Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi

AKINCI, Fatma Y.; Karaca, Aysel; ÖZALTIN, Gülten

Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi

Aysel KARACA, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Düzce Sağlık Yüksek Okulu, Bolu, Türkiye)

Fatma Y. AKINCI, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Düzce Sağlık Yüksek Okulu, Bolu, Türkiye)

Gülten ÖZALTIN (Emekli Öğretim Üyesi, Antalya, Türkiye)

Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Derg.

12 0

Yıl: 2005 Cilt: 1 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1 - 10 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi

Öz:

AMAÇ: Bu çalışma yaşlı bireylerin sosyode-mografik özelliklerinin psikososyal bakım gereksinimlerine etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Araştırmanın örneklemini Düzce il merkezindeki 340 yaşlı (194 kadın, 146 erkek) oluşturmuştur. Veriler, yüz yüze görüşme yöntemiyle Sosyodemografîk Bilgi Formu ve Psikososyal Gereksinimler Ölçeği aracılığı ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde, yüzdelik, ki-kare, aritmetik ortalama, t testi ve korelasyon katsayısı yöntemleri kullanılmıştır. BULGULAR: Araştırmanın sonucunda, yaşlıların %57.0'ının kadın, %42.9'unun erkek ve %70.0'ınm 65-74 yaş grubunda olduğu; %50.6'smın okuma yazma bilmediği, % 23.5'inin düzenli bir geliri olmadığı, %73.5'inin düşük sosyoekonomik düzeyde olduğu, %18.0'ının yalnız yaşadığı, %76.5'inin en az bir kronik hastalığı olduğu belirlenmiştir. 75 yaş üstü, okur-yazar olmayan, erkek, dul, yalnız yaşayan, kronik hastalığı olanların daha fazla güçsüzlük yaşadıkları belirlenmiştir (p<0.05). Yine 75 yaş üstü, kadın, dul, kronik hastalığı olan bireylerin rol performansında değişimi daha fazla yaşadıkları belirlenmiştir (p<0.05). Kronik hastalığı olan ve sosyal destek almayan yaşlıların sosyal etkileşimde bozulmayı daha çok yaşadıkları; karar vermede değişim ve benlik saygısında bozulmanın ise 75 yaş üstü, kadın, kronik hastalığı olan yaşlı bireylerde olduğu belirlenmiştir (p<0.05). SONUÇ: Araştırmanın sonucunda, birinci basamak sağlık hizmetlerinde yaşlılara yönelik koruyucu ruh sağlığı hizmetlerinin oluşturulması önerilmiştir.

Anahtar Kelime: Yaşlı Yaşlı, 80 ve üzeri Hemşirelik Görüşmeler Veri toplama Demografi Sonuçların tekrarlanabilirliği Duzce Sosyal destek

Konular: Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Psikiyatri

Psychosocial care needs of aged individuals living in the Düzce city center

Öz:

OBJECTIVE: This descriptive research has been conducted to establish the effect of sociodemograph-ic characteristics on the old individuals needs for care. MATERIAL and METHOD: The sample for the research consists of 340 aged people who live in the city center of Düzce. The data was gathered through interviews, Socio-demographic information form, Psychosocial Needs Scale and the Daily Activities Scale. The techniques applied for the data analysis include percentage, ki- square, medium, t test and correlation coefficient. RESULTS: Research findings indicated that 57 % of the sample is female, 42.9 % of the sample is male; the age range is between 65-74; 50.6 % is illiterate; 23.5 %is lack of regular income; 73.5 % has a low socio-economic status; 18.0 % lives alone; 76.5 % suffers from at least one chronic disease (p<0.05). According to the findings, illiterate widowers and suffer from chronicle diseases who are above the age 75 determined to experience weakness more often (p<0.05). In this age group again, who suffer from chronic diseases are found to experience more changes in their role performances (p<0.05). Aged people who live alone, receive no social support and suffer from chronicle diseases also, seemed to have poor social interactions (p<0.05). It is also, found that aged females over 75 who suffer from chronic diseases and the most corruption in decision making process and in their self-esteem (p<0.05). CONCLUSION: In the conclusion part it is suggested to constitute a protective psychological health service devoted to aged people.

Anahtar Kelime: Demography Reproducibility of Results Düzce Social Support Aged Aged, 80 and over Nursing Interviews Data Collection

Konular: Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1 http ://www. who. int/hpr/ageing/index.htm (Erişim tarihi: 29.06.2005).
2 Avrupa Sağlık Reformu (1998), Mevcut Stratejilerin Analizi, TC. Sağlık Bakanlığı, Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, Ankara.
3. Kılıç Z. Yalnız Ya da Aile Bireyleri İle Yaşamlarını Sürdüren 65 ve Üstü Bireylerin Günlük Yaşamlarında Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2000, Ankara.
4. H.Ü. Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. 1998, Ankara.
5 DPT.(2002) Programı, ss:145.
6. Uluslararası Hemşireler Birliği 1992 Teması, Sağlıklı Yaşlanma Sempozyum Kitabı, 26-27 Kasım; Ankara.
7. Aksüllü N. Kurumda ve Evde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Algılanan Sosyal Destek Faktörleri île Depresyon Arasındaki İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2002, Sivas.
8. Bayramova N, Karadakovan A. Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Umutsuzluk Durumlarının İncelenmesi. 1. Ulusal Geriatri Kongresi Özet Kitabı. 2002, Antalya.
9. Özcan A, Yazıcı S, Beşer A. Huzurevi Ve Aileyle Birlikte Kalan Yaşlıların Psikolojik Durumlarının Değerlendirilmesi. Uluslararası Hemşireler Birliği Teması. Sağlıklı Yaşama Sempozyum Kitabı. 1992, Ankara.
10. Yazıcı R. Yaşlı Bireylerin Ölüm Kaygısı ve Bunun Günlük Yaşam Aktivitelerine Olan Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 1994, İstanbul.
11. Çölgeçen E, Tümerdem Y. Yaşlıların Evde Bakım Hizmetlerine Olan Gereksinimleri. 1. Ulusal Evde Bakım Kongresi Programı Özet Kitabı. 1998, İstanbul.
12. Ekici H, Ünal S. Evinde ve Huzurevinde Kalan Yaşlıların Psikolojik Semptomlarının ve Yaşam Doyumlarının Karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 1994; 29-35.
13. Onur B. Gelişim Psikolojisi, Ankara Yayınlan, 2000.
14. Gülseren 1. Yaşlılık Döneminde Görülen Majör Psikiyatrik Bozukluklar. 3P Dergisi. 1995; 185-191.
15. Kaya B. Yaşlılık ve Depresyon 1, Tanı ve Değerlendirme. Geriatri, 1999; 2(2): 76-82.
16. Çivi S, Tanrıkulu MZ. Yaşlılarda Bağımlılık ve Fiziksel Yetersizlik Düzeyleri ile Kronik Hastalıkların Prevalansını Saptamaya Yönelik Epidemiyolojik Çalışma. Geriatri Dergisi, 2000;3(3): 85-90.
17. Carpenito L.J. Handbook of Nursing Diagnosis. Çeviren Erdemir, F. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Nobel Tıp Kitabevleri, 7. Baskı. 1999, İstanbul.
18. Emiroğlu V. Yaşlılık ve Yaşlının Sosyal Uyumu. Şafak Matbaacılık. 1995, Ankara.
19. Işıkhan V. Yaşlıların Yaşam Kalitesi. Antropoloji ve Yaşlılık Kitabı. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu. Ankara. 2000:125- 136.
20. Creecy R. F, Berg, W.E,Wright R. Loneliness Among the Elderly, Journal of Gerontology. 1985;4:487- 493.
21. Sorias O. Sosyal Desteklerin Ruhsal Sağlığı Koruyucu Etkisinin Sağlık Kontrollerinde Araştırılması. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 1988;273:1033-1039.
22. Palabıyıkoğlu R. ve Ark. Yaşlılarda Depresyon ve Yaşam Doyumu. Kriz Dergisi, 1992;11:26-31.
23. Özgür G. Emeklilik ve Sağlık. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1992;83:127-131.
24. Ekici H, Ünal S, Akyol Sağlık Ocağına Bağlı Evinde Kalan Yaşlılarla, Huzurevinde Kalan Yaşlılarda Psikolojik Semptom Taraması ve Yaşam Doyumu. Uluslararası Hemşireler Birliği 1992 Teması. Sağlıklı Yaşlanma Sempozyum Kitabı. 26-27 Kasım 1992; Ankara.
25. Clarke LH, Older Women's and The Self: The Construction of Identity in Later Life. University of British Colombia. Nov. 2000:441-461.
26. Ramirez Cordero, BM.,Figuenoa, C, Perez Vigo, MC, Anadon Vaguez, D, Oliver Vazguez, M. Diagnosis of Health Needs of The Elderly Population of a Community of Puerto Nuevo. A R. Health Sci Journal. 2000;19;2:139-144.
27. Büyükcoşkun A. Yaşlı Bireylerin Sorunları ve Bakım Gereksinimlerinin Saptanması. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1990; Ankara.

APA	Karaca A, AKINCI F, ÖZALTIN G (2005). Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. , 1 - 10.
Chicago	Karaca Aysel,AKINCI Fatma Y.,ÖZALTIN Gülten Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. (2005): 1 - 10.
MLA	Karaca Aysel,AKINCI Fatma Y.,ÖZALTIN Gülten Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. , 2005, ss.1 - 10.
AMA	Karaca A,AKINCI F,ÖZALTIN G Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. . 2005; 1 - 10.
Vancouver	Karaca A,AKINCI F,ÖZALTIN G Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. . 2005; 1 - 10.
IEEE	Karaca A,AKINCI F,ÖZALTIN G "Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi." , ss.1 - 10, 2005.
ISNAD	Karaca, Aysel vd. "Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi". (2005), 1-10.

APA	Karaca A, AKINCI F, ÖZALTIN G (2005). Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Derg., 1(3), 1 - 10.
Chicago	Karaca Aysel,AKINCI Fatma Y.,ÖZALTIN Gülten Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Derg. 1, no.3 (2005): 1 - 10.
MLA	Karaca Aysel,AKINCI Fatma Y.,ÖZALTIN Gülten Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Derg., vol.1, no.3, 2005, ss.1 - 10.
AMA	Karaca A,AKINCI F,ÖZALTIN G Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Derg.. 2005; 1(3): 1 - 10.
Vancouver	Karaca A,AKINCI F,ÖZALTIN G Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Derg.. 2005; 1(3): 1 - 10.
IEEE	Karaca A,AKINCI F,ÖZALTIN G "Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi." Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Derg., 1, ss.1 - 10, 2005.
ISNAD	Karaca, Aysel vd. "Düzce il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerinin psikososyal bakım gereksinimlerinin belirlenmesi". Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Derg. 1/3 (2005), 1-10.