studies, 17(4), 351-362.
- Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- Kalağan, G., & Aksu, M. B. (2010). Organizational cynicism of the research assistants: A case of Akdeniz University. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 4820-4825.
- Kart, M. E. (2015). Örgütsel sinizm bağlamsal performans ve etik ideoloji (2 b.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Kirkman, B. L., & Rosen, B. (1999). Beyond self management antecendents and consequences of team empowerment. Academy of Management Journal, 42(1), 58-74.
- Lee, T. W., & Mowday, R. T. (1987). Leaving an organization: An emprical investigation of Steers and Mowday's model of turnover. Academy of Management Journal, 30(4), 721-743.
- Mobley, W. H., Horner, S. O., & Hollingsworth, A. T. (1978). An evaluation of precusors of hospital employee turnover. Journal of Applied Psychology, 63(4), 408-414.
- Nair, P., & Kamalanabnan, T. J. (2010). The impact of cynicim on ethical intentions of Indian managers: The moderating role of seniority. Journal of International Business Ethics, 3(1), 12- 29.
- Naus, F., Iterson, A., & Roe, R. (2007). Organizational cynicism: Extending the exit, voice, loyalty, and neglect model of employees' responses to adverse conditions in the workplace. Human Relations, 683-717.
- Neves, P. (2012). Organizational cynicism: Spillover effects on supervisor-subordinate relationship and performance. The Leadership Quarterly, 23(5), 965-976.
- Onay, M., & Kılcı, S. (2011). İş stresi ve tükenmişlik duygusunun işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Garsonlar ve aşçıbaşılar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.
- O'Sullivan, M., Guilford, J., & DeMille, R. (1965). The measurement of social intelligence. U.S. Department of Health, Education and Walfare Office Office of Education, Report from the Pyschological Labarotary the University of Southern Colifornia .
- Örücü, E., & Özafşaroğlu, S. (2013). Örgütsel adaletin çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi Güney Afrika Cumhuriyeti'nde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 335-358.
- Pelit, N., & Pelit, E. (2014). Örgütlerde kanser yapıcı iki başat faktör: Mobbing ve örgütsel sinizm (Teori - süreç ve örgütlere yansımaları). Ankara: Detay Anatolia Akademik Yayıncılık.
- Polat, M., & Meydan, C. (2010). Örgütsel özdeşleşmenin sinizm ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi üzerine bir araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
- Salovey, P., & Mayer, J. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 185- 211.
- Saban, A. (2002). Çoklu zeka teorisi ve eğitim (2. b.). Ankara: Nobel Yayın.
- Silberman, M., & Hansburg, F. (2000). People smart developing your interpersonal intelligence. San Francisco: Berrett-Koehler.
- Silvera, D., Martinussen, M., & Dahl, T. I. (2001). Tromso social intelligence scale a self-report measure of social intelligence. Scandinavian Journal of Psychology(42), 313-319.
- Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi SPSS veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.
- Tokgöz, N., & Yılmaz, H. (2008). Örgütsel sinisizm: Eskişehir ve Alanya'daki otel işletmelerinde bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 283-305.
- Turunç, Ö. (2010). Organizasyonlarda kontrol algılarının örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. C.Ü. İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 251-269.
- Turunç, Ö., & Çelik, M. (2010). Örgütsel özdeşleşme ve kontrol algılamalarının çalışanları işten ayrılma niyeti ve performansına etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 163-181.
- Tutar, H., & Altınöz, M. (2010). Örgütsel iklimin işgören performansı üzerine etkisi ostim imalat işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 65(2), 196-218.
- Wilkerson, J. M., Evans, W., & Davis, W. D. (2008). A test of coworker's influence on organizational cynicism, bad mouthing and organizational citizenship behavior. Journal of Applied Social Psychology, 38(9), 2273-2292.
| APA | DİKTAŞ G, Ozgeldi M (2020). ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. , 11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| Chicago | DİKTAŞ GÜLAY,Ozgeldi Murside ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. (2020): 11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| MLA | DİKTAŞ GÜLAY,Ozgeldi Murside ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. , 2020, ss.11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| AMA | DİKTAŞ G,Ozgeldi M ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. . 2020; 11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| Vancouver | DİKTAŞ G,Ozgeldi M ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. . 2020; 11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| IEEE | DİKTAŞ G,Ozgeldi M "ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ." , ss.11 - 28, 2020. 10.11611/yead.594572 |
| ISNAD | DİKTAŞ, GÜLAY - Ozgeldi, Murside. "ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ". (2020), 11-28. https://doi.org/10.11611/yead.594572 |
| APA | DİKTAŞ G, Ozgeldi M (2020). ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2), 11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| Chicago | DİKTAŞ GÜLAY,Ozgeldi Murside ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 18, no.2 (2020): 11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| MLA | DİKTAŞ GÜLAY,Ozgeldi Murside ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.18, no.2, 2020, ss.11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| AMA | DİKTAŞ G,Ozgeldi M ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2020; 18(2): 11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| Vancouver | DİKTAŞ G,Ozgeldi M ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2020; 18(2): 11 - 28. 10.11611/yead.594572 |
| IEEE | DİKTAŞ G,Ozgeldi M "ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ." Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18, ss.11 - 28, 2020. 10.11611/yead.594572 |
| ISNAD | DİKTAŞ, GÜLAY - Ozgeldi, Murside. "ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ KONULARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE SOSYAL ZEKÂNIN ROLÜ". Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 18/2 (2020), 11-28. https://doi.org/10.11611/yead.594572 |
