Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler

YAZGAN, Çağrı; KORA, Kaan; KUŞÇU, Kemal; TOPÇUOĞLU, Volkan

Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler

Çağrı YAZGAN, (Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Kaan KORA, (Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Volkan TOPÇUOĞLU, (Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Kemal KUŞÇU (Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

9 1

Yıl: 2006 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 143 - 149 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler

Öz:

Giriş ve Amaç: Ülkemizde artan yaşlı sayısı ile birlikte huzurevine yatış sayısında artış beklenmektedir. Bu çalışmada huzurevinde kalan yaşlıların yaşam kalitelerini hangi faktörlerin etkilediğinin saptanması amaçlanmıştır.Yöntem ve Gereç: İstanbul Anadolu yakasındaki 5 değişik huzurevinde demansı olmayan 69 yaşlı çalışmaya alındı. Temel ve instrumental günlük yaşam aktiviteleri, depresyon belirtileri, değişik sosyodemografik özellikler ile WHOQOL-BREF yaşam kalitesi ölçeğinin alt ölçek skorları arasındaki ilişkiler araştırıldı.Bulgular: Temel ve instrumental günlük yaşam aktivitelerinin, depresyon belirtilerinin, kronik hastalık ve kullanılan ilaç sayılarının, sosyoekonomik düzeyin, ziyaret sıklığının, sakinler ve çalışanlar ile ilişkilerin, huzurevi içi ve dışı aktivitelerin, huzurevinde olmaktan memnuniyet hissinin, yalnızlık hissetmenin değişik WHOQOL- BREF alt ölçekleri ile ilişkileri gösterildi. Yapılan lineer regresyon analizinde ise, psikolojik sağlık alanı puanına depresif belirtilerin, sakinlerle ilişkinin ve huzurevinde bulunmaktan memnuniyetin, fiziksel sağlık alanı puanına temel ve instrumental günlük yaşam aktivitelerinin, toplam hastalık sayısının ve huzurevinde bulunmaktan memnuniyetin, sosyal ilgi alanı puanına ziyaret sayısı ve sakinlerle ilişkinin, çevre alanı puanına ise sosyoekonomik durumun, sakinlerle ilişkinin ve huzurevinde bulunmaktan memnuniyetin en çok etki ettiği gösterilmiştir.Sonuç: İlişkisi gösterilen faktörlerde yapılacak düzeltmelerin yaşam kalitesini yükseltmesi beklenebilir. Özellikle sakinlerle ilişkinin düzeltilmesi ve huzurevinde kalmaktan memnuniyetin sorgulanması yaşam kalitesini daha fazla alanda artırabilir.

Anahtar Kelime: Yaşlı Bakım evleri Yaşam kalitesi

Konular: Geriatri ve Gerontoloji Sosyoloji

Factors influencing quality of life of nondemented elderly nursing homes residents

Öz:

Background and Aim: Increase in admission to nursing homes is expected while elderly population is increasing. We aimed to determine which factors may influence quality of life of elderly nursing home residents.Materials and Method: Sixty nine eldery residing at 5 different nursing homes in the Anatolian region of Istanbul were admitted to the study.Results: Correlations between WHOQOL- BREF subscale scores and Katz's Basic and Lawton's Instrumental Activities of Daily Living scale scores, Yesevage's Geriatric Depression Scale score and various sociodemographic characteristics were investigated. Basic and instrumental activities of daily living, depression symptoms, numbers of chronic illnesses and medications, socioeconomic status, frequency of visits by relatives, relationship with residents and employee, satisfaction with living in a nursing home, feeling of loneliness, activities inside and outside the nursing home were found correlated with different subscales of quality of life scale. Stepwise linear regression analyses determined strongest risk factors for psychological health field of quality of life as depression symptoms, relationship with residents and satisfaction with living in a nursing home, for physical health field as basic and instrumental activities of daily living, number of chronic illnesses and satisfaction with living in a nursing home, for social interest field as number of visits and relationship with residents, for environment field as satisfaction with living in a nursing home, socioeconomic status and relationship with residents.Conclusion: Recognition and improvement in correlating factors may enhance quality of life. Particularly improvement of relationship of residents with each other and questioning satisfaction of residing in a nursing home may enhance quality of life in multiple fields.

Anahtar Kelime: Nursing Homes Quality of Life Aged

Konular: Geriatri ve Gerontoloji Sosyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Vehid S. Ülkemizdeki huzurevlerinin dağılımı ve bu dağılımın düşündürdükleri. Cerrahpaşa Tıp Dergisi 2000; 31: 239-244.
2. Meeberg GA. Quality of life: a concept analysis. Journal of Advanced Nursing 1993; 18: 32-38.
3. Ferrans CE ve Powers MJ. Psychpmetric assessment of quality of life index. Research in Nursing and Health 1992; 15: 29-38.
4. Aller LJ ve Coeling HVE. Quality of life: Its meaning to the long term care resident. Journal of Gerontological Nursing 1995; 21(2): 20-25.
5. Güngen C,Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. Standardize Mini Mental Test’in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği.Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(4):273-281.
6. Fidaner H, Elbi H, Fidaner C ve ark.WHOQOL100 ve WHOQOL BREF’in psikometrik özellikleri. 3P Dergisi 1999; 7 (Ek sayı ): 23-47.
7. Katz S, Ford, AB, Maskowitz RW, Jackson BA, Jaffe MW. Studies of illness in the aged: the index of ADL. JAMA 1963; 185: 914-919.
8. Lawton MP ve Brody EM. Assessment of older people: self maintaining and instrumental activities of daily living. Gerontologist 1969; 9: 179-186.
9. Ertan T, Eker E, Şar V. Geriatrik Depresyon Ölçeği’nin Türk Yaşlı Nüfusunda Geçerlilik ve Güvenilirliği. Nöropsikiyatri Arşivi 1997; 34(2);62-71.
10. Pearson A, Hocking S, Mott S, Riggs A. Quality of care in nursing home: from the resident’s perspective. Journal of Advanced Nursing 1993; 18(1): 20-24.
11. Lin LC, Ou M, Wu SC. Factors influencing morale in long term care . Kaohsiung Journal of Medicine Science 1998;14:357- 366.
12. Birtane M, Tuna H, Ekuklu G, Uzunca K, Akçi C, Kokino S. Edirne huzurevi sakinlerinde yaşam kalitesine etki eden etmenlerin irdelenmesi. Turk J Geriatrics 2000; 3(4): 141-145.
13. Teresi J, Abrams R, Holmes J, Ramirez M, Eimicke J. Prevalance of depression and depression recognition in nursing homes. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2001; 36(12): 613- 620.
14. Nagatomo I, Nomaguchi M, Matsumoto K. Depression and quality of life in the elderly in a special nursing home. Jpn J Psychiatry Neurol 1993; 47(3):52-59.
15. Canbaz S, Sunter AT, Dabak S, Pekşen Y. The prevalance of chronic diseases and quality of life in elderly people in Samsun. Turkish Journal of Medical Sciences 2003; 33: 335-340.
16. Jenkins CD, Jono RT, Stanton BA, StroubBenham CA. The measurement of health related quality of life: major dimensions identified by factor analysis. Social Science and Medicine 1990; 31: 925-931.
17. King RB. Quality of life after stroke. Stroke 1996; 27(9): 1467-1472.
18. Zhan L. Quality of life: Conceptual and measurement issues. Journal of Advanced Nursing 1992; 17: 795-800.
19. Gülseren Ş, Koçyiğit H, Erol A, Bay H, Kültür S, Memiş A, Vural N. Huzurevinde yaşamakta olan bir grup yaşlıda bilişsel işlevler, ruhsal bozukluklar, depresif belirti düzeyi ve yaşam kalitesi. Turk J Geriatrics 2000; 3(4): 133-140.
20. Oleson M, Heading C, Shadick KM, Bistodeau JA.Quality of life in long stay institutions in England: nurse and resident perceptions. Journal of Advanced Nursing 1994; 20:23-32.
21. Huang LH. A causal model of life satisfaction among the elderly. Nursing1992; 39 (4): 37-47.
22. Lu L ve Chang CJ. Health and satisfaction among the elderly with chronic conditions: demographic differentials. Kaohsiung Journal of Medicine Science 1998; 14: 139-149.
23. Hawthorne G ve Osborne R. Population norms and meaningful differences for the Assessment of Quality of Life (AQoL) measure. Aust N Z J Public Health. 2005; 29(2):136-142.
24. Yeh SH, Lin LW, Lo SK. A longitudinal evaluation of nursing home care quality in Taiwan. J Nurs Care Qual 2003; 18(3):209-216.
25. Tseng SZ ve Wang RH. Quality of life and related factors among elderly nursing home residents in southern Taiwan. Public Health Nursing 2001; 18(5): 304-311.
26. Hinds C. Personal and contexual factors predicting patient’s reported quality of life: exploring congruancy with Betty Newman’s assumptions. Journal of Advanced Nursing 1990; 15: 456-462.
27. İnal S, Subaşı F, Mungan Ay S, Uzun S, Alpkaya U, Hayran O, Akarcay V. Yaşlıların fiziksel kapasiteleri ve yaşam klaitelrinin değerlendirilmesi. Turk J Geriatrics 2003; 6(3):95-99.

APA	YAZGAN Ç, KORA K, TOPÇUOĞLU V, KUŞÇU K (2006). Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. , 143 - 149.
Chicago	YAZGAN Çağrı,KORA Kaan,TOPÇUOĞLU Volkan,KUŞÇU Kemal Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. (2006): 143 - 149.
MLA	YAZGAN Çağrı,KORA Kaan,TOPÇUOĞLU Volkan,KUŞÇU Kemal Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. , 2006, ss.143 - 149.
AMA	YAZGAN Ç,KORA K,TOPÇUOĞLU V,KUŞÇU K Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. . 2006; 143 - 149.
Vancouver	YAZGAN Ç,KORA K,TOPÇUOĞLU V,KUŞÇU K Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. . 2006; 143 - 149.
IEEE	YAZGAN Ç,KORA K,TOPÇUOĞLU V,KUŞÇU K "Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler." , ss.143 - 149, 2006.
ISNAD	YAZGAN, Çağrı vd. "Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler". (2006), 143-149.

APA	YAZGAN Ç, KORA K, TOPÇUOĞLU V, KUŞÇU K (2006). Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi, 9(3), 143 - 149.
Chicago	YAZGAN Çağrı,KORA Kaan,TOPÇUOĞLU Volkan,KUŞÇU Kemal Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi 9, no.3 (2006): 143 - 149.
MLA	YAZGAN Çağrı,KORA Kaan,TOPÇUOĞLU Volkan,KUŞÇU Kemal Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi, vol.9, no.3, 2006, ss.143 - 149.
AMA	YAZGAN Ç,KORA K,TOPÇUOĞLU V,KUŞÇU K Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi. 2006; 9(3): 143 - 149.
Vancouver	YAZGAN Ç,KORA K,TOPÇUOĞLU V,KUŞÇU K Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi. 2006; 9(3): 143 - 149.
IEEE	YAZGAN Ç,KORA K,TOPÇUOĞLU V,KUŞÇU K "Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler." Türk Geriatri Dergisi, 9, ss.143 - 149, 2006.
ISNAD	YAZGAN, Çağrı vd. "Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler". Türk Geriatri Dergisi 9/3 (2006), 143-149.