ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ

AKBABA, CANER; KAYIHAN, BURAK

ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ

Burak KAYIHAN, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Muğla, Türkiye)

Caner AKBABA (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Muğla, Türkiye)

Muhasebe ve Denetime Bakış

25 0

Yıl: 2022 Cilt: 21 Sayı: 65 Sayfa Aralığı: 179 - 202 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ

Öz:

Muhafazakâr muhasebe kavramı yakın zamanda muhasebe literatüründe sıkılıkla incelenen bir konuolmuştur. Şirketlerin muhafazakâr muhasebeyi uygulamalarını ne ölçüde yaptıklarının belirlenmesininyanı sıra bu uygulamaları etkileyen çeşitli değişkenlerin incelenmesi de önemli bir çalışma alanıolarak görülmektedir. Çalışmada kurumsal yönetim ve kârlılıkla ilgili değişkenlerin muhafazakârmuhasebe uygulamalarına olan etkisini saptamak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda BİST 100endeksinde yer alan üretim işletmelerinin 2010-2018 yılları arasındaki verileri kullanılarak kurumsalyönetim ve karlılığa ilişkin değişkenlerin muhafazakâr muhasebeye etkisi oluşturulan modeller üzerindenpanel veri yöntemi ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak koşulsuz muhafazakâr muhasebe uygulamalarıaçısından kurumsal yönetimin ve kârlılığın etkisinin daha çok olduğu ve koşulsuz muhafazakârmuhasebe uygulamaları çerçevesinde kârlılığın etkisinin kurumsal yönetime göre biraz daha ön plandaolduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: Muhafazakâr Muhasebe Kurumsal Yönetim Kârlılık

THE IMPACT OF CORPORATE GOVERNANCE AND PROFITABILITY ON CONSERVATIVE ACCOUNTING PRACTICES IN MANUFACTURING COMPANIES

Öz:

The concept of conservative accounting has recently been a frequently examined topic in the accountingliterature. In addition to determining the extent to which companies perform conservative accountingpractices, examining various factors that affect these practices is also seen as an important fieldof study. In this study, it is intended to determine the impact of corporate governance and profitability-related variables on conservative accounting practices. For this purpose, the impacts of the variablesrelated to corporate governance and profitability on conservative accounting have been analyzed withthe panel data method through the models generated by using the data of the manufacturing companieslisted in the BIST100 index between the years 2010-2018. As a result, it has been determined thatthe impact of corporate governance and profitability is more in terms of unconditional conservativeaccounting practices, and the impact of profitability in the framework of unconditional conservativeaccounting practices is found a slightly more prominent than corporate governance.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ahmed, A. S., Billings, B. K., Morton, R. M. ve Stanford-Harris, M. (2002). The role of accounting conservatism in mitigating bondholder-shareholder conflicts over dividend policy and in reducing debt costs. The Accounting Review, 77(4), 867-890. https://doi.org/10.2308/accr.2002.77.4.867
Ahmed, A. ve Duellman, S., (2007). Accounting conservatism and board of director characteristics: an empirical analysis. Journal of Accounting and Economics, 43 (2-3), 411-437. https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2007.01.005
Ahmed, K. ve Henry, D. (2012). Accounting conservatism and voluntary corporate governance mechanisms by Australian firms. Accounting & Finance, 52(3), 631-662. https://doi.org/10.1111/j.1467-629X.2011.00410.x
Azarifar, D. ve Ayanoğlu, Y. (2020). Koşullu ve koşulsuz muhafazakârlığın kazanç kalitesi üzerine etkisi: bist 100’de bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi. 61, 37-54. https://dergipark.org.tr/en/pub/mdbakis/issue/56331/726342
Ball, R. ve Shivakumar, L. (2005). Earnings quality in UK private firms: comparative loss recognition timeliness. Journal of Accounting and Economics, 39(1), 83-128. https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2004.04.001
Basu, S. (1997). The conservatism principle and the asymmetric timeliness of earnings. Journal of Accounting and Economics, 24(1), 3-37. https://doi.org/10.1016/S0165-4101(97)00014-1
Basu, S. (2005). Discussion of conditional and unconditional conservatism: concepts and modelling, Review of Accounting Studies, 10 (2-3), 311-321. https://doi.org/10.1007/s11142-005-1533-5
Beaver, W. H. ve Ryan, S. G. (2000). Biases and lags in book value and their effects on the ability of the book-to-market ratio to predict book return on equity. Journal of Accounting Research, 38(1), 127-148. https://doi.org/10.2307/2672925
Beaver, W. H., ve Ryan, S. G. (2005). Conditional and unconditional conservatism: concepts and modeling. Review of Accounting Studies, 10(2-3), 269-309. https://doi.org/10.1007/s11142-005-1532-6
Beekes, W., Pope, P. ve Young, S. (2004). The link between earnings timeliness, earnings conservatism and board composition: evidence from the UK. Corporate Governance: An International Review, 12(1), 47-59. https://doi.org/10.1111/j.1467-8683.2004.00342.x
Bekçi, İ. ve Gör, Y. (2016). Kurumsal yönetim uygulamalarının denetim kalitesine etkisi üzerine bir araştırma, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 165-194. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jiss/issue/25889/272749
Bilici, M. F. (2019). Muhafazakâr muhasebe uygulamalarının ve kurumsal yönetim uygulamalarının bankalar ve özel finans kurumları sektöründe karlılık ile ilişkisi üzerine bir uygulama, Bankacılık Ve Finansal Araştırmalar Dergisi (BAFAD), 6(2), 1-9. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jobaf/issue/46336/447259
Bliss, J. H. (1924). Management through accounts. New York: Ronald Press Company.
Bushman, R., Chen, Q., Engel, E. ve Smith, A. (2004). Financial accounting information, organizational complexity and corporate governance systems, Journal of Accounting and Economics, 37, 167-201. https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2003.09.005
Caskey, J. ve Laux, V. (2017). Corporate governance, accounting conservatism, and manipulation, Management Science, 63(2), 424-437. 10.1287/mnsc.2015.2341
Cullinan, C. P., Wang, F., Wang, P. ve Zhang, J. (2012). Ownership structure and accounting conservatism in China, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 21(1), 1-16. 10.1016/j.intaccaudtax.2012.01.001
Çopur Vardar, G. (2018). Uluslararası muhasebe/finansal raporlama standartlarının koşullu ve koşulsuz ihtiyatlılık uygulamaları açısından değerlendirilmesi: finansal tabloların ihtiyatlılığı üzerindeki etkisine ilişkin bir literatür araştırması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20 (Özel Sayı), 150-172. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mbdd/issue/42789/517093
Fama, E.F. (1980). Agency problems and the theory of the firm, Journal of Political Economy, 88(2), 288-307. http://dx.doi.org/10.1086/260866
Fama, E.F. ve Jensen, M.C. (1983). Separation of ownership and control, The Journal of Law and Economics, 2(26), 301-325. http://dx.doi.org/10.1086/467037
Feltham, G. ve Ohlson, J. (1995). Valuation and clean surplus accounting for operating and financial activities, Contemporary Accounting Research, 11(2), 689-731. https://doi.org/10.1111/j.1911-3846.1995.tb00462.x
Gör, Y. ve Tekin, B. (2018). Muhafazakâr muhasebe uygulamalarının kurumsallaşmış şirketlerdeki etkisi üzerine bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi 10(2), 13-26. https://isarder.org/index.php/isarder/article/view/557/554
Gujarati, D. N. (2009). Basic econometrics. New Delhi: Tata McGraw-Hill Education.
Gülhan, O. ve Karaarslan, S. (2020). Türkiye’de kurumsal yönetim uyum derecelendirmesi ve ihtiyatlı muhasebe ilişkisi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi. 13(1), 93-113. https://doi.org/10.29067/muvu.619198
Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği, İstanbul: Beta Yayınları.
Küçüksözen, C. ve Küçükkocaoğlu, G. (2005). Kurumsal şirket yönetiminde finansal tabloların rolü, Muhasebe ve Denetime Bakış, 16, 1-25. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1869590
La Porta, R., De Silanes, F. L., Shleifer, A. ve Vishny, R. (1998). Law and finance, Journal of Political Economy, 106(6), 1113-1155. https://doi.org/10.1086/250042
LaFond, R. (2005). The influence of ownership structure on earnings conservatism and the informativeness of stock prices: an international comparison, Working Paper, Cambridge: Massachusetts Institute of Technology.
LaFond, R. ve Watts, R. (2008). The information role of conservatism, The Accounting Review, 83(2), 447-478. http://www.jstor.org/stable/30245364.
Lara, J.M.G., Osma, B.G. ve Penalva, F. (2007). Board of directors’ characteristics and conditional accounting conservatism: Spanish evidence, European Accounting Review, 16(4), 727-755. https://doi.org/10.1080/09638180701706922
Lara, J.M.G., Osma, B.G. ve Penalva, F. (2009b). The economic determinants of conditional conservatism, Journal of Business Finance & Accounting, 36(3-4), 336-372. https://doi.org/10.1111/j.1468-5957.2008.02122.x
Lara, J.M.G., Osma, B.G. ve Penalva, F. (2009a). Accounting Conservatism and Corporate Governance, Review of Accounting Studies, 14(1), 161-201. https://doi.org/10.1007/s11142-007-9060-1
Lara, J.M.G., Osma, B.G. ve Penalva, F. (2016). Accounting conservatism and firm investment efficiency, Journal of Accounting and Economics, 61, 221-238. https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2015.07.003
Lazereva, O., Rachinsky, A. ve Stepanov, S. (2007). A survey of corporate governance in Russia, Centre for Economic and Financial Research at New Economic School, 103, 1-45. 10.2139/ssrn.997965
Mohammed, N. F., Ahmed, K., ve Ji, XD. (2017). Accounting conservatism, corporate governance and political connections, Asian Review of Accounting, 25(2), 288-318. 10.1108/ARA-04-2016-0041
Özcan, A. (2021). Accounting conservatism and corporate governance: firm-level evidence from Turkey. Ed. Elisabete S. Vieira, E.S., Madaleno, M. ve Azevedo, G. Comparative Research on Earnings Management, Corporate Governance, and Economic Value içinde (ss. 284-295). Hershey, PA : Business Science Reference, an imprint of IGI Global. 10.4018/978-1-7998-7596-3
Özkan, S., Karaibrahimoğlu, Y. ve Acar, E.E. (2013). Accounting conservatism in the post-ifrs period: do provisions matter?, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 2013, 28(324), 109-130. 10.3848/iif.2013.324.3483
Sterling, R.R. (1970). The theory of the measurement of enterprise income. Lawrence: University of Kansas Press.
Sun, J. ve Liu, G. (2011). The effect of analyst coverage on accounting conservatism, Managerial Finance, 37(1), 5-20. https://doi.org/10.1108/03074351111092111
Tekin, B. ve Gör, Y. (2018). Şirketlerde kar payı dağıtım kararı ile muhasebede muhafazakârlık kavramı arasındaki ilişkinin analizi: BİST100 örneği, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(9), 47-58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uysad/issue/37764/436049
Temiz, H., Acar, M. ve Dalkılıç, E. (2019). Muhafazakâr muhasebe ve yönetim kurulu yapısı ilişkisinin incelenmesi, Mehmet Akif Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6 (2), 351-369. https://doi.org/10.30798/makuiibf.527581
Wang, Z., Horgartaigh, C. O. ve Von Zijl, T. (2009). A signaling theory of accounting conservatism, SSRN Electronic Journal, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1415305, Erişim Tarihi: 20.02.2021.
Watts, R.L. (2003). Conservatism in accounting part i: explanations and implications, Accounting Horizons, 17 (3), 207-222. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.414522
Wolk, H.I., Dodd, J. ve Rozycki, J., (2013). Theory accounting, conceptual issues in political and economic environment. United States of America: Sega Publication.

APA	KAYIHAN B, AKBABA C (2022). ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. , 179 - 202.
Chicago	KAYIHAN BURAK,AKBABA CANER ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. (2022): 179 - 202.
MLA	KAYIHAN BURAK,AKBABA CANER ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. , 2022, ss.179 - 202.
AMA	KAYIHAN B,AKBABA C ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. . 2022; 179 - 202.
Vancouver	KAYIHAN B,AKBABA C ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. . 2022; 179 - 202.
IEEE	KAYIHAN B,AKBABA C "ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ." , ss.179 - 202, 2022.
ISNAD	KAYIHAN, BURAK - AKBABA, CANER. "ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ". (2022), 179-202.

APA	KAYIHAN B, AKBABA C (2022). ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(65), 179 - 202.
Chicago	KAYIHAN BURAK,AKBABA CANER ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. Muhasebe ve Denetime Bakış 21, no.65 (2022): 179 - 202.
MLA	KAYIHAN BURAK,AKBABA CANER ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. Muhasebe ve Denetime Bakış, vol.21, no.65, 2022, ss.179 - 202.
AMA	KAYIHAN B,AKBABA C ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. Muhasebe ve Denetime Bakış. 2022; 21(65): 179 - 202.
Vancouver	KAYIHAN B,AKBABA C ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ. Muhasebe ve Denetime Bakış. 2022; 21(65): 179 - 202.
IEEE	KAYIHAN B,AKBABA C "ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ." Muhasebe ve Denetime Bakış, 21, ss.179 - 202, 2022.
ISNAD	KAYIHAN, BURAK - AKBABA, CANER. "ÜRETİM İŞLETMELERİNDE KURUMSAL YÖNETİM VE KÂRLILIĞIN MUHAFAZAKÂR MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ". Muhasebe ve Denetime Bakış 21/65 (2022), 179-202.