EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma

sesen, harun; Basım, H. Nejat

EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma

H. Nejat BASIM, (Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Harun ŞEŞEN (Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

4 0

Yıl: 2007 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 201 - 213 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma

Öz:

EFQM (European Foundation for Quality Management) Mükemmellik Modeli, Avrupa ve Ulusal Kalite Ödülünü esas alan yapısıyla, ülkemizde toplam kalite felsefesinin uygulamaya taşınmasında önemli bir yönetim aracıdır. Model, tüm kaynakların etkili ve verimli kullanımını, yüksek performansı ve sürekli iyileştirmeyi sağlayacak süreçleri ve bunlar arasındaki ilişkileri : düzenlemektedir. Bu çalışmada EFQM Mükemmellik Modeli uygulamalarının çalışanların mesleki tükenmişliklerini ne ölçüde etkilediği araştırılmıştır. Bu bağlamda, EFQM Mükemmellik Modelini etkili biçimde uygulayan ve 2006 ! yılında Ulusal Kalite Ödülü'nü almış olan bir hastane ile, anılan modeli uygulamayan iki ayrı hastanenin çeşitli kliniklerinde görev yapan 241 hemşirenin mesleki tükenmişlik düzeyleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Sonuçlar, kalite ödülü kazanmış hastanede görev yapan hemşirelerin, duygusal tükenme, düşük kişisel başarı ve genel tükenmişlik düzeylerinin diğer iki hastanedekilere göre daha düşük olduğunu ortaya koymaktadır

Anahtar Kelime: hemşireler tükenmişlik avrupa kalite yönetim vakfı sağlık sektörü

Konular: İş İşletme İşletme Finans

Öz:

EFQM Excellence Model, with its structure based on European and National Quality Awards, is an important management tool in. order to put the total quality management philosophy in practice within Turkey. The model organizes the usage of resources effectively and productively, the processes of high performance arid continous learning and the interactions between all of these components. In this study, to what extent EFQMExcellence Model applications influnce the employee burnout was explored. In this context, the burnout levels of 241 nurses from different clinics of a hospital that won the 2006 National Quality Award as a result of applying the EFQM Excellence Model effectively and two other hospitals not carrying out the model yet were analyzed comparatively. Results showed that the emotional exhaustion, reduced personal accomplishment and general burnout levels of nurses who were working in award winner hospital were significantly lower than those of other two hospitals.

Anahtar Kelime: european foundation quality management (efqm) health sector nurses burnout

Konular: İş İşletme İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Altun, İ. (2002) "Burnout and Nurses" Personal and Professional Values", Nursing Ethics, 9(3), ss.69-278.
Bakker, A. B., Schaufeli, W. B., Demerouti, E., Janssen, P. M. P., Van Der Hülst, R. ve Brouwer, J. (2002) "Using Equity Theory To Examine the Difference Between Burnout and Depression", Anxiety, Stress and Coping, ss.247-268.
Cardinell, C. (1981) "Burnout ? Mid-life Crisis ? Let's Understand Ourselves", Contemporary Education, 52(2), 103-108.
Chemiss, C. (1980), Staff Burnout, Job Stres in the Human Service, Sage Publications, Beverly Hills, California.
Cordes, C. L. ve Dougherty, T. W (1993) "A Review and an Integration of Research on Job Burnout", Academy of Management Review, 18, ss.,621-656.
EFQM (2006), www.efqm.org, 20^07.2006.
Ergin C. (1992) "Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması", R. Bayraktar ve İ. Dağ (der.) VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara, ss. 143-154.
Geurts, S. ve Gründerrnann, R. (1999) "Workplace Stres and Stres Prevention in Europe", M. Compier ve C. Cooper (eds.) Preventing Stres, Improving 1.Productivity; European Case Studies in the Workplace, Routledge, London, ss.9-32.
Greenglass, E. R,, Burke, R. i J.: ve Fiksenbaum, L. (2001) "Workload Arid Burnout in Nurses", Journal of Community and Applied Social Psychology, 11, ss.211-215.
Izgar, H. (2001), Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
KalDer (2006), www.kalder.org.tr, 27.07.2006.
Jenkins, R, ve Elliott, P. (2004) "Stressors, Burnout and Social Support: Nurses in Acute Mental Health Settings", Journal of Advanced Nursing, 48(6), ss:622-631.
Lee, H., Song, R., Suk Cho, Y, Lee, G. Z. ve Daly, B. (2003) "A Comprehensive Model For Predicting Burnout in Korean Nurses", Journal of Advanced Nursing, 44(5), ss.534-545.
Leiter,:M; P. (1991) "Coping Patterns as Predictors of Burnout: The Function of Control and Escapist Coping Patterns", Journal of Organizational Behavior, 12, ss.123-144.
Maslach, C. (1982) Burnout, the Cost of Caring; Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey.
Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981) "The Measurement of Experienced Burnout", Journal of Occupational Behaviour, 2, ss.99-113.
Maslach, C. ve Jackson, S.. H. (1984) "Patterns of Burnout Among a National Sample of Public Contact Workers", Journal of Health and Human Resource Administration, 7, ss. 189-212.
Maslach, C,, ;Sçhau;feli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001) "Job Bummtf"I Annual Review ofPsychology, 52, ss.397-422.
Pinikahana, J. ve Happell, B. (2004) "Stres, Burnout and Job Satisfaction in Rural; Psychiatric Nurses: A Victorian Study", Austrilian Journal of Rural Health, 12, ss.120-125.
Rice, P. L. (1992) Stres and Health, Brooks/Cole Publishing, Pacific Grove, California.Rose, J. (1995) "Stress and Residential Staff: Towards an Integration of Existing Research", Mental Handicap Research, 8, ss.220-236.
Rusjan, B. (2005) "Usefulness of the EFQM Excellence Model: Theoretical Explanation of Some Conceptual and Methodological Issues", Total Quality Management, 16, 3, ss. 363-380.
Sandbrook, M. (2001) "Using the EFQM Excellence Model as a Framework for Improvement and Change", Journal of Change Management, 2, 1, ss. 83-90.
Wright, T. A. ve Bonett, D. G. (1997) "The Contribution of Burnout to Work Performance", Journal of Organizational Behavior, 18, ss.491-499.
Wright, T. A. ve Cropanzano, R. (2000) "Pschological Well-being and Job Satisfaction as Predictors of Job Performance", Journal of Occupational Health Psychology, 5, ss.84-94.

APA	Basım H, sesen h (2007). EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. , 201 - 213.
Chicago	Basım H. Nejat,sesen harun EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. (2007): 201 - 213.
MLA	Basım H. Nejat,sesen harun EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. , 2007, ss.201 - 213.
AMA	Basım H,sesen h EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. . 2007; 201 - 213.
Vancouver	Basım H,sesen h EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. . 2007; 201 - 213.
IEEE	Basım H,sesen h "EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma." , ss.201 - 213, 2007.
ISNAD	Basım, H. Nejat - sesen, harun. "EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma". (2007), 201-213.

APA	Basım H, sesen h (2007). EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 201 - 213.
Chicago	Basım H. Nejat,sesen harun EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 21, no.1 (2007): 201 - 213.
MLA	Basım H. Nejat,sesen harun EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.21, no.1, 2007, ss.201 - 213.
AMA	Basım H,sesen h EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2007; 21(1): 201 - 213.
Vancouver	Basım H,sesen h EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2007; 21(1): 201 - 213.
IEEE	Basım H,sesen h "EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma." Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21, ss.201 - 213, 2007.
ISNAD	Basım, H. Nejat - sesen, harun. "EFQM Mükemmellik Modeli Uygulamalarının Çalışanların Tükenmişlikleri Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma". Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 21/1 (2007), 201-213.