Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi

ARIKAN, hulya; SAVCI, Sema; ÇÖPLÜ, Lutfi; İNCE, İnal Deniz

Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi

İnal Deniz İNCE, (Hacettepe Üniversitesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksek Okulu, Ankara, Türkiye)

Sema SAVCI, (Hacettepe Üniversitesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksek Okulu, Ankara, Türkiye)

Lütfi ÇÖPLÜ, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Hülya ARIKAN (Hacettepe Üniversitesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksek Okulu, Ankara, Türkiye)

Toraks Dergisi

28 3

Yıl: 2005 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 31 - 36 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi

Öz:

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), hastaların günlük hayattaki aktivitelerini etkilemektedir. Bu çalışmada, orta şiddette ve şiddetli obstrüksiyonu olan KOAH olgularının, günlük yaşam aktivite düzeylerinin karşılaştırılması ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlandı. Çalışmaya orta şiddette ve şiddetli hava yolu obstrüksiyonu olan KOAH’lı 35 olgu katıldı. Olgular, solunum fonksiyon testi, arteryel kan gazı analizi, 6 dakikalık yürüme testi, Borg skalası, Medical Research Council Dispne Skalası, Hastane Anksiyete ve Depresyon Skalası ve Günlük Yaşam Aktiviteleri Anketi (Q-ADL) kullanılarak değerlendirildi. şiddetli obstrüksiyonu olan olgularda 6 dakika yürüme mesafesinin, orta şiddette obstrüksiyonu olan olgulardakinden anlamlı olarak daha düşük olduğu (p=0.03); Q-ADL puanının ise, anlamlı olarak daha yüksek olduğu belirlendi (p=0.022). Q-ADL puanının, hastalık süresi (r=0.52), depresyon (r=0.50), anksiyete (r=0.47), Borg skalası (r=0.36), 6 dakika yürüme mesafesi (r=-0.38) ve FEV1 (r=-0.35) ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki gösterdiği saptandı (p<0.05). Çoklu doğrusal regresyon analizi sonucuna göre, KOAH tanısıyla izlenme süresi, FEV1 ve sigara öyküsünün, Q-ADL puanını bağımsız olarak tahmin ettirdiği belirlendi (r2=0.52, p=0.031). Sonuç olarak, şiddetli KOAH’ta günlük yaşam aktiviteleri, orta şiddette obstrüksiyonu olan hastalardakine göre, daha belirgin şekilde etkilenmektedir. KOAH’ta, hastalara tanı konmasından itibaren geçen süre, FEV1 ile belirlenen obstrüksiyon düzeyi ve sigara öyküsü, hastaların günlük yaşamdaki fonksiyon düzeylerini belirleyen faktörlerdir.

Anahtar Kelime: Psikolojik testler Kan gazı analizi Günlük yaşam etkinlikleri Solunum fonksiyon testleri Akciğer hastalığı, kronik obstrüktif

Konular: Solunum Sistemi Genel ve Dahili Tıp Rehabilitasyon

Evaluation of daily living activities in chronic obstructive pulmonary disease

Öz:

Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) impairs activities of daily living of the patients. The purpose of this study was to compare level of activities of daily living, and to determine the factors predicting activities of daily living in patients with moderate and severe COPD. Thirty-five patients with moderate and severe airflow obstruction participated in this study. Patients were evaluated using pulmonary function test, arterial blood gases, six-minute walk test, Borg scale, Medical Research Council Dyspnea Scale, Hospital Anxiety and Depression Scale, and Activities of Daily Living Questionnaire (Q-ADL). In patients with severe obstruction, six-minute walk distance was significantly lower (p=0.03), and Q-ADL score was significantly higher than those of patients with moderate obstruction (p=0.022). Q-ADL score was significantly related with disease duration (r=0.52), depression (r=0.50), anxiety (r= 0.47), Borg scale (r=0.36), six-minute walk distance (r=-0.38), and FEV1 (r=-0.35) (p<0.05). The stepwise multiple regression analysis revealed that duration of COPD, FEV1 and smoking status were significant and independent predictors of Q-ADL (r2=0.52, p=0.031). In conclusion, the level of activities of daily living is impaired more in severe COPD than in patients with moderate obstruction. In COPD, duration of disease, severity of airflow obstruction measured using FEV1, and smoking status are the factors determining the level of function in daily living.

Anahtar Kelime: Activities of Daily Living Respiratory Function Tests Pulmonary Disease, Chronic Obstructive Psychological Tests Blood Gas Analysis

Konular: Solunum Sistemi Genel ve Dahili Tıp Rehabilitasyon

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Belza B, Steele BG, Hunziker J et al. Correlates of physical activity in chronic obstructive pulmonary disease. Nurs Res 2001;50:195-202.
2) Falter LB, Gignac MA, Cott C. Adaptation to disability in chronic obstructive pulmonary disease: neglected relationship to older adults’ perceptions of independence. Disabil Rehabil 2003;25:795-806.
3) Bestall JC, Paul EA, Garrod R et al. Usefulness of the Medical Research Council (MRC) dyspnoea scale as a measure of disability in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 1999;54:581-6.
4) Morgan MD. The prediction of benefit from pulmonary rehabilitation: setting, training intensity and the effect of selection by disability. Thorax 1999;54 (Suppl 2):3-7.
5) Branch L, Jette A, Evashwick C et al. Toward understanding elders’ health service utilization. J Community Health 1981;7:80-92.
6) Manton KG. A longitudinal study of functional change and mortality in the United States. J Gerontol 1988;43:S153-61.
7) Yohannes AM, Baldwin RC, Connolly M. Mortality predictors in disabling chronic obstructive pulmonary disease in old age. Age Ageing 2002;31:137-40.
8) Curtis JR, Deyo RA, Hudson LD. Pulmonary rehabilitation in chronic respiratory insufficiency. 7. Health-related quality of life among patients with chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 1994;49: 162-70.
9) Monso E, Fiz JM, Izquierdo J et al. Quality of life in severe chronic obstructive pulmonary disease: correlation with lung and muscle function. Respir Med 1998;92:221-7.
10) Jette DU, Manago D, Medved E et al. The disablement process in patients with pulmonary disease. Phys Ther 1997;77:385-94.
11) British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of chronic obstructive pulmonary disease. The COPD Guideline Group of the Standards of Care Committee of the BTS. Thorax 1997;52 (Suppl 5):S1-28.
12) Knudson RJ, Slatin RC, Lebowitz MD, Burrows B. The maximal expi ratory flow volume curve: Normal standards, variability, and effects of age. Am Rev Respir Dis 1976;113:587-600.
13) American Thoracic Society. ATS statement: guidelines for the six-minute walk test. Am J Respir Crit Care Med 2002;166:111-7.
14) Borg GA. Psychophysical bases of perceived exertion. Med Sci Sports Exerc 1982;14:377-81.
15) Sweer L, Zwillich CW. Dyspnea in the patients with chronic obstructive pulmonary disease: Etiology and management. Clin Chest Med 1990;11:417-45.
16) Kennedy SM, Desjardins A, Kassam A et al. Assessment of respiratory limitation in activities of daily life among retired workers. Am J Respir Crit Care Med 1994;149:575-83.
17) Zigmond AS, Snaith RP. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand 1983;67:361-70.
18) Green SB, Salkind NJ, Akey TM. Using SPSS for windows: analyzing and understanding data. 2nd ed. New Jersey: Prentice Hall; 2000.
19) Velloso M, Stella SG, Cendon S et al. Metabolic and ventilatory parameters of four activities of daily living accomplished with arms in COPD patients. Chest 2003;123:1047-53.
20) Carter R, Nicotra B, Huber G. Differing effects of airway obstruction on physical work capacity and ventilation in men and women with COPD.Chest 1994;106:1730-9.
21) Meek PM, Lareau SC. Critical outcomes in pulmonary rehabilitation: assessment and evaluation of dyspnea and fatigue. J Rehabil Res Dev 2003;40 (5 Suppl 2):13-24.
22) Fahy BF. Pulmonary rehabilitation for chronic obstructive pulmonary disease: a scientific and political agenda. Respir Care 2004;49:28-36.
23) Siafakas NM, Vermeire P, Pride NB et al. ERS-consensus statement: optimal assessment and management of chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Eur Respir J 1995;8:1398-420.
24) Peruzza S, Sergi G, Vianello A et al. Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in elderly subjects: impact on functional status and quality of life. Respir Med 2003;97:612-7.
25) Spencer S, Calverley PMA, Burge PS, Jones PW; ISOLDE Study Group. Health status deterioration in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 2001;163:122-8.
26) Young P, Dewse M, Fergusson W, Kolbe J. Respiratory rehabilitation in chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J 1999;13:855-9.
27) Xu X, Dockery DW, Ware JH et al. Effects of cigarette smoking on rate of loss of pulmonary function in adults: a longitudinal assessment. Am Rev Respir Dis 1992;146:1345-8.
28) Anthonisen NR, Connett JE, Kiley JP et al. Effects of smoking intervention and the use of an inhaled anticholinergic bronchodilator on the rate of decline of FEV1: the Lung Health Study. JAMA 1995;272: 1497-505.
29) Weaver TE, Narsavage GL. Physiological and psychological variables related to functional status in chronic obstructive pulmonary disease. Nurs Res 1992;41:286-91.
30) Ruuskanen JM, Ruoppila I. Physical activity and psychological well-being among people aged 65 to 84 years. Age Ageing 1995;24:292-6.

APA	İNCE İ, SAVCI S, ÇÖPLÜ L, ARIKAN h (2005). Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. , 31 - 36.
Chicago	İNCE İnal Deniz,SAVCI Sema,ÇÖPLÜ Lutfi,ARIKAN hulya Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. (2005): 31 - 36.
MLA	İNCE İnal Deniz,SAVCI Sema,ÇÖPLÜ Lutfi,ARIKAN hulya Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. , 2005, ss.31 - 36.
AMA	İNCE İ,SAVCI S,ÇÖPLÜ L,ARIKAN h Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. . 2005; 31 - 36.
Vancouver	İNCE İ,SAVCI S,ÇÖPLÜ L,ARIKAN h Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. . 2005; 31 - 36.
IEEE	İNCE İ,SAVCI S,ÇÖPLÜ L,ARIKAN h "Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi." , ss.31 - 36, 2005.
ISNAD	İNCE, İnal Deniz vd. "Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi". (2005), 31-36.

APA	İNCE İ, SAVCI S, ÇÖPLÜ L, ARIKAN h (2005). Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Toraks Dergisi, 6(1), 31 - 36.
Chicago	İNCE İnal Deniz,SAVCI Sema,ÇÖPLÜ Lutfi,ARIKAN hulya Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Toraks Dergisi 6, no.1 (2005): 31 - 36.
MLA	İNCE İnal Deniz,SAVCI Sema,ÇÖPLÜ Lutfi,ARIKAN hulya Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Toraks Dergisi, vol.6, no.1, 2005, ss.31 - 36.
AMA	İNCE İ,SAVCI S,ÇÖPLÜ L,ARIKAN h Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Toraks Dergisi. 2005; 6(1): 31 - 36.
Vancouver	İNCE İ,SAVCI S,ÇÖPLÜ L,ARIKAN h Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Toraks Dergisi. 2005; 6(1): 31 - 36.
IEEE	İNCE İ,SAVCI S,ÇÖPLÜ L,ARIKAN h "Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi." Toraks Dergisi, 6, ss.31 - 36, 2005.
ISNAD	İNCE, İnal Deniz vd. "Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi". Toraks Dergisi 6/1 (2005), 31-36.