Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı

KÖKEN, Zeliha Özdemir; ÇELİK, Sevilay Şenol; SAVAŞ, Hafize

Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı

Hafize Savaş, (Lokman Hekim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara)

Zeliha Özdemir Köken, (Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Ankara)

Sevilay Şenol Çelik (Koç Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul)

Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi

50 0

Yıl: 2021 Cilt: 12 Sayı: 28 Sayfa Aralığı: 127 - 133 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-02-2022

Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı

Öz:

Dünyada ve Türkiye’de ekstrakorporeal membran oksijenizasyonu (ECMO) uygulama sıklığının ve uygulama sonrası taburculuk oranlarının giderek artması, ECMO uygulanan hastaların özellikli bakımına dikkat çekmektedir. ECMO uygulanan hastalar multidisipliner bir ekip tarafından verilen özel bir bakım gerektirmektedir. Hemşireler bu ekip içerisinde, hem yoğun bakım üniteleri ve kliniklerdeki bakımın hem de taburculuk sonrası sürecin yönetiminde önemli sorumluluklar üstlenmektedir. Bu makalede ECMO uygulamasının temel özellikleri ve ECMO uygulanan hastanın hemşirelik bakımı güncel literatür doğrultusunda tartışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Extracorporeal Membrane Oxygenation and Nursing Care

Öz:

Extracorporeal membrane oxygenation (ECMO) application and post-ECMO discharge rates are increasing globally and in Turkey. Therefore, the specialized care of patients on ECMO is an increasingly important issue. These patients need specialized care delivered by a multidisciplinary team. Nurses play a vital role in both care in intensive care units/clinics and post-discharge process management. This study focuses on the current literature to discuss the main characteristics of ECMO and the nursing care provided to patients on ECMO

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Paker T. Ekstrakorpoeral membran oksijenasyonu. İçinde: Solak H, Görmüş N, editörler. Ekstrakorporeal Dolaşım. 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2005:17-114.
2. Bartakke AA, Peek GJ. Mechanical circulation. In H. Ghosh S, Falter F, Cook DJ (eds). Extracorporeal Membran Oxygenation. 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press; 2009.
3. Haydin S, Ündar A. Yaşam destek sistemlerinin dünyadaki gelişmeleri ve Türkiye’deki son durum. Anadolu Kardiyol Derg 2013;13(6):580-8.
4. Extracorporeal Life Support Organization Registry Report. International Summary Overall Outcomes July 2020. 2020. Available at https://www.elso.org/Registry/Statistics.aspx
5. Chang CH, Chen HC, Caffrey JL, Hsu J, Lin JW, Lai MS, et al. Survival analysis following extracorporeal membrane oxygenation in critically Ill adults: a nationwide cohort study. Circulation 2016;133(24):2423-33. [Crossref]
6. Peek GJ, Mugford M, Tiruvoipati R, Wilson A, Allen E, Thalanany MM, et al. CESAR trial collaboration. Efficacy and economic assesment of conventional ventilotary support versus extracorporeal membrane oxygenation for severe adult respiratory failure (CESAR): a multicentre randomised controlled trial. Lancet 2009;374(9698):1351-63. [Crossref]
7. Davies A, Jones D, Bailey M, Beca J, Bellomo R, Blackwell N, et al. Extracorporeal membrane oxygenation for 2009 influenza A (H1N1) acute respiratory distress syndrome. Jama 2009;302(17):1888-95. [Crossref]
8. Chow J, Alhussaini A, Calvillo-Argüelles O, Billia F, Luk A, et al. Cardiovascular collapse in COVID-19 ınfection: the role of veno-arterial extracorporeal membrane oxygenation (VA-ECMO). CJC 2020;2(4):273-7. [Crossref]
9. Yüksel A, Güneş M, Yolgösteren A, Kan İİ, Uysal F, Caglayan M. Extracorporeal membrane oxygenation support after pediatric cardiac surgery: our single-center experience. Turk Gogus Kalp Dama 2017;25(2):167-73. [Crossref]
10. Erek E, Aydın S, Suzan, Yıldız O, Altın F, Kırat B, et al. Extracorporeal cardiopulmonary resuscitation for refractory cardiac arrest in children after cardiac surgery. Anatol J Cardiol 2017;17(4):328-33.
11. Cingöz F, Tatar H. Çocuklarda ekstrakorporeal membran oksijenatör kullanımı. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi 2008;16(1):50-7.
12. Çilingir D, Aydanur A. Ekstrakorporeal membran oksijenasyon sistemi ve kullanım alanları. Türkiye Klinikleri 2016;8(2):153-61.
13. Çakıcı M, Durdu Ş, Şırlak M. Erişkinlerde veno-arteriyal ECMO uygulamaları. Türkiye Klinikleri 2017;9(3):238-44.
14. Budak AB, Sarı T, Günaydın S. Vücut dışı yaşam desteği devreleri ve ekipman. Türkiye Klinikleri 2017;9(3):197-201.
15. Extracorporeal Life Support Organization General Guidlines for all ECLS cases 2017. ELSO Guidelines for Cardiopulmonary Extracorporeal Life Support. Extracorporeal Life Support Organization, Version 1.4 August 2017. Available at https://www.elso.org/Resources/Guidelines.aspx
16. Birkan Y, Ak K, İsbir S. Erişkinde venö-venöz vücut dışı yaşam desteği. Türkiye Klinikleri 2017;9(3):232-7.
17. ELSO Anticoagulation Guideline. 2014. The Extracorporeal Life Support Organization (ELSO). Available at https:// www.elso.org/portals/0/files/elsoanticoagulationguideline8-2014-table-contents.pdf
18. Lafçı B, Gökalp O, Yılık L, Gürbüz A. Vücut dışı yaşam desteği komplikasyonları. Türkiye Klinikleri 2017;9(3):320-4.
19. Omar RH, Mirsaeidi M, Shumac J, Enten C, Mangar D, Comparesi EM. Incidence and predictors of ischemic cerebrovascular stroke among patients on extracorporeal membrane oxygenation support. J Crit Care 2016;32:48-51. [Crossref]
20. Aubron C, Cheng AC, Pilcher D, Leong T, Magrin G, Cooper DJ, et al. Factors assocated with outcomes of patients on extracorporeal membrane oxygenation support: 5- year cohort study. Critical Care 2013;17(2):1-12. [Crossref]
21. Lidegran MK, Mosskin M, Ringertz HG, Frenckner BP, Lindén VB. Cranial CT for diagnosis of intracranial complications in adult and pediatric patients during ECMO: clinical benefits in diagnosis and treatment. Acad Radiol 2007;14(1):62-71. [Crossref]
22. Cheng R, Hachamovitch R, Kittleson M, Patel J, Arabia F, Moriguchi J, et al. Complications of extracorporeal membrane oxygenation for treatment of cardiogenic shock and cardiac arrest: a meta-analysis of 1,866 adult patients. Ann Thorac Surg 2014;97(2):610-6. [Crossref]
23. Roman ES, Venuti MS, Ciarrocchi NM, Ceballos IF, Gogniat E, Villarroel S, et al. Implementation and results of a new ECMO program for lung transplantation and acute respiratory distress. Rev Bras Ter Intensiva 2015;27(2):134-40. [Crossref]
24. Biscotti M, Gannon WD, Agerstrand C, Abrams D, Sonett J, Brodie D, et al. Awake extracorporeal membrane oxygenation as bridge to lung transplantation: a 9-year experience. Ann Thorac Surg 2017;104(2):412-9. [Crossref]
25. Von Segesser L, Marinakis S, Berdajs D, Ferrari E, Wilhelm M, Maisano F. Prevention and therapy of leg ischaemia in extracorporeal life support and extracorporeal membrane oxygenation with peripheral cannulation. Swiss Med Wkly 2016;146:1-9.
26. Çakıcı M, Baran Ç, Özçınar E, Hasde Aİ, İnan MB, Durdu S, et al. Erişkin akut kardiyojenik şoklu hastalarda veno-arteriyel ekstrakorporeal membran oksijenasyon desteği: Retrospektif analiz. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2017;70(2):112-8.
27. Gündüz F, Arpa Y, Körkuş K, Keskin E, Yalçınbaş YK. Pediatrik kalp cerrahisinde ekstrakorporeal membran oksijenasyonu uygulanan hastaların hemşirelik bakımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2016;13(2):72-8.
28. Tonna JE, Selzman CH, Mallin MP, Smith BR, Youngquist ST, Kolipoulou A, et al. Development and implementation of a comprehensive, multidiciplinary emergency department extracorporeal membrane oxygenation program. Annals of Emergency Medicine 2017;70(1):32-40. [Crossref]
29. Yağdı T, Engin Ç, Atay Y, Ayık F, Özbaran M. Vücut dışı yaşam desteği ekip elemanlarının eğitimi. Türkiye Klinikleri 2017;9(3):180-2.
30. ELSO guidelines for the training and continuing education of ECMO specialist. Version1.5. 2010. Available at https://www. elso.org/portals/0/igd/archive/filemanager/97000963d6cusersshyerdocumentselsoguidelinesfortrainingandcontinuingeducationofecmospecialists.pdf
31. Mete EMT, Orhan G. Ulusal vücut dışı yaşam desteği ekiplerinin organizasyon ve triajı. Türkiye Klinikleri 2017;9(3):174-9.
32. Ada MA, Tezeren SU, Özsoylu E. Vücut dışı yaşam desteği hazırlığı, kurulması ve takibinde perfüzyonistlerin rolü. Türkiye Klinikleri 2017;9(3):202-6.
33. Le Gall A, Follin A, Cholley B, Mantz J, Aissaoui N, Pirracchio R. Veno-arterial ECMO in the intensive care unit: from technical aspects to clinical practice. Anaesth Crit Care Pain Med 2018;37(3):259-68. [Crossref]
34. Komindr A, Abe R, Tateishi Y, Takahashi Y, Goto J, Wada K, et al. Establishing extracorporeal membrane oxygenation team increased number of patients and improved data recording. J Intensive Care 2019;7(1):1-8. [Crossref]
35. Radelli S, Zanella A, Milan M, Isgro S, Lucchini A, Pesenti A, et al. Daily nursing care on patients undergoing venous-venous extracorporela membrane oxygenation: A cahallenging procedure. J Artif Organs 2016;19(4):343-9. [Crossref]
36. Calboun A. Nursing care of adult patiens on ECMO. Crit Care Nurs Q 2018; 41(4):394-398. [Crossref]
37. Bermede AO, Can ÖS, Alanoğlu Z. ECMO’da analjezi, sedasyon, nöromusküler blokaj ve ısı kontrolü. Türkiye Klinikleri 2017;9(3):214-9.
38. Courtwright SE, Mastro KA, Preuster C, Dardashti N, McGill S, Madelon M, et al. Reducing hospital-acquired pressure ulcers using bundle methodology in pediatric and neonatal patients receiving extracorporeal membrane oxygenation therapy: an integrative review and call to action. J Spec Pediatr Nurs 2017;22(4):e12188.
39. Savas H, Ozdemir Koken Z, Senol Celik S. Experiences of adult extracorporeal membrane oxygenation patients fol lowing discharge: A mixed methods study. Heart Lung 2020;49(5):592-98. [Crossref]
40. Breeding J, Hamp T, Grealy R, Nair P, Iyer A, Kawanishi Y, et al. Effects of extracorporeal membrane oxygenation pump flow, backflow cannulae, mean arterial blood pressure, and pulse pressure on Doppler-derived flow velocities of the lower limbs in patients on peripheral veno-arterial extracorporeal membrane oxygenation: a pilot study. Australian Critical Care 2019;32(3):206-12. [Crossref]
41. Juthani BK, Macfarlan J, Wu J, Misselbeck TS. Incidence of nosocomial infections in adult patients undergoing extracorporeal membrane oxygenation. Heart Lung 2018;47(6):626-30. [Crossref]
42. Clements L, Moore M, Tribble T, Blake J. Reducing skin breakdown in patients receiving extracorporeal membranous oxygenation. Nursing Clinics 2014;49(1):61-8. [Crossref]
43. Fitzsimons MG, Andrawes MN. Extracorporeal mebrane oxygenation. In Parson PE, Jeanie P, Kronish W, eds. Critical Care Secret. 4th ed. UK: Amazon; 2013.

APA	SAVAŞ H, KÖKEN Z, ÇELİK S (2021). Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. , 127 - 133.
Chicago	SAVAŞ Hafize,KÖKEN Zeliha Özdemir,ÇELİK Sevilay Şenol Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. (2021): 127 - 133.
MLA	SAVAŞ Hafize,KÖKEN Zeliha Özdemir,ÇELİK Sevilay Şenol Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. , 2021, ss.127 - 133.
AMA	SAVAŞ H,KÖKEN Z,ÇELİK S Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. . 2021; 127 - 133.
Vancouver	SAVAŞ H,KÖKEN Z,ÇELİK S Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. . 2021; 127 - 133.
IEEE	SAVAŞ H,KÖKEN Z,ÇELİK S "Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı." , ss.127 - 133, 2021.
ISNAD	SAVAŞ, Hafize vd. "Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı". (2021), 127-133.

APA	SAVAŞ H, KÖKEN Z, ÇELİK S (2021). Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 12(28), 127 - 133.
Chicago	SAVAŞ Hafize,KÖKEN Zeliha Özdemir,ÇELİK Sevilay Şenol Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi 12, no.28 (2021): 127 - 133.
MLA	SAVAŞ Hafize,KÖKEN Zeliha Özdemir,ÇELİK Sevilay Şenol Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, vol.12, no.28, 2021, ss.127 - 133.
AMA	SAVAŞ H,KÖKEN Z,ÇELİK S Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 2021; 12(28): 127 - 133.
Vancouver	SAVAŞ H,KÖKEN Z,ÇELİK S Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 2021; 12(28): 127 - 133.
IEEE	SAVAŞ H,KÖKEN Z,ÇELİK S "Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı." Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 12, ss.127 - 133, 2021.
ISNAD	SAVAŞ, Hafize vd. "Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu ve Hemşirelik Bakımı". Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi 12/28 (2021), 127-133.