UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA

TUREL, ASLI; ERGÜN, İLKNUR

UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA

İlknur ERGÜN, (Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ, Türkiye)

Aslı TÜREL (İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Muhasebe ve Denetime Bakış

5 1

Yıl: 2022 Cilt: 21 Sayı: 65 Sayfa Aralığı: 137 - 156 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA

Öz:

UFRS 16 ile faaliyet kiralaması ve finansal kiralama ayrımı ortadan kalkmakta, kolaylaştırıcı hükümlerdışında tüm faaliyet kiralamaları aktifleştirilerek finansal durum tablosuna alınmaktadır. Bununsonucunda işletmelerin finansal tabloları ve temel finansal oranlarında değişiklikler meydana gelmektedir.IASB tarafından 2016 yılında yayınlanan UFRS 16 Kiralamalar Standardı, 1 Ocak 2019 tarihindenitibaren uygulanmaya başlamıştır ve aynı tarihte ülkemizde de yürürlüğe girmiştir. Bu çalışmanınamacı, BİST’ e kayıtlı ve geçiş hükümleri uyarınca ilk uygulama sonuçlarını UFRS 16’nın etkilediğikalemler ve finansal tablolarını karşılaştırmalı olarak sunan işletmelerin finansal tablo ve dipnotlarınıinceleyerek; yeni standardın, işletmelerin finansal tablolarında ve temel finansal oranlarında meydanagetirdiği değişimi tespit etmektir. BİST’te işlem gören işletmelerin 2019 yılı finansal raporlarının incelenmesisonucunda 44 tanesinin karşılaştırmalı finansal tablolarını sundukları tespit edilmiştir. YapılanBağımlı Örneklem T-Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi sonucunda analize konu edilen şirketlerin,VÖK (Vergi Öncesi Kâr), FVÖK (EBIT-Faiz ve Vergi Öncesi Kâr)’leri ve kaldıraç oranları ile kârlılıkoranları üzerinde önemli değişimler meydana geldiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: UFRS 16’nın Finansal Tablolara Etkisi Faaliyet Kiralaması UFRS 16’nın Finansal Oranlara Etkisi UFRS 16

EFFECT OF IFRS 16 LEASES STANDARD ON FINANCIAL STATEMENTS AND BASIC FINANCIAL RATIOS OF BUSINESSES: A RESEARCH ON BIST

Öz:

With IFRS 16, the distinction between operating leases and financial leases is eliminated, and all operatingleases except for facilitating provisions are capitalized and included in the balance sheet. As aresult of this, changes occur in the financial statements and basic financial ratios of the enterprises.IFRS 16 Leases Standard, published by the IASB in 2016, started to be implemented on January 1,2019 and came into force in our country on the same date. The aim of this study is to determine theeffect in the financial statements and basic financial ratios of the companies with the new standard byexamining the financial statements and footnotes of companies registered in BIST and which presenttheir items and financial statements affected by IFRS 16 comparatively in accordance with the transitionprovisions. After the examination of the 2019 financial reports of the companies traded on theBIST, it has been determined that forty four of the companies presented their comparative financialstatements. As a result of the Dependent Sample T-Test and Wilcoxon Signed Ranks Test, it has beendetermined that there have been significant changes in PBT (Profit Before Tax), EBIT (EBIT-EarningBefore Interest and Taxes), leverage ratios and profitability ratios of the companies analysed.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acar, M., Temiz, H. ve Aktaş, R. (2017). UMS 17 kiralama işlemleri standardının UFRS 16’ya geçişin finansal tablolar üzerinde etkisi: Borsa İstanbul örneği, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 592-623.
Akdoğan, N. ve Erhan, D. U. (2020). TFRS 16 Kiralamalar Standardının finansal tablolar üzerine etkisi ve perakendecilik sektörü üzerine bir araştırma, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(1), 164-191 . Aktaş, R., Karğın, S. ve Arıcı Demirel, N. (2017). Yeni Kiralamalar Standardı UFRS 16’nın getirdiği yenilikler ve işletmelerin finansal tablolarına ve finansal oranlarına olası etkilerinin değerlendirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 858-881.
Altıntaş, A.T. ve Türel, A. (2016). Kiralama ile ilgili yeni muhasebe modelinin finansal tablolara etkileri, Seçmeler 2016, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü, Yayın No: 75, 131-140.
Aslan, Ü. (2018). UFRS 16 Kiralamalar Standardı kapsamında faaliyet kiralamasının kiracı işletme tarafından muhasebeleştirilmesi ve raporlanması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (77), 55-68. DOI: 10.25095/mufad.401306
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı, 6. Baskı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Baştürk, R. (2016). Bütün örnekleriyle SPSS örnekli nonparametrik istatistiksel yöntemler, 3. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
Bursal, M. (2019). SPSS ile temel veri analizleri, 2. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
Díaz, J.M. and Ramirez, C.Z. (February 2018). The impact of IFRS 16 on key financial ratios: A new methodological approach, Accounting in Europe, 15(1), 105-133.
Döğüş, Y. ve Üçoğlu, H. (2021). UFRS 16 Kiralamalar Standardının ilk uygulamasının BİST’te işlem gören şirketler üzerindeki finansal etkileri, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 14 (2), 511-539.
Duke, J.C., Su, J. H. and Su, Y. (2009). Operating and synthetic leases: Exploiting financial benefits in the post-enron era, Advanced in Accounting, 25(1), 28-39.
Durocher, S. (2008). Canadian evidance on the constructive capitalization of operating leases, Accounting Perspectives, 7(3), 227-252.
Fülbier, R. U., Silva, L. J. and Pferdehirt, H. M. (2008). Impact of lease capitalization on financial ratios of listed German companies, Schmalenbach Business Review, V:60, 122-144.
Giner, B., Merello, P. ve Pardo, F. (2019). Assessing the impact of operating lease capitalization with dynamic Monte Carlo simulation, Journal of Business Research, V:101, 836-845.
Gökten, S. ve Kurnaz, G. A. (2020). UFRS 16 Kiralamalar Standardının kiracının finansal tabloları üzerine etkileri: Seçilmiş hava yolu işletmelerinde bir inceleme, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1848-1860.
IASB (2016). Effect analysis: IFRS 16 leases, London: IFRS Foundation, (Çevrimiçi), https://www.ifrs.org/-/ media/project/leases/ifrs/published-documents/ifrs16-effects-analysis.pdf , 30.8.2019.
Imhoff, E. A., Lipe R. and Wright D. (March 1991). Operating leases: Impact of constructive capitalization, Accounting Horizons, 5(1), 51-63.
Imhoff, E. A., Lipe, R. and Wright D. (June 1997). Operating leases:Income effects of constructive capitalization, Accounting Horizons, 11(2), 12-31.
Karataş, M. (2019). TFRS 16 kiralamalar: Yenilenen kiralama muhasebesi, açıklama ve örneklerle işletmelere olası etkileri, Yayın No:177, İstanbul: İSMMMO Yayınları.
KGK, (2018). TFRS 16 Kiralamalar, https://www.kgk.gov.tr/
Lee, B. D., Paik G. and Yoon S.W. (2014). The effect of capitalizing operating leases on the immediacy to debt covenant violations, Journal of Accounting and Finance, 14(6), 44-70.
Marşap, B. ve Yanık S. (Ekim 2018). IFRS 16 kapsamında kiralama işlemlerinin finansal raporlamaya etkisinin incelenmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:80, 23-42. DOI: 10.25095/mufad.465900.
Norman, G. (2010). Likert scale, levels of measurement and the “laws” of statistics, Adyances in Health Science Education, V:15, 625-632.
Öztürk, C. (2016). UFRS 16 Kiralama İşlemleri Standardının eski UMS 17 standardı ile karşılaştırılması ve Almanya ve Türkiye›de hisse senetleri halka açık olan hava yolu şirketlerinin finansal durumuna etkisi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(1), 1-50.
Pamukçu, A. (2010). Bilanço dışı finansman yöntemleri ve muhasebeleştirme işlemleri, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 29(2), 479-494.
Parlak, N. ve Akdoğan H. (Eylül 2019). Faaliyet kiralama işlemlerinin eski UMS 17 ve yeni UFRS 16 standartlarına göre karşılaştırmalı incelenmesi: BİST imalat sektörü üzerine bir araştırma, Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı:58, 63-82.
Sarı, E. S., Altıntaş, A.T ve Taş, N. (2016). The effect of the IFRS 16: Constructive capitalization of operating leases in the Turkish retailing sector, Journal of Business, Economics and Finance, 5(1), 138-147.
Seçer, İ. (2015) SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi, 2. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
Wong, K and Mahesh J. (2015). The impact of lease capitalization on financial statements and key ration: Evidence from Australia, Australian Accounting, Business and Finance Journal, 9(3), 27-44.

APA	ERGÜN İ, TUREL A (2022). UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. , 137 - 156.
Chicago	ERGÜN İLKNUR,TUREL ASLI UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. (2022): 137 - 156.
MLA	ERGÜN İLKNUR,TUREL ASLI UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. , 2022, ss.137 - 156.
AMA	ERGÜN İ,TUREL A UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. . 2022; 137 - 156.
Vancouver	ERGÜN İ,TUREL A UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. . 2022; 137 - 156.
IEEE	ERGÜN İ,TUREL A "UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA." , ss.137 - 156, 2022.
ISNAD	ERGÜN, İLKNUR - TUREL, ASLI. "UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA". (2022), 137-156.

APA	ERGÜN İ, TUREL A (2022). UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(65), 137 - 156.
Chicago	ERGÜN İLKNUR,TUREL ASLI UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. Muhasebe ve Denetime Bakış 21, no.65 (2022): 137 - 156.
MLA	ERGÜN İLKNUR,TUREL ASLI UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. Muhasebe ve Denetime Bakış, vol.21, no.65, 2022, ss.137 - 156.
AMA	ERGÜN İ,TUREL A UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. Muhasebe ve Denetime Bakış. 2022; 21(65): 137 - 156.
Vancouver	ERGÜN İ,TUREL A UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA. Muhasebe ve Denetime Bakış. 2022; 21(65): 137 - 156.
IEEE	ERGÜN İ,TUREL A "UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA." Muhasebe ve Denetime Bakış, 21, ss.137 - 156, 2022.
ISNAD	ERGÜN, İLKNUR - TUREL, ASLI. "UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA". Muhasebe ve Denetime Bakış 21/65 (2022), 137-156.