ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl: 2021 Cilt: 17 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1280 - 1303 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17130/ijmeb.794181 İndeks Tarihi: 29-07-2022
ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz: Bu çalışma, şehirlerarası otobüs seçimlerini değerlendirmek için hibrit bir çok kriterli kararverme (MCDM) modeli önermektedir. Önerilen model üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamadahazırlık süreci yürütülürken, ikinci aşamada kriterlerin ağırlıkları hesaplanmakta ve üçüncü aşamadaalternatiflerin tercih dereceleri belirlenmektedir. Kriter ağırlıklarını belirlemek için Analitik HiyerarşiSüreci (AHP) ve CRITIC (Kriterler Arası Korelasyon Yoluyla Kriter Önemi) uygulanmıştır. Daha sonra,karar alternatiflerinin tercih derecelerini belirlemek için EDAS (Ortalama Çözümden Uzaklığa DayalıDeğerlendirme) tekniği uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre en belirleyici kriterler estetik ve konfordur.Ayrıca P14 Brand-TE Safari 13 HD’nin en iyi alternatif olduğu gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelime: EVALUATION OF THE SELECTION OF BUSES USED IN INTERCITY TRANSPORTATION WITH THE EDAS TECHNIQUE BASED ON AHP AND THE CRITIC TECHNIQUES
Öz: This study suggests a hybrid multi-criteria decision-making (MCDM) model for evaluating theintercity bus selections. the proposed model consists of three phases. While in the first phase, the preparationprocess is carried out, in the second phase, the weights of the criteria are calculated and preference ratingsof the alternatives are determined in the third phase. To identify the criteria weights the Analitik HierarchyProcess (AHP) and the CRITIC (CRiteria Importance Through Intercriteria Correlation) have beenimplemented. Next, EDAS (The Evaluation Based on Distance from Average Solution) technique has beenapplied to determine the preference ratings of the decision alternatives. According to results of the analysis,the most determinative criteria are asthetic and compfort. Also, it has been observed that P14 Brand-TESafari 13 HD is the best alternative.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aggarwal, A., Choudhary, C. & Mehrotra, D. (2018). Evaluation of smartphones in Indian market using edas. Procedia Computer Science, 132, 236-243.
- Celik, E., Bilisik, O. N., Erdogan, M., Gumus, A. T. & Baracli, H. (2013). An integrated novel interval type-2 fuzzy MCDM method to improve customer satisfaction in public transportation for Istanbul. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 58, 28-51.
- Deng, H., Yeh, C. H. & Willis R. J. (2000). Inter-company comparison using modified TOPSIS with objective weights. Computers & Operations Research, 27(10), 963-973.
- Diakoulaki, D., Mavrotas, G. & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The critic method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
- Ecer, F. (2017). Third-party logistics (3pls) provider selection via fuzzy ahp and edas integrated model. Technological and Economic Development of Economy, 1, 615-634.
- Ecer, F. (2020). Çok kriterli karar verme geçmişten günümüze kapsamlı bir yaklaşım. Seçkin Yayıncılık.
- Görçün, Ö. F. (2020). Verimlilik ve etkinlik çerçevesinde entegre AHP-GİA yöntemleri kullanılarak uluslararası taşımacılıkta alternatif güzergâhların değerlendirilmes. Verimlilik Dergisi, 2.
- Janic, M. & Reggiani, A. (2002). An application of the multiple criteria decision making (MCDM) analysis to the selection of a new hub airport. European Journal of Transport and Infrastructure Research, 2(2), 113-141.
- Juodagalvienė, B., Turskis, Z., Šaparauskas, J., & Endriukaitytė, A. (2017). Integrated multi-criteria evaluation of house’s plan shape based on the EDAS and SWARA methods. Engineering Structures and Technologies, 9(3), 117-125.
- Karabasevic, D., Zavadskas, E. K., Stanujkic, D., Popovic, G. & Brzakovic, M. (2018). An approach to personnel selection in the it industry based on the edas method. Transformations in Business and Economcis, 17, 54–65.
- Karmakar, P., Dutta, P. & Biswas, S. (2018). Assessment of mutual fund performance using distance based multi-criteria decision making techniques-an Indian perspective. Research Bulletin, 44, 17-38.
- Keshavarz, G. M., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Turskis, Z. & Antucheviciene, J. (2018). A dynamic fuzzy approach based on the edas method for multi-criteria subcontractor evaluation. Information, 9, 1-15.
- Keshavarz Ghorabaee, M., Amiri, M., Zavadskas, E. K. & Antucheviciene, J. (2017). Supplier evaluation and selection in fuzzy environments: A review of madm approaches. Econ. Res. Ekon. Istraž. 2017, 30, 1073–1118.
- Keshavarz, G. M., Zavadskas, E. K., Amiri, M. & Turskis, Z. (2016). Extended edas method for fuzzy multi-criteria decision-making: An application to supplier selection. International Journal of Computers Communications & Control, 11, 358-371.
- Keshavarz, G. M., Zavadskas, E. K., Olfat, L. & Turskis, Z. (2015). Multi-criteria inventory classification using a new method of evaluation based on distance from average solution (EDAS). Informatica, 26, 435-451.
- Kundakci, N. (2018). An integrated method using macbeth and edas methods for evaluating steam boiler alternatives. Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, 26, 27-34.
- Kuo, M. S. & Liang, G. S. (2011). Combining VIKOR with GRA techniques to evaluate service quality of airports under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 38(3), 1304- 1312.
- Kuo, Y., Yang, T. & Huang, G. W. (2008). The use of grey relational analysis in solving multiple attribute decision-making problems. Computers & Industrial Engineering, 55, 80-93.
- Liang, W. Z., Zhao, G. Y. & Luo, S. Z. (2018). An integrated edas-electre method with picture fuzzy information for cleaner production evaluation in gold mines. IEEE Access, 6, 65747–65759.
- Nunic, Z. B. (2018). Evaluation and selection of manufacturer pvc carpentry using fucom-mabac model. Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications, 1, 13-28.
- Ouenniche, J., Uvalle Perez, O. J. & Ettouhami, A. (2018). A new edas-based in-sample-out-of- sample classifier for risk-class prediction. Management Decision, 99, 100-101.
- Ömürbek, N., Karaatli, M. & Cömert, H. G. (2016). AHP-SAW ve AHP-ELECTRE yöntemleri ile yapı denetim firmalarının değerlendirilmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27), 171–199.
- Özbek, A. (2019). Türkiye’ deki illerin EDAS ve WASPAS yöntemleri ile yaşanabilirlik kriterlerine göre siralanmasi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 177–200.
- Özel, S. & Türkel, A. (2018). AHP yöntemi kullanarak ERP sistemlerinin karşılaştırılması ve uygun sistemin belirlenmesi. Marmara Fen Bilimleri Dergisi, 30(3), 305–317.
- Saaty, T. L. (1980). The analytic hierarchy process. New York: McGrawHill.
- Saaty L. T. (1994). Highlights and critical points in the theory and application of the analytical hierarchy process. European Journal of Operational Research, 74, 426-447.
- Saaty, L. T. (2008). Relative measurement and its generalization in decision making why pairwise comparisons are central in mathematics for the measurement of intangible factors the analytic hierarchy/network process. Review of the Royal Spanish Academy of Sciences Series a Mathematics (RACSAM), 102(2), 251-318.
- Stević, Ž, Vasiljević, M., Puška, A., Tanackov, I., Junevičius, R. & Vesković, S. (2019). Evaluation of suppliers under uncertainty: A multiphase approach based on fuzzy AHP and fuzzy EDAS. Transport, 34, 52-66.
- Stević, Ž., Vasiljević, M., Zavadskas, E. K., Sremac, S. & Turskis, Z. (2018). Selection of carpenter manufacturer using fuzzy EDAS method. Engineering Economics, 29(3), 281-290.
- Turskis, Z., Morkunaite, Z. & Kutut, V., (2017). A hybrid multiple criteria evaluation method of ranking of cultural heritage structures for renovation projects. International Journal of Strategic Property Management, 21, 318-329.
- Tzeng, G. H., Lin, C. W. & Opricovic, S. (2005). Multi-criteria analysis of alternative-fuel buses for public transportation. Energy Policy, 33, 1373-1383.
- Ulutas, A. (2017). Sewing machine selection for a textile workshop by using edas method. Journal of Business Research Turk, 9, 169-183.
- Vahdani, B., Zandieh, M. & Tavakkoli-Moghaddam, R. (2011). Two novel FMCDM methods for alternative-fuel buses selection. Applied Mathematical Modelling, 35(3), 1396-1412.
- Wang, Y. M. & Luo, Y. (2010). Integration of correlations with standard deviations for determining attribute weights in multiple attribute decision making. Mathematical and Computer Modelling, 51(1), 1-12.
- Zavadskas, E. K., Stević, Ž., Turskis, Z. & Tomaševıć, M. (2019). Edas in minkowski space (edas-m) method for evaluating autonomous vehicles. Studies in Informatics and Control, 28(3), 255- 264.
- Zhang, S., Gao, H., Wei, G., Wei, Y. & Wei, C. (2019). Evaluation based on distance from average solution method for multiple criteria group decision making under picture 2-tuple linguistic environment. Mathematics, 7, 1-14.
- Zindani, D., Maity, S. R. & Bhowmik, S. (2019). Fuzzy-EDAS (Evaluation Based on Distance from Average Solution) for Material Selection Problems. In R. Narayanan, S. Joshi, U. Dixit (Eds.), Advances in computational methods in manufacturing. Lecture notes on multidisciplinary ındustrial engineering (pp.755-771). Singapore: Springer.
| APA | Görçün Ö, KÜÇÜKÖNDER H (2021). ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| Chicago | Görçün Ömer Faruk,KÜÇÜKÖNDER Hande ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. (2021): 1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| MLA | Görçün Ömer Faruk,KÜÇÜKÖNDER Hande ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2021, ss.1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| AMA | Görçün Ö,KÜÇÜKÖNDER H ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2021; 1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| Vancouver | Görçün Ö,KÜÇÜKÖNDER H ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2021; 1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| IEEE | Görçün Ö,KÜÇÜKÖNDER H "ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.1280 - 1303, 2021. 10.17130/ijmeb.794181 |
| ISNAD | Görçün, Ömer Faruk - KÜÇÜKÖNDER, Hande. "ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ". (2021), 1280-1303. https://doi.org/10.17130/ijmeb.794181 |
| APA | Görçün Ö, KÜÇÜKÖNDER H (2021). ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(4), 1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| Chicago | Görçün Ömer Faruk,KÜÇÜKÖNDER Hande ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 17, no.4 (2021): 1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| MLA | Görçün Ömer Faruk,KÜÇÜKÖNDER Hande ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, vol.17, no.4, 2021, ss.1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| AMA | Görçün Ö,KÜÇÜKÖNDER H ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 2021; 17(4): 1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| Vancouver | Görçün Ö,KÜÇÜKÖNDER H ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 2021; 17(4): 1280 - 1303. 10.17130/ijmeb.794181 |
| IEEE | Görçün Ö,KÜÇÜKÖNDER H "ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ." Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17, ss.1280 - 1303, 2021. 10.17130/ijmeb.794181 |
| ISNAD | Görçün, Ömer Faruk - KÜÇÜKÖNDER, Hande. "ŞEHİRLERARASI TAŞIMACILIKTA KULLANILAN OTOBÜSLERE İLİŞKİN SEÇİMLERİN AHP VE CRITIC TABANLI EDAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ". Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 17/4 (2021), 1280-1303. https://doi.org/10.17130/ijmeb.794181 |
