Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya
Yıl: 2005 Cilt: 0 Sayı: 8 Sayfa Aralığı: 15 - 37 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022
Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya
Öz: 1950'lerde Boğazköy'de, Büyükkaya kaya kütlesi üzerinde Hitit dolgusu içinde karışık olarak, 'Büyükkaya Gri Malları' olarak adlandırılan bir grup tarihöncesine ait çanak çömleğin varlığı saptanmıştır. Orta Anadolu'nun kuzey kesimlerinde prehistorik malzemenin tarihlenmesinde hala ciddi sorunlar olduğu için, bu buluntu topluluğunu kronolojik silsile içine oturtmakta zorluk çekilmiştir. İlk önceleri bu malzeme grubu İlk Tunç Çağı'na tarihlenmiş, ancak sonradan bunun yanlış olduğu anlaşılmıştır. 1990'larda Büyükkaya Üst Plato'da yapılan kazılarda, daha önce bilinen malzemeyle yakından ilgili, ancak biraz daha eski bir döneme ait küçük bir yerleşimin kalıntıları ortaya çıkarılmıştır. Bu yazıda, bu iki buluntu grubunun, yapılan karşılaştırmalarla M.Ö. 6. bin başlarına, yani İlk Kalkolitik Çağ'a tarihlenmesinin mümkün olduğu irdelenmektedir. Böylece Büyükkaya malzemesi bugüne dek bu bölgede bulunmuş en eski kültüre aittir. Büyükkaya üzerindeki küçük köy M.Ö. 6. binde sık ormanlarla kaplı Kızılırmak kavisi içindeki yerleşimler için tipik bir örnek olmalıdır.
Anahtar Kelime: Konular:
Kuzey-Orta Anadolu'da İlk Kalkolitik Çağ: Boğazköy-Büyükkaya Verileri
Öz: -
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- ALKIM, H., 1983 "Ein Versuch der Interpretation der Holzarchitektur von İkizte pe", Beitrâge zur Altertumskunde Kleinasiens: Festschrift für KurtBittel, (Eds.) R. M. BOEHMER, H. HAUPTMANN, Mainz am Rhein, Philipp von Zabern, 13-28.
- ASIAN, R., S. BLUM, G. KASTL, F. SCHWEIZER, D. THUMM (Eds.), 2002 Mauerschau: Festschrift fur Manfred Korfmann, Remshalden-Grunbach, B. A. Greiner.
- BITTEL, K., 1953"Büyükkaya," Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 86, 48-55.
- BORDAZ, J., 1973 "Current Research in the-Neolithic of South-Central Turkey: Suberde, Erbaba, and Their Chronological Implications," American Journal of Archaeology 77', 282-288.
- DÖRFLER, W., R. NEEF, R. PASTANAK, 2000 "Untersuchungen zur Umweltgeschichte und Agrarökonomie im Einzugsbereich hethitischer Stâdte," Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 132, 367-380
- DURU.R., 1994 Kuruçay Höyük I. 1978-1988 Kazılarının Sonuçları: Neolitik ve Erken Kalkolitik Çağ Yerleşmeleri. Results of the Excavations 1978-1988: The Neolithic and Early Chalcolithic Periods, . Ankara, Türk Tarih Kurumu. .
- DURU.R.,1996 "Bademağacı Höyüğü (Kızılkaya) Kazıları: 1993 Yılı Çalışma Raporu," Belleten 60, 783-800.
- EFE, T., 1990 "An Inland Anatolian Site with Pre-Vinca Elements: Orman Fidanlığı, Eskişehir (A reexamination of Balkan-Anatolian connections in .the fifth millennium B.C.)," Germania 68, 67-113.
- EFE, T., 2000 "Recent Investigation in Inland Northwestern Anatolia and Its Contribution to Early Balkan-Anatolian connections", Karanovo III. Beitrâge zum. Neolithikum in Südosteuropa, (Eds.) S. HILLER, V. NIKOLOV, Vienna, Phoibos-Verlag, 171-183.
- EFE, T., 2001 "The Settlement, its Architecture and Pottery", The Salvage Excavations at Orman Fidanlığı: A Chalcolithic Site in Inland Nonliwestem Anatolia, (Ed.) T. EFE, Istanbul, TASK Vakfı, 1-125,
- FRENCH, D. H., 1962 "Excavations at Can Hasan: First Preliminary Report, 1961," Anatolian Studies 12, 27-40.
- FRENCH, D. H., 1967 "Excavations at Can Hasan, 1966: Sixth Preliminary Report," Anatolian Studies 17, 165-178.
- FRENCH, D. H., 1968 "Excavations at Can Hasan, 1967: Seventh Preliminary Report," Anatolian Studies 18, 45-54.
- GARSTANG, J., 1953 Prehistoric Mersin: Yümük Tepe in Southern Turkey, Oxford, Clarendon Press.
- HACHMANN, R., 1957 "Vorhethitische Funde von Büyükkaya", Boğazköy III: Funde aus den Grabungen 1952-1955, (Eds.) K. BITTEL, R. NAU-MANN, T. BERAN, R. HACHMANN, G. KURTH, Berlin, Gebrüder Mann, 58-61.
- HAUPTMANN, H., 1969 "Die Grabungen in der prâhistorischen Siedlung auf Yarıkkaya", Boğazköy TV: Funde aus den Grabungen 1967 und 1968, (Eds.) K. BITTEL, H. G. GÜTERBOCK, H. HAUPTMANN, H. KÜHNE, P. NEVE, W. SCHIRMER, Berlin, Gebrüder Mann, 66-69.
- HAUPTMANN, H., 1975 "Die Felsspalte D", Das hethitische Felsheiligtum Yazılıkaya, (Ed.) K. BITTEL, Berlin, Gebrüder Mann, 62-75.
- KOŞAY, H. 2., M. AKOK, 1948 "Büyük Güllücek Araştırmaları Üzerine İlk Rapor Preliminary Report on Test Excavations at Büyük Güllücek," Belleten 12, 471 485.
- LAST, J., 1996 "Surface Pottery at Çatalhöyük", On the Surface: Çatalhöyük 1993-1995, (Ed.) I. HODDER, London, British Institute of Archaeology at Ankara, 115-171.
- MELLAART, J., 1965 "Çatal Hüyük West," Anatolian Studies 15, 135-156. 1970 Excavations at Hacılar, Edinburgh, University Press.
- ORTHMANN, W., 1963 Die Keramik der friihen Bronzezeit aus Inneranatolien, Berlin, Gebrüder Mann..
- ÖZDOĞAN, M., 1996 "Pre-Bronze Age Sequence of Central Anatolia: An Alternative Approach", Vom Halys zum Euphrat: Thomas Beran zu Ehren, (Eds.) U. MAGEN, M. RASHAD, Münster, Ugarit-Verlag, 185-202.
- PARZINGER, H., 1993 "Zur Zeitstellung der Büyükkaya-Ware: Bemerkungen zur vor bronzezeitlichen Kulturfolge Zentralanatoliens," Anatolica 19, 211-229.
- ROBERTS, N., 1982 "Forest Re-advance and the Anatolian Neolithic", Archaeological Aspects of Woodland Ecology, (Eds.) M. BELL, S. LIMBREY, Oxford, British Archaeological Reports, 231-247.
- ROODENBERG, J.J., L. THISSEN, H. BUITENHUIS 1989-1990 "Preliminary Report on the Archaeological Investigations at Ilipmar in North West Anatolia," Anatolica 16, 61-122.
- SCHOOP, U.-D.,1998 "Anadolu'da Kalkolitik Çağda Süt Ürünleri Üretimi: Bir Deneme," Arkeoloji ve Sanat 87, 26-32.
- SCHOOP, U.-D., 2002 "Frühneolithikum im sudwestanatolischen Seengebiet? Eine kri-tische Betrachtung", Mauerschau: Festschrift fur Manfred Korfmann, (Eds.), R. ASLAN et al. Remshalden-Grunbach, B.A. Greiner 541-566.
- SEEHER, J., 1987 Demircihüyük III. 1: Die Keramik 1, Mainz am Rhein, Philipp von Zabern.
- SEEHER, J., 1989 "Antalya Yakınlarında Karain Mağarasındaki Kalkolitik Buluntuları," V. Araştırma Sonuçlan Toplantısı, 1987, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 221-238.
- SEEHER, J., 1990 "Der Übergang vom Neolithikum zum Chalkolithikum in Nordwestanatolien," X. Türk Tarih Kongresi, Ankara 22-26 Eylül 1986: Kongreye Sunulan Bildiriler, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 57-64.
- SEEHER, J., 1999 "Die Ausgrabungen in Boğazköy-Hattuşa 1998 und ein neuer topographischer Plan des Stadtgelândes," Archâologischer Anzeiger, 317-344. SEEHER, J., 2000 "Hattuşa/Boğazköy'ün Yerleşim Tarihine Yeni Katkılar: Büyükkaya Kazılarına Toplu Bir Bakış," TÜBA-AR 3, 15-34.
- STEADMAN, S., 1995 "Prehistoric Interregional Interaction in Anatolia and the Balkans: An Overview," Bulletin of the American Schools of Oriental Research 299/300, 13-32.
- SUMMERS, G. D., 2002 "Concerning the Identification, Location and Distribution of the Neolithic and Chalcolithic Settlements in Central Anatolia", The Neolithic of Central Anatolia: Internal Developments and External Relations During the 9th-6th Millennia cal BC, Proceedings of the international CANeW table ronde Istanbul, 23-24 November 2001, (Eds.)F. GERARD, L. THISSEN, Istanbul, Ege Yayınları, 131-137.
- THISSEN, L, 1993 "New Insights in Balkan-Anatolian Connections in the Late Chalcolithic: Old Evidence from the Turkish Black Sea Littoral," Anatolian Studies 43, 207-237.
- TODD, I. A., 1980 The Prehistory of Central Anatolia 1: The Neolithic Period, Göteborg, Paul Âström.
- ÜNLÜSOY, S., 2002 "Neolithische und chalkolithische Steinarmringe: Untersuchungen zur Chronologie und Verbreitung von Steinarmringen im Nahen Osten und in der Âgâis", Mauerschau: Festchrift fiir Manfred Korfmann, (Eds.) R. ASLAN et al. Remshalden-Grunbach, B.A. Greiner, 541-566.
- von DEN DRIESCHA-, N.PÖLLATH, 2004 Vor-und frühgeschichtliche Nutztierhaltung und Jagd auf Büyükkaya in Boğazköy- Hattusa, Zentralanatolien, Mainz am Rhein, Philipp von Zabern
APA | SCHOOP U (2005). Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. , 15 - 37. |
Chicago | SCHOOP Ulf-Dietrich Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. (2005): 15 - 37. |
MLA | SCHOOP Ulf-Dietrich Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. , 2005, ss.15 - 37. |
AMA | SCHOOP U Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. . 2005; 15 - 37. |
Vancouver | SCHOOP U Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. . 2005; 15 - 37. |
IEEE | SCHOOP U "Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya." , ss.15 - 37, 2005. |
ISNAD | SCHOOP, Ulf-Dietrich. "Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya". (2005), 15-37. |
APA | SCHOOP U (2005). Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0(8), 15 - 37. |
Chicago | SCHOOP Ulf-Dietrich Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 0, no.8 (2005): 15 - 37. |
MLA | SCHOOP Ulf-Dietrich Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, vol.0, no.8, 2005, ss.15 - 37. |
AMA | SCHOOP U Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2005; 0(8): 15 - 37. |
Vancouver | SCHOOP U Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2005; 0(8): 15 - 37. |
IEEE | SCHOOP U "Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya." TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0, ss.15 - 37, 2005. |
ISNAD | SCHOOP, Ulf-Dietrich. "Early Chalcolithic in North-Central Anatolia: The Evidence From Boğazköy-Büyükkaya". TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 8 (2005), 15-37. |