Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 773 - 796 Metin Dili: Arapça DOI: 10.46353/k7auifd.790134 İndeks Tarihi: 19-01-2022

الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور

Öz:
لمقدمة ابن خلدون لدُ والانهيار، فالمّريعرض ُ البحث َ نظرية ابن خلدون في الحضارة من حيث التطو أن يجد أنه قد أبدع في بناء نظرية لمفهوم الحضارة؛ واضحة الأطر والمعالم؛ وذلك من خلال تحليله الموسوم بالدقة لمراحل تكوينها وممظاهر قوتها، ومن ثم أسباب الضعف التي تكتنفها، لقدأسس ابن خلدون لنظرية في ّن أن المجتمعات البشرية إنما تسير وفق قوانين علم الاجتماع غاية في الأهمية ألا وهي (نظرية العمران)، إذ بي ُ الحضاراتّرمضبوطة ومحددة، وهذه القوانين تفتح المجال على قدر كبير من التنبؤ بالمستقبل من حيث تطو لغة واصطلاحاً)، إذ ُها إذا ما ُدرست وفهمت بالشكل الصحيح. يتناول البحث ً بداية َ تعريف الحضارة ( ً وانهيار أجمعت المعاجمالعربيةعلى أن الحضارة إنماهي حالة من التَّمدن ضدالبداوة، في حين أن الكثير من الدارسين ّة، الموجودة في المجتمع، كما ّة،وكذلكالاجتماعي ّة،والفنيّة،والأدبي قدذهبوا إلى أنها مجموعة المظاهر العلميّته،ُ الأكبر في بناء نظري ّ بها، حيث كان لها التأثير تناول البحث الحديث عن حياة ابن خلدون والمراحل التي مر أدت إلى تطور الحضارة من وجهة نظر ّ الأسباب والعوامل التي ّ أما القسم الثاني من هذا البحث، فقدتناول أهم ابن خلدون، وكان من أهمهذه العوامل: ( العوامل الطبيعية الجغرافية، الانتقال من البداوة إلى الحضر، السياسة، الثروة، والعدل)، كما وقف البحث أيضاًعلى أهم الأسباب التي تدفعإلى انهيار الحضارة وسقوطها، فكان من ُلك، انقسام الدولة إلى دولتين، الظلم وما ينتج عنه هذه الأسباب: (غلبة العرب على الأوطان، التحكم بطبيعالم من تأثير على الحضارة، والحضارة غاية العمران وبداية نهايته).
Anahtar Kelime:

THE DEVELOPMENT AND COLLAPSE OF CIVILIZATION ACCORDING TO IBN KHALDUN

Öz:
The paper presents Ibn Khaldun’s theory of civilization in terms of development and collapse. Those who follow Ibn Khaldun’s introduction must find that he has excelled in building a theory for the concept of civilization. He established a theory in sociology of great importance, namely the theory of urbanism. In this theory, he explained that human communities act according to limited and disciplined rules. When these laws are read and understood correctly, they will open the door to a great extent in terms of knowing the development and collapse of civilization in the future. The research first deals with the definition of civilization (both in terms of language and convention), as Arab dictionaries have unanimously agreed that civilization is a state of civilization against nomadism, while many scholars have argued that it is a set of scientific, literary, artistic, as well as social aspects that exist in society, The research also dealt with the conversation about Ibn Khaldun’s life and the stages he went through, as it had the greatest influence in building his theory, while the second section of this research dealt with the most important causes and factors that led to the development of civilization. One of the most important of these factors were: Geographical natural factors, the transition from nomadism to urbanism, politics, wealth, and justice. The research was also discussed the most important reasons that lead to the collapse and fall of civilization, and among these reasons were: the predominance of Arabs over homelands, the control of the nature of ownership, the division of the states, injustice and the resulting impact on civilization.
Anahtar Kelime:

İBN HALDÛN’A GÖRE MEDENİYETİN GELİŞİMİ VE ÇÖKÜŞÜ

Öz:
Çalışma İbn Haldûn’un, medeniyetin gelişimi ve çöküşü açısından teorisini ele almaktadır. El- Mukaddime adlı eseri analiz eden kişi İbn Haldûn’un medeniyet mefhumu için net bir çerçeve çizip yeni bir teori geliştirdiğini görecektir. Bütün bunlar medeniyetin oluşum ve gelişim sürecini ile onu sarmalayan gerileme nedenlerini hassasiyetle takip edip analiz etmesiyle gerçekleşmiştir. İbn Haldûn sosyoloji biliminde şehirleşme teorisi gibi son derece önemli bir felsefe geliştirmiştir. Zira teorisinde, insan topluluklarının sınırlı ve disiplinli kurallara göre hareket ettiğini açıklamıştır. Bu kanunlar okunup doğru bir şekilde anlaşıldığında, gelecekte, medeniyetin gelişim ve çöküşünü bilme açısından büyük ölçüde kapı aralayacaktır. Çalışmada ilk evvel medeniyetin sözlük ve terim anlamlarını ele alınmıştır. Zira birçok düşünür, medeniyetin, toplumda olan bilimsel, edebî, sanatsal ve aynı zamanda sosyal hayatın bir tezahürü olduğunu belirtirken, bütün Arapça sözlükler de kültürün, bedeviliğin zıttı olan şehirleşmenin bir parçası olduğunu kaydetmiştir. Çalışma aynı zamanda İbn Haldûn’un düşüncesinin oluşmasında büyük bir etkiye sahip olan hayatı ve geçirmiş olduğu dönemleri de içermektedir. Çalışmanın ikinci kısmı kültür ve medeniyetin gelişmesine yol açan faktörler İbn Haldûn’un bakış açısıyla ele alınmıştır. Bu faktörlerin en önemlileri ise, (Doğal coğrafi faktörler, bedevilikten medeniyete geçiş, siyaset, doğal kaynaklar ve adalet)tir. Çalışma aynı zamanda medeniyetin çöküşüne neden olan önemli sebepleri de ele almaktadır. (Arapların şehirlerde hâkimiyeti, yönetimi kontrol altında tutmaları, ülkenin ikiye bölünmesi, zulüm ve medeniyeti etkisinde bırakan sonuçları, medeniyet, şehirleşmenin zirvesi ve başlangıcının da sonudur) gibi nedenler de medeniyetin çöküşünün sebeplerindendir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • İbrahim, Hüsâm Îsevî. Kiyâmu’l-Hadârati ve Sukûtuhâ, İbn Haldûn Örneği. www. alukah.net. (Erişim 06.27.2018).
  • İbn Haldûn. Dîvânu’l-mubtedei ve’l-haberi fî târîhi’l-arabi ve’l-berrîr ve men ‘âsarahum min zevi’ş-şe’ni’l-ekber. thk. Halil Şehâde-Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2. Basım, 2001.
  • İbn Manzûr, Muhammed b. Mukrim b. Ali Ebu’l-fadl Cemâluddîn Ensârî erRuveyifî el-Afrîkî. Lisânu’l-Arab. 15 cilt. Beyrut: Dâru Sâdır3 ,. Basım, 1414.
  • Bûziyânî, Fâtima Zehra. Mefhûmu’l-hadârati beyne Mâlik b. Nebâ ve İbn Haldûn. Cezair: Câmiatu Ebî Bekir belkâyid, 2012.
  • Cevherî, Muhammed Yusuf Muhsin. İbn Haldûn İncâzun fikriyyun muteceddidun. İskenderiye: Mektebetu’l-İskenderiyye, 2008.
  • Huseyn Taha. Felsefetu İbn Haldûni’l-İctimâiyye. trc. Muhammed Abdullah ‘İnân Mısır: Matbaatu’l-‘İtimâd bişârii’, Hasan Ekber 1. Basım, 1925.
  • Halil ‘İmâdu’d-dîn. İbn Haldûn İslâmiyyen. b.y.: Mektebetu’l-İslâmî, 1. Basım, 1983.
  • Zeriklî, Hayruddîn. el-‘Âlâm. b.y.: Dâru’l-ilmi Lilmelâyîn15,. Basım, 2002.
  • Muhammed Abdullah ‘İnân. İbn Haldûn Hayâtuhu ve Turâsuhu’l-fikrî. Kahire: Matbaatu Dâri’l-kutubi’l-Mısriyye, 1. Basım, 1933.
  • Fîruzâbâdî, Mecduddîn Ebû Tâhir Muhammed b. Yâkûb. Kâmûsu’l-muhît. thk. Mektebu tahkîki’t-turâs fî müesseseti’r-risâle. Beyrut: Müessesetü’r-risâle li’-tibâati ve’n-neşr ve’t-tevzî’, 8. Basım, 2005.
  • Mustafâ, İbrâhîm, ez-Zeyyât Ahmed, Abdulkâdir Hâmid. el-Muʻcemu’l-Vasît. Kâhire: Dâru’d-Daʻva, t.s.
  • Vâfî, ʻAlî ʻAbdulvâhid. Mukaddimetu İbni Haldûn. Kâhire: Dâr Nahdati Mısr li’nNeşr, 6. Basım, 2012.
APA Shaikh Husayn A (2020). الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. , 773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
Chicago Shaikh Husayn Ahmad الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. (2020): 773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
MLA Shaikh Husayn Ahmad الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. , 2020, ss.773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
AMA Shaikh Husayn A الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. . 2020; 773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
Vancouver Shaikh Husayn A الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. . 2020; 773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
IEEE Shaikh Husayn A "الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور." , ss.773 - 796, 2020. 10.46353/k7auifd.790134
ISNAD Shaikh Husayn, Ahmad. "الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور". (2020), 773-796. https://doi.org/10.46353/k7auifd.790134
APA Shaikh Husayn A (2020). الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(2), 773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
Chicago Shaikh Husayn Ahmad الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7, no.2 (2020): 773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
MLA Shaikh Husayn Ahmad الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.7, no.2, 2020, ss.773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
AMA Shaikh Husayn A الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 7(2): 773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
Vancouver Shaikh Husayn A الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 7(2): 773 - 796. 10.46353/k7auifd.790134
IEEE Shaikh Husayn A "الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور." Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, ss.773 - 796, 2020. 10.46353/k7auifd.790134
ISNAD Shaikh Husayn, Ahmad. "الحضارةوانهيارهاعند ِ ابن خلدونتطور". Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/2 (2020), 773-796. https://doi.org/10.46353/k7auifd.790134