İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 54 Sayfa Aralığı: 7 - 43 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21054/deuifd.910386 İndeks Tarihi: 29-07-2022
İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı
Öz: Said Halim Paşa (1864-1921), Osmanlı’nın son dönemlerinde yaşamış, sadrazamlık da dahil olmak üzere bir çok devlet görevinde bulunmuş önemli şahsiyetlerden biridir. Paşa’yı önemli kılan unsur, uzun yıllar devlet görevinde bulunduğu halde siyasetten ziyade toplumsal sorunlarla ilgilenmesidir. Onun görev yaptığı zamanlar devletin en buhranlı olduğu, toplumun en çalkantılı olduğu bir döneme tekabül etmektedir. Batı’nın, Osmanlı toplumunu her alanda kıskaca aldığı bu dönemde toplumsal sorunları kendine dert edinmiş, Batı karşısında “nasıl kalkınabiliriz” sorusuna cevap aramıştır.Özelde Osmanlı toplumunun genelde ise İslam dünyasının sorunlarını tespit edip çözümler üretmeye çalışmıştır. Bu amaçla Batı’yı ve İslam Dünyası’nı çok iyi bilen Said Halim, Osmanlı toplumunu derin bir tahlile tabi tutmuştur. Müslüman toplumların, Batı karşısında nasıl bir tavır alması gerektiği ve nasıl bir modernleşme yöntemi takip etmesi gerektiği üzerinde fikirlerini ortaya koymuştur. Yaptığı tahliller ve ürettiği çözümlerin özgün olması sebebiyle Said Halim Paşa,aynı konularda fikir üreten devrindeki diğer düşünürlerden ayrılmaktadır.
Anahtar Kelime: An Islamist Thinker, Said Halim Pasha's Perspective on Westernization
Öz: Said Halim Pasha (1864-1921) is one of the important figures who lived in the
last period of the Ottoman Empire and held many state posts, including being
the grand vizier. What makes Pasha important is his interest in social problems
rather than politics, although he has been in the state for many years. His time
in office corresponds to a period when the state was most depressed and
society was the most turbulent. In this period when the West clamped the
Ottoman society in every field, he became concerned about social problems
and sought an answer to the question of "How can we develop?" in the face of
the West. He tried to find solutions by identifying the problems of the
Ottoman society in particular and the Islamic world in general. For this
purpose, Said Halim, who knows the West and the Islamic World very well,
subjected the Ottoman society to a deep analysis. He put forward his ideas on
how Muslim societies should take a stand against the West and what kind of
modernization method should follow. Said Halim Pasha is distinguished from
other thinkers of his age who produced ideas on the same subjects because of
his analysis and the originality of the solutions he produced.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgül, Mehmet. Türk Modernleşmesi ve Din. Konya: Çizgi Kitabevi, 1999.
- Akgül, Mehmet. “Modernlik-Modernleşme, Postmodernlik, Sekülerleşme ve Din”. Din Sosyolojisi El Kitabı (Ed. N. Akyüz, İ Çapçıoğlu), Ankara: Grafiker Yayınları 2018.
- Aktay, Yasin. “Osmanlı’nın İslamcı Prens’i: Said Halim Paşa”. Said Halim Paşa Kitabı (Haz. Asım Öz), İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Yayınları 2021.
- Berger, Peter. “Dinin Krizinden Sekülerizmin Krizine”. Sekülerizm Sorgulanıyor haz. Ali Köse. Ufuk Kitapları, İstanbul 2002.
- Bora, Tanıl. Cereyanlar- Türkiye’de Siyasi İdeolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları, 2018.
- Bostan, M. Hanefi. Ummana Dökülen Irmaklar-II, Mehmet Âkif Ersoy’un Dost Çevresi: Bir İslamcı Düşünür ve Sadrazam Said Halim Paşa, İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık, 2017.
- Bostan, M. Hanefi. “Said Halim Paşa ve Fikirleri”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi, 8/22, (Bahar 2019), 53-90.
- Bostan, M. Hanefi. “Said Halim Paşa”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 35/557- 560.
- Bostan, M. Hanefi. Bir İslamcı Düşünür: Said Halim Paşa. İstanbul: İrfan Yayınevi, 1992.
- Bülbül, Kudret. Siyasal Bir Düşünür ve Devlet Adamı Said Halim Paşa. İstanbul: Tezkire Yayınları, 2015.
- Duymaz, Recep. “Celal Nuri İleri”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 7/242-245. İstanbul 1993.
- Düzdağ, M. Ertuğrul. Said Halim Paşa: Buhranlarımız ve Son Eserleri. İstanbul: İz Yayıncılık, 1998.
- Erkilet, Alev. “ Said Halim Paşa Düşüncesinde Tespitler, Teklifler ve Sorunlar”, Said Halim Paşa Kitabı (Haz. Asım Öz), İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Yayınları 2021.
- Eşref Edip. “Alemi İslam İçin Pek Büyük Bir Bir Zâyi”: Prens Said Halim Paşa Hazretlerinin Şehadeti’”. Sebilürreşad, 19/492, (16 Ocak 1922), 256-259.
- Gencer, Bedri. İslam’da Modernleşme (1839-1939), Doğu-Batı Yayınları. İstanbul 2014.
- Guida, Michelangelo. “II. Meşrutiyet Dönemi İslamcılık Düşüncesi ve Buna Bir Örnek Teşkil Etmesi Açısından Said Halim Paşa”, Said Halim Paşa Kitabı (Haz. Asım Öz), İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Yayınları 2021.
- Hanioğlu, M. Şükrü. “Batılılaşma”, TDV İslam Ansiklopedisi, 5/182-186. İstanbul 1992.
- Hanioğlu, M. Şükrü. “Abdullah Cevdet”, TDV İslam Ansiklopedisi. 1/90- 93. İstanbul 1998.
- İleri, Celal Nuri. Türk İnkılabı. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2000.
- İnal, İbnülemin Mahmut Kemal. Son Sadrazamlar. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1964.
- Jaschke, Gotthard. Yeni Türkiye’de İslamcılık çev. Hayrullah Örs. Ankara: Bilgi Yayınları, 1970.
- Kayalı, Kurtuluş. “Said Halim Paşa”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi. 5/1304-1306, İstanbul: İletişim Yayınları, 1985.
- Kılıçbay, M. Ali. “Osmanlı Batılılaşması”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, I/147-152. İstanbul: İletişim Yayınları, 1985.
- Mardin, Şerif; “İslamcılık”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 5. İstanbul: İletişim Yayınları, 1985.
- Mardin, Şerif. Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları, 1991.
- Meriç, Ümid. Cevdet Paşa’nın Cemiyet ve Devlet Görüşü. İstanbul: Ötüken Yayınevi, 1975.
- Nal, Sabahattin. “Sait Halim Paşa’nın Egemenlik Anlayışı ve Öngördüğü Hükümet Sistemi”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, İnÜHFD 10/1, 2019, 144-158.
- Özyurt, Cevat. Said Halim Paşa, Muhafazakâr Reformcu İslamcılığın Doğuşu. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 10/37, (Eylül 2013), 67- 102.
- Polat, Nazım H.. “İctihad”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 21/446-448. İstanbul 2000.
- Prens Said Halim Paşa. Buhranlarımız, Said Halim Paşa Külliyât-ı Âsârından, İstanbul: Şems Matbaası, 1335-1338.
- Said Halim Paşa. “İslam’da Teşkilât-ı Siyasiyye”, Sebilürreşâd, 19/493, 26 Şubat 1922.
- Said Halim Paşa. “İslam’da Teşkilât-ı Siyasiyye”, Sebilürreşâd, 19/494, 11 Mart 1922.
- Said Halim Paşa. “İslam’da Teşkilât-ı Siyasiyye”, Sebilürreşâd, 20/495, 27 Mart 1922.
- Stark, Rodney. “Toprağın Bol Olsun Sekülerleşme”, Sekülerizm Sorgulanıyor, Haz. Ali Köse. İstanbul: Ufuk Kitapları, 2002.
- Topaloğlu, Aydın. “Materyalizm”, TDV İslam Ansiklopedisi. 28/137-140. Ankara, 2003.
- Tunaya, Tarık Zafer. Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri. Ankara: Arba Yayınları, 1994.
| APA | TÜRKYILMAZ H (2021). İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. , 7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| Chicago | TÜRKYILMAZ HILMI İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. (2021): 7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| MLA | TÜRKYILMAZ HILMI İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. , 2021, ss.7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| AMA | TÜRKYILMAZ H İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. . 2021; 7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| Vancouver | TÜRKYILMAZ H İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. . 2021; 7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| IEEE | TÜRKYILMAZ H "İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı." , ss.7 - 43, 2021. 10.21054/deuifd.910386 |
| ISNAD | TÜRKYILMAZ, HILMI. "İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı". (2021), 7-43. https://doi.org/10.21054/deuifd.910386 |
| APA | TÜRKYILMAZ H (2021). İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 0(54), 7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| Chicago | TÜRKYILMAZ HILMI İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 0, no.54 (2021): 7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| MLA | TÜRKYILMAZ HILMI İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, vol.0, no.54, 2021, ss.7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| AMA | TÜRKYILMAZ H İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2021; 0(54): 7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| Vancouver | TÜRKYILMAZ H İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2021; 0(54): 7 - 43. 10.21054/deuifd.910386 |
| IEEE | TÜRKYILMAZ H "İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı." DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 0, ss.7 - 43, 2021. 10.21054/deuifd.910386 |
| ISNAD | TÜRKYILMAZ, HILMI. "İslamcı Bir Düşünür, Said Halim Paşa’nın Batılılaşmaya Bakışı". DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 54 (2021), 7-43. https://doi.org/10.21054/deuifd.910386 |
