Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki

Mehmet KORKMAZ (Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi
6 0
Yıl: 2006 Cilt: 12 Sayı: 46 Sayfa Aralığı: 199 - 226 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki

Öz:
Bu çalışma, kişiliğin temel özellikleri ile eğitim kurumlarında gösterilen liderlik davranışları arasındaki ilişkiyi bulmak için yapıldı. Daha açık olarak, okul yöneticilerinin bireysel kişilik özellikleri ile liderlik stilleri arasındaki ilişkide, yöneticinin problem çözmeye ait yönetsel davranışlarının aracılık edip etmediğidir. Araştırma, Ankara ili Merkez İlçelerinde bulunan 35 lise ve 62 ilköğretim okulu yöneticisi ile bu okullarda görev yapan 375 öğretmenden veri toplanarak yapılmıştır. Veriler 3 farklı anket “MLQ, KAI ve NEO-PI” uygulanarak elde edilmiştir. İlk önce, korelasyonel bir yaklaşım kullanılarak kişilik değişkenlerinin incelenmesinden sonra, KAI deki toplam skorları ile NEO-PI deki beş faktör ve bu faktörlere ilişkin iki kutuplu tercih skorlarından elde edilen standart puanlar kullanılarak, hiyerarşik K-Ortalamaları Cluster analizi yapıldı. Analiz de 4 ayırıcı grup elde edildi. 1. Yenilikçiler, 2. Yöneticiler, 3. Gelenekçiler ve 4. Güdüleyiciler.Bu gruplar kullanılarak yapılan ANOVA testleri yöneticilerin liderlik davranışlarının algılanması konusunda manidar farklılıklar ortaya çıkarttı. Daha genel olarak, Yenilikçi ve Güdüleyici grupta yer alan okul yöneticileri Gelenekçi ve Yönetici grupta yer alan okul yöneticilerine göre daha fazla dönüşümsel liderlik özelliği gösterdikleri bulunmuştur.
Anahtar Kelime: liderlik modelleri kişilik özellikleri liderlik davranışları okul yöneticileri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Atkinson, J.W. (1987). Strength of motivation and efficiency of performance. In JW Atkinson & J.O. Raynor (Eds), Motivation and Achievement (pp.117-42). New York: Winston.
  • Atwater, L.E. Yammarino, F.J. (1993). Personal attributes as predictors of superiors’ and subordinates’ perceptions of military academy leadership. Human Relations, 46, 645-668.
  • Barrick, M.R., Day, D.V. & Lord, R.G. (1991). Assessing the utility of executive leadership. Leadership Quarterly, 2, 0-22.
  • Bass, B.M. & Avolio, B.J. (1988). Transformational Leadership Charisma and Beyond, Edit. J.g. Hunt & diğ. Emerging Leadership Vistas, MA: Lexington Books.
  • Bass, B.M. & Avolio, B.J. (1990). Developing transformational leadership: 1992 and beyond. Journal of European Industrial Training, 14, 21-27.
  • Bass, B.M. & Avolio, B.J. (1990). The implications of transactional and transformational leadership for individual, team and organizational development in R.W. Woodman &W.A.Passmore (Eds), Reseacrh in Organizational change and development. Greenwich, CT: JA1 Press.
  • Bass, B.M. & Avolio, B.J. (1995). MLQ-Multifactor Leadership Questionnaire, Mind Garden, Palo Alto, California 94306.
  • Bass, B.M. (1990). Bass & Stogdill’s Handbook of Leadership: Theory, Research, and Managerial Applications, 3 rd ed. New York: Free Press.
  • Bass. B.M. (1998). Transformational Leadership: Industry, millitary, and educational impact. Mahwah, NJ: Lawrence – Erlbaum.
  • Burke, W.J. & Litwin, G. H. (1992). A causal model of organizational performance and change. Journal of Management, 18, 523-545.
  • Bushe, G.R. & Gibbs, B.W. (1990). Predicting organization development consulting competence from the Myers-Briggs Type Indicator and stage of ego development. Journal of Applied Behavior Science, 26, 337-357.
  • Champoux, J.E. (2000). Organizational behavior: Essential tenets for a new millennium.
  • Church, A.H. (1997). Managerial self-awareness in high performing individuals in organizations. Journal of Applied Psychology, 82, 281-292.
  • Church, A.H. ve Waclawski, J. (1998). The relationship between individual personality orientation and executive leadership behaviour. Journal of Occupational & Organizational Psychology, Vol. 71, Issue 2.
  • Costa P.T;Jr, ve Mc Crae R.R. (1985). The NEO Personality inventory manual. Odessa, FL. Psychological Assesment Resources, Inc.
  • Daniel, T.L. (1985). Managerial behaviors: Their relationship to perceived organizational climate in a high-technology company. Group and Organization Studies, 10, 413-428.
  • Dubinsky, A.J. & diğerleri (1995). An Examination of Linkages Between Personal Characteristics and Dimensions of Tranformational Leadersihp, Journal of Bruness and Psychology, Vol. 9.
  • Dubinsky, A.J; Yammarino, F.J.; Jolson, M.A; & Spangler, W.D.(1995). Transformational leadership: an initial investigation in sales management. Journal of Personal selling and sales management, 15, 17-29.
  • Erdoğan, İ. (1994). İşletmelerde Davranış. 4.b. İstanbul: Beta yayınevi.
  • Erdoğan, İ.(1991). İşletmelerde Davranış. İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Yayın No: 242.
  • Foxall, G.R. & Hackett, P.M. (1992). The factor structure and construct validity of the Kirton Adaption-Innovation Inventory. Personality and Individual Differences, 13, 967-975.
  • Fullan, M. (2001). Leading in a culture of change San Francisco: Jossey-Bass.
  • Furnham, A. & Stringfield, P. (1993). Personality and work performance: Myers-Briggs ype Indicator correlates of managerial performance in two cultures. Personality and Individual Differences, 14, 145-153.
  • Gardner, J.W. (1990). On Leadership: New York: Free Press.
  • Goldberg, L.R. (1993). The structure of phenotypic personality traits. American Psychologist, 48, 26-34.
  • Hirsh, S.K. & Kummerow, J.M. (1990). Introduction to Type in Organizations, 2 nd ed. Palo Alto, CA: Consulting Psycoholgists Press.
  • Jenkins, J. M. (1993). Self – monitoring and turnover: The impact of personality on intent to leave. Journal of Organizational Behavior, 14, 83-91.
  • Keirsey, D. (1984). Please Understand me: Character and temperament typse. Del Mar, CA: Gnosology Boks, Prometheas Memesis. Call Number: BF698 K357.
  • Kirby, P.C.; Paradise, L.V. & King, M.I. (1992). Extraordinary Leaders in Education: Understanding transformational leadership. Journal of Educational Research, 85 (5), 303-311.
  • Kirton, M.J. (1991). KAI Response Sheet. Highlands. UK: Occupational Research Centre.
  • Kuhnert, K.W. & Lewis, P. (1987). Transactional and transformational leadership: A constructive / developmental analysis. Academyh of Management Review, 12, 648-657.
  • Manion, J. (2000). Retaining Current Leaders. Health Forum Journal, 43 (5), 24-27.
  • McClelland, D.C. & Boyatzis, R.E. (1982). The leadership motive pattern and long trem success in management. Journal of Applied Psychology, 67, 737-743.
  • McCrae, R.R. & Costa, P.T.J. (1989). Reinterpreting the Myers-Briggs Type Indicator from the perspective of the Five-Factor Model of Personality. Journal of Personality, 57, 17-40.
  • McCrae, R.R. ve Costa, P.JR. (1990). Personality in Adulthood, New York: The Guilford Press.
  • Myers, I.B. & McCaulley, M.H. (1985). Manual: A Guide to the Development and Use of the Myres-Briggs Type Indicator. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
  • Myers, İ.B. ve Meyers, P.B. (1984). Grifts Differing, Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
  • Nadler, D.A. & Tushman, M.L. (1992). Designing organizations that have good fit: A framework for understanding new architectures. In D.A. Nadler, M.S. Gerstein, R.B. Shaw & Associates (Eds), Organizational Architecture: Designs for Changing, Organizations, pp. 39-59. San Francisco, CA: Jossey –Bass.
  • Pillai, R; Williams, E.A. & Lowe, K.B; Jung, D.I. (2003). Personality, transformational leadership trust and the 2000 U.S. Presidential vote, The Leadership Quarterly, 14, 161-192.
  • Roush, P.E. & Atwater, L.E. (1992). Using the MBTI to understand transforational leadership and self perception accuracy. Military Psychology, 4, 17-34.
  • Schein, E.H. (1985). Organizational Culture and Leadership. A Dynamic View. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
  • Schein, E.H. (1992). Organizational culture and leadership: San Francisco, CA: Jossey-Bass.
  • Schmitt, N; Gooding, R.Z; Neo, R.A. & Kirsch, M.P. (1984) Meta-analysis of validity studies published between 1964 and 1982 and the investigation of study characteristics. Personnel Psychology, 37, 407-422.
  • Sergiovanni,T.J. (1992). Moral Leadership: Getting to the Heart of School Improvement: Jossey –Bass Pub; san Francisco.
  • Shamir, B; House, R.J. & Arthur, M.B. (1993). The motivational effects of charismatic leadership: A Self-concept based theory. Organizational Science, 4, 577-94.
  • Somer, O. (1998). Türkçe’de Kişilik Özelliğini Tanımlayan Sıfatların Yapısı ve Beş Faktör Modeli. Türk Psikoloji Dergisi, 13 (42) 17-32.
  • Şimşek, Ş; Akgemci, T. Ve Çelik, A. (2001). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Nobel Yayıncılık, Ankara.
  • Tabachnik, B.G. Fidel, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics, 8 nd ed. New York: Harper & Row.
  • Thomas, A. (1996). The evidence remains stable: the MBTİ predicts attraction and attrition in an engineering program. Journal of Psychological Type 55: 35-42.
  • Van Etton, A.M. &Burke, W.W. 81992). The transformational/transactional leadership model: A study of critical components. In K.E. Clark, M.B. Clark &D.P. Cambell (Eds), Impact of Leadership, pp. 149-167. Greensboro, NC: Center for Creative Leadership.
  • Yukl, G. (2001). Leadership in organizations. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
  • Zel, U.N. (2002). Kişilik ve Liderlik. Seçkin Yayınevi. Ankara
APA Korkmaz M (2006). Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. , 199 - 226.
Chicago Korkmaz Mehmet Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. (2006): 199 - 226.
MLA Korkmaz Mehmet Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. , 2006, ss.199 - 226.
AMA Korkmaz M Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. . 2006; 199 - 226.
Vancouver Korkmaz M Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. . 2006; 199 - 226.
IEEE Korkmaz M "Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki." , ss.199 - 226, 2006.
ISNAD Korkmaz, Mehmet. "Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki". (2006), 199-226.
APA Korkmaz M (2006). Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(46), 199 - 226.
Chicago Korkmaz Mehmet Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 12, no.46 (2006): 199 - 226.
MLA Korkmaz Mehmet Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, vol.12, no.46, 2006, ss.199 - 226.
AMA Korkmaz M Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2006; 12(46): 199 - 226.
Vancouver Korkmaz M Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2006; 12(46): 199 - 226.
IEEE Korkmaz M "Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12, ss.199 - 226, 2006.
ISNAD Korkmaz, Mehmet. "Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 12/46 (2006), 199-226.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 12:15

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları