Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları

SAĞLAM ARI, GÜLER; ERGENELİ, HATİCE AZİZE

Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları

HATİCE AZİZE ERGENELİ, (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ankara, Türkiye)

GÜLER SAĞLAM ARI (Gazi Üniversitesi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Ankara Üniversitesi SBF Dergisi

3 1

Yıl: 2005 Cilt: 60 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 121 - 148 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları

Öz:

Bu çalışmada, kriz nedeniyle işten çıkarımlar sonrası küçülen bankalarda kalan yöneticilerin bu durumu kendi bireysel gelişmeleri için bir fırsat olarak mı değerlendirdikleri yoksa iş yüzü artışı nedeniyle daha çok çalışmaları gereken ve bir süre sonra sıranın kendilerine geleceği endişesi mi yaratacağı temel çıkış noktası olmuştur. - Çalışma sonucunda krizde işten çıkarımların olduğu banka yöneticilerinin işten çıkarımların olmadığı banka yöneticilerine göre örgütsel bağlılıklarının daha düşük, üstlerine duydukları güvenin daha az olduğu ve kendilerini daha az güçlendirilmiş hissettikleri anlaşılmıştır. Yapılan detaylı analiz sonucunda çalışma kapsamına alınan banka yöneticilerinden işten çıkarımların olduğu bankalarda çalışanların üstlerine duydukları duygusal güvenin değil de bilişsel güvenin daha az olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca, işten çıkarımların olduğu bankalarda çalışan yöneticilerin, güçlendirmenin alt boyutlarından yeterlilik, seçim ve etki boyutları bakımından kendilerini daha az güçlendirilmiş hissettikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: bankalar güç kazandırma yöneticiler küçülme güvenme kurumsal güven örgütsel bağlılık ekonomik kriz

Konular: Biyoloji

The Effects of Downsizing on Bank Managers: Their Perceptions on Organizational Commitment, Trust and Empowerment

Öz:

In this article, the main points is to find whether the survivor bank managers consider downsizing to be an opportunity for their personal growth or consider themselves to be obliged to work harder due to workload and evaluate the new situation threaten them to be laid-off the next. Accordigng to research results, it was revealed that the survivor bank managers' organizational commitment and trust to upper management is lower and they feel themselves less empowered than the managers who reported that there was no laid off worker in their banks. In detailed analyses, it was found that the survivor bank managers' cognition- based trust to their upper level managers was lower although their effect- based trust was the same with managers working in the banks where there was no downsizing. However survivor bank managers were found to be feeling less empowered related to the competence, self-determination and impact dimensions of the general empowerment.

Anahtar Kelime: trust institution-based trust organizational commitment economic crisis banks empowerment administrators downsizing

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ALLEN, N.J./ MEYER, J.P. (1990), "The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization," Journal of Occupational Psychology, 63: 1-18.
ANDREWS, G. (1994), "Mistrust, The Hidden Obstacle to Empowerment," HR Magazine, 39/ 9: 66-70.
APPELBAUM, S.H. (1997), "Organizational Behavior and Administrative Theory, Literature Review on Corporate Downsizing," Faculty of Commerces Administration Concordia University, Research Notes.
BALAY, R. (2000), Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık (Ankara: Nobel Yayınları).
BECKER, H.S. (1960), "Notes on the Concept of Commitment," American Journal of Sociology, 97:15-22.
BOTH, S.A. (1993), Crisis Management Strategy (London).
BUTLER, J. K. Jr. (1991), "Toward Understanding and Measuring Conditions of Trust: Evolution of a Conditions of Trust Inventory," Journal Of Management, 17/3: 643- 663.
CASCIO,W.F. (1993), "Downsizing: What do we Know? What have we Learned," Academy of Management Executive, 7/ 1: 95-104.
CAMERON, K.S./ FREEMAN,SJ./ MISHRA, A.K. (1991), "Best Practices in White-collar Downsizing: Managing Contradictions," Academy of Management Executive, 5/ 3: 57-73.
CHEBAT, J. C.I KOLLIAS, P. (2000), "The Impact of Empowerment on Customer Contact Employees' Roles in Service Organizations," Journal of Service Research, 3/ 1: 66-81.
COHEN, A. (1993), "Organizational Commitment and Turnover: A Meta- Analysis," Academy of Management Journal, 36/ 5: 1140-1157.
CONGER, J. A./ KANUNGO, R.N. (1988), "The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice," Academy of Management Review, 13/ 3: 471-482.
COOK, W./ WALL, T. (1980), "New Work Attitude Measures of Trust, Organizational Commitment and Personel Need Non-fulfilment," Journal of Occupational Psychology, 53: 39-52.
COSTIGAN, R.D.S./ İLTER, S.I BERMAN, J.J. (1998), "A Multi-dimensional Study of Trust in Organizations," Journal of Managerial Issues, 10/ 3: 303-318.
DAVY, J.A./ KINICKI, A.J./ SCECK, C.I. (1991), "Developing and Testing a Model of Survivor Responses' to Layoffs," Journal of Vocational Behavior, 38: 302-317.
EMSHOFF, J.R. (1994), "How to Increase Employee Loyalty while you Downsize," Business Horizons, 37/ 2:35-41.
Hosmer, L.T. (1995), "Trust: The Connecting Link Between Organizational Theory and Philosophical Ethics," Academy of Management Review, 20/ 2: 379- 403.
ISABELLA, L.A. (1989), "Downsizing: Survivors' Assesment," Business Horizons, 32/ 3: 35-41.
JOHNSON-GEORGE, C.I SWAP, W.C. (1982), "Measurement of Specific Interpersonal Trust: Construction and Validation of a Scale to Assess Trust in a Specific Other," Journal of Personality and Social Psychology, 43/ 6: 1306-1317.
KELLER, T./ DANSEREAU, F. (1995), "Leadership and Empowerment: A Social Exchange Perspective," Human Relations, 48/ 2:127-145.
KOÇEL, T. (1998), İşletme Yöneticiliği, (istanbul: Beta Basım Yayın, 6.Bası).
LEWICKI, R.J./ BUNKER, B.B. (1996), "Developing and maintaining trust in work relationships,"KRAMER, R.M./ TYLER, T. (eds.), Trust m Organizations-frontiers of Theory and Research (U.S.A.: Sage Publication Inc.): 114-139.
MATHIEU, J.E.I ZAJAC, D. (1990), "A Review and Meta-analiysis of the Antecedents, Correlates, and Consequences of Organizational Commitment," Psychological Bulletin, 108/ 2: 171-194.
MCALLISTER, D.J. (1995), "Affect and Cognition-based Trust as Foundations for Interpersonal Cooperation in Organizations," Academy Of Management Journal, 38/1: 24-59.
MCCAUL, H.S.I HINSZ, V.B./ MCCAUL, K.D. (1995), "Assesing Organizational Commitment: An Employee's Global Attitude Toward the Organization," Journal of Applied Behavioral Science, 13/ 1 (March): 80-90.
MEYER, J.P./ ALLEN, N.J. (2002), "A three component conceptualization of organizational commitment," COOPER, C.R. (ed.), Fundamentals of Organizational Behavior, Vol.3, (London: Sage Publications): 345-371.
MEYER, J.P./ STANLEY, D.J./ HERSCOVITCH, I.I TOPOLNYTSKY, L. (2002), "Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization: A Meta-Analaysis of Antecedents, Correlates and Consequences," Journal of Vocational Behavior, 61: 21-33.
MISHRA, A. K./ SPREITZER, G.M. (1998), "Explaining How Survivors Respond to Downsizing: The Roles of Trust, Empowerment, Justice and Work Redesign," Academy of Management Review, 23/3: 567-588.
MORRIS, J.H./ SHERMAN, J.D. (1981), "Generalizability of an Organizational Commitment Model," Academy of Management Journal, 24/ 3: 512-526.
MORROW, P.C. (1983), "Concept Redundancy in Organizational Research: The Case of Work Commitment," Academy of Management Review, 8/ 3: 486-500.
MOWDAY, R.T./ STEERS, R.M./ PORTER, L.W. (1979), "The Measurement of Organizational Commitment," Journal of Vocational Behavior, 14: 224-247.
NIJHOF, W.J./ DE JONG, M.J./ BEUKHOF, G. (1998), "Employee Commitment in Changing Organizations: An Exploration," Journal of European Industrial Training, 22/6: 243-248.
OLIVER, N. (1990), "Rewards, Investments, Alternatives and Organizational Commitment: Empirical Evidence and Theoretical Development," The British Psychological Society, 63: 1.9-31.
O'REILLY, C.I CHATMAN, J. (2002), "Organizational commitment and psychological attachment: the effects of compliance, identification, and intemalization on prosocial behavior," COOPER, C.R. (ed.), Fundamentals of Organizational Behavior, Vol.3, (London: Sage Publications): 330- 344.
REMPEL, J. K./ HOLMES, J.G./ ZANNA, M.P. (1985), "Trust in Close Relationships," Journal Of Personality And Social Psychology, 49/ 1: 95-112.
ROBBINS, S.P./ DE'CENZO, D.A. (2001), Fundamentals of Management, (New Jersey: Prentice-Hall Inc., Third Edition).
ROTTER, J.B. (1971), "Generalized Expectancies for Interpersonal Trust," American Psychologist, 44:1-7.
ROUSSEAU, D. M./ SITKIN, S. B./ BURT, R. S./ CAMERER, C. (1998), "Not so Different After All: A Cross-discipline View of Trust," Academy of Management Review, 23/ 3: 393-404.
SAĞLAM ARI,G. (2003), "Yöneticiye Duyulan Güven Örgütsel Bağlılığı Artırır mı," Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 17-36.
SENGE, P.M. (1993), Beşinci Disiplin: Öğrenen Organizasyon Düşünüşü ve Uygulaması (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları)
SİPAHİ, N. (2003), Problemli Kredilerin Yeniden Yapılandırılması: Uluslararası Uygulamalar ve Türkiye Örneği (T.C.Merkez Bankası, Uzmanlık Tezi).
SPREITZER, G.M. (1995), "Social Structural Characteristics of Psychological Empowerment," Academy of Management Journal, 39/ 2:. 483-505.
SPREITZER, G.M. (1996), "Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement and Validation," Academy of Management Journal, 38/ 5: 1442-1466.
SPREITZER, G.M./ MISHRA, A.K. (1997), "Survivor Responses to Downsizing: The Mitigating Effects of Trust and Empowerment," University of California, Research Notes.
SPREITZER, G.M./ MISHRA, A.K. (2002), "The Stay or to Go: Voluntary Survivor Turnover Following on Organizational Downsizing," Journal of Organizational Behavior, 23: 707-729.
STEERS, R.M. (2002), "Antecedents and outcomes of organizational commitment," C.R. Cooper (Ed), COOPER, C.R. (ed.), Fundamentals of Organizational Behavior, Vol.3, (London: Sage Publications): 299-309.
THOMAS, K./ VELTHOSE, B.A. (1990), "Cognitive Elements of Empowerment: an Interpretive Model of Intrinsic Task Motivation," Academy of Management Review, 15/ 4: 666-681.
WILLIAMS, M. (2001), "In whom we Trust Group Membership as an Affective Context for Trust Development," Academy of Management Review, 26/ 3: 377-396.
WHITENER, E. M./ BRODT, S.E./ KORSGARD, M.A./ WERNER, J.M. (1998), "Managers as Initiators of Trust: An Exchange Relationship Framework for Understanding Managerial Trustworthy Behavior," Academy of Management Review,23/3:513-531.
ZAND, D.E. (1972), "Trust and Managerial Problem Solving." Administrative Science Quarterly, 17: 229-239.

APA	ERGENELİ H, SAĞLAM ARI G (2005). Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. , 121 - 148.
Chicago	ERGENELİ HATİCE AZİZE,SAĞLAM ARI GÜLER Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. (2005): 121 - 148.
MLA	ERGENELİ HATİCE AZİZE,SAĞLAM ARI GÜLER Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. , 2005, ss.121 - 148.
AMA	ERGENELİ H,SAĞLAM ARI G Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. . 2005; 121 - 148.
Vancouver	ERGENELİ H,SAĞLAM ARI G Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. . 2005; 121 - 148.
IEEE	ERGENELİ H,SAĞLAM ARI G "Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları." , ss.121 - 148, 2005.
ISNAD	ERGENELİ, HATİCE AZİZE - SAĞLAM ARI, GÜLER. "Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları". (2005), 121-148.

APA	ERGENELİ H, SAĞLAM ARI G (2005). Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(1), 121 - 148.
Chicago	ERGENELİ HATİCE AZİZE,SAĞLAM ARI GÜLER Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 60, no.1 (2005): 121 - 148.
MLA	ERGENELİ HATİCE AZİZE,SAĞLAM ARI GÜLER Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, vol.60, no.1, 2005, ss.121 - 148.
AMA	ERGENELİ H,SAĞLAM ARI G Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2005; 60(1): 121 - 148.
Vancouver	ERGENELİ H,SAĞLAM ARI G Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2005; 60(1): 121 - 148.
IEEE	ERGENELİ H,SAĞLAM ARI G "Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları." Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60, ss.121 - 148, 2005.
ISNAD	ERGENELİ, HATİCE AZİZE - SAĞLAM ARI, GÜLER. "Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 60/1 (2005), 121-148.