Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?

KULA, Mustafa; KARTALCI, ŞÜKRÜ; KÖKBUDAK, Zaliha; DEMIR, HÜSEYIN; TURAN, Mustafa Tayfun; Eşel, Ertuğrul; DEMİREL-ÖZSOY, SALİHA

Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?

SALİHA DEMİREL-ÖZSOY, (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Ertuğrul EŞEL, (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Mustafa Tayfun TURAN, (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Mustafa KULA, (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Hüseyin DEMİR, (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Şükrü KARTALCI, (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Zaliha KÖKBUDAK (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Türk Psikiyatri Dergisi

4 1

Yıl: 2005 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 77 - 82 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?

Öz:

Amaç: Depresyon, azalmış kemik mineral yoğunluğu (KMY) için risk faktörü olabilecek bazı davranış ve hipotalamo-pitüiter-adrenal eksen işlev değişiklikleri ile giden bir hastalıktır. Depresyonlu hastalarda gerçekten azalmış KMY olup olmadığı konusunda literatürde belirgin bir tutarsızlık vardır. Bazı çalışmalarda majör depresyonu olan hastalarda azalmış KMY bildirilmiş, fakat diğer çalışmalar bunu doğrulamamıştır. Ayrıca erkek depresif hastalarda KMY’yi araştıran çok az sayıda çalışma vardır. Bu çalışmanın amacı, majör depresyonlu hastalarda KMY’yi, erkekleri de dahil ederek araştırmaktır. Yöntem: DSM-IV’e göre majör depresif bozukluk tanısı alan kırk iki yatan hastada (21 kadın, 21 erkek; ortalama yaş±SD: 37.57±8.70) KMY araştırıldı ve yirmi üç sağlıklı kontrol (11 kadın, 12 erkek; ortalama yaş±SD: 33.73±7.16) ile karşılaştırıldı. Klinik semptomatolojinin şiddeti Montgomery-Asberg Depresyon Skalası (MADRS) ile değerlendirildi. Lumbal vertebra (L1-L4) ve femur boynu KMY, dual enerji X-ray absorpsiometre kullanarak ölçüldü. Bulgular: Depresif kadın ve erkeklerde lumbal vertebra (L1-L4) ve femur boynu KMY değerleri kontrollerinkinden farklı değildi. Ancak, sağlıklı kontrollerde her iki bölgede de erkeklerin KMY’leri kadınlarınkinden yüksek bulunurken, hastalarda bu farkın ortadan kalktığı görüldü. Sonuç: Majör depresyon, kadınlarda ya da erkeklerde KMY’de bir değişikliğe neden oluyor gibi görünmemektedir.

Anahtar Kelime: Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri Kemik yoğunluğu Cinsiyet faktörleri Densitometri, x-ışını Cinsiyet oranı Olgu-kontrol çalışmaları Depresyon Depresif bozukluk, majör Osteoporoz

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Endokrinoloji ve Metabolizma Hematoloji Geriatri ve Gerontoloji Pediatri Psikiyatri

Is there any alteration in bone mineral density in patients with depression?

Öz:

Objective: Depression is associated with some alterations in behavior and hypothalamic-pituitary-adrenal axis function that may be risk factors for decreased bone mineral density (BMD). There is considerable inconsistency as to whether depressed patients really have decreased BMD or not. Decreased BMD has been reported in patients suffering from major depression in some studies, but not in some others. Moreover, few studies have investigated BMD in male depressed patients. The aim of this study was to investigate BMD in patients with major depression, including male ones. Method: BMD was investigated in forty-two inpatients that fully met the DSM-IV criteria for major depressive disorder (21 women, 21 men; mean age±SD: 37.57±8.70) and compared with that in twenty-three healthy controls (12 women, 11 men; mean age±SD: 33.73±7.16). The severity of clinical symptomatology was assessed by the Montgomery-Asberg Depression Rating Scale (MADRS). BMDs of lumbar vertebrae (L1-L4) and femur neck were measured using dual energy X-ray absorptiometry. Results: We found no difference in the values of BMDs of lumbar vertebra (L1-L4) and femur neck between depressive patients and controls among women or men. However, BMDs of the males in the control group were higher than those of the healthy females for both regions investigated; this gender difference was not observed in the depressive patients. Conclusion: Major depression is not associated with any alteration in BMD either in women or in men.

Anahtar Kelime: Case-Control Studies Depression Depressive Disorder, Major Osteoporosis Psychiatric Status Rating Scales Bone Density Sex Factors Densitometry, X-Ray Sex Ratio

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Endokrinoloji ve Metabolizma Hematoloji Geriatri ve Gerontoloji Pediatri Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, dördüncü baskı (DSM-IV) (Çev. ed.: E Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1995.
Amsterdam JD, Hooper MB (1998) Bone density measurement in major depression. Prog Neuro-Psychopharmacol & Biol Psychiat, 22: 267-277.
Assies J, Visser I, Nicolson NA ve ark. (2004) Elevated salivary dehydroepiandrosterone-sulfate but normal cortisol levels in medicated depressed patients: preliminary findings. Psychiatry Res, 128: 117-22.
Coelho R, Silva C, Maia A ve ark. (1999) Bone mineral density and depression: a community study in women. J Psychosom Res, 46: 29-35.
Eşel E, Kartalcı S, Tutuş A ve ark. (2004) Effects of antidepressant treatment on thyrotropin-releasing hormone stimulation, growth hormone response to L-DOPA, and dexamethasone suppression tests in major depressive patients. Prog Neuro-Psychopharmacol & Biol Psychiat, 28: 303-309.
Halbreich U, Palter S (1996) Accelerated osteoporosis in psychiatric patients: possible pathophysiological processes. Schizophr Bull, 22: 447-454.
Herran A, Amado JA, Garcia-Unzueta MT ve ark. (2000) Increased bone remodeling in first-epizode major depressive disorder. Psychosom Med, 62: 779-782.
Krane SM, Holick MF (1994) Metabolic bone disease. Harrison’s Principles of Internal Medicine, 13. baskı, Isselbacher KJ, Braunwald E, Wilson JD, Martin JB, Fauci AS, Kasper DL (Ed), s. 2172-2174.
Kartalcı Ş (2004) Depresyonlu kadınlarda nörosteroidler ile bilişsel işlevler arasındaki ilişki. Uzmanlık tezi, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kayseri.
Kavuncu V, Kuloğlu M, Kaya A ve ark. (2002) Bone metabolism and bone mineral density in premenopausal women with mild depression. Yonsei Med J, 43: 101-108.
Michelson D, Stratakis C, Hill L ve ark. (1996) Bone mineral density in women with depression. N Engl J Med, 335: 1176-1181.
Montgomery SA, Asberg M (1979) A new depression scale designed to be sensitive to change. Br J Psychiatry, 134: 382-389.
Özdemir S, Aydemir Ç, Müftüoğlu O (2002) Depresyonu olan premenopozal kadınlarda azalmış kemik mineral dansitesi. Endokrinolojide Yönelişler, 11: 259-261.
Pariante CM, Thomas SA, Lovestone S ve ark. (2004) Do antidepressants regulate how cortisol affects the brain? Psychoneuroendocrinology, 29: 423-447.
Reginster JY, Deroisy R, Paul I ve ark. (1999) Depressive vulnerability is not an independent risk factor for osteoporosis in postmenopausal women. Maturitas, 33: 133-137.
Rush AJ, Giles DE, Schlesser MA ve ark. (1997) Dexamethasone response, thyrotropin-releasing hormone stimulation, rapid eye movement latency, and subtypes of depression. Biol Psychiatry, 41: 915-928.
Schweiger U, Deuschle M, Körner A ve ark. (1994) Low lumbar bone mineral density in patients with major depression. Am J Psychiatry, 151: 1691-1693.
Schweiger U, Veber B, Deuschle M ve ark. (2000) Lumbar bone mineral density in patients with major depression: evidence of increased bone loss at follow-up. Am J Psychiatry, 157: 118-120.
Van Vort WB, Rubenstein M, Rose RP (1990) Osteoporosis with pathologic hip fractures in major depression. J Geriatr Psychiatry Neurol, 3: 10-12.
Whooley MA, Kip KE, Cauley JA ve ark. (1999) Depression, falls, and risk of fracture in older women. Arch Intern Med, 159: 484-490.
Yazıcı KM, Akıncı A, Sütçü A ve ark. (2003) Bone mineral density in premenopausal women with major depressive disorder. Psychiatry Res, 117: 271-275.

APA	DEMİREL-ÖZSOY S, Eşel E, TURAN M, KULA M, DEMIR H, KARTALCI Ş, KÖKBUDAK Z (2005). Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. , 77 - 82.
Chicago	DEMİREL-ÖZSOY SALİHA,Eşel Ertuğrul,TURAN Mustafa Tayfun,KULA Mustafa,DEMIR HÜSEYIN,KARTALCI ŞÜKRÜ,KÖKBUDAK Zaliha Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. (2005): 77 - 82.
MLA	DEMİREL-ÖZSOY SALİHA,Eşel Ertuğrul,TURAN Mustafa Tayfun,KULA Mustafa,DEMIR HÜSEYIN,KARTALCI ŞÜKRÜ,KÖKBUDAK Zaliha Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. , 2005, ss.77 - 82.
AMA	DEMİREL-ÖZSOY S,Eşel E,TURAN M,KULA M,DEMIR H,KARTALCI Ş,KÖKBUDAK Z Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. . 2005; 77 - 82.
Vancouver	DEMİREL-ÖZSOY S,Eşel E,TURAN M,KULA M,DEMIR H,KARTALCI Ş,KÖKBUDAK Z Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. . 2005; 77 - 82.
IEEE	DEMİREL-ÖZSOY S,Eşel E,TURAN M,KULA M,DEMIR H,KARTALCI Ş,KÖKBUDAK Z "Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?." , ss.77 - 82, 2005.
ISNAD	DEMİREL-ÖZSOY, SALİHA vd. "Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?". (2005), 77-82.

APA	DEMİREL-ÖZSOY S, Eşel E, TURAN M, KULA M, DEMIR H, KARTALCI Ş, KÖKBUDAK Z (2005). Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(2), 77 - 82.
Chicago	DEMİREL-ÖZSOY SALİHA,Eşel Ertuğrul,TURAN Mustafa Tayfun,KULA Mustafa,DEMIR HÜSEYIN,KARTALCI ŞÜKRÜ,KÖKBUDAK Zaliha Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. Türk Psikiyatri Dergisi 16, no.2 (2005): 77 - 82.
MLA	DEMİREL-ÖZSOY SALİHA,Eşel Ertuğrul,TURAN Mustafa Tayfun,KULA Mustafa,DEMIR HÜSEYIN,KARTALCI ŞÜKRÜ,KÖKBUDAK Zaliha Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.16, no.2, 2005, ss.77 - 82.
AMA	DEMİREL-ÖZSOY S,Eşel E,TURAN M,KULA M,DEMIR H,KARTALCI Ş,KÖKBUDAK Z Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005; 16(2): 77 - 82.
Vancouver	DEMİREL-ÖZSOY S,Eşel E,TURAN M,KULA M,DEMIR H,KARTALCI Ş,KÖKBUDAK Z Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005; 16(2): 77 - 82.
IEEE	DEMİREL-ÖZSOY S,Eşel E,TURAN M,KULA M,DEMIR H,KARTALCI Ş,KÖKBUDAK Z "Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?." Türk Psikiyatri Dergisi, 16, ss.77 - 82, 2005.
ISNAD	DEMİREL-ÖZSOY, SALİHA vd. "Depresyonlu hastalarda kemik mineral yoğunluğunda değişiklik var mı?". Türk Psikiyatri Dergisi 16/2 (2005), 77-82.