Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması
Yıl: 2022 Cilt: 56 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 339 - 348 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5578/mb.20229812 İndeks Tarihi: 22-06-2022
Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması
Öz: Leishmaniasis, Leishmania cinsi protozoonların neden olduğu vektör kaynaklı bir hastalıktır. Leishmaniasis
dünya genelinde tropik, subtropik alanlarda bulunan 98 ülkede/bölgede görülen bir hastalıklar grubudur.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre bu bölgelerde yaklaşık 350 milyon insanın risk altında olduğu
ve yaklaşık 12 milyon insanın da enfekte olduğu tahmin edilmektedir. Leishmaniasisin üç ana klinik formuna
bağlı yılda yaklaşık 1.2 milyon yeni olgunun görülmekte ve tedavisinde son yıllarda endemik bölgelere göre
giderek artan ilaç direncine rastlanmaktadır. Bu nedenle bitki kaynaklı etken maddelere ilgi son yıllarda artmakta ve in vitro çalışmalarda yeni anti-leishmanial ilaçlar araştırılmaktadır. Bu çalışmada, yeni bir tedavi ilacı
olarak Şırnak kırsalından toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis bitkilerinden elde edilen ekstrelerin
Leishmania tropica’ya karşı anti-leishmanial etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. P.ferulaceae ve F.orientalis
bitkilerinin kök, gövde ve meyve kısımlarının su, kloroform ve etanol ekstreleri elde edilerek sitotoksik aktivite testleri yapılmıştır. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Parazit Bankasından temin edilen L.tropica promastigotları (MHOM/TR/2012/CBCL-LT) RPMI 1640 besiyerinde çoğaltılmıştır. Her bir ekstrenin farklı oranlarda hazırlanan konsantrasyonları kullanılarak L.tropica promastigotları ile in vitro testleri yapılmış ve etkinliği XTT
testi ile değerlendirilerek IC50 değerleri belirlenmiştir. Pozitif kontrol olarak amfoterisin B (AmpB), sitotoksisite testi için de WI-38 fetal akciğer fibroblast hücre hattı kullanılmıştır. Bitki ekstrelerinin en düşük IC50 değerleri; P.ferulaceae bitkisinin kök kloroform ekstresi 36 µg/ml, meyve kloroform ekstresi 20 µg/ml; F.orientalis
bitkisinin kök etanol ekstresi 2.5 µg/ml, meyve etanol ekstresi 48 µg/ml, gövde kloroform ekstresi 24 µg/
ml ve meyve kloroform ekstresi 3.1 µg/ml olarak bulunmuştur. Ayrıca çalışmamızda sadece P.ferulaceae
kök etanol ekstresinin WI-38 fetal akciğer fibroblast hücre hattı üzerine 72. saate 65.19 µg/ml’de sitotoksik
aktivite gösterdiği saptanmıştır. Ülkemizde yüksek rakımlı bölgelerinde yetişen P.ferulaceae ve F.orientalis
bitkilerinin L.tropica’ya karşı potansiyel anti-leishmanial aktivitesi ilk kez çalışılmıştır. Anti-leishmanial aktivitelerini incelediğimiz 18 bitki ekstresi arasında en düşük IC50 değerine sahip olanların P.ferulaceae kök etanol
ekstresi ve meyve kloroform ekstresi olduğu belirlenmiştir. Bu araştırmada elde edilen verilerin P.ferulaceae
ve F.orientalis bitkilerinin anti-leishmanial aktiviteleri konusunda etken madde saptanması açısından yararlı
olacağı düşünülmektedir
Anahtar Kelime: Investigation of the Anti-Leishmanial Effects of Prangosferulacea and Ferula orientalis Extracts Collected from ŞırnakProvince Against Leishmania tropica İsolated in Turkey
Öz: Leishmaniasis is a vector-borne disease that is caused by the protozoa of Leishmania genus. Leishmaniasis is endemic in tropical, subtropical, and large areas of the Mediterranean basin, and covers a total
of 98 countries worldwide. It is estimated, according to the World Health Organization (WHO) data, that
approximately 350 million people are at risk in these areas, and approximately 12 million people are
infected. Increased drug resistance has been documented lately, in the treatment of leishmaniasis which
causes almost 1.2 million new cases annually. Thus, interest in plant-derived active substances has increased in recent years, and new anti-leishmanial agents are investigated with in vitro studies. The aim of
the present study was to investigate the anti-leishmanial effects of Prangos ferulacea and Ferula orientalis
plant extracts collected from the rural areas of Şırnak province against Leishmania tropica. The water,
chloroform, and ethanol extracts of the roots, stems, and fruits of P.ferulaceae and F.orientalis plants were
obtained, and the cytotoxic activity tests of the extracts were performed. L.tropica isolate obtained from
the Parasite Bank in Manisa Celal Bayar University in Turkey (MHOM/TR/2012/CBCL-LT) was grown on
NNN and RPMI 1640 broth medium. The cytotoxicity of each extract on the L.tropica isolate was evaluated with the XTT test. Amphotericin B (AmpB) was used as the positive control, and the IC50 values
were determined. The lowest IC50 values of the plant extracts were found to be as follows: P.ferulaceae
root chloroform extract 36 µg/ml and fruit chloroform extract 20 µg/ml, F.orientalis root ethanol extract
2.5 µg/ml, and fruit ethanol extract 48 µg/ml, stem chloroform extract 24 µg/ml, and fruit chloroform
extract 3.1 µg/ml. It was also determined in our study that only P.ferulaceae root ethanol extract showed
cytotoxic activity on the WI-38 fetal lung fibroblast cell line at 65.19 µg/ml at 72 hours. This is the first
study that assessed the anti-leishmanial activities of P.ferulaceae and F.orientalis plants that grow in high
altitude areas of our country. It was determined that P.ferulaceae root ethanol extract and fruit chloroform
extract had the lowest IC50 values among the 18 plant extracts that we examined for their anti-leishmanial activities. The outcomes of this study will be useful in further studies for the determination of active
compounds in P.ferulaceae and F.orientalis plant extracts.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- 1. World Health Organization (WHO). Global leishmaniasis surveillance update, 1998-2016. Weekly epidemiological record. Relevé Epidémiologique Hebdomadaire 2018; (16): 201-20.
- 2. Akhoundi M, Kuhls K, Cannet A, Votýpka J, Marty P, Delaunay P, et al. A historical overview of the classification, evolution, and dispersion of Leishmania parasites and sandflies. PLoS Neglected Tropical Diseases 2016; 10(3): 1-40. https://doi.org/10.1371/journal.pntd.0004349
- 3. Savoia D. Recent updates and perspectives on leishmaniasis. J Infect Dev Ctries 2015; 9(6): 588-96. https:// doi.org/10.3855/jidc.6833
- 4. Mauricio IL. Leishmania Taxonomy, pp: 15-30. In: Bruschi F, Gradoni L, The Leishmaniases : Old Neglected Tropical Diseases 1st Cham, Switzerland, 2018. https://doi.org/10.1007/978-3-319-72386-0_2
- 5. Alemayehu B, Alemayehu M. Leishmaniasis: a review on parasite, vector and reservoir host. Health Science Journal 2017; 11(4): 1-6. https://doi.org/10.21767/1791-809X.1000519
- 6. Tavares GSV, Mendonça DVC, Lage DP, Antinarelli LMR, Soyer TG, Senna AJS, et al. In vitro and in vivo antileishmanial activity of a fluoroquinoline derivate against Leishmania infantum and Leishmania amazonensis species. Acta Tropica 2019; 191: 29-37. https://doi.org/10.1016/j.actatropica.2018.12.036
- 7. Cheuka PM, Mayoka G, Mutai P, Chibale K. The role of natural products in drug discovery and development against neglected tropical diseases. Molecules 2017; 22: 58. https://doi.org/10.3390/molecules22010058
- 8. Özbilgin A, Çavuş İ, Çelebi Ç, Gündüz C, Kayalar H. Olea europaea bitki ekstrelerinin Türkiye’den elde edilmiş Leishmania tropica izolatına anti-leishmanial etkisinin araştırılması. Turk Mikrobiyol Cemiy Derg 2020; 50(3): 141-7. https://doi.org/10.5222/TMCD.2020.141
- 9. Özbilgin A, Çavuş İ, Yıldırım A, Kaya T, Ertabaklar H. Evaluation of in vitro and in vivo drug efficacy over Leishmania tropica: A Pilot Study. Türkiye Parazitol Derg 2018; 42(1): 11-9. https://doi.org/10.5152/ tpd.2018.5554
- 10. Özbilgin A, Durmuşkahya C, Kayalar H, Ertabaklar H, Gündüz C, Ural IO, et al. Antileishmanial activity of selected Turkish medicinal plants. Trop J Pharm Res 2014; 13(12): 2047-55. https://doi.org/10.4314/tjpr. v13i12.15
- 11. Nardella F, Galle JB, Bourjot M, Weginer B, Vonthron-Senecheau C. Anti-leishmanial and Anti-trypanosomal Activities of Flavonoids, pp: 195-214. In:Mérillon JM, Riviere C, Natural Antimicrobial Agents, 19th ed. Cham, Switzerland, 2018. https://doi.org/10.1007/978-3-319-67045-4_7
- 12. Bansal R, Sen SS, Muthuswami R, Madhubala R. A plant like cytochrome P450 subfamily CYP710C1 gene in Leishmania donovani encodes sterol C-22 desaturase and its over-expression leads to resistance to amphotericin b. PLoS Negl Trop Dis 2019; 13(4): e0007260. https://doi.org/10.1371/journal.pntd.0007260
- 13. Ghodsian S, Taghipour N, Deravi N, Behniafar H, Lasjerdi Z. Recent researches in effective antileishmanial herbal compounds: narrative review. Parasitol Res 2020; 119: 3929-46. https://doi.org/10.1007/s00436- 020-06787-0
- 14. Mahmoudvand H, Ayatollahi Mousavi SA, Sepahvand A, Sharififar F, Ezatpour B, Gorohi F, et al. Antifungal, Anti-leishmanial, and cytotoxicity activities of various extracts of Berberis vulgaris (Berberidaceae) and Its active principle berberine. ISRN Pharmacology 2014; 2014: 1-6. https://doi.org/10.1155/2014/602436
- 15. Monzote L, García M, Scull R, Cuellar A, Setzer WN. Anti-leishmanial activity of the essential oil from bixa orellana. Phytother Res 2014; 28(5): 753-8. https://doi.org/10.1002/ptr.5055
- 16. Kafash-Fakhad N, Asadi-Samani M, Rafieian-Kopaei M. A review on phytochemistry and pharmacological effects of Prangos ferulacea (L.) Lindl. Life Science Journal 2013; 10:360-7.
- 17. Mneimne M, Baydoun S, Nemer N, Apostolides NA. Chemical composition and antimicrobial activity of essential oils ısolated from aerial parts of Prangos asperula boiss. (Apiaceae) growing wild in lebanon. Med Aromat Plants 2016; 5(3): 5-9.
- 18. Cesur C, Coske Şenkal B, Yaman C, Uskutoğlu MK. Antioxidant activity of fruit extracts of Prangos ferulacea (L.) from Turkey. Iğdır Univ J Sci & Tech 2017; 7(4): 249-56. https://doi.org/10.21597/jist.2017.218
- 19. Soosaraei M, Fakhar M, Hosseini Teshnizi S, Ziaei Hezarjaribi H, Banimostafavi ES. Medicinal plants with promising antileishmanial activity in Iran: a systematic review and meta-analysis. Annals of Medicine and Surgery 2017; 21: 63-80. https://doi.org/10.1016/j.amsu.2017.07.057
- 20. Kermani, Kordzadeh E, Sajjadi SE, Hejazi SH, Arjmand R, Saberi E. Anti-leishmania activity of osthole. Pharmacogn Res 2016; 8(5): 1-4. https://doi.org/10.4103/0974-8490.178650
- 21. Rodrigues KADF, Amorim LV, Dias CN, Moraes DFC, Carneiro SMP, Carvalho FADA. Syzygium cumini (L.) Skeels essential oil and its major constituent α-pinene exhibit anti-leishmania activity through immunomodulation in vitro. J Ethnopharmacol 2015; 160: 32-40. https://doi.org/10.1016/j.jep.2014.11.024
- 22. Bruno M, Ilardi V, Lupidi G, Quassinti L, Bramucci M, Fiorini D, et al. Composition and biological activities of the essential oil from a Sicilian accession of Prangos ferulacea (L.) Lindl. Nat Prod Res 2019; 0(0): 1-11.
- 23. Karakaya S, Yılmaz Oral D, Gür S, Kılıç CS. Effect of aerial part and root extracts from Ferula orientalis L. growing in Turkey on erectile dysfunction in streptozotocin-induced diabetic rats. Biological Diversity and Conserv 2019; 12(1): 1-6. https://doi.org/10.5505/biodicon.2019.29392
- 24. Karakaya S, Göğer G, Bostanlık FD, Demirci B, Duman H, Kılıç CS. Comparison of the essential oils of Ferula orientalis L., Ferulago sandrasica Peşmen and Quézel, and Hippomarathrum microcarpum Petrov and their antimicrobial activity. Turk J Pharm Sci 2019; 16(1): 69-75. https://doi.org/10.4274/tjps.77200
- 25. Iranshahi M, Rezaee R, Najafi MN, Haghbin A, Kasaian J. Cytotoxic activity of the genus Ferula (Apiaceae) and its bioactive constituents. AJP 2018; 8(4): 296-312.
- 26. Engin N, Erman Z. Doğadan esinlenen optimizasyon algoritmaları ve optimizasyon algoritmalarının optimizasyonu. DÜBİTED 2016; 4: 293-304.
- 27. Iranshahi M, Arfa P, Ramezani M, Jaafari MR, Sadeghian H, Bassarello C, et al. Sesquiterpene coumarins from Ferula szowitsiana and in vitro antileishmanial activity of 7-prenyloxycoumarins against promastigotes. Phytochemistry 2007; 68(4): 554-61. https://doi.org/10.1016/j.phytochem.2006.11.002
- 28. Bagheri S, Hejazian S, Bafghi A. Antileishmanial activity of Ferula assa-foetida oleo gum resin against Leishmania major: An in vitro study. Journal of Ayurveda & Integrative Medicine 2014; 5(4): 223. https://doi. org/10.4103/0975-9476.146567
- 29. Özbilgin A, Durmuşkahya C, Kayalar H, Ertabaklar H, Gündüz C, Ural IO, et al. Antileishmanial activity of selected Turkish medicinal plants. Trop J Pharm Res 2014; 13(12): 2047-55. https://doi.org/10.4314/tjpr. v13i12.15
- 30. Can H, Kayalar H, Bozkurt B, Can Ş, Döşkaya M, Töz S. In vitro anti-leishmanial activity of Sarcopoterium spinosum against Leishmania tropica. Ankara Univ Vet Fak Derg 2018; 65(4): 373-7. https://doi.org/10.1501/ Vetfak_0000002870
- 31. Mahmoudvand H, Sepahvand P, Jahanbakhsh S, Azadpour M. Evaluation of the antileishmanial and cytotoxic effects of various extracts of garlic (Allium sativum) on Leishmania tropica. J Parasit Dis 2016; 40(2): 423-6. https://doi.org/10.1007/s12639-014-0520-9
- 32. Mahmoudvand H, Tavakoli R, Sharififar F, Minaie K, Ezatpour B, Jahanbakhsh S, et al. Leishmanicidal and cytotoxic activities of Nigella sativa and its active principle, thymoquinone. Pharm Biol 2015; 53(7): 1052-7. https://doi.org/10.3109/13880209.2014.957784
- 33. Dalimi A, Delavari M, Ghaffarifar F, Sadraei J. In vitro and in vivo anti-leishmanial effects of aloe-emodin on Leishmania major. Journal of Traditional and Complementary Medicine 2015; 5: 96-9. https://doi. org/10.1016/j.jtcme.2014.11.004
- 34. Mahmoudv H, Sharififar F, Sharifi I, Ezatpour B, Fasihi Harandi M, Makki MS, et al. In vitro inhibitory effect of Berberis vulgaris (Berberidaceae) and Its main component, Berberine against different leishmania species. Iranian J Parasitol 2014; 9(1): 28-36. https://doi.org/10.1155/2014/602436
- 35. Dakah A, Maarrouf M. Antileishmanial and antibacterial activity of essential oils of medicinal plant Achillea santolina L. OnLine Journal of Biological Sciences 2019; 19(1): 69-76. https://doi.org/10.3844/ ojbsci.2019.69.76
| APA | BABAT S, çavuş i, Ozbilgin A, KAYALAR H, GÜNDÜZ C, CEYLAN Ş, Girginkardesler N (2022). Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. , 339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| Chicago | BABAT Sefer Özer,çavuş ibrahim,Ozbilgin Ahmet,KAYALAR Hüsniye,GÜNDÜZ Cumhur,CEYLAN Şirin Sahra,Girginkardesler Nogay Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. (2022): 339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| MLA | BABAT Sefer Özer,çavuş ibrahim,Ozbilgin Ahmet,KAYALAR Hüsniye,GÜNDÜZ Cumhur,CEYLAN Şirin Sahra,Girginkardesler Nogay Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. , 2022, ss.339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| AMA | BABAT S,çavuş i,Ozbilgin A,KAYALAR H,GÜNDÜZ C,CEYLAN Ş,Girginkardesler N Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. . 2022; 339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| Vancouver | BABAT S,çavuş i,Ozbilgin A,KAYALAR H,GÜNDÜZ C,CEYLAN Ş,Girginkardesler N Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. . 2022; 339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| IEEE | BABAT S,çavuş i,Ozbilgin A,KAYALAR H,GÜNDÜZ C,CEYLAN Ş,Girginkardesler N "Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması." , ss.339 - 348, 2022. 10.5578/mb.20229812 |
| ISNAD | BABAT, Sefer Özer vd. "Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması". (2022), 339-348. https://doi.org/10.5578/mb.20229812 |
| APA | BABAT S, çavuş i, Ozbilgin A, KAYALAR H, GÜNDÜZ C, CEYLAN Ş, Girginkardesler N (2022). Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni, 56(2), 339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| Chicago | BABAT Sefer Özer,çavuş ibrahim,Ozbilgin Ahmet,KAYALAR Hüsniye,GÜNDÜZ Cumhur,CEYLAN Şirin Sahra,Girginkardesler Nogay Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni 56, no.2 (2022): 339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| MLA | BABAT Sefer Özer,çavuş ibrahim,Ozbilgin Ahmet,KAYALAR Hüsniye,GÜNDÜZ Cumhur,CEYLAN Şirin Sahra,Girginkardesler Nogay Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.56, no.2, 2022, ss.339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| AMA | BABAT S,çavuş i,Ozbilgin A,KAYALAR H,GÜNDÜZ C,CEYLAN Ş,Girginkardesler N Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni. 2022; 56(2): 339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| Vancouver | BABAT S,çavuş i,Ozbilgin A,KAYALAR H,GÜNDÜZ C,CEYLAN Ş,Girginkardesler N Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni. 2022; 56(2): 339 - 348. 10.5578/mb.20229812 |
| IEEE | BABAT S,çavuş i,Ozbilgin A,KAYALAR H,GÜNDÜZ C,CEYLAN Ş,Girginkardesler N "Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması." Mikrobiyoloji Bülteni, 56, ss.339 - 348, 2022. 10.5578/mb.20229812 |
| ISNAD | BABAT, Sefer Özer vd. "Şırnak İli ve Çevresinden Toplanan Prangos ferulacea ve Ferula orientalis Ekstrelerinin Türkiye’den İzole Edilmiş Leishmania tropica’ya Karşı Anti-Leishmanial Etkilerinin Araştırılması". Mikrobiyoloji Bülteni 56/2 (2022), 339-348. https://doi.org/10.5578/mb.20229812 |
