Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 755 - 771 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.23863/kalem.2021.223 İndeks Tarihi: 31-05-2022
Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi
Öz: İstismar ve ihmalin önlenmesi, çocuk haklarının ihlalini ortadan kaldırdığı gibi sağ-
lıklı toplumların oluşmasında da son derece önemlidir. İstismar sorununun önlenme-
sinde çocuklarla aileleri kadar vakit geçiren öğretmenler kilit role sahiptir. Bu araştır-
manın amacı; okul öncesi öğretmen adaylarının, ülkemizde her geçen gün sayısı artan
çocuk istismarı ve ihmali sorununa yönelik farkındalık düzeylerini belirlemektir. Ta-
rama deseninin kullanıldığı çalışmada, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Bolu Abant
İzzet Baysal Üniversitesi okul öncesi eğitimi öğretmenliği bölümünde öğrenim gören
135 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, 20 maddeden olu-
şan “Çocuk İstismarı ve İhmali Farkındalık Ölçeği”nin öğretmen adaylarına uygulan-
ması ile toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda, okul öncesi öğretmen adaylarının
çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeylerinin yüksek olduğu, kadın
öğretmen adaylarının fiziksel istismara yönelik farkındalık düzeylerinin erkeköğretmen adaylarına göre ikinci sınıfların farkındalık düzeylerinin diğer sınıflara göre
daha yüksek olduğu bulunmuştur. Araştırmada elde edilen bulgular alanyazın ışığında
tartışılmıştır.
Anahtar Kelime: A Review of the Pre-school Teacher Candidates Levels of Awareness About Child Abuse and Neglect
Öz: The teachers play a major part in preventing child abuse and neglect-
an important social problem. The prevention of abuse and neglect
would protect children's rights against violations and is extremely cru-
cial in ensuring healthy societies. The objective of the present study is
tounder stand the preschool teacher candidates level of awareness about
the ever increasing numbers of child abuse and neglect. The study em-
ployed a survey pattern and was carried out with 135 teacher candidates
enrolled at the preschool teacher training department of Bolu Abant İz-
zet Baysal University, in academic year 2016-2017. The data were gath-
ered through the application of the 20-item “Child Abuse and Neglect
Awareness Scale” with the teacher candidates. The analysis of the data
revealed that the preschool teacher candidates had a high level of aware-
ness about child abuse and neglect, that the awareness levels of female
teacher candidates were particularly higher compared to those of the
male ones, and that the awareness levels of the sophomore year teacher
candidates were higher compared to the other years. The findings
reached through the study are then discussed in the light of theliterature
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abrahams, N., Casey, K. ve Daro, D. (1992). Teachers’ knowledge, attitudes, and beliefs about child abuse and its prevention. Child Abuse & Neglect, 16(2), 229-238.
- Aksel, Ş. ve Yılmaz-Irmak, T. (2015). Çocuk cinsel istismarı konusundaöğretmenlerin bilgi ve deneyimleri. Ege Eğitim Dergisi, 16(2), 373-391.
- Altan, H. (2015). Üniversite öğrencisi gençlere çocuk istismarı ve ihmali konusunda yapılan eğitimin bilgi ve farkındalıklarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Avrupa Konseyi. (2007). Çocuklara yönelik fiziksel ceza uygulanmasının ortadan kal- dırılması. https://rm.coe.int/168046d0b2
- Bilir, Ş., Arı M., Dönmez, N. B. ve Güneysu, S. (1991). Çocuk istismarı ve ihmali: 4- 12 yaşları arasındaki 16.100 çocukta örselenme durumu ile ilgili bir inceleme. Ankara: Gözde Repro Ofset.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Can-Yaşar, M., İnal-Kızıltepe, G. ve Kandır, A. (2014). Öğretmen adaylarının çocuk- lardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları. Kuramsal Eğitim- bilim Dergisi, 7(3), 286-303.
- Can-Yaşar, M., Şenol, F. B. ve Akyol, T. (2015). Öğretmen adaylarının çocuğa yöne- lik cinsel istismar tutumlarının incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health and Sciences Journal, 1(2), 228-241.
- Dereobalı, N., Çırak-Karadağ, S. ve Sönmez, S. (2013). Okul öncesi eğitim öğretmen- lerinin çocuk istismarı, ihmali, şiddet ve eğitimcilerin rolü konusundaki görüş- leri. Ege Eğitim Dergisi, 14(1), 50-66.
- Dilsiz, H. ve Mağden, D. (2015). Öğretmenlerin çocuk istismar ve ihmali konusunda bilgi ve risk tanıma düzeylerinin tespit edilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 678-694.
- Dönmez, E. (2009). Okul öncesi eğitimi öğretmenleri ve velilerin çocuk istismarına ve ihmaline yönelik görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Erol, D. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin çocuk- lardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıklar: Eskişehir ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Fortson, B. L., Klevens, J., Merrick, M. T., Gilbert, L. K. ve Alexander, S. P. (2016). Preventing child abuse and neglect: a technical package for policy, norm, and programmatic activities. https://www.cdc.gov/violenceprevention/pdf/can-prevention-technical-pac- kage.pdf
- Fraser, B. G. (1981). Sexual child abuse: The legislation and the law in the United States. P. B. Mrazek ve C. H. Kempe, (Ed.), Sexually abused children and their families içinde (53-74). New York: Pergamon Press.
- Hart, J., Gunnar, M. ve Cicchetti, D. (1996). Altered neuroendocrine activity in malt- reated children related to symptoms of depression. Development and Psycho- pathology, 8(1), 201-214.
- Kanak, M. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal ihmal ve istismara yönelik bilgi ve farkındalıklarına destek eğitim programının etkisi. Yayımlan- mamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Karaman, Y. (1993). İlkokul öğretmenlerinin gözlemlerine göre çocukların aileleri tarafından istismarı ve ihmali. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
- Kars, Ö. (1996). Çocuk istismarı: nedenleri ve sonuçları. Ankara: Bizim Büro Yayın- ları. Kempe, C. H., Silverman, F. N., Steele, B. F., Droegemueller, W. ve Silver, H. K. (1962). The battered-child syndrome. Journal of the American Medical Asso- ciation, 7(181), 17-24.
- Koç, F., Aksit, S., Tomba, A., Aydın, C., Koturoğlu, G., Çetin Korkmaz, S., Aslan, A., Halıcıoğlu, O., Erşahin, Y., Turhan, T., Çelik, A., Şenol, E., Kara, S. ve Solak, U. (2012). Çocuk istismarı ve ihmali olgularımızın demografik ve klinik özellikleri: Ege Üniversitesi çocuk koruma birimi’nin bir yıllık deneyim. Türkçe Pediatri Arşivi Dergisi, 47(2), 119-124.
- Krug, E. G., Dahlberg L. L., Mercy J. A., Zwi A. B. ve Lozano, R. (2002). World report on violence and health. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42495/9241545615_eng.pdf
- Kürklü, A. (2011). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık dü- zeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağ- lık Bilimleri Enstitüsü.
- McEvoy, A. W. (1990). Child abuse law and school policy. Education and Urban Society, 22(3), 247-257.
- Mcgrath, E., Keita, G. P., Strickland, B. R. ve Russo, N. F. (1990). Women and dep- ression: risk factors and treatment issues. Washington, DC: American Psyc- hological Association.
- McIntyre, T. (1990). The teacher’s role in cases of suspected child abuse. Educatio- nand Urban Society, 22(3), 300-306.
- Pala, B. (2011). Geleceğin öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi ve farkındalık düzeyleri. Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi, Eskişehir Os- mangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi.
- Polat, O. (2007). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı 1 (tanımlar). Ankara: Seçkin Ya- yıncılık.
- Robbins, T. A., Stagman S. M. ve Smith, S. (2012). Young children at risk: national and state prevalence of risk factors. New York: National Center for Children in Poverty. https://www.nccp.org/wp-content/uploads/2020/05/text_1073.pdf
- Sağır, M. ve Gözler, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yö- nelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri. Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 3(5), 67-102.
- Şahin, F. ve Beyazova, U. (2001). Çocuğun şiddetten korunma hakkı. Milli Eğitim Dergisi, 151. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/151/sahin_be- yazova.htm
- Tezdiğ, C. C. (2017). Öğretmen adaylarının çocuk istismarı ve ihmaline yönelik far- kındalık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Thomas, D., Leicht, C., Hudges C., Madigan, A. ve Dowell, K. (2002). Emerging practices in the prevention of child abuse and neglect. https://www.childwelfare.gov/pubPDFs/emerging_practices_report.pdf
- Tugay, D. (2008). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık dü- zeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bi- limleri Enstitüsü.
- Turhan, E., Sangün, Ö. ve İnandı, T. (2006). Birinci basamakta çocuk istismarı ve önlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15(9), 153-157.
- Türkoğlu, D. ve Gültekin-Akduman, G. (2013). Üniversitelerin okul öncesi lisans ve lisansüstü programlarında çocuk hakları dersi ve öğrenci görüşlerinin incelen- mesi. Uluslararası Hakemli Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 2(1), 56-68.
- Uysal, A. ve Özsoy, S. A. (2003). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmalini içeren küçük öyküler üzerine görüş ve tutumları. Çocuk Forumu Dergisi, 6(1), 34-40.
- Walsh, K., Bridgstock, R., Farrell, A. ve Schweitzer, R. (2005). Critical factors in teachers’ detecting and reporting child abuse and neglect: implications for practice. https://eprints.qut.edu.au/777/1/ACT_Complete_Report.pdf
- WHO. (2017). Child maltreatment. http://www.who.int/news-room/factsheets/detail/child-maltreatment
| APA | OKYAY Ö, EROL D (2021). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. , 755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| Chicago | OKYAY ÖZLEM,EROL DILEK Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. (2021): 755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| MLA | OKYAY ÖZLEM,EROL DILEK Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. , 2021, ss.755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| AMA | OKYAY Ö,EROL D Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. . 2021; 755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| Vancouver | OKYAY Ö,EROL D Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. . 2021; 755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| IEEE | OKYAY Ö,EROL D "Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi." , ss.755 - 771, 2021. 10.23863/kalem.2021.223 |
| ISNAD | OKYAY, ÖZLEM - EROL, DILEK. "Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi". (2021), 755-771. https://doi.org/10.23863/kalem.2021.223 |
| APA | OKYAY Ö, EROL D (2021). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 11(2), 755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| Chicago | OKYAY ÖZLEM,EROL DILEK Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 11, no.2 (2021): 755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| MLA | OKYAY ÖZLEM,EROL DILEK Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, vol.11, no.2, 2021, ss.755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| AMA | OKYAY Ö,EROL D Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2021; 11(2): 755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| Vancouver | OKYAY Ö,EROL D Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2021; 11(2): 755 - 771. 10.23863/kalem.2021.223 |
| IEEE | OKYAY Ö,EROL D "Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi." Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 11, ss.755 - 771, 2021. 10.23863/kalem.2021.223 |
| ISNAD | OKYAY, ÖZLEM - EROL, DILEK. "Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Üzerine Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi". Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 11/2 (2021), 755-771. https://doi.org/10.23863/kalem.2021.223 |
