Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem

Demirel, Gözde; DEMIREL DONMEZ, OZLEM

Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem

Özlem Demirel Dönmez, (İnönü Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü)

Gözde DEMİREL (İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Dilbilimi Bölümü)

Turkish Studies - Language and Literature

73 1

Yıl: 2021 Cilt: 16 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1853 - 1871 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-01-2022

Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem

Öz:

Ülkemizde kadın dili üzerine yapılan çalışmaların fazla olmadığı yapılan çalışmaların da genellikle yazılı metinlere veya medya diline dayandığı görülmektedir. Medyada kullanılan konuşma dilinin standart konuşma diline dayanması ve önceden planlanmış, kurgulanmış olması doğal konuşma dilini tam olarak yansıtmamaktadır. Bu sebeplere bağlı olarak çalışmamızda, konuşma dilinin orijinalliğini büyük oranda yansıtacağını düşündümüz ağız metinlerini kullanmayı tercih ettik. Bu çalışma konuşma dilinin doğallığı içerisinde kadın dilinin kendine özgü niteliklerini tespit etmek amacıyla kaleme alınmıştır. Örneklem olarak Silistre İli’nin Dulovo ilçesinde yaşayan üç kadın ile “düğün” konusunda yapılmış olan mülakat metinleri esas alınmıştır. Metinler sözcük dağarcığı bakımından incelenerek en sık kullanılan sözcükler üzerinden tutarlı yorumlara ulaşmak hedeflenmiştir. Araştırmanın sonucunda sekiz önemli bulgu ile üç ana sonuç elde edilmiştir. Bunlar: Kadınlar “biz” dilini “ben” diline tercih etmektedir. Bu durum, kadınların bireysellikten ziyade toplumsallığa önem verdiğini göstermektedir. Kadınlar için diğer insanlarla birlikte vakit geçirmenin, ortak çalışmalar yapmanın, yardımlaşmanın ve paylaşımın önemli olduğuna dikkat çekmektedir. Kadınlar kendi ilgi alanlarına giren “yemek”, “giysi” gibi konularda daha fazla konuşmaktadır. Kullanılan sözcüklerin meşgul olunan işe paralellik göstermesi kadın ve erkek dilinin genel bir özelliği olarak düşünülebilir. Araştırmanın üçüncü ve bizce en önemli sonucu ise, kadınların ilgi odağında kendi cinsiyetlerinden olanın yer almasıdır. “Düğün” konusunun ele alındığı mülakat metinlerinde en fazla “gelin” sözcüğünün kullanılması “düğün” ritüeli içerisinde kadınların kendileriyle aynı cinsiyeti temsil eden “gelin” figürüne yoğunlaştıklarını göstermektedir. Bu durum aynı cinsiyetten olanların birbirlerine karşı hissettikleri yakınlık, anlayış ve birliktelik duygusu şeklinde de yorumlanabilir.

Anahtar Kelime:

A Sample on the Use of Women's Language in Turkish Dialects in Dulovo District of Silistra Province, Bulgaria

Öz:

It is seen that there are not many studies on women's language in our country, and the studies are generally based on written texts or media language. The fact that the spoken language used in the media is based on the standard spoken language and is pre-planned and fictionalized does not fully reflect the natural spoken language. For these reasons, we preferred to use dialect texts, which we thought would reflect the originality of the spoken language, in our study. The aim of this study is to determine the unique qualities of women's language within the naturalness of spoken language. As a sample, the interview texts were based on “wedding” context with three women living in Dulovo District of Silistre province. The texts were aimed to be investigated in terms of vocabulary set and to reach consistent interpretations over the most commonly used words. As a result of the study, eight important findings and three main results were obtained. These findings are as follows, women prefer "we" language to "me" language. This situation shows that women attach importance to sociality rather than individuality. Women draw attention to the importance of spending time with other people, working together, helping and sharing. Women talk more about topics such as "food" and "clothing" that are of their interest. Parallelism of the words used with the occupation can be considered as a general feature of the language of men and women. The third and, in our opinion, the most important result of the research is that women of their own gender is in the center of attention. Mostly using the word "bride" in the interview texts dealing with the subject of "wedding" indicates that women concentrate on the figure of the "bride" representing the same gender as them in the "wedding" ritual. This situation can also be interpreted as the sense of closeness, understanding and togetherness that same-sex people feel towards each other.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akpınar, M. (2010). Deyim ve atasözlerinin yabancılara Türkçe öğretiminde kullanımı üzerine bir araştırma [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Aksan, D. (1977). Her yönüyle dil: Ana çizgileriyle dilbilim I. Türk Dil Kurumu Yayınları.
Aktaş, T. (2007). Yabancı dil öğretiminde kültürlerarası yaklaşım (Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresinde sunuldu).
Avrupa Konseyi (Telc çeviri komisyonu). (2012). Diller için Avrupa ortak öneriler çerçevesi (AOÖÇ): Öğrenim, öğretim ve değerlendirme. Frankfurt/Main: telc GmbH.
Ayhan, M. S. & Arslan, M. (2014). Edebî metin olarak masalların yabancılara Türkçe öğretiminde dilsel ve kişisel becerilerin gelişimine etkisi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 543-559.
Aytekin, Ö. P. (2009). Yabancı dil olarak Türkçe derslerinde kültürlerarası iletişim yetisi kazandırma amaçlı karikatür kullanımı [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Barın, E. (2004). Türk soylulara Türkiye Türkçesinin öğretiminde deyimler ve atasözlerinin önemi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(2004), 22-26.
Bölükbaş, F. & Keskin, F. (2010). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde metinlerin kültür aktarımındaki işlevi. Turkish Studies, 5(4), 221-235.
Bulut, M. (2013). Türkçe eğitimi ve öğretiminde dil ve kültür aktarımı aracı olarak atasözleri ve deyimlerin önemi. Turkish Studies, 8(13), 559-575. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5993
Byram, M. (1989). Cultural studies in foreign language education. Multilingual Matters.
Byram, M.& Morgan, C. (1994). Teaching and learning language and culture. Multilingual Matters
Council of Europe. (2000). A Common European framework of reference for languages: learning, teaching assessment. Cambridge Universite Press.
Çetinkaya, Y. (2008). Yabancı dil öğretiminde kültürel öğelerin etkisi ve bu öğelerin yabancı dil kitaplarında uygulanış biçimi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Demir, A. (2010). Yabancılara Türkiye Türkçesi öğretiminde kültürlerarası yaklaşımdan hareketle metinlerin incelenmesinde dikkat edilecek noktalar [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Dilidüzgün, Ş. (1995). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yazınsal metinler [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Er, K. O. (2006). The effects of culture in foreign language curriculum. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 39(1), 1-14.
Erdal, K. (2018). Yabancılara Türkçeyi öğretirken Türkiye’yi öğretmek: Ulutömer Örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(Özel Sayı), 81-94.
Erdem, M. D., Gün, M. & Karateke, B. (2015). İleri seviye için hazırlanan İstanbul yabancılara Türkçe öğretim setinin kültür aktarımı açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy, 3(1), 8-17.
Gökmen, E. (2005). Yabancı dil öğretiminde kültürlerarası iletişimsel edinç. Dil Dergisi,128, 69-78.
Güler, A. (2001). Toplumsal bilincin oluşumunda Türkçenin gücü ve dilin düşünce boyutu. Türk Yurdu, 21(162),167-170.
İşcan, A.& Yassıtaş, T. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında kültür aktarımı: Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti örneği (B1-B2 düzeyi). Aydın Tömer Dil Dergisi, 3(1), 47-66.
İşci, C. (2012). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan “Yeni Hitit” ders kitabının dört temel dil becerisi ve kültür açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kalfa, M. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde sözlü kültür unsurlarının kullanımı. Millî Folklor, 25(97), 167- 177.
Kaplan, M. (2001). Kültür ve dil. Dergâh Yayınları.
Keskin, F. (2010). Yetişkinlere yönelik yabancı dil olarak Türkçe derslerinde yazınsal metinlerle kültür aktarımı [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kramsch, C. (1993). Context and culture in language teaching. Oxford University Press.
Kudat, C. (1996). Yabancı dil öğretiminde yazınsal metinlerin kullanımı. Tömer Dil Dergisi,43, 32- 42.
Kutlu, A. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürün araç olarak kullanımı: Gazi yabancılar için Türkçe öğretim seti örneği (B1- B2 seviyesi). K.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 697-710.
Melanlıoğlu, D. (2008). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(150), 64-73.
Mc Kay, S. L. (2003). The cultural basis of teaching English as an international language. TESOL Matters, 13(4), 2.
Mutlu, H. H.& Set, G. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan C1 seviye ders kitaplarındaki kültür unsurlarının incelenmesi (Gazi yabancılar için Türkçe - İstanbul yabancılar için Türkçe). Dil Dergisi, 171(1), 91-108.
Okur, A.& Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel ögelerin aktarımı: İstanbul yabancılar için Türkçe öğretim seti örneği. Turkish Studies,6(2), 1619-1640.
Ökten, C.& Kavanoz, S. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimini hedefleyen ders kitaplarında kültür aktarımı. Turkish Studies, Volume 9(3), 845-862.
Özışık, C. (2004). Yabancı dil öğretiminde kültürel farkındalık: New headway ders kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Pehlivan, F. (2007). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürlerarası etkileşim odaklı yaklaşım uyarınca metin çalışmaları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sarıtaş, H.& Akkaya, N. (2015). Kültürlerarası iletişim odaklı yaklaşımın Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde uygulanması ve öğrenci görüşleri. International Journal of Languages Education and Teaching, 1299-1332.
Şimşek, M.& Dündar, E. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarının kültürel içeriğinin üç çevre modeline göre çözümlenmesi. Turkish Studies, 10(3), 891-906.
Thanasoulas, D. (2001). Theimportance of teaching culture in the foreign language classroom. Radical Pedagogy, 3(3), 1-25.
Tüm, G.& Sarkmaz, Ö. (2012). Yabancı dil Türkçe ders kitaplarında kültürel ögelerin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 448-459.
Uyar, Y. (2007). Türkçe öğretiminde kültür aktarımı ve kültürel kimlik geliştirme [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Uygur, N. (2001). Felsefenin çağrısı. Yapı Kredi Yayınları.
Ülker, N. (2007). Hitit ders kitapları örneğinde yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültür aktarımı sürecine çözümleyici ve değerlendirici bir bakış [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, F.& Taşkın, M. (2014). Hacivat Karagöz oyunları ile Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ve kültür aktarımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 270-288.
Yılmaz, İ.& Şeref, İ. (2013). Araplara Türkçe öğretmek amacıyla hazırlanmış Kaşgarlı Mahmut Türkçe öğretim setinde kültür aktarımı. Turkish Studies, Volume 8/4 Spring,1479-1498.

APA	DEMIREL DONMEZ O, Demirel G (2021). Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. , 1853 - 1871.
Chicago	DEMIREL DONMEZ OZLEM,Demirel Gözde Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. (2021): 1853 - 1871.
MLA	DEMIREL DONMEZ OZLEM,Demirel Gözde Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. , 2021, ss.1853 - 1871.
AMA	DEMIREL DONMEZ O,Demirel G Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. . 2021; 1853 - 1871.
Vancouver	DEMIREL DONMEZ O,Demirel G Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. . 2021; 1853 - 1871.
IEEE	DEMIREL DONMEZ O,Demirel G "Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem." , ss.1853 - 1871, 2021.
ISNAD	DEMIREL DONMEZ, OZLEM - Demirel, Gözde. "Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem". (2021), 1853-1871.

APA	DEMIREL DONMEZ O, Demirel G (2021). Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. Turkish Studies - Language and Literature, 16(3), 1853 - 1871.
Chicago	DEMIREL DONMEZ OZLEM,Demirel Gözde Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. Turkish Studies - Language and Literature 16, no.3 (2021): 1853 - 1871.
MLA	DEMIREL DONMEZ OZLEM,Demirel Gözde Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. Turkish Studies - Language and Literature, vol.16, no.3, 2021, ss.1853 - 1871.
AMA	DEMIREL DONMEZ O,Demirel G Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. Turkish Studies - Language and Literature. 2021; 16(3): 1853 - 1871.
Vancouver	DEMIREL DONMEZ O,Demirel G Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem. Turkish Studies - Language and Literature. 2021; 16(3): 1853 - 1871.
IEEE	DEMIREL DONMEZ O,Demirel G "Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem." Turkish Studies - Language and Literature, 16, ss.1853 - 1871, 2021.
ISNAD	DEMIREL DONMEZ, OZLEM - Demirel, Gözde. "Bulgaristan Silistre İli Dulovo İlçesi Türk Ağızlarında Kadın Dilinin Kullanımı Üzerine Bir Örneklem". Turkish Studies - Language and Literature 16/3 (2021), 1853-1871.