Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması

Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 431 - 452 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.47425/marifetname.vi.983768 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması

Öz:
Kişinin bazı yükümlülükleri uhdesinde barındırması için akıllı olması şarttır. Bu durum hem dinî hem de beşerî sistemlerde aynı şekildedir. Bu bağlamda Kur’an’da aklı kullanmaya vurgu yapan birçok ayet vardır. Her bir ayetin anlatmak istediği aklın nasıl kullanılacağına dair bir hakikat mevcuttur. Bu hakikatin ortaya çıkarılması ise ehil olan kişilerin izahlarıyla mümkün olacaktır. Öte yandan bu ayetlerin bağlamıyla birlikte değerlendirilmesi doğru bir anlamın ortaya çıkmasında önemli bir etkendir. Nitekim aynı ifadeler birçok ayette tekrar edilmesine rağmen her birinde farklı bir konuya temas edilmektedir. Mesele aklî çerçevede Kur’an’ın ele alınmasıyla ilgili olduğu için konuyu dirayet tefsiri ekseninde değerlendirmek daha doğru olacaktır. O nedenle bu çalışmamızda aklî çıkarımlara çok fazla başvurulan Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr isimli iki tefsir bağlamında konunun değerlendirilmesi yapılacaktır. Yaşadıkları zaman dilimi birbirinden çok uzak olmasına rağmen her ki tefsirdeki müelliflerin meseleye bakışları arasında benzerliklerin çok olduğu görülmüştür. O nedenle ayetlerin verdiği mesajların farklı zamanlarda nasıl anlaşıldığı, ne gibi anlayış farklılıklarının oluştuğu, ortak noktaların neler olduğu bu çalışmada ortaya konmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelime: Akıl Tefsir Te’vîlâtü’l-Kur’ân Kur’an

Comparison of Te‘vilâtü‘l-Qur‘an and Tefsiru‘l-Manar in the Context of the Verses of "Wouldn‘t You Mind"

Öz:
It is essential to be smart in order to be held responsible for some orders and prohibitions. This is the case in religion as well as in all areas of life. In this context, there are many verses in the Qur‘an that emphasize the use of reason. There is a truth about how to use the mind that each verse is trying to convey. Revealing this truth will only be possible with the explanations of competent people. On the other hand, the evaluation of these verses with their context is an important factor in the emergence of a correct meaning. As a matter of fact, although the same expressions are repeated in many verses, a different subject is touched on in each one. Since the issue is related to the handling of the Qur‘an in a rational framework, it would be more accurate to evaluate the issue in the axis of dirayah tafsir. For this reason, in this study, the subject will be evaluated in the context of two tafsir called Te‘vilâtü‘l-Kur‘an and Tefsiru‘l-Manar, which are heavily referenced to rational inferences. Although the time period they lived is very far from each other, it has been seen that there are many similarities between the views of the authors in the commentary. Therefore, in this study, it will be tried to reveal how the messages given by the verses were understood at different times, what differences in understanding occurred, and what the common points were.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abduh, Muhammed. el-İslâm ve’n-Nasrâniyye maʿa’l-ʿilm ve’l-medeniyye. Beyrut: Dâru’l-Hadâse, 2. Basım, 1988.
  • Abduh, Muhammed. Tevhid Risalesi. Trc. Sabri Hizmetli. Ankara: Fecr Yayınları, 1986.
  • Ammara, Muhammed. el-E’mâlü’l-Kâmile li’l-İmâm eş-Şeyh Muhammed Abduh. Beyrut: Dâru’ş-Şurûk, 1993.
  • Cevherî, İsmâʿîl b. Ḥammâd. Tâcü’l-luġa. Ṣıḥâḥu’l-luġa. thk. Aḥmed ʿAbdulġafûr ʿAṭṭâr. Beyrut: Dâru’l-ʿİlmi li’l-Melâyîn, 1984.
  • Halil b. Aḥmed, Ebû Abdirrahmân. Kitâbu’l-ʿayn. thk. ʿAbdulḥamīd Hindâvî. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 2003.
  • İbn Manẓûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn. Lisânu’l-ʿArab. thk. ʿAbdullâh ʿAliyyu’l-Kebîr, Muḥammed Aḥmed Ḥasbullâh, Hâşim Muḥammed eş-Şâẕeli. Kahire: Dâru’l-Meʿarif, ts.
  • İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât. Beyrut: Dâru’l-Marife, 4.Basım, 1426/2005.
  • Karataş, Ali. “Çağdaş Tefsirde Mâtürîdî İzleri”. İmam Mâtürîdî ve Mâtürîdiyye Geleneği. ed. Hülya Alper. 439-470. İstanbul: İFAV, 2018.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Kitâbü’t-Tevḥîd. Trc. Bekir Topaloğlu. İstanbul: İSAM Yayınları, 14. Basım, 2019.
  • Mâturîdî, Ebû Mansûr. Teʾvîlâtu’l-Ḳurʾân. thk. Ahmet Vanlıoğlu. Muracaʿa. Bekir Topaloğlu. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2005-2010.
  • Öğük, Emine. “İmam Mâtürîdî’ye Göre Kalp ve Akılla Olan İlişkisi”. İmam Mâtürîdî ve Mâtürîdiyye Geleneği. ed. Hülya Alper. 161-196. İstanbul: İFAV Yayınları, 2018.
  • Özdeş, Talip. “Mâtürîdî’nin Te’vil Anlayışında Aklın Yeri”. İmam Mâtürîdî ve Mâtürîdîlik. ed. Sönmez Kutlu. 263-278. Ankara: Otto Yayınları, 7. Basım, 2017.
  • Reşîd Rızâ, Muhammed. Gerçek İslam’da Birlik, Trc. Hayreddin Karaman. İstanbul: İz Yayıncılık, 2003.
  • Reşîd Rızâ, Muhammed. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-ḥakîm (Tefsîru’l-Menâr). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1990.
  • Sarıçam, İbrahim. Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2005.
  • Türkiye Diyanet Vakfı Meali. Erişim 2 Mayıs 2021. https://kuran.diyanet.gov.tr.
  • Zebîdî, Muhammed el-Murtazâ. Tâcu’l-ʿarûs. thk. ʿAbdussettâr Aḥmed Ferrâc v.dğr. Kuveyt: Maṭbaʿatu Hukûmeti’l-Kuveyt, 1965.
APA Özdemir A (2021). Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. , 431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
Chicago Özdemir Ahmet Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. (2021): 431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
MLA Özdemir Ahmet Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. , 2021, ss.431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
AMA Özdemir A Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. . 2021; 431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
Vancouver Özdemir A Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. . 2021; 431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
IEEE Özdemir A "Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması." , ss.431 - 452, 2021. 10.47425/marifetname.vi.983768
ISNAD Özdemir, Ahmet. "Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması". (2021), 431-452. https://doi.org/10.47425/marifetname.vi.983768
APA Özdemir A (2021). Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. Marifetname, 8(2), 431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
Chicago Özdemir Ahmet Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. Marifetname 8, no.2 (2021): 431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
MLA Özdemir Ahmet Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. Marifetname, vol.8, no.2, 2021, ss.431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
AMA Özdemir A Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. Marifetname. 2021; 8(2): 431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
Vancouver Özdemir A Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması. Marifetname. 2021; 8(2): 431 - 452. 10.47425/marifetname.vi.983768
IEEE Özdemir A "Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması." Marifetname, 8, ss.431 - 452, 2021. 10.47425/marifetname.vi.983768
ISNAD Özdemir, Ahmet. "Te’vîlâtü’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Menâr’ın “Akletmez misiniz” Ayetleri Bağlamında Karşılaştırılması". Marifetname 8/2 (2021), 431-452. https://doi.org/10.47425/marifetname.vi.983768