Yıl: 2022 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 65 - 79 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.5152/jern.2022.27037 İndeks Tarihi: 21-06-2022

The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis

Öz:
Aim: This study was conducted to determine the use of family planning methods and the rates of the methods used based on previous studies in Turkey. Methods: This systematic review and meta-analysis study was based on primary studies planned in a descriptive and cross-sectional design. To reach the studies, PubMed, Science Direct, Dergipark, Turkish Clinics, and National Thesis Center databases were systematically searched with keywords “family planning” and “contraceptive” in October 2019. The search, selection of articles, data extraction, and quality assessment procedures were conducted by two authors independently, and all these steps were checked by an experienced researcher. The Joanna Briggs Institute Critical Appraisal Checklist for Analytical Cross-Sectional Studies was used to assess the quality of the studies. Results: The results of 43 studies, including 28 with cross-sectional and 15 with descriptive design, were synthesized for the meta-analysis (females: 24 548; males: 2218). According to the results of the meta-analysis, the estimated rate of family planning methods was 71% (95% CI: 0.66-0.77) for any methods, 50% (95% CI: 0.44-0.55) for modern methods, and 17% (95% CI: 0.14-0.20) for traditional methods. Also, the estimated rate of the most commonly used modern methods were 17% (95% CI: 0.14-0.20) for intrauterine device use, 17% (95% CI: 0.14-0.20) for condom use, 6% (95% CI: 0.05-0.08) for the use of oral contraceptives, while the rate was 15% (95% CI: 0.13-0.18) for the most commonly used conventional method (withdrawal). In addition, it was determined that while the use of modern methods increased over years (from 47% to 52%), the use of traditional methods decreased (from 19% to 15%) and varied by region. The estimated rate of unintended pregnancy was 20%, and the rate was 10% for curettage. Conclusion: According to the results of this systematic review and meta-analysis, although the use of modern family planning methods has increased over years in Turkey, it is still not high enough, and a significant part of women experience unintended pregnancies and curettage.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması-2018. Ankara; 2019. Available at: http://www.hips.hacettepe .edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2018_ana_rapor.pdf
  • 2. World Health Organization. Family Planning Data Sheet. Luxembourg; 2019. Available at: https://www.prb.org/wp-content/uploads/2019/03/fp-datasheet-2019.pdf.
  • 3. Eskiocak M, Akbaşak D. Edirne’de Romanların sağlığı: Sağlığın sosyal belirleyicileri ve sağlık durumlarına yönelik bulgular. Turk J Public Health. 2017;15(2):136-150. Available at: http://docplayer.biz.tr/136316334-Edirne -de-romanlarin-sagligi-sagligin-sosyal-belirleyicileri-ve-saglik-durumlarin a-yonelik-bulgular.html.
  • 4. Özmen D, Çetinkaya ÇA, Ulaş CS, Bolsoy N. Attitudes of married women to wards induced abortion in Manisa. Istanb Med J. 2019;20(4):330-337. [CrossRef]
  • 5. Boulay M, Valente TW. The selection of family planning discussion partners in Nepal. J Health Commun. 2005;10(6):519-536. [CrossRef]
  • 6. Kindi RM, Sumri HH. Prevalance and sociodemographic detarminants women in Oman. EMHJ. 2019;25(7):495-502. [CrossRef]
  • 7. Westgard CM, Rogers A, Bello G, Rivadeneyra N. Health service utilization, perspectives, and health-seeking behavior maternal and child health servises in the Amazon of Peru, a mixed-methods study. Int J Equity Health. 2019;18(1):155. [CrossRef]
  • 8. Mavi Aydoğdu SG, Akça E. Amasya il merkezindeki aile sağlığı merkezlerine başvuran kadınların aile planlaması yöntem kullanımı ve etkileyen faktörler. STED. 2018;27(6):384-391. Available at: http://static.dergipark.org.tr:8080/ article-download/c15a/b6ae/0352/5c41d37eb12ae.pdf?
  • 9. Avci IA, Cavuşoğlu F, Aydın M, Altay B. Attitude and practice of family planning methods among roman women living in northern Turkey. Int J Nurs Sci. 2018;5(1):33-38. [CrossRef]
  • 10. Aşkın M, Koç EM, Sözmen MK, Şahİn EM, Aydoğmuş S. Kadınların Cinsel Fonksiyonlarını Etkileyen Faktörlerin ve Kontraseptif Yöntem Tercihlerinin Değerlendirilmesi. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi. 2019;21(3):172-176. [CrossRef]
  • 11. Yılmazel G, Çetinkaya F, Naçar M, Baykan Z. Which men have better attitudes and participation to family planning services? A study in primary care settings from Northern Turkey. Niger J Clin Pract. 2020;88:1055-1062. [CrossRef]
  • 12. Nüfus Planlaması Hakkında Kanun. Resmi Gazete. Available at: https://ww w.resmigazete.gov.tr/arsiv/18059.pdf. (Tarihi E: 27.04.2020).
  • 13. Sağlık Meslek Mensupları İle Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete. Available at: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140522-14.h tm. (Tarihi E: 27.04.2020).
  • 14. Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG, Reprint-preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Phys Ther. 2009;89(9):873-880. [CrossRef]
  • 15. Karaçam Z. Systematic review methodology: guidelines for preparing a systematic review DEUHYO, ed. 2013;6(1):26-33. Available at: http://static.d ergipark.org.tr:8080/articledownload/c9be/efa1/a6d9/JA66HT62DH/5c 3c3fa4efc1e_1d08b17c0ffa6318990d815842cbf34b.pdf
  • 16. Moola S, Munn Z, Tufanaru C, et al. Check list for analytical crosssectional studies. Joanna Briggs Inst. 2017:1-7. [CrossRef]
  • 17. Yıldırım BF. Emzirme dönemindeki kadınlarda kontraseptif yöntem seçimini etkileyen demografik ve sosyokültürel faktörler [Master’s thesis]. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi; 2011.
  • 18. Kadınların BF. Karacalar doğumdan sonra kontraseptif yöntem kullanma durumları ve etkileyen faktörler [Master’s thesis]. Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2019.
  • 19. Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V, Bioistatistik. 8rd ed. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi; 1998:63-111.
  • 20. Bal MD, Sahin NH. The usage and discontinuation of contraceptive methods. Arch Gynecol Obstet. 2011;284(1):151-155. [CrossRef]
  • 21. Eren D. Park sağlık ocağı bölgesinde 15-49 yaş evli kadınlarda gebeliği önleyici yöntem kullanımı ve ilgili etmenler [Master’s thesis]. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
  • 22. Kahraman K, Göç G, Taşkın S, et al. Factors influencing the contraceptive method choice: a university hospital experience. J Turk Ger Gynecol Assoc. 2012;13(2):102-105. [CrossRef]
  • 23. Öztaş Ö, Baydar Artantaş A, Kayhan Tetik B, Yalçıntaş A, Üstü Y, Uğurlu M. 18-49 yaş grubu kadınların üreme sağlığı ve kontrasepsiyon hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları. Ank Med J. 2015;15(2):67-76. [CrossRef]
  • 24. Koyuncu T, Metintaş S, Ayhan E, Oz F, Bugrul N, Gokler ME. Evaluation of reproductive health criteria in seasonal agricultural workers: a sample from Eskişehir, Turkey. Rural Remote Health. 2016;16(4):3489. [CrossRef]
  • 25. Çeliker Sağıroğlu P, Karataş Eray İ, Yurdakul FE, Yavuz AF. Kadınların kontraseptif yöntem tercihlerini ve yöntem kullanırken gebe kalma durumlarının değerlendirilmesi. Ank Med J. 2017;1:21-28. [CrossRef]
  • 26. Mazıcıoğlu MM, Ulutabanca RÖ, Ünalan D, Karaduman M, Göçer Ş. Mevsimlik tarım işçisi kadınlarda doğurganlık ve aile planlaması yöntemi kullanım durumlarının belirlenmesi. J Health Serv Educ. 2018;2(1):40-46. [CrossRef]
  • 27. Yılmaz Tuğal Z. Eğitim aile sağlığı merkezine kayıtlı kadınların aile planlaması hakkında farkındalıklarının incelenmesi [Master’s thesis]. Ankara: Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi; 2018.
  • 28. Demirtaş Alpsalaz S. yaş grubu evli kadınların eş şiddetine maruz kalmaları ile aile planlaması tutum ve davranışları arasındaki ilişki [Master’s thesis]. Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2019:18-49.
  • 29. Ertekin Pınar S, Demirel G, Yıldırım G, Daglar G. Sexual experiences and quality of life in Turkish women using methods of contraception. J Obstet Gynaecol. 2019;39(6):782-787. [CrossRef]
  • 30. Kara M, Yılmaz E, Töz E, Avcı İ. Ağrı ilinde kullanılan kontraseptif yöntemler. Türkiye Klinikleri. J Gynecol Obst. 2010;20(1):10-13. Available at: https://do wnloads/jinekoloji20-1-2%20(5).pdf.
  • 31. Pirinççi E, Polat A, Kumru S, Köroğlu A. Fertility characteristic and family planning methods used by women delivering at a university hospital in eastern Turkey. J Obstet Gynaecol. 2010;30(7):707-711. [CrossRef]
  • 32. Bostancı MS. Doğu Anadolu Bölgesindeki bir ilçede kadınların kullandıkları kontraseptif yöntemleri için bilgi kaynakları ve istenmeyen gebeliklerle ilişkisi. Dicle Med J. 2011;38(2):202-207. [CrossRef]
  • 33. Karabulutlu Ö, Ersöz B. Kars İli, Susuz İlçe Merkezine bağlı aile planlaması yöntemi kullanan 15-49 yaş grubu evli kadınlarda kullanılan yöntem ve yöntem seçimini etkileyen faktörler. Caucasian. J Sci. 2017;4(1):26-44.
  • 34. Çalıkoğlu EO, Bilge Yerli E, Kavuncuoğlu D, Yılmaz S, Koşan Z, Aras A. Use of family planning methods and ınfluencing faktors among women in Erzurum. Med Sci Monit. 2018;24:5027-5034. [CrossRef]
  • 35. Öner O. Evli kadınların doğurganlığa ve aile planlamasına yönelik tutumları ile kontraseptif yöntem kullanma niyetleri arasındaki ilişkinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi [Master’s thesis]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2019.
  • 36. Hamidanoğlu M. Şanlıurfa’da Aile Planlaması Hizmetlerinin Değerlendirilmesi [Master’s thesis]. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2011.
  • 37. Zeyneloğlu S, Kısa SK, Delibaş L. Determinants of family planning use among Turkish married men who live in South East Turkey. Am J Mens Health. 2013;7(3):255-264. [CrossRef]
  • 38. Ayhan S, Gözükara F, Koruk I. Does working in the agricultural sector affect the selection of a family planning method? Health Care Women Int. 2017;38(3):300-311. [CrossRef]
  • 39. Gür F, Sohbet R. Gaziantep ilinde el beceri kurslarına gelen kadınların aile planlamasına yönelik bilgi, tutum ve davranışları. Med Sci. 2017;12(1):10-21. [CrossRef]
  • 40. Yavuz D. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi aile planlaması polikliniğine başvuran 15-49 yaş arası kadınların aile planlaması hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumları [Master’s thesis]. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi; 2018.
  • 41. Ekinci İ. Şanlıurfa’da evli erkeklerin aile planlaması yöntemlerine ilişkin bilgi, görüş ve davranışları [Master’s thesis]. Şanlıurfa: Harrran Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2019.
  • 42. Altuntaş F. Bolu Dörtdivan İlçesi’nde Aile Planlaması Hizmetlerinin Değerlendirilmesi [Master’s thesis]. Düzce: Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010.
  • 43. Çubukçu M, ili Samsun. 15-49 yaş grubu kadınların aile planlaması yöntemlerini kullanım dağılımı. Ank Med J. 2018;2:207-214. [CrossRef]
  • 44. Karaçalı M, Özdemir R. Karabük ilinde 15-49 yaş grubu evli kadınların aile planlaması hizmetlerine erişimini etkileyen faktörler. Türk J Public Health. 2018;16(2):131-145. [CrossRef]
  • 45. Akyüz MD. Doğum sonu dönemde kadınların modern aile planlaması gereksinimleri ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi [doktoral thesis]. İzmir: Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2016.
  • 46. Atan SÜ, Kavlak O, Kulak E, Bozkaya M. Attitudes to wards family planning among women seeking induced abortion in İzmir, Turkey. Eur J Contracept Reprod Health Care. 2011;16(3):194-200. [CrossRef]
  • 47. Ballı FÖ, Mahallesi BİC. yaş kadınlarda aile planlaması yöntem kullanımı ve ilişkili erişim faktörlerinin değerlendirilmesi [Master’s thesis]. İzmir: Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi; 2011:18-49.
  • 48. Küçük Gürbüz T. no’lu Gaziemir Eğitim ASM’de kayıtlı 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması konusundaki tutumlarının doğurganlık düzeyleri ile ilişkisi [Master’s thesis]. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi; 2019:10.
  • 49. Yücel U, Güner S, Seren F. 15-49 yaş arası iki yaşından küçük çocuğu olan kadınlarda aile planlaması hizmet kullanımının değerlendirilmesi. Med Sci. 2018;13(4):120-128. [CrossRef]
  • 50. Dikmen H. Bursa İli İznik İlçesi 5 no’lu aile sağlık merkezine başvuran 15-49 yaş aralığındaki kadınların aile planlaması bilgilerini etkileyen etmenlerin belirlenmesi [Master’s thesis]. Kırklareli: Kırklareli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018.
  • 51. Dinç A. 40 yaş üzeri evli kadınların kontraseptif tercihlerinin incelenmesi. Zeynep Kamil Tıp Bul. 2018;49(3):251-255. [CrossRef]
  • 52. Temürlenk S. Edirne merkez ilçede yaşayan 15-49 yaş kadınların üreme sağlığı durumu [Master’s thesis]. Edirne: Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2019.
  • 53. Tunç A. Edirne il merkezindeki aile sağlığı merkezlerine kayıtlı 15-49 yaş arası kadınların aile planlaması ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları [Master’s thesis]. Edirne: Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi; 2019.
  • 54. Yazıcı M. Kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvuran kadınların demografik özellikleri ile kullandıkları aile planlaması yöntemi arasındaki ilişki [Master’s thesis]. İstanbul: Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü; 2015.
  • 55. Aktoprak M. Evli kadınlar ve eşlerin aile planlamasına yönelik tutumları ve ilişkili faktörler [Master’s thesis]. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
  • 56. Aydın R. Engelli kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi [Master’s thesis]. Mersin: Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
  • 57. Salman Z. Süleyman Demirel Üniversitesi kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvuran kadınların aile planlaması hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumları [Master’s thesis]. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi; 2014.
  • 58. United Nations. Department of Economic and Social Affairs. Contraceptive use by method 2019. Available at: https://www.un.org/development/desa /pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/files/documents/20 20/Jan/un_2019_contraceptiveusebymethod_databooklet.pdf.
  • 59. Bearak J, Popinchalk A, Alkema L, Sedgh G. Global, regional, and subregional trends in unintended pregnancy and its outcomes from 1990 to 2014: estimates from a Bayesian hierarchical model. Lancet Glob Health. 2018;6(4):e380-e389. [CrossRef]
  • 60. Sedgh G, Singh S, Hussain R. Intended and unintended pregnancies worldwide in 2012 and recenttrends. Stud Fam Plann. 2014;45(3):301-314. [CrossRef]
  • 61. Özkan Z, Açıkgöz B, Ayoğlu N. Gebe polikliniğine başvuran gebelerde istenmeyen gebelik sıklığı ve etkileyen faktörler. International 21. National Public Health Congres, 17 Eylül 2019. Available at: https://2019.uhsk.org/ocs236/ index.php/UHSK21/UHSK/paper/view/244.
  • 62. Dönmez A, Er M, Karaçam Z. Gebe okuluna başvuran gebelerin yaşadığı gebeliğe bağlı fiziksel sağlık sorunlarının incelenmesi. Life Sci. 2018;13(1):1- 10. [CrossRef]
  • 63. Öz İş, Çakır AT, Ün B, Bacanakgil BH. Zonguldak kadın doğum ve çocuk hastalıkları hastanesine isteğe bağlı kürtaj nedeniyle başvuran gebelerin aile planlaması pratikleri açısından değerlendirilmesi. MJWBS. 2019;3(1):9- 16. [CrossRef]
  • 64. Bucak FK, Kahraman S, Kartal M. Mevsimlik tarım işçisi evli kadınların bebek yapma hakkında düşünceleri ve aile planlaması kullanma durumları. Sağ Aka Derg. 2018;5(3):178-183. [CrossRef]
APA Sökmen Y, KAYA R, Karacam Z (2022). The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. , 65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
Chicago Sökmen Yasemin,KAYA RESMİYE,Karacam Zekiye The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. (2022): 65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
MLA Sökmen Yasemin,KAYA RESMİYE,Karacam Zekiye The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. , 2022, ss.65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
AMA Sökmen Y,KAYA R,Karacam Z The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. . 2022; 65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
Vancouver Sökmen Y,KAYA R,Karacam Z The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. . 2022; 65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
IEEE Sökmen Y,KAYA R,Karacam Z "The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis." , ss.65 - 79, 2022. 10.5152/jern.2022.27037
ISNAD Sökmen, Yasemin vd. "The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis". (2022), 65-79. https://doi.org/10.5152/jern.2022.27037
APA Sökmen Y, KAYA R, Karacam Z (2022). The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of education and research in nursing (Online), 19(1), 65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
Chicago Sökmen Yasemin,KAYA RESMİYE,Karacam Zekiye The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of education and research in nursing (Online) 19, no.1 (2022): 65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
MLA Sökmen Yasemin,KAYA RESMİYE,Karacam Zekiye The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of education and research in nursing (Online), vol.19, no.1, 2022, ss.65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
AMA Sökmen Y,KAYA R,Karacam Z The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of education and research in nursing (Online). 2022; 19(1): 65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
Vancouver Sökmen Y,KAYA R,Karacam Z The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of education and research in nursing (Online). 2022; 19(1): 65 - 79. 10.5152/jern.2022.27037
IEEE Sökmen Y,KAYA R,Karacam Z "The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis." Journal of education and research in nursing (Online), 19, ss.65 - 79, 2022. 10.5152/jern.2022.27037
ISNAD Sökmen, Yasemin vd. "The Use of Family Planning Methods and the Methods Used in Turkey: A Systematic Review and Meta-Analysis". Journal of education and research in nursing (Online) 19/1 (2022), 65-79. https://doi.org/10.5152/jern.2022.27037