Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 220 Sayfa Aralığı: 54 - 68 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.54926/gdt.951401 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları
Öz: Tüm mühendislik alanlarında olduğu gibi gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliğinde de karar verme süreçleri önemlidir. Karar vermenin en çok uygulanan dalı ise, nitel ve nicel faktörleri birlikte içeren, çok kriterli karar vermedir. Bu çalışmada, çok kriterli karar verme (MCDM) yöntemlerinin gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliğinde uygulamaları 21 Türkçe lisansüstü tezi, 21 İngilizce uluslararası makale ile incelenmiştir. En sık başvurulan MCDM yönteminin, ilk önce AHP ve sonrasında TOPSIS olduğu, en sık kullanım amacının ise ilk önce gemi sistemleri seçimi ve sonrasında gemi dizaynı olduğu tespit edilmiştir. Yöneylem araştırmasının bir alt alanı olan MCDM, konuya yeni giriş yapmak isteyen gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisleri için sunulmuştur. Bu çalışma ile araştırmacılara, tespit ettikleri özgün MCDM problemlerine, özgün MCDM yaklaşımları getirmelerine yardımcı olmak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelime: Applications of Multi-Criteria Decision-Making Methods in Naval Architecture and Marine Engineering
Öz: Decision-making processes are important in naval architecture and marine engineering, similar to all engineering fields. The well-known branch of decision making is the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) which involves both quantitative and qualitative factors. In this study, the applications of Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods in naval architecture and marine engineering were examined with 21 Turkish postgraduate theses and 21 English international articles. It is find out that the most frequently used MCDM method is firstly AHP and secondly TOPSIS, and the most frequently used purpose is firstly ship systems selection and secondly ship design. MCDM, a sub-field of operations research, is presented for naval architecture and marine engineers who are new and inexperienced to the subject. With this study, one another aim is to help researchers to bring original MCDM approaches to the original MCDM problems.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- Akın, G. C. (2020). İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirme Süreci İçin Yeni Bir Yaklaşım: Tersane İşletmelerinde Uygulama, Doktora Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Ata, A., (2006). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Savaş Gemisi Tasarımına Yönelik Kriterlerin Ağırlık Katsayılarının Belirlenmesinde Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Balbaş, O. (2019). Tersanelerde İnşa Edilecek Gemi Tipi Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Akın, G. C. (2020). İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirme Süreci İçin Yeni Bir Yaklaşım: Tersane İşletmelerinde Uygulama, Doktora Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Ata, A., (2006). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Savaş Gemisi Tasarımına Yönelik Kriterlerin Ağırlık Katsayılarının Belirlenmesinde Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Balbaş, O. (2019). Tersanelerde İnşa Edilecek Gemi Tipi Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Balin, A., Demirel, H., & Alarçin, F. (2015). A hierarchical structure for ship diesel engine trouble-shooting problem using fuzzy AHP and fuzzy VIKOR hybrid methods. Brodogradnja: Teorija i praksa brodogradnje i pomorske tehnike, 66(1), 54-65.
- Balin, A., Demirel, H., ve Alarçin, F. (2016). A novel hybrid MCDM model based on fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS for the most affected gas turbine component selection by the failures. Journal of marine engineering & technology, 15(2), 69-78.
- Barlas, B. (2012). Occupational fatalities in shipyards: An analysis in Turkey. Brodogradnja: Teorija i praksa brodogradnje i pomorske tehnike, 63(1), 35-41.
- Bayar, N. (2003). Dünya tanker piyasası ve Türkiye piyasa koşullarına uygun kimyasal tanker araştırması, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Belton, V. ve Stewart, T. (2002). Multiple criteria decision analysis: an integrated approach. Springer Science & Business Media.
- Caner, H. I. ve Aydın, C. C. (2021). Shipyard site selection by raster calculation method and AHP in GIS environment, İskenderun, Turkey. Marine Policy, 127, 104439.
- Cengiz, M. (2007). Türkiye’deki Mevcut Koşulların Bulanık Analitik Ağ Süreciyle Değerlendirilerek Uygun Tersane Yeri Seçimi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Çebi, S., Özkök, M., Kafalı, M. ve Kahraman, C. (2016). A fuzzy multiphase and multicriteria decision-making method for cutting technologies used in Shipyards. International Journal of Fuzzy Systems, 18(2), 198-211.
- Çelik, M., Kahraman, C., Çebi, S. ve Er, I. D. (2009). Fuzzy axiomatic design-based performance evaluation model for docking facilities in shipbuilding industry: The case of Turkish shipyards. Expert Systems with Applications, 36(1), 599-615.
- Çiçek, F. (2007). Kısa Mesafeli Yoğun Yolcu Taşımaya Yönelik Deniz Aracı Konsept Tasarımı ve İşlevsellik Yönünden Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Demirel, H. (2020). A novel fuzzy multi-criteria decision-making methodology based upon the spherical fuzzy sets for stabilizer selection of cruise ships. Brodogradnja: Teorija i praksa brodogradnje i pomorske tehnike, 71(3), 1-11.
- Demirel, H., Şener, B., Yıldız, B. ve Balin, A. (2020). A real case study on the selection of suitable roll stabilizer type for motor yachts using hybrid fuzzy AHP and VIKOR methodology. Ocean Engineering, 217, 108125.
- Ebrahimi, A., Brett, P. O. ve Garcia, J. J. (2018). Managing complexity in concept design development of cruise-exploration ships. In Marine Design XIII (pp. 569-577). CRC Press.
- Erdem, T. (2002). Savaş Gemilerinin Maliyetlerinin Azaltılmasında Bilgi Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Erol, A. (2014). Tersanelerde İmalatı Yapılacak Gemi Tipinin Bulanık TOPSIS ve Bulanık VIKOR Yöntemleri İle Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Güler, O., İ. (2020) Gemi İnşa Projelerinde PLM Yazılımı Seçimi, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Güneri, A. F., Cengiz, M. ve Şeker, S. (2009). A fuzzy ANP approach to shipyard location selection. Expert systems with applications, 36(4), 7992-7999.
- Huber, S., Geiger, M. J. ve de Almeida, A. T. (2019). Multiple Criteria Decision Making and Aiding. Springer International Publishing.
- Ishizaka, A. ve Labib, A. (2009). Analytic hierarchy process and expert choice: Benefits and limitations. Or Insight, 22(4), 201-220.
- İnal, O. B. ve Deniz, C. (2020). Assessment of fuel cell types for ships: Based on multi-criteria decision analysis. Journal of Cleaner Production, 265, 121734.
- Jafaryeganeh, H., Ventura, M. ve Soares, C. G. (2020). Application of multi-criteria decision making methods for selection of ship internal layout design from a Pareto optimal set. Ocean Engineering, 202, 107151.
- Jeong, B., Oguz, E., Wang, H. ve Zhou, P. (2018). Multi-criteria decision-making for marine propulsion: Hybrid, diesel electric and diesel mechanical systems from cost-environment-risk perspectives. Applied Energy, 230, 1065-1081.
- Kafalı, M. (2014). Gemi İnşa Sanayinde Bulanık Karar Verme Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Kafalı, M., Özkök, M. ve Çebi, S. (2014). Evaluation of pipe cutting technologies in shipbuilding. Brodogradnja: Teorija i praksa brodogradnje i pomorske tehnike, 65(2), 33-48.
- Kafalı, M. ve Özkök, M. (2015). Evaluation of shipyard selection criteria for shipowners using a fuzzy technique. Journal of Marine Engineering & Technology, 14(3), 146-158.
- Kahvecioğlu, G. A. (2021). Gemi İçin Balast Suyu Arıtma Sisteminin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Keçeci, T. (2010). İstanbul Boğazı'nda Gemi Boyu Faktörünün Güvenli Seyre Etkisinin AHP Metodu Kullanılarak Analiz Edilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Keeney, R. L., Raiffa, H. ve Meyer, R. F. (1993). Decisions with multiple objectives: preferences and value trade-offs. Cambridge University Press.
- Kırdağlı, M. (2010). Tersanelerde Verimliliği Etkileyen Parametrelerin Fuzzy AHP Yöntemi ile Analizi, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Köksalan, M. M., Wallenius, J. ve Zionts, S. (2011). Multiple criteria decision making: From early history to the 21st century. Singapore: World Scientific.
- Lazakis, I. ve Ölçer, A. (2016). Selection of the best maintenance approach in the maritime industry under fuzzy multiple attributive group decision-making environment. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers, Part M: Journal of Engineering for the Maritime Environment, 230(2), 297-309.
| APA | Tamer S, BARLAS B, Gunbeyaz S (2021). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. , 54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| Chicago | Tamer Salim,BARLAS BARIS,Gunbeyaz Sefer Anil Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. (2021): 54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| MLA | Tamer Salim,BARLAS BARIS,Gunbeyaz Sefer Anil Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. , 2021, ss.54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| AMA | Tamer S,BARLAS B,Gunbeyaz S Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. . 2021; 54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| Vancouver | Tamer S,BARLAS B,Gunbeyaz S Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. . 2021; 54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| IEEE | Tamer S,BARLAS B,Gunbeyaz S "Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları." , ss.54 - 68, 2021. 10.54926/gdt.951401 |
| ISNAD | Tamer, Salim vd. "Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları". (2021), 54-68. https://doi.org/10.54926/gdt.951401 |
| APA | Tamer S, BARLAS B, Gunbeyaz S (2021). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. Gemi ve Deniz Teknolojisi, 0(220), 54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| Chicago | Tamer Salim,BARLAS BARIS,Gunbeyaz Sefer Anil Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. Gemi ve Deniz Teknolojisi 0, no.220 (2021): 54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| MLA | Tamer Salim,BARLAS BARIS,Gunbeyaz Sefer Anil Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. Gemi ve Deniz Teknolojisi, vol.0, no.220, 2021, ss.54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| AMA | Tamer S,BARLAS B,Gunbeyaz S Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. Gemi ve Deniz Teknolojisi. 2021; 0(220): 54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| Vancouver | Tamer S,BARLAS B,Gunbeyaz S Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları. Gemi ve Deniz Teknolojisi. 2021; 0(220): 54 - 68. 10.54926/gdt.951401 |
| IEEE | Tamer S,BARLAS B,Gunbeyaz S "Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları." Gemi ve Deniz Teknolojisi, 0, ss.54 - 68, 2021. 10.54926/gdt.951401 |
| ISNAD | Tamer, Salim vd. "Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliğinde Uygulamaları". Gemi ve Deniz Teknolojisi 220 (2021), 54-68. https://doi.org/10.54926/gdt.951401 |
