Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 54 Sayfa Aralığı: 103 - 132 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21054/deuifd.908075 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi

Öz:
Kur’ân’da âhiret hayatını anlatmak için muhtelif kelimeler bulunmasına rağmen, ölümden sonraki hayatın tamamını kapsayan esas ifade âhiret kelimesi olmuştur. Âhiret kelimesi, ilk dönem Mekkî sûrelerden itibaren vahiy süreci bitene kadar Kur’ân’da aynı önemi ve merkezi rolü korumuştur. Mekkî sûrelerde daha çok kıyamet, cennet ve cehennem tasvirleri, âhiret inancına karşı müşriklerin tepki ve itirazlarına verilen cevapları kapsayan bir âhiret anlatımı varken, Medenî sûrelerde vahyin genişleyen muhatap kitlesiyle birlikte Ehl-i kitabın ve münafıkların iman ve amellerindeki çelişkileri üzerinden âhiret hayatındaki durumları da anlatılmaktadır. Ayrıca Medenî sûrelerde Allah’a ve ahiret gününe iman etmenin, Müslüman bir kimsenin hayatını Allah’ın vaz ettiği kurallara göre yaşamasında rehberlik ettiği vurgulanır. Medenî sûrelerde diğer iman esaslarıyla bütün oluşturacak şekilde bir iman esası olarak el-yevmu’l-âhir kavramı İslâm’a uygun bir hayat tarzının sınırlarını çizmede temel oluşturur. Biz bu çalışmada âhiret gününün mahiyeti üzerinde değil, âhiret gününe iman etmenin inananların hayatında neleri değiştirmesi gerektiği üzerinde duracağız.
Anahtar Kelime: Âhiret İman el-Yevmu’l-Âhir Tefsir Medenî Sûreler

Statement of al-Yaum al-Ahir in the Qur’an and Its Analysis in Terms of the Relationship between Faith and Deed

Öz:
Although there are various words to describe the life in the hereafter in the Qur’an, the main expression that covers the whole life after death has been the word ahira. Belief in the hereafter is one of the central issues of the Qur'an. In the Meccan surahs, while there is a narrative of the hereafter, which includes mostly the doomsday, depictions of heaven and hell, and the answers given to the reactions and objections of the polytheists against the belief in the hereafter; along with the expanding audience of revelation in the Medinan surahs, explains the contradictions of the faiths and deeds of ahl al-kitab and the hypocrites. In addition, it is emphasized in the Medinan surahs that believing in Allah and al-yaum al-ahir will affect a Muslim’s life according to the rules laid down by Allah. The expression of al-yaum al-ahir as a basis of belief in a way to form a whole with other principles of faith in the Medinan surahs constitutes the basis for drawing boundaries of a lifestyle suitable for Islam. In this study, we will focus not on the nature of the hereafter, but on what believing in the hereafter should change in the lives of believers.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdülbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mu‘cemu’l-müfehres li elfâẓi’l-Ḳur’âni’l-Kerîm. Kâhire: Dâru’l-Hadis, 1408/1988.
  • Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. 2 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 2001.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-sahîh. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1423/2002.
  • Elmalılı M. Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’an Dili. sad. İsmail Karaçam vd.. 10 Cilt. İstanbul: Azim Dağıtım, 2011.
  • Hayreddin Karaman vd.. Ḳur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 4 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Basım, 2007.
  • İbn Habib, Muhammed b. Ümeyye b. Amr. el-Muhabber Arap Kültürü. Çev. Adem Apak-İsmail Güler, Ankara: Ankara Okulu, 2018.
  • İbn Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel b. Hilâl b. Esed eş-Şeybânî el-Mervezî. Müsnedü’l-İmâmi Ahmed b. Hanbel. 45 Cilt. thk. Şuayb el-Arnavût, Âdil Mürşid vd.. b.y.: Müessesetü’rRisâle, 1421/2001.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmail. Tefsîru’l-Ḳur’ân’il-aẓîm. thk. Sâmî b. Muhammed es-Selâme. 8 Cilt. Riyad: Dâru Tayyibetin lin-Neşri ve’t-Tevzî’, 2. basım, 1420/1999.
  • İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Ali. Lisânu’l-Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 3. basım, 1414.
  • İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî. Zâdü’l-mesîr fi ‘ilmi’t-tefsîr. 9 Cilt. b.y.: elMektebü’l-İslâmî, 3. Basım, 1984.
  • İsfehânî, Râğıb. Müfredâtü Elfâzi’l-Kur’ân. thk. Safvan Adnan Dâvûdî. Dimeşk: Dâru’l-Kalem, 4. basım, 1430/2009.
  • Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, 24 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1427/2006.
  • Maverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. en-Nüketü ve’l-‘uyûn. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye Müessesetü’lKütübi’s-Sekâfiyye, ts.
  • Mukâtil b. Süleymân. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. thk. Abdullah Mahmûd Şehhâte. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâs, 1423/2002.
  • Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî, el-Müsnedü’ssahîhi’l-muhtasar, thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî. t.y.
  • Okumuş, Mesut. “Kur’an ve Sünnette Dünya ve Âhiret Hayatına Bakış”. Diyanet İlmi Dergi 46/1 (Ocak 2010), 119-144.
  • Özel, Ahmet. “Cihad”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/527-531. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
  • Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn et-Taberistânî. Mefâtîḥu’l-ġayb. thk. Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer. 32 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1420.
  • Şahin, İskender. Semantik Analizler Işığında Kur’an’da Diriliş Gerçeği. İstanbul: Ekin Yayınları, 2013.
  • Taberî, Ebû Ca´fer Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’lḲur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir-Mahmûd Muhammed Şâkir. 24 Cilt. b.y.: Müessesetü’r-Risale, 1420/2000.
  • Tirmîzî, Ebû İsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd). el-Câmi‘u’l-kebîr. 6 Cilt. thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1998.
  • Topaloğlu, Bekir. “Âhiret”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/543-548. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
  • Türcan, Galip. Kur’an’da Âhiret İnancı. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2002.
  • Vâhidî, Ebü’l-Hasan. Esbâb-ı Nüzûl (Kur’an Âyetlerinin İniş Sebepleri). çev. Necdet Çağıl-Necati Tetik, İstanbul: Ketebe Yayınları, 2019.
  • Yahyâ b. Sellâm, et-Teymî el-Basrî el-Kayrevânî. Tefsîru Yahyâ b. Sellâm. thk.Hind Şelebî. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1425/2004.
  • Yılmaz, Ali. “Kur’an-ı Kerîm’de “Yevm/Gün” Kavramıyla Zikredilen Âhiret İsimleri”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0/16 (Aralık 2001), 141-171.
  • Zebîdî, Seyyid Muhammed Murtezâ el-Hüseynî. Tâcu’l-‘arûs min cevâhiri’lkâmûs. 40 Cilt. thk. Abdüssettâr Ahmed Ferrâc. Kuveyt: Matbaatü Hukûmeti’l-Kuveyt, 1965-2001).
  • Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Amr b. Ahmed Cârullah. el-Keşşâf ʿan ḥakâiki ġavâmidi’t-tenzîl, Keşşaf Tefsiri. edt. Murat Sülün. 6 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2016-2020.
APA Demir N (2021). Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. , 103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
Chicago Demir Nisa Derya Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. (2021): 103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
MLA Demir Nisa Derya Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. , 2021, ss.103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
AMA Demir N Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. . 2021; 103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
Vancouver Demir N Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. . 2021; 103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
IEEE Demir N "Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi." , ss.103 - 132, 2021. 10.21054/deuifd.908075
ISNAD Demir, Nisa Derya. "Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi". (2021), 103-132. https://doi.org/10.21054/deuifd.908075
APA Demir N (2021). Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 0(54), 103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
Chicago Demir Nisa Derya Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 0, no.54 (2021): 103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
MLA Demir Nisa Derya Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, vol.0, no.54, 2021, ss.103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
AMA Demir N Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2021; 0(54): 103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
Vancouver Demir N Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2021; 0(54): 103 - 132. 10.21054/deuifd.908075
IEEE Demir N "Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi." DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 0, ss.103 - 132, 2021. 10.21054/deuifd.908075
ISNAD Demir, Nisa Derya. "Kur’an’da el-Yevmu’l-Âhir İfadesi ve İman-Amel İlişkisi Açısından İncelenmesi". DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 54 (2021), 103-132. https://doi.org/10.21054/deuifd.908075