Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri

GÖKÇE, Ayhan; TELCİ, İsa; KARAKOÇ, Ömer Cem

Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri

Ömer Cem KARAKOÇ, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Tokat, Türkiye)

Ayhan GÖKÇE, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Tokat, Türkiye)

İsa TELCİ (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Tokat, Türkiye)

Türkiye Entomoloji Dergisi

12 3

Yıl: 2006 Cilt: 30 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 123 - 135 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri

Öz:

Bu çalışmada, Salvia officinalis, Cuminum cyminum, Anetheum gravlolens, Mentha spicata spicata, Micromeria fruticosa brachycalyx ve Ocimum minimum''dan elde edilen uçucu yağların fumigant toksisiteleri üç önemli depo zararlısı, Acanthoscelides obtectus, Sitophilus granarius ve Sitophilus oryzae üzerinde laboratuvar şartlarında test edilmiştir. Ön denemelerde uçucu yağların fumigant toksisiteleri tek dozda üç faklı sıcaklıkta (10, 20 ve 30 °C) test edilmiştir. Tek-doz tarama testleri sonucunda her üç zararlıda da taşnanesi ve nane uçucu yağlarının yüksek oranda fumigant etki gösterdiği ve test edilen böceklerin tümünün 24 saat içersinde ölümüne neden olduğu saptanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde tek-doz tarama testlerinde ümitvar sonuçlar elde edilen bitkiler ile 20 "C'de doz-ölüm denemeleri kurulmuştur. Bu çalışma sonunda A. obtectus için kimyon , S. granarius için dereotu ve S. oryzae içinde taşnanesi en yüksek fumigant toksisite gösteren bitkiler olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: böcek öldürücü bitkiler Mentha spicata depolanmış ürün zararlıları Sitophilus oryzae adaçayı Micromeria fruticosa subsp. brachycalyx nane Acanthoscelides obtectus Salvia officinalis dereotu baharat bitkileri uçucu yağ bitkileri Cuminum cyminum böcek öldürücü özellikler Anethum graveolens Sitophilus granarius Ocimum minimum fumigant

Konular: Biyoloji

Fumigant activity of some plant essential oils against sitophilus oryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) and Acanthoscelides obtectus Say. (Col.: Bruchidae)

Öz:

In this study fumigant toxicities of Salvia officinalis L. (Labiatae), Cuminum cyminum L. (Apiaceae), Anetheum gravlolens L. (Apiaceae), Mentha spicata spicata L. (Labiatae), Micromeria frutlcosa brachycalyx P.H. Davis (Labiatae) and Ocimum minimum L. (Labiatae) essential oils were evaluated against three important stored product insects, Acanthoscelides obtectus, Sitophilus granarius and Sitophilus oryzae, under laboratory conditions. In single dose screening test, fumigant toxicities of essential oils were tested at three different temperatures, 10, 20 and 30 °C. The results showed that M. spicata spicata and M. frutlcosa brachycalyx had high fumigant toxicities to all tested insect species by 100% mortality in 24 hours. In bioassay of experiments, dose-mortality studies were carried out with the promising essential oils at 20 °C. C. cyminum for A. obtectus (LC^ = 29,01 /xl/1), A. graviolens for S. granarius (LCJQ = 80,40 (M) and M. frutlcosa brachycalyx for S. oryzae (LC^ = 32,25 /u.1/1) appeared to be the most active essential oils.

Anahtar Kelime: Salvia officinalis dill spice plants essential oil plants Cuminum cyminum insecticidal properties Anethum graveolens Sitophilus granarius Ocimum minimum fumigants insecticidal plants Mentha spicata stored products pests Sitophilus oryzae sage Micromeria fruticosa subsp. brachycalyx mint Acanthoscelides obtectus

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Chaudhry, M. Q., H. A. Bell, H. A. Sawidou & A. D. Macnicoll, 2004. Effect of low temperatures on the rate of respiration and uptake of phosphine in different life stages of the Cigarette Beetle Lasioderma serricorne (F.). J. Stored Prod. Res., 40: 125-134.
Grundy, D. L. & C. C. Still, 1985. Inhibition of Acetylcholinesterases by Pulegone-1,2-epoxide. Pestic. Biochem. Phys., 23 : 383-388.
Huang, Y., J. M. W. L. Tan, R. H. Tan & S. H. Ho, 1997. Toxic and antifeedant actions of nutmeg oil against Tribolium castaneum (Herbst.) and Sitophilus zeamals Motsch. J. Stored Prod. Res., 33: 289-298.
Huang, Y. & S. H. Ho, 1998. Toxicity and antifeedant activites of ainnamaldehyde against the grain storage insects, Tribolium castaneum (Herbst) and Sitophilus zeamais Motsch. J. Stored Prod. Res., 34: 11-17
Huang, Y., S. L. Lam & S. H. Ho, 2000. Bioactivity of essential oil from Elletaria cardamomum (L.) Maton. to Sitophilus zeamais. Motschulsky and Tribolium casteneum (Herbst.). J. Stored Prod. Res., 36: 107-117.
Huang, Y., S. H. Ho, H. S. Lee & Y. Y. L. Yap, 2002. Insecticidal properties of eugenol, isoeugenol and methyleugenol and their effects on nutrition of Sitophilus zeamais Motsch. (Coleoptera: Curculionidae) and Tribolium castaneum (Herbst) (Coleoptera: Tenebrionidae). J. Stored Prod. Res., 38: 403-412.
Keita, S. M., C. Vincent, J. P. Schmit, J. T. Arnason & A. Belanger, 2001. Efficacy of essential oil of Ocimum basilicum L. and O. gratlssimum L. applied as an insecticidal fumigant and powder to control Callosobruchus maculatus (Fab.). J. Stored Prod. Res., 37: 339-349.
Kim, S-II., J. Y. Roh, D. H. Kim, H. S. Lee & Y. J. Ahn, 2003. insecticidal activities of aromatic plant extracts and essential oil againts Sitophilus oiyzae and Callosobruchus chlnensis. J. Stored Prod. Res., 39: 293-303.
LeOra Software, 1994. Polo-PC a user's guide to Probit or Logit analysis, 1119 Shattuck Avenue, Berkeley, CA, 94707.
Lee, B. H., W. S. Choi, S. E. Lee & B. S. Park, 2001. Fumigant toxicity of essential oils and their constituent compounds towards the Rice weevil, Sitophilus oiyzae (L.). Crop Prot., 20: 317-320.
Lee, B. H., P. C. Annis, F. Tumaalii & W. S. Choi, 2004. Fumigant toxicity of essential oils from the Myrtaceae family and 1,8-cineole against 3 major stored-grain insects. J. Stored Prod. Res., 40: 553-564.
Marotti, M., R. Piccaglia & E. Giovanelli, 1996. Differences in essential oil composition of basil (Oclmum basillcum L.) Italian culturas related to morphological characteristics. J. Agric. Food Chem., 44: 3926-3929.
Mckenzie, J. D. & R. Goldman, 2005. The Student Guide to MINITAB Release 14 Manual. Pearson Education, Boston, MA.
Moretti, M. D. L., G. S. Passino, S. Demontis & E. Bazzoni, 2002. Essential oil formulations useful as a new tool for insect pest control. AAPS Pharm. Sci. Tech., 3:1-11.
Nakakita, H. & H. Ikenaga, 1997. Action of low temperature on physiology of Sitophilus zeamals Motschulsky and Sitophilus oiyzae (L.) (Coleoptera: Curculionidae) in rice storage. J. Stored Prod. Res., 33: 31-38.
Papachristos, D. P. & D. C. Stamopoulos, 2004. Fumigant toxicity of three essential oil on the eggs of Acanthoscelides obtectus (Say) (Coleoptera: Bruchidae). J. Stored Prod. Res., 40: 517-525.
Papachristos, D. P., K. I. Karamanoli, D. C. Stamopoulos & U. M. Spiroudi, 2004. The relationship between the chemical composition of three essential oils and their insecticidal activity against Acanthoscelides obtectus. Pest Manag. Sci., 60: 514-520.
Park, I.K., S. G. Lee, D. H. Choi, J. D. Park & Y. J. Ahn, 2003. Insecticidal activities of constituents identified in the essential oil from leaves of Chamaecyparls obtusa against Callosobruchus maculatus (L.) and Sitophilus oiyzae (L.). J. Stored Prod. Res., 39: 375-385.
Regnault-Roger, C, M. Ribodeau, A. Hamraoui, I. Bareau, P. Blanchard, M. I. Gil-Munoz & F. T. Barberan, 2004. Polyfenolic compounds of Mediterranean Lamiaceae and investigation of orientational effects on Acanthoscelides obtectus (Say). J. Stored Prod. Res., 40: 395-408
Saraç, A. & İ. Tunç, 1995. Toxicity of essential oil vapours to stored product insect. J. Plant Dis. Prot., 102: 69-74.
Shaaya, E., U. Ravid, N. Paster, B. Juven, U. Zisman, & V. Pissarev, 1991. Fumigant toxicity of essential oils against four major stored-product insects. J. Chem. Ecol., 17: 499-504.
Shaaya, E., M. Kostjucovski, J. Eilberk & C. Sukprakarn, 1997. Plant oils as fumigants and contact insecticides for the control of stored-product insects. J. Stored Prod. Res., 33: 7-15.
Singh, D., M. S. Siddioui & S. Sharma, 1989. Reproduction reterdant and fumigant properties in essential oils against rice weevil (Col.: Curculionidae) in the stored wheat J. Econ. Entomol., 82: 727-733.
Tapondjou, L. A., C. Adler, H. Bouda, & D. A. Fontem, 2002. Efficacy of powder and essential oil from Chenopodium ambrosloides leaves as post-harvest grain protectants against six-stored product beetles. J. Stored Prod. Res., 38: 395-402.
Telci, İ, Ş. N. İncekara, G. Yılmaz, & M. E. Tugay, 2004. Agronomical and chemical characterization of spearmint (M. spicata) originating in Turkey. Econ. Bot. 58: 721-728.
Telci, İ., E. Bayram, G. Yılmaz & A. B. Avcı, 2005. Türkiye'de kültürü yapılan yerel Fesleğen (Ocimum spp.) Genotiplerinin Morfolojik, Agronomik ve Taksonomik özelliklerinin karakterizasyonu ve üstün bitkilerin seleksiyonu. Tubitak Togtag, 3102 (Proje raporu).
Tunç, İ., Erler, F., Dağlı, F. and Çalış Ö., 1997. Insecticidal activity of acetone vapours. J. Stored Prod. Res., 33: 181 185
Zar, J. H., 1996. Biostatistical Analysis. Prentice Hall, New Jersey, USA.

APA	KARAKOÇ Ö, GÖKÇE A, TELCİ İ (2006). Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. , 123 - 135.
Chicago	KARAKOÇ Ömer Cem,GÖKÇE Ayhan,TELCİ İsa Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. (2006): 123 - 135.
MLA	KARAKOÇ Ömer Cem,GÖKÇE Ayhan,TELCİ İsa Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. , 2006, ss.123 - 135.
AMA	KARAKOÇ Ö,GÖKÇE A,TELCİ İ Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. . 2006; 123 - 135.
Vancouver	KARAKOÇ Ö,GÖKÇE A,TELCİ İ Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. . 2006; 123 - 135.
IEEE	KARAKOÇ Ö,GÖKÇE A,TELCİ İ "Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri." , ss.123 - 135, 2006.
ISNAD	KARAKOÇ, Ömer Cem vd. "Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri". (2006), 123-135.

APA	KARAKOÇ Ö, GÖKÇE A, TELCİ İ (2006). Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 30(2), 123 - 135.
Chicago	KARAKOÇ Ömer Cem,GÖKÇE Ayhan,TELCİ İsa Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi 30, no.2 (2006): 123 - 135.
MLA	KARAKOÇ Ömer Cem,GÖKÇE Ayhan,TELCİ İsa Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi, vol.30, no.2, 2006, ss.123 - 135.
AMA	KARAKOÇ Ö,GÖKÇE A,TELCİ İ Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi. 2006; 30(2): 123 - 135.
Vancouver	KARAKOÇ Ö,GÖKÇE A,TELCİ İ Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi. 2006; 30(2): 123 - 135.
IEEE	KARAKOÇ Ö,GÖKÇE A,TELCİ İ "Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri." Türkiye Entomoloji Dergisi, 30, ss.123 - 135, 2006.
ISNAD	KARAKOÇ, Ömer Cem vd. "Bazı bitki uçucu yağlarının sitophilus aryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)' a karşı fumigant etkileri". Türkiye Entomoloji Dergisi 30/2 (2006), 123-135.