Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 29 Sayfa Aralığı: 135 - 152 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.22520/tubaar2021.29.007 İndeks Tarihi: 02-06-2022

İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ

Öz:
İzmir- Bornova sınırları içindeki Karacaoğlan Mahallesi’nde, Manda Çayı’nın güneyinde yer alan Yeşilova Höyük alüvyonlu bir tepe üzerine kurulmuş bir yerleşimdir. En erken iskân izlerinin Neolitik Çağ’a uzandığı yerleşimde yürütülen bilimsel kazı çalışmaları sonucunda önemli bir buluntu grubunu oluşturan, çok sayıda kemik endüstri ögesi ele geçmiştir. Söz konusu ögeler sınıflandırılarak tekno-tipolojik inceleme ve değerlendirmelere tâbi tutulmuş ve Yeşilova kemik endüstrisine ilişkin önemli bilimsel veriler elde edilmiştir. Endüstri ögeleri arasında Neolitik Çağ, Erken Tunç ve Geç Roma dönemlerine ait olan çeşitli bızlar, spatulalar, alet sapları, deliciler gibi günlük iş aletleri yanında mekik, delikli iğne gibi dokuma aletleri de yer almaktadır.
Anahtar Kelime:

TECHNO-TYPOLOGY ON YEŞİLOVA HÖYÜK BONE INDUSTRY

Öz:
Yeşilova Höyük, in the south of Manda Stream, is a settlement located on an alluvial hill in the Karacaoğlan District within the borders of İzmir-Bornova. As a result of the scientific excavations carried out in the region, where the earliest traces date back to the Neolithic Age, a large number of bone industry items, constituting an important group of finds of it, were found. Aforementioned findings were classified and subjected to techno-typological examinations and evaluations, and important scientific data on the Yeşilova bone industry were obtained. Among the industrial items, there are daily work tools such as awls, spatulas, handles, drills from the Neolithic Age, Early Bronze and Late Roman periods, as well as weaving tools such as shuttles, perforated needles.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ARRIGHI, S., BAZZANELLA, M., BOSCHIN, F., WIERER, U. 2015. “How to Make and Use a Bone Spatula. An experimental program based on the Mesolithicosseous assemblage of Galgenbühel/Dos de la Forca (Salurn/Salorno, BZ, İtaly)”, Quaternary International XXX, p.1-23.
  • AYTAÇ, Ç. 1982. El Dokumacılığı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
  • BULUT, H. 2016a. “Batı Toros Mağaraları Kemik Bızlarına İlişkin Teknotipolojik ve Fonksiyonel Değerlendirmeler” Anadolu 41, s. 29-48.
  • BULUT, H. 2016b. “Karain Mağarası Örnekleri Işığında Bark Extractor (Ağaç Kabuğu Soyucu): Yeni Bir Öneri” Adalya XIX, s.1-16.
  • BULUT H. 2018a. Prehistorik Dönemlerde Anadolu’da Kemik Alet Endüstrisi: Bölgesel Sentezler ve Karşılaştırmalı Değerlendirmeler, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • BULUT, H. 2018b. “Kemik Aletlerden Taşa Bakış: Teori ve Metot Analizi”, Anadolu Arkeolojisinde Taş Aletler, Ed. A. Baysal, Ege Yayınları, İstanbul 2018, s.148-169.
  • ÇEVİK, Ö. / Vuruşkan, O. 2015. “Ulucak Höyük 2012-2013 Yılı Kazı Çalışmaları” 36. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt (2 Haziran 6 Haziran 2014, Gaziantep), s. 583-600.
  • ÇİLİNGİROĞLU, A. / DEDEOĞLU, F. 2007. “Ulucak Höyük Kazıları 2005 Yılı Çalışmaları” 28. Kazı Sonuçları Toplantısı 1.Cilt (29 Mayıs 2 Haziran 2006, Çanakkale), s.137-146.
  • GRIFFITTS, J.L. 2006. Bone Tools and Technological Choice: Change and Stability on the Northern Plains, a Dissertation Submitted to the Faculty of the Department of Anthropology in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in the Graduate College the University of Arızona.
  • DEDEOĞLU, F./ BAYSAL, H.H. / KONAKÇI, E. / OZAN, A./ TEMÜR, B. 2017. “Ekşi Höyük 2015 Yılı Kazı Çalışmaları” 38. Kazı Sonuçları Toplantısı 2. Cilt (23-27 Mayıs 2016, Edirne), s.389-402.
  • DEDEOĞLU, F. / BAYSAL, H.H. / KONAKÇI, E. / OZAN, A. / TEMÜR, B. 2018. “Ekşi Höyük 2016 Yılı Kazı Çalışmaları” 39. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt (22-26 Mayıs 2017, Bursa), s.553-568.
  • DERİN, Z. / ÇİLİNGİROĞLU, A. 2003. “Ulucak Höyük Kazısı -2001” 24. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt (27 Mayıs 31 Mayıs 2002, Ankara), s. 185-194.
  • DERİN, Z. 2007. “Yeşilova Höyüğü”, Anadolu’da Uygarlığın Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı, Türkiye’de Neolitik Dönem, Yeni Kazılar, Yeni Bulgular, (Ed. M. Özdoğan, N. Başgelen), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, s. 377-384.
  • DERİN, Z. 2008. “Yeşilova Höyüğü, Çamurun Altındaki Geçmiş (İzmir’in İçindeki En Eski Yerleşim Yeri)” Aktüel Arkeoloji, Arkeoloji ve Sanat Dergisi 6, s. 50-61.
  • DERİN, Z. / AY., F. /CAYMAZ, T. 2009. “İzmir’in Prehistorik Yerleşimi-Yeşilova Höyüğü 2005- 2006 yılı Çalışmaları” Arkeoloji Dergisi XIII (2009/1), s. 7-58.
  • DERİN, Z. 2011. “İzmir’in Tarih Öncesi Yerleşim Alanı: Yeşilova Höyüğü” İzmir Kültür ve Turizm Dergisi 13, s. 112-120.
  • DERİN, Z. 2013. “Yeşilova Höyüğünde Jeo-Arkeolojik Çalışmalar ve Arkeolojik Sonuçları” İlhan Kayan’a Armağan (Ed. E. Öner), Ege Üniversitesi Yayınları Edebiyat Fakültesi Yayın No: 181, s.577-586.
  • DERİN, Z. 2016. “İzmir-Yeşilova Höyüğü 2014 Yılı Çalışmaları” 37. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt (11 Mayıs 15 Mayıs, Erzurum), s. 159-174.
  • DERİN, Z. 2019. ”8500 yıldır İzmir’in Değişmeyen Tercihi: Çipura- Midye”, Bornova (20) 2019, s.28-33.
  • DERİN, Z. 2020a. “İzmir-Yeşilova Höyüğü”, İzmir Araştırmaları Dergisi 12 (2020), s.1-10.
  • DERİN, Z. 2020b. “İzmir- Yeşilova Höyüğü 2016-2018 Yılı Çalışmaları”, 41. Kazı Sonuçları Toplantısı 4. Cilt, 2020, s.525-548.
  • DERİN, Z. 2020c. “Yeşilova Höyüğü Bulguları Işığında Ege Bölgesi’nde Neolitik Dönemin Sonu ve Nedenleri”, TAS 4, Çöküş ve Dönüşüm Süreçleri (Ed. E. Abay- F. Dedeoğlu), Ege Yayınları İstanbul, s.49-62.
  • DURU, R. / UMURTAK, G. 2005. Höyücek. 1989-1992 Yılları Arasında Yapılan Kazıların Sonuçları / Results of Excavations 1989-1992. Ankara.
  • DURU, R. 2012. “The Neolithic of the Lakes Region, Hacılar-Kuruçay Höyük-Höyücek-Bademağacı Höyük” The Neolithic in Turkey New Excavations&New Research Western Turkey Vol.4 (Ed. M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm), p.1-65.
  • ERDALKIRAN, M. 2015. “Barcın Höyük 2013 Yılı Kemik Aletlerinin Ön Raporu” 30.Arkeometri Sonuçları Toplantısı (02-06 Haziran 2014, Gaziantep), s. 115-128.
  • ERDALKIRAN, M. 2016. “Barcın Höyük 2014 Yılı Kemik Aletlerinin Ön Raporu” 31.Arkeometri Sonuçları Toplantısı (11- 15 Mayıs 2015, Erzurum), s. 207-222.
  • ERDALKIRAN, M. 2017. “Barcın Höyük 2015 Yılı Kemik Aletlerinin Ön Raporu” 32. Arkeometri Sonuçları Toplantısı (23 Mayıs 27 Mayıs 2016, Edirne), s. 235-250.
  • ERDOĞU, B. 2013. “Uğurlu, A Neolithic Settlement on the Aegean Island of Gökçeada” The Neolithic in Turkey New Excavations & New Research Northwestern Turkey and İstanbul Vol.5 (Ed. M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm), p. 1-33.
  • ERDOĞU, B. / ÖZBEK, O. / YÜCEL, N. 2014. “Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik Kazısı 2012 Yılı Çalışmaları” 35. Kazı Sonuçları Toplantısı 2. Cilt (27 Mayıs 31 Mayıs 2013, Muğla), s. 204-210.
  • ERDOĞU, B. 2015. “2013 Yılı Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik Kazı Çalışmaları” 36. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt (2 Haziran 6 Haziran 2014, Gaziantep), s. 167-174.
  • GERRITSEN, F. / ÖZBAL, R. / THISSEN, L. 2013. “Barcın Höyük, The Beginning of farming in the Marmara Region” The Neolithic in Turkey New Excavations & New Research Northwestern Turkey and İstanbul (Ed.M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm), p. 93-112.
  • HOREJS, B. 2012. “Çukuriçi Höyük, A Neolithic and Bronze Age Settlement in the Region of Ephesos” The Neolithic in Turkey New Excavations & New Research Vol.4 (Ed. M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm), p. 117-131.
  • HÜRYILMAZ, H. 2017. “Gökçeada –Yenibademli Höyük 2015 Yılı Kazıları” 38. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt (23 Mayıs 27 Mayıs 2016, Edirne), s. 77-86.
  • KARUL, N. / AVCI, M.B. 2012. “Aktopraklık” The Neolithic in Turkey New Excavations & New Research Northwestern Turkey and İstanbul Vol.5 (Ed. M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm), p. 45-68.
  • KEDDIE, G. 2012. “Bone Awls: Bridging or Wiedening the gaps Between Archaeology and Ethnology” The Midden Vol. 44-1, p. 10-12.
  • KIZILTAN, Z. / POLAT, M.A. 2013. “The Neolithic at Yenikapı-Marmaray Metro Project Excavations” The Neolithic in Turkey New Excavations & New Research Northwestern Turkey and İstanbul (Ed. M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm), p. 113- 165.
  • KORKUT, T. 2015. “Tlos 2013 Kazı Etkinlikleri” 36. Kazı Sonuçları Toplantısı 1.Cilt (2 Haziran 6 Haziran 2014, Gaziantep), s. 631-655.
  • ÖZDOĞAN, M. 2013. “Neolithic Sites in the Marmara Region. Fikirtepe, Pendik, Yarımburgaz, Toptepe, Hoca Çeşme and Aşağı Pınar” The Neolithic in Turkey New Excavations & New Research, Vol.5 (Ed. M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm), p.167-269.
  • PIEL-DESRUISSEAUX, J.L. 1986. Outils Préhistorıques Forme, Fabrication, Utilisation. France.
  • SEMENOV, S.A. 1964. Prehistoric Technology an Experimental Study of the oldest Tools and Artefacts from traces of Manufacture and Wear, (English Translation by M.W. Thompson), London.
  • STOUT, D. / APEL, J. / COMMANDER, J. / ROBERTS, M. 2014. “Late Acheulean technology and cognition at Boxgrove, UK”, Journal of Archaeological Science 41, pp.576– 590.
  • UMURTAK, G. 1994. “Kemik ve Boynuz Eserler” Kuruçay Höyük I (R. Duru), s.65-69.
  • UMURTAK, G. / DURU, R. 2016. “Hacılar Büyük Höyük Kazıları-2014” 37. Kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt (11-15 Mayıs 2015 Erzurum) s. 147-158.
APA BULUT H, DERIN Z (2021). İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. , 135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
Chicago BULUT HANDE,DERIN ZAFER İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. (2021): 135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
MLA BULUT HANDE,DERIN ZAFER İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. , 2021, ss.135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
AMA BULUT H,DERIN Z İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. . 2021; 135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
Vancouver BULUT H,DERIN Z İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. . 2021; 135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
IEEE BULUT H,DERIN Z "İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ." , ss.135 - 152, 2021. 10.22520/tubaar2021.29.007
ISNAD BULUT, HANDE - DERIN, ZAFER. "İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ". (2021), 135-152. https://doi.org/10.22520/tubaar2021.29.007
APA BULUT H, DERIN Z (2021). İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0(29), 135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
Chicago BULUT HANDE,DERIN ZAFER İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 0, no.29 (2021): 135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
MLA BULUT HANDE,DERIN ZAFER İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, vol.0, no.29, 2021, ss.135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
AMA BULUT H,DERIN Z İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2021; 0(29): 135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
Vancouver BULUT H,DERIN Z İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2021; 0(29): 135 - 152. 10.22520/tubaar2021.29.007
IEEE BULUT H,DERIN Z "İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ." TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0, ss.135 - 152, 2021. 10.22520/tubaar2021.29.007
ISNAD BULUT, HANDE - DERIN, ZAFER. "İZMİR YEŞİLOVA HÖYÜK KEMİK ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE TEKNO-TİPOLOJİ". TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 29 (2021), 135-152. https://doi.org/10.22520/tubaar2021.29.007