Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001

Sami TABAN, (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Kahramanmaraş, Türkiye)
Muhsin KAR (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Kahramanmaraş, Türkiye)
Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
19 6
Yıl: 2006 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 159 - 181 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001

Öz:
Bu çalışma beşeri sermaye ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik konusunu in­celemeyi amaçlamaktadır. İçsel büyüme teorilerinin çıkışıyla, beşeri sermaye ile ekono­mik büyüme arasındaki ilişki teorik olarak tartışılan ve ampirik olarak test edilen bir ko­nu olmuştur. Konu ile ilgili literatürü takiben, bu makalede, diğer çalışmalardan farklı olarak beşeri sermaye göstergeleri olarak, beşeri sermaye indeksi, bileşik okullaşma ora­nı, eğitim ve yaşam süresi indeksleri kullanılmıştır. Ampirik sonuçlar, beşeri sermaye ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisinin yönünün seçilen beşeri sermeye gös­tergesine göre farklılık arz ettiğini göstermektedir. Bu sonuçlar, ekonomik büyümenin, bir taraftan beşeri sermayeyi belirlerken, diğer taraftan beşeri sermayenin göstergeleri tara­fından belirlendiğini göstermektedir.
Anahtar Kelime: nedensellik ekonometrik analizler bileşik okullaşma oranı insani gelişme indeksi beşeri sermaye ekonomik büyüme eğitim ortalama yaşam süresi satın alma gücü paritesi Türkiye gayrisafi yurtiçi hasıla

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acar, Y. (2002) İktisadi Büyüme ve Büyüme Modelleri, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayını, No. 67: Bursa.
  • Aktan, C.C. (2002) Dünyada ve Türkiye'de İnsani Gelişme, C.Can Aktan (Der.). Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Hak-İş Konfederasyonu Yayını: Ankara. http://www.canaktan.org/ekonomi/yoksulluk/ikinci-bol/dunyada-insani-gelis.pdf (erişim tarihi 14.02.2005).
  • Arrow, K. (1962) "The Economic Implications of Learning by Doing", Review of Econo­mic Studies, 29, 155-173.
  • Barro, R. (1991) "Economic Growth in a Cross Section of Countries", The Quarterly Jo­urnal of Economics, 407-443.
  • Becker, G.S. (1962) "Investment in human capital: a theoretical analysis", Journal of Po­litical Economy", LXX(5), 9-49.
  • Bloom, D.E, Canning, D. ve Sevilla, J. (2001) The Effect of Health on Economic Growth: Theory and Evidence, NBER Working Paper Series, No. 8587, (November).
  • Bozkurt, H. ve Doğan, S. (2003) "Eğitim-İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Kointeg-rasyon Analizi", II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, (Derbent-İzmir), 193-202.
  • Brempong, K.G. ve Wilson, M. (2003) "Health Human Capital and Economic Growth in Sub-Saharan African and OECD Countries", The Quarterly Review of Economics and Finance, 1-25.
  • Canpolat, N. (2000) "Türkiye'de Beşeri Sermaye Birikimi ve Ekonomik Büyüme", H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (2), 265-281.
  • Charemza, W.W. ve Deadman, D.F. (1997) New Directions in Econometric Practice, Cheltenham: Edvard Elgar.
  • Çoban, O. (2003) "Eğitim, Beşeri Sermaye ve İktisadi Büyüme Etkileşimi: Türkiye Üze­rine Ekonometrik Bir İnceleme (1980-1997)", II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, (Derbent-İzmir), 171-180.
  • Demetriades, P. ve Hussein, K. (1996) "Does Financial Development Cause Economic Growth? Time Series Evidence From 16 Countries, Journal of Development Eco­nomics, 51,.387-411.
  • Denison, E.W. (1962) "Education, Economic Growth and Gaps in Information", The Jo­urnal of Political Economy, Vol: LXX, No:5, Part: 2, 124-128.
  • Doornik, J. A. ve. Hendry D. F (1994) PcGive 8.0 Interactive Econometric Modelling of Dynamic Systems, London: International Thomson Publishing.
  • Enders, W. (1995) Applied Econometric Time Series, Wiley, New York
  • Engle, R.F, ve Granger C.W.J. (1987) "Co-integration and Error Correction: Represen­tation, Estimation and Testing", Econometrica, 55, 251-276.
  • Ergen, H. (1999) "Türkiye'de Eğitimin Ekonomik Büyümeye Katkısı", Ekonomik Yakla­şım, 10 (35), 21-52.
  • Granger, C.W.J. (1969) "Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods", Econometrica, 37, 24-36.
  • Granger, C.W.J. (1986) "Developments in the Study of Cointegrated Economic Variab­les", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 48, 213-228.
  • Granger, C.W.J. (1988) "Some Recent Developments in a Concept of Causality", Jour­nal ofEconometrics,,39, 199-211.
  • Gregorio, J.D. (1992) "Economic Growth in Latin America", Journal of Development Economics, 39, 59-84.
  • Gujarati, D.M. (1999) Temel Ekonometri, Çeviren: Ü. Şenesen ve G.G. Şenesen, Litera­tür Yayıncılık: İstanbul.
  • Güloğlu, B. ve Yılnıazer M. (2002) "Ekonomik Büyüme ve Beşeri sermaye: Panel Veri­ler Ekonometrisi Neler Getiriyor?", I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, (Hereke-Kocaeli), 429-440.
  • Güngör, N.D. (1997) "Education and Economic Growth in Turkey 1980-1990: A Panel Study", METU Studies in Development, 24 (2), 185-214.
  • Günsoy, G. (2001) "İnsani Gelişme Kavramı Çerçevesinde Türkiye Üzerine Bir Değer­lendirme", Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, III(l), 215-227.
  • Harris, R. (1995) Using Cointegration Analysis in Econometric Modelling, Prentice Hall/ Harvester Wheatsheaf, London.
  • Holden, K. ve Thomson, J. (1992) "Co-integration: An introductory Survey", British Re­view of Economic Issues, 14(33) 1-55.
  • Islam, M.N. (1998) Export Expansion and Economic Growth: Testing for Cointegration and Causality, Applied Economics, 30, 415-425.
  • Jaoul, M. (2004) "Higher education, causality and growth: a comparison of France and Germany before the Second World War", Compare, 34(1), 117-133.
  • Johansen, S. (1988) "Statistical Analysis of Cointegration Vectors", Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
  • Johansen, S. ve Juselius K. (1990) "Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration -with Application to The Demand for Money", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
  • Kadılar, C. (1996) "Johansen Eşbütünleşme Analizi", Hazine Dergisi, Sayı 3, Temmuz, 77-95.
  • Kar, M. ve Ağır, H. (2003) "Türkiye'de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Neden­sellik Testi", II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, (Derbent-İzmir), 181-190.
  • Kar, M. ve Taban, S. (2003) "Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(3), 145-169.
  • Karabulut, K ve Emsen, Ö.S. (1997) "Kalkınma Teorileri ve Geliştirilen Son Büyüme Modeli: Yeni Büyüme Teorisi", Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 11(3-4), 27-50.
  • Karakaş, E. ve Köksal, E. (2003) Beşeri sermaye ve Türkiye, Toplumsal Katılım ve Ge­lişim Vakfı İstanbul.
  • Kibritçioğlu, A. (1998) "İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerin­de Beşeri Sermayenin Yeri", Ank. Ü. SBF Dergisi, 53(1-4), 207-230.
  • Kutlar, A. (1998) Bilgisayar Uygulamalı Ekonometriye Giriş, Beta: Sivas.
  • Kutlu, E. (2000) Bilgi Toplumunda Kalkınma Stratejileri, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No. 1209: Eskişehir.
  • Lucas, R. (1988) "On the Mechanics of Economic Development", Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
  • MacKinnon, J.G. (1991) Critical Values for Cointegration Tests, in R.E Engle and C. W. J. Granger (eds), Long-run Economic Relationships, Oxford: Oxford University Press.
  • Mankiw, G. N., Romer, D.ve Weil, D.N. (1992) "A Contribution to The Empirics of Eco­nomic Growth", Quarterly Journal of Economics, 107, 407-437.
  • Masih, A.M.M ve Masih, R. (1998) "A Multy Cointegrated Modelling Approach Intes-ting Temporal Causality Between Energy Consumption, Real Income And Prices with an Application to Two Asian LDCs", Applied Economics, 30, 1287-1298.
  • Masih, A.M.M. ve Masih, R. (1995) "Temporal Causality and The Dynamic Interactions Among Macroeconomic Activity Within A Multivariate Cointegrated System: Evi­dence From Singapore And Korea", Weltwirtschaftliches Archiv, 131(2), 265-285.
  • Mayer, D. (2001) "The Long-Term Impact of Health on Economic Growth in Latin Ame­rica", World Development, 29(6), 1025-1033.
  • McDonald, S. ve Roberts, J., (2002) "Growth and Multiple Forms of Human Capital in an Augmented Solow Model: A Panel Data Investigation", Economic Letters, 74, 271-276.
  • Monteils, M. (2004) "The analysis of the relation between education and economic growth", Compare, 34(1), 103-115.
  • Osterwald-Lenum, M. (1992) "A Note With Quantiles of the Asymptotic Distiribution of the Ml Cointegration Rank Tests Statistics", Oxford Bulletin of Economics and Sta­tistics, 54,461-472.
  • Özdemir, D. (2002) "Küreselleşme, Ekonomik Büyüme ve Çokuluslu Şirketler", Doğu Batı, 5(18), 237-245.
  • Piazola, M. (1995) "Determinants of South Korean Economic Growth, 1955-1990", In­ternational Economic Journal, 9(4), 109-133.
  • Ranis, G., Stewart, F. ve Ramirez, A. (2000) "Economic Growth and Human Develop­ment", World Development, 28(2), 197-219.
  • Rebelo, S. (1991) "Long-run Policy Analysis and Long-run growth", Journal of Political Economy, 99(3), 500-521.
  • Renelt, D. (1991) Economic Growth: A Review of the Theoretical and Empirical Litera­ture, Working Papers WPS 678, Washington, D.C.: World Bank.
  • Romer, P.M. (1986) "Increasing Returns and Long Run Growth", Journal of Political Economy, 94 (5), 1002-1037.
  • Romer, P.M. (1990) "Endogenous technological change, Journal of Political Economy, 98,71-102.
  • Sala-i Martin, X. (1990) Lecture Notes on Economic Growth (I): Introduction to the Li­terature and Neo-Classical Models, NBER Working paper, No.3563.
  • Schultz, T.W. (1961) "Investment in human capital", American Economic Review, 51(1), 1-17.
  • Solow, R. (1956) "A Contribution to the Theory of Economic Growth", Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
  • Taban, S. (2004a) "Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Testi", III. Ulusal Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Eskişehir, 3-12.
  • Taban, S. (2004b) "İnsani Gelişme Kavramı ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme", Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 33-41.
  • Tallman, E. W. ve Wang P. (1990) "Human Capital and Endogenous Growth: Evidence From Taiwan", Federal Reserve Bank of Atlanta Working Paper 90-9, 1-21.
  • Tarı, R., (2002) Ekonometri, Alfa Yayınları: Istanbul.
  • Temple, J. (2001) "Growth Effects of Education and Social Capital in the OECD Coun­tries", OECD Economic Studies, 33, 57-101.
  • Tuna, Y ve Yumuşak, İ. G. (2002) "Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Analizi", I. Ulu­sal Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi Tebliğleri, Hereke- Kocaeli, 455- 468.
  • UNDP, (2001a) Human Development Report Turkey 2001, http://www.un.org.tr/undp/pdf/nhdr/tablo%201.pdf (erişim tarihi 05.02.2005).
  • UNDP, (2001b) United Nations Development Programme, http://www.undp.org/hdr2001/indicator/cty_f_TUR.html (erişim tarihi 14.02.2005).
  • UNDP, (2002) United Nations Development Programme, http://www.undp.org/hdr2002/indicator/cty_f_TUR.html (erişim tarihi 14.02.2005)
  • UNDP, (2003) Human Development Reports, http://www.undp.org/hdr2003/indicator/ctyJLTUR.html (erişim tarihi 14.02.2005).
  • Webber, D. J. (2002) "Policies to Stimulate Growth: Should We Invest in Health or Edu­cation?", Applied Economics, 34(13), 1633-1643.
  • Yanıkkaya, H. (2002) "Beşeri Sermaye Birikiminin Ekonomik Büyüme Sürecindeki Ro­lü Üzerine Ampirik Bir Çalışma", İstatistik Araştırma Dergisi, Sayı 2.
  • Young, A. (1991) "Learning by Doing and the Dynamic Effects of International Trade", Quarterly Journal of Economics, 106, 369-405.
  • Yülek, M.A. (1997) "İçsel Büyüme Teorileri, Gelişmekte Olan Ülkeler ve Kamu Politi­kaları Üzerine", Hazine Dergisi, Sayı 6, Nisan, 89-105.
APA TABAN S, KAR M (2006). Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. , 159 - 181.
Chicago TABAN Sami,KAR Muhsin Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. (2006): 159 - 181.
MLA TABAN Sami,KAR Muhsin Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. , 2006, ss.159 - 181.
AMA TABAN S,KAR M Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. . 2006; 159 - 181.
Vancouver TABAN S,KAR M Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. . 2006; 159 - 181.
IEEE TABAN S,KAR M "Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001." , ss.159 - 181, 2006.
ISNAD TABAN, Sami - KAR, Muhsin. "Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001". (2006), 159-181.
APA TABAN S, KAR M (2006). Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 159 - 181.
Chicago TABAN Sami,KAR Muhsin Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6, no.1 (2006): 159 - 181.
MLA TABAN Sami,KAR Muhsin Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.6, no.1, 2006, ss.159 - 181.
AMA TABAN S,KAR M Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2006; 6(1): 159 - 181.
Vancouver TABAN S,KAR M Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2006; 6(1): 159 - 181.
IEEE TABAN S,KAR M "Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, ss.159 - 181, 2006.
ISNAD TABAN, Sami - KAR, Muhsin. "Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6/1 (2006), 159-181.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
16-04-2024 19:8

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları