Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği

YILDIZ, MEVHIBE IREM; Inkaya, Ahmet Cagkan; Karadag, Ozge; Başar, Koray

doi:10.29399/npa.27299

Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği

İrem YILDIZ, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Koray BAŞAR, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Özge KARADAĞ ÇAMAN, (Columbia University in the City of New York, Earth Institute, Center for Sustainable Development, United States)

Ahmet İNKAYA (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Nöropsikiyatri Arşivi

40 8

Yıl: 2021 Cilt: 58 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 292 - 299 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29399/npa.27299 İndeks Tarihi: 30-12-2021

Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği

Öz:

Amaç: HIV ile yaşayan kişilerde damgalanma, sağlık hizmetlerinin etkin biçimde kullanımının önünde engel oluşturmakta, ruh sağlığını etkilemekte ve tedavi uyumsuzluğuna yol açabilmektedir. Damgalanmanın farklı bileşenlerinin değerlendirilebilmesi, uygun koruma ve müdahale stratejilerinin geliştirilebilmesi için gereklidir. Bu çalışmada Berger HIV ile İlgili Damgalanma Ölçeği’nin (Berger-HİDÖ) Türkçeye çevrilip uyarlanarak geçerlik ve güvenilirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kırk maddeden oluşan, 4’lü Likert tipi yanıtlanan özbildirim ölçeğinin Türkçe formu, HIV infeksiyonu nedeniyle izlenen 95 kişiye Beck Depresyon Envanteri (BDE), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) ve sosyodemografik veri formu ile birlikte uygulanmıştır. Bulgular: İlk bakış geçerliliği yeterli bulunan ölçeğin maddeleri açıklayıcı faktör analizinde dört faktöre yüklenmiştir: İçselleştirilmiş Damgalanma (16 madde); Toplumsal Tutumla İlgili Endişeler (12 madde); Olumsuz Kendilik İmajı (dokuz madde); Açılmayla İlgili Endişeler (sekiz madde). Bulgular gereği bir madde çıkarıldıktan sonra, bu yapının varyansın %46,71’ini açıkladığı görülmüştür. Dört alt ölçeğin iç tutarlılık güvenilirlik Cronbach alfa katsayıları 0,802 ile 0,934 arasında hesaplanmıştır. BDE puanı ile Berger-HİDÖ’nün İçselleştirilmiş Damgalanma, Toplumsal Tutumla İlgili Endişeler ve Açılmayla İlgili Endişeler alt ölçek puanları arasında zayıf (rs =0,214, p=0,047; rs =0,295, p=0,006; rs =0,353, p=0,001), Olumsuz Kendilik İmajı alt ölçek puanı ile iyi derecede korelasyon saptanmıştır (rs =0,617, p<0,001). RBSÖ puanı ile Berger-HİDÖ’nün Olumsuz Kendilik İmajı alt boyut puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı, orta derecede pozitif korelasyon bulunmuştur (rs =0,434; p<0,001). Sonuç: Berger-HİDÖ Türkçe formu bu örneklemde HIV ile ilgili damgalanma düzeylerini ölçmede geçerli, güvenilir bir araç olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelime:

The Reliability and Validity of the Turkish Form of Berger HIV Stigma Scale

Öz:

Introduction: HIV-related stigma towards people living with HIV/AIDS (PLWHA) creates a barrier in accessing to quality health care, affects mental health and leads to poor treatment adherence. There’s a need to evaluate different components of HIV-related stigma to develop appropriate strategies for prevention and intervention. The aim of this study was is to translate and adapt Berger HIV Stigma Scale to Turkish and assess its reliability and validity. Method: The Turkish version of the 40 item, 4-point Likert-type selfreport HIV Stigma Scale, Beck Depression Inventory (BDI), Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES) and sociodemographic data form were administered to 95 PLWHA. Results: The face validity of the scale was found to be sufficient and the items, were loaded on four factors in the explanatory factor analysis: Internalised Stigmatization (16 items); Concerns with Public Attitudes (12 items); Negative Self Image (9 items); and Disclosure Concerns (8 items). This structure explained 46.71% of the variance after an item was removed based on the analysis. All subscales had acceptable internal consistency with Cronbach’s alpha coefficients 0.802 and 0.934. BDE scores had weak positive correlations with Internalized Stigmatization; Concerns with Public Attitudes; Disclosure Concerns subscale scores (rs =0.214, p=0.047; rs =0.295, p=0.006; rs =0.353, p=0.001), whereas they had strong positive correlations with Negative Self Image score (rs =0.617, p<0.001). A moderate positive correlation was found between RSES and Negative Self Image subscale score (rs =0.434; p<0.001). Conclusion: Conclusion: Our findings showed that the Turkish form of the Berger HIV Stigma Scale is a reliable and valid tool for measuring HIV-related stigma among PLWHA.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. UNAIDS(2018)UNAIDS Report on the global AIDS epidemic 2018. https:// www.unaids.org/sites/default/files/media_asset/unaids-data-2018_en.pdf
2. Sağlık Bakanlığı (2019). HIV-AIDS İstatistik. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/ bulasici-hastaliklar/hiv-aids/hiv-aids-liste/hiv-aids-istatislik.html
3. Piot P. AIDS. from crisis management to sustained strategic response. Lancet 2006;368:526–530.
4. Goffman E. Stigma: notes on the management of spoiled identity. New York, NY: J. Aronson; 1974. p.147.
5. Parker R, Aggleton P. HIV and AIDS-related stigma and discrimination: a conceptual framework and implications for action. Soc Sci Med 2003;57:13– 24.
6. Earnshaw VA, Chaudoir SR. From conceptualizing to measuring HIV stigma: a review of HIV stigma mechanism measures. AIDS Behav 2000;13:1160– 1177.
7. Corrigan PW, Rao D. On the self-stigma of mental illness: Stages, disclosure, and strategies for change. Can J Psychiatry 2012;57:464–469.
8. Rintamaki L, Kosenko K, Hogan T, Scott AM, Dobmeier C, Tingue E, Peek D. The Role of Stigma Management in HIV Treatment Adherence. Int J Environ Res Public Health 2019;16:5003.
9. Rueda S, Mitra S, Chen S, Gogolishvili D, Globerman J, Chambers L, Wilson M, Logie CH, Shi Q, Morassaei S, Rourke SB. Examining the associations between HIV-related stigma and health outcomes in people living with HIV/ AIDS. A series of meta-analyses. BMJ Open 2016;011453.
10. Reif S, Wilson E, McAllaster C, Pence B. The Relationship of HIV-related Stigma and Health Care Outcomes in the US Deep South. AIDS Behav 2019;23:242–250.
11. Marcus U, Gassowski M, Drewes J. HIV risk perception and testing behaviours among men having sex with men (MSM) reporting potential transmission risks in the previous 12 months from a large online sample of MSM living in Germany. BMC Public Health 2016;16:1111.
12. Thapa S, Hannes K, Buve A, Bhattarai S, Mathei C. Theorizing the complexity of HIV disclosure in vulnerable populations: a grounded theory study. BMC Public Health 2018;18:162.
13. Jallow A, Ljunggren G, Wändell P, Wahlström L, Carlsson AC. HIV-infection and psychiatric illnesses - A double edged sword that threatens the vision of a contained epidemic: The Greater Stockholm HIV Cohort Study. J Infect 2017;74:22–28.
14. Tatum AK, Houston E. Examining the interplay between depression, motivation, and antiretroviral therapy adherence: a social cognitive approach. AIDS Care 2016;12:1–5.
15. Felker-Kantor EA, Wallace ME, Madkour AS, Duncan KA, Theal K. HIV Stigma, Mental Health, and Alcohol Use Disorders among People Living with HIV/AIDS in New Orleans. J Urban Health 2019;96:878–888.
16. Berger BE, Ferrans CE, Lashley FR. Measuring stigma in people with HIV. psychometric assessment of the HIV stigma scale. Res Nurs Health 2001;24:518–529.
17. Jeyaseelan L, Kumar S, Mohanraj R, Rebekah, G, Rao D, Manhart LE. Assessing HIV/AIDS stigma in south India: Validation and abridgement of the Berger HIV stigma scale. AIDS Behav 2013;17:434–443.
18. Franke MF, Munoz M, Finnegan K, Zeladita J, Sebastian JL, Bayona JN, Shin S. Validation and abbreviation of an HIV stigma scale in an adult spanishspeaking population in urban Peru. AIDS Behav 2010;14:189–199.
19. Fuster-RuizdeApodaca, MJ, Molero F, Holgado FP, Ubillos S. Adaptation of the HIV stigma scale in Spaniards with HIV. The Span J Psychol 2015;18:1–15.
20. Lindberg MH, Wettergren L, Wiklander M, Svedhem-Johansson V, Eriksson LE. Psychometric evaluation of the HIV stigma scale in a Swedish context. PLoS One 2014;9:e114867.
21. Carrasco MA, Nguyen TQ, Barrington C, Perez M, Donastorg Y, Kerrigan D. HIV stigma mediates the association between social cohesion and consistent condom use among female sex workers living with HIV in the Dominican Republic. Arch Sex Behav 2018;47:1529–1539.
22. Rice WS, Crockett KB, Mugavero MJ, Raper JL, Atkins GC, Turan B. Association between internalized HIV-related stigma and HIV care visit adherence. J Acquir Immune Defic Syndr 2017;76:482–487.
23. Valle A, Trevino AC, Zambrano FF, Urriola KE, Sanchez LA, Elizondo JE. Perceived HIV-associated stigma among HIV-seropositive men: Psychometric study of HIV stigma scale. Front Public Health 2015;3:171.
24. Turan B, Smith W, Cohen MH, Wilson TE, Adimora AA, Merenstein D, Adedimeji A, Wentz EL, Foster AG, Metsch L, Tien PC, Weiser SD, Turan JM. Mechanisms for the negative effects of internalized HIV-related stigma on antiretroviral therapy adherence in women: The mediating roles of social isolation and depression. J Acquir Immune Defic Synd 2016;72:198–205.
25. Wright K, Naar-King S, Lam P, Templin T, Frey M. Stigma scale revised: reliability and validity of a brief measure of stigma for HIV + youth. J Adolesc Health 2007;40:96–98.
26. Wiklander M, Rydstrom LL, Ygge BM, Naver L, Wettergren L, Eriksson LE. Psychometric properties of a short version of the HIV stigma scale, adapted for children with HIV infection. Health Qual Life Outcomes 2013;11:195.
27. Logie CH, Jenkinson JI, Earnshaw V, Tharao W, Loutfy MR. A structural equation model of HIV-related stigma, racial discrimination, housing insecurity and wellbeing among African and Caribbean black women living with HIV in Ontario, Canada. PLoS One 2016;11:e0162826.
28. Beck AT. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961;4:561–571.
29. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Derg 1989;7:3–13. https://www.psikolog.org.tr/tr/ yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443319890000m000366.pdf
30. Beck AT, Steer RA, Garbin MG. Psychometric properties of the Beck Depression Inventory: twenty-five years of evaluation. Clin Psychol Rev 1988;8:77–100.
31. Rosenberg M. Society and the adolescent self-image. New Jersey: Princeton University Press; 1965.
32. Tuğrul C. Alkoliklerin çocuklarının aile ortamlarındaki stress kaynakları, etkileri ve stresle başa çıkma yolları. Türk Psikoloji Derg 1994;9:5773. https://www.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/ tpd1300443319940000m000312.pdf
33. Li Z, Morano JP, Khoshnood K, Hsieh E, Sheng Y. HIV-related stigma among people living with HIV/AIDS in rural Central China. BMC Health Serv Res 2018;18:453.

APA	YILDIZ M, Başar K, Karadag O, Inkaya A (2021). Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. , 292 - 299. 10.29399/npa.27299
Chicago	YILDIZ MEVHIBE IREM,Başar Koray,Karadag Ozge,Inkaya Ahmet Cagkan Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. (2021): 292 - 299. 10.29399/npa.27299
MLA	YILDIZ MEVHIBE IREM,Başar Koray,Karadag Ozge,Inkaya Ahmet Cagkan Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. , 2021, ss.292 - 299. 10.29399/npa.27299
AMA	YILDIZ M,Başar K,Karadag O,Inkaya A Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. . 2021; 292 - 299. 10.29399/npa.27299
Vancouver	YILDIZ M,Başar K,Karadag O,Inkaya A Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. . 2021; 292 - 299. 10.29399/npa.27299
IEEE	YILDIZ M,Başar K,Karadag O,Inkaya A "Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği." , ss.292 - 299, 2021. 10.29399/npa.27299
ISNAD	YILDIZ, MEVHIBE IREM vd. "Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği". (2021), 292-299. https://doi.org/10.29399/npa.27299

APA	YILDIZ M, Başar K, Karadag O, Inkaya A (2021). Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. Nöropsikiyatri Arşivi, 58(4), 292 - 299. 10.29399/npa.27299
Chicago	YILDIZ MEVHIBE IREM,Başar Koray,Karadag Ozge,Inkaya Ahmet Cagkan Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. Nöropsikiyatri Arşivi 58, no.4 (2021): 292 - 299. 10.29399/npa.27299
MLA	YILDIZ MEVHIBE IREM,Başar Koray,Karadag Ozge,Inkaya Ahmet Cagkan Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.58, no.4, 2021, ss.292 - 299. 10.29399/npa.27299
AMA	YILDIZ M,Başar K,Karadag O,Inkaya A Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. Nöropsikiyatri Arşivi. 2021; 58(4): 292 - 299. 10.29399/npa.27299
Vancouver	YILDIZ M,Başar K,Karadag O,Inkaya A Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği. Nöropsikiyatri Arşivi. 2021; 58(4): 292 - 299. 10.29399/npa.27299
IEEE	YILDIZ M,Başar K,Karadag O,Inkaya A "Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği." Nöropsikiyatri Arşivi, 58, ss.292 - 299, 2021. 10.29399/npa.27299
ISNAD	YILDIZ, MEVHIBE IREM vd. "Berger HIV ile İlgili Damgalama Ölçeği Türkçe Formu’nun Geçerlik ve Güvenilirliği". Nöropsikiyatri Arşivi 58/4 (2021), 292-299. https://doi.org/10.29399/npa.27299