Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 70 Sayfa Aralığı: 1 - 52 Metin Dili: Fransızca DOI: 10.26650/annales.2021.70.0001 İndeks Tarihi: 27-05-2022
Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications
Öz: Abstract
Mediation is based on voluntariness, having developed in due course to eventually become widespread. Mandatory
mediation has become an exception to voluntary mediation with the elimination of the principle of voluntariness.
Mandatory mediation has been applied in Turkish law in the field of labour law since its acceptance with Article 3 of Law
No. 7036 on Labour Courts. After the initial obtaining of successful results, it was accepted by the Turkish Commercial
Code as well. In this study, various comments and evaluations are made regarding the principles and applications of the
mandatory mediation model prescribed by the Turkish Commercial Code. Within the framework of these comments and
evaluations, some explanations of relevant opinions are provided. We also consider whether mandatory mediation is in
compliance with the general principles of commercial law.
Anahtar Kelime: Türk Hukukunda Ticari Uyuşmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuğun İlkeleri ile Uygulamalarına İlişkin Tespitler ve Değerlendirmeler
Öz: Arabuluculuk, niteliği gereği gönüllülük ilkesini içeren ihtiyari arabuluculuk modeli ile ortaya çıkmış, gelişmiş ve
yaygınlaşmıştır. Zorunlu arabuluculuk ise, ihtiyari arabuluculuğun aksine gönüllülük ilkesini bertaraf eden istisnai bir
arabuluculuk modeli olarak, genel arabuluculuk modeli olan ihtiyari arabuluculuğun karşısında yer almıştır. Zorunlu
arabuluculuk Türk hukukunda önce İş hukuku alanında 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu (İMK) m 3 düzenlemesi ile kabul
edilerek uygulanmıştır. Elde edilen başarılı sonuçlar üzerine Türk ticaret hukukunda da kabul edilmiştir. Bu çalışmada Türk
ticaret hukukunda ortalama olarak 1,5 yıldır uygulanmakta olan zorunlu arabuluculuk modelinin kuramsal içeriğine, ilke
ve uygulamalarına ilişkin tespitler ve değerlendirmeler yapılmıştır. Bu tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde konunun
içerdiği başlıca hukuki sorunlara ve çözümlerine yönelik kendi görüşümüzle beraber çeşitli görüşlere ilişkin açıklamalara
yer verilmiştir. Bu tespitler, değerlendirmeler ve açıklamalara dayanılarak zorunlu arabuluculuğun Türk ticaret hukukundaki
ilkelerinin yerindeliğine ve uygulamaların etkinliğine ilişkin çıkarsamalar yapılmıştır.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alangoya Y, Yıldırım K and Yıldırım- Deren N, Medeni Usul Hukuku Esasları (7th edn Beta 2009). Arkan S, Ticari İşletme Hukuku (26th edn AÜBTİHE Iş BankasıVakfı 2020). Bahtiyar M, Ticari İşletme Hukuku, Ders Notları Soru Örnekleri (19th edn Beta 2018).
- Bahtiyar M, Biçer L, ‘Adi İş/Ticari İş/Tüketici İşlemi Ayrımı ve Bu Ayrımın Önemi’ Prof Dr Cevdet Yavuz’a Armağan (2nd edn Legal 2012) 395-436.
- Bullock S, Gallagher N and Rose L, ’Surveying The State of The Meditative Art: A Guide to Institutionalizing Mediation’ (1997) 67(3) Louisiana Law Review 885-940.
- Bulut U, Medeni Usul Hukukunda Davaların Yığılması Objektif Dava Birleşmesi, (1st edn Adalet 2017).
- Ceylan-Şahin, Ş, Geleneksel Toplumdan Modern Topluma Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, (1st edn XII Levha 2009).
- Çil, Ş, İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk (1st edn Yetkin 2018).
- Demir, Ş, ‘Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu Anayasaya Aykırı Değildir’, https://www.samildemir. av.tr/2016/12/arabulucuya-başvuru-zorunluluğu-anayasaya-aykırı-degildir/ (14.08.2020). Domaniç H and Ulusoy E, Ticaret Hukukunun Genel Esasları (Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 5st edn 2007).
- Erdem Ü, Ticaret Mahkemeleri Kararlarında Dava Şartı Zorunlu Arabuluculuk, (Seçkin Ankara 2019).
- Erol M, Türk Hukukunda Arabuluculuk ve Teşkilatlanması (1st edn, Adalet, 2018).
- Görgün, Ş, Börü L Toraman B and Kodakoğlu M, Medeni Usul Hukuku (7th edn Yetkin 2018).
- Gözler K, Genel Hukuk Bilgisi (19th edn Ekin 2019).
- Gavrılla, AC, ‘Ticari Uyuşmazlıkların Çözümünde Arabuluculuk’, in Mine Demirezen (eds) T.C.Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı, Ticari Uyuşmazlıkların Çözümünde Arabuluculuk ve Arabuluculukta Avukatın Rolü Sempozyumu, (1st edn Deniz Press 2017) 17- 19.
- Grasso G, ‘Ticari Uyuşmazlıkların Çözümünde Arabuluculuk’ in Mine Demirezen(eds) T.C. Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı, Ticari Uyuşmazlıkların Çözümünde Arabuluculuk ve Arabuluculukta Avukatın Rolü Sempozyumu, (1st edn, Deniz Press, 2017) 19-20.
- Hanks M, ‘Perspectives and Mandatory Mediation’ (2012) 35(1) UNSW Law Journal 829-931.
- Hanemann VJ, ‘The Inappropriate Imposition of Court- Ordered Mediation in Will Contents’ (2012) 60 (4) Clevelend Law Review 7513-555.
- Hutchinson C, ‘The Case for Mandatory Mediation’ (1996) 42(4) Loyola Law Review 85-95. Ildır G, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (1st edn, Seçkin, 2003).
- Kaplan Y, ‘Arabuluculuk ve Türk Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısına Eleştirisel Bir Bakış’ (2008) 28(1-2) Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 115-146.
- Karaca, OU, ‘Dava Şartı Olan Arabuluculuk Kapsamındaki Sınai Mülkiyet Uyuşmazlıkları’ (2019) 12(1) ABFMR 48-51.
- Karacabey, K, ‘Zorunlu Arabuluculuğun Hukukun Temel İlkelerine Aykırılığına ve Uygulanabilirliğine Dair Sorunlar’ (2016) 61(123) ABD 451-488.
- Karslı A, Medeni Muhakeme Hukuku (4th edn Alternatif 2014).
- Kayar İ, Ticari İşletme Hukuku (11th edn, Seçkin, 2018).
- Kekeç EK, Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler (3th edn, Adalet 2016).
- Kırca İC, ‘Ticari Uyuşmazlıkların Çözümünde Arabuluculuk’ in Mine Demirezen(eds) T.C.Adalet Bakanlığı, Hukuk İşleri MüdürlüğüArabuluculuk Daire Başkanlığı, Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk ve Arabuluculukta Avukatın Rolü Sempozyumu (1st edn Ankara 2017) 21-23.
- Koçyiğit, İ and Bulur A, “T.C. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü-Arabuluculuk Daire Başkanlığı, Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk”, ARCS (1st edn 2018). http://www.adb.adalet.gov.tr. 29. 03. 2020.
- Kurt R, ‘İş Yargısında Arabuluculuk’ (2018) 135 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 405-444. Kurt Konca N, ‘Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk’ (2018) 225 Seta Perspektif 1-6
- Kuru B, Medeni Usul Hukuku (14th edn Legal, 2015).
- Leathes, M, ‘2020 Vision-Where in the World Will Meditation Be10 Years’, http:// www. ‘2020 Vision-Where in the World will Meditation be10 Years’Mediation in 2020 (mediate.com) (05.03.2020).
- Moroğlu E and Kendigelen A, İçtihatlı Notlu Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat (10th edn, On İki Levha 2014).
- Muşul T, Medeni Usul Hukuku (3th edn Yetkin 2012).
- Nomer – Ertan F, Haksız Rekabet Hukuku: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre (1st On İki Levha 2016).
- Özekes M, Atalı M, Ekmekçi Ö and Seven V, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk (2nd edn On İki Levha 2019).
- Özmumcu S, ‘Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk Sistemine Genel Bir Bakış’ (2016) 74(2) İÜHFD 807-842.
- Paslı, A, ‘Ticari İşletme ve Ticaret Şirketleri Bakımından Zorunlu Arabuluculuğun Değerlendirilmesi’, in Ceyda,Süral Efeçınar, Mehmet Ertan Yardım (eds) Kadir Has Üniversitesi Ticari Uyuşmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuk Sempozyumu (1st edn Seçkin 2019) 13-25.
- Pekcanıtez H, Medeni Usul Hukuku, C.I-2 (15th edn On İki Levha 2017).
- Quek D, ‘Mandatory Mediation: An Oxymoron! Examining the Feasibility of Implementing a Court- Mandated Mediation Program’ (2010) 11(1) Cardozo Journal of Conflict Resolution 479-509.
- Sander F, ‘Another Wiev of Mandatory Mediation’ (2007) 13(1) Dispute Resolution Magazine 12-29.
- Sander F, Allen, W and Hensler D, ‘Judical (Mis) Use of ADR’ (1996) 27(4) A Debate University of Toledo Law Review 885-995.
- Subaşı İ; ‘Toplu İş Hukukunda Arabuluculuk’ in Hüseyin Ülgen, Aslan Kaya and Gül Okutan- Nilsson (Eds) Prof. Dr. Ünal Tekinalp’e Armağan, Bilgi Toplumunda Hukuk, C3 (1st edn, Beta 2003) 743-834.
- Sungurtekin-Özkan, M, ‘Avukatlık Kanunu’nun m 35/A Çerçevesinde Avukatın Uzlaşma Sağlama Yetkisi’ (2005) 15(2) Legal Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi 353-372.
- Tanrıver S, ‘Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye’de Tenfizi Bağlamında Kamu Düzeninin Etkisi’, Makalelerim, (1985-2005) (1st edn, Asil 2005) 151-163.
- Tanrıver S, Medeni Usul Hukuku, C. I (2nd edn Yetkin 2018).
- Tanrıver S, ‘Dava Şartı Arabuluculuk Üzerine Bazı Düşünceler’ (2020) 4(1) TBBD 111-142.
- Taşpolat Tuğsavul M, Arabuluculuk Kanun Tasarısı Çerçevesinde Türk Hukukunda Arabuluculuk (1st edn Yetkin 2012).
- T.C. Adalet Bakanlığı Türkiye Arabuluculuk Kurulu; ‘Arabuluculuk Sistemi ve Arabulucular İçin Model Etik ve Uygulama Kuralları’(March, 2013)<http:////www.adb.adalet.gov.tr/mevzuat/ etik_kurallar> (09.09.2020).
- United Nations Comission on International Trade Law,’UNCITRAL Model Law on International Commercial Conciliations with Guide to Enactmentand’ Use (2002) http://www.uncitral. org/2002 Model_Conciliation. (11.07. 2020).
- Ülgen H, Helvacı M, Kendigelen A, Kaya A and Nomer -Ertan F, Ticari İşletme Hukuku, Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Güncellenmiş (4th edn On İki Levha 2015).
- Üstündağ S, Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II (7th edn Sulhi Garan 2000).
- Yardım ME, ‘Ticari Uyuşmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuğa Başvuru’ in Ceyda Süral Efeçınar C, Mehmet Ertan Yardım (eds) Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ticari Uyuxmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuk Sempozyumu (1st edn Seçkin 2019) 91-110.
- Yazıcı-Tıktık Ç, Arabuluculukta Gizliliğin Korunması (6th edn On İki Levha 2013).
- Yazıcı-Tıktık Ç, “Ticari Davalarda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Uygulamasının Temel İlkeler Bakımından Değerlendirilmesi’ in Ceyda Süral-Efeçınar and Ertan Yardım (eds) Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Sempozyumu (1st edn Seçkin 2019) 113-125.
- Wissler R, ‘The Effect of Mandatory Mediation: Empirical Research on The Experience of the Small Claims and Common Pleas Courts’ (1997) 33(1) Willamette Law Review 565-574.
- Yılmaz E, ‘Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi C 3 (1st edn Yetkin 2017).
| APA | Erisen C (2021). Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. , 1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| Chicago | Erisen Cengiz Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. (2021): 1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| MLA | Erisen Cengiz Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. , 2021, ss.1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| AMA | Erisen C Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. . 2021; 1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| Vancouver | Erisen C Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. . 2021; 1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| IEEE | Erisen C "Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications." , ss.1 - 52, 2021. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| ISNAD | Erisen, Cengiz. "Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications". (2021), 1-52. https://doi.org/10.26650/annales.2021.70.0001 |
| APA | Erisen C (2021). Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. Annales de la Faculté de Droit d Istanbul, 0(70), 1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| Chicago | Erisen Cengiz Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. Annales de la Faculté de Droit d Istanbul 0, no.70 (2021): 1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| MLA | Erisen Cengiz Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. Annales de la Faculté de Droit d Istanbul, vol.0, no.70, 2021, ss.1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| AMA | Erisen C Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. Annales de la Faculté de Droit d Istanbul. 2021; 0(70): 1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| Vancouver | Erisen C Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications. Annales de la Faculté de Droit d Istanbul. 2021; 0(70): 1 - 52. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| IEEE | Erisen C "Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications." Annales de la Faculté de Droit d Istanbul, 0, ss.1 - 52, 2021. 10.26650/annales.2021.70.0001 |
| ISNAD | Erisen, Cengiz. "Principles of Mandatory Mediation in Commercial Disputes in Turkish Law with Determinations and Comments on its Applications". Annales de la Faculté de Droit d Istanbul 70 (2021), 1-52. https://doi.org/10.26650/annales.2021.70.0001 |
