Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme

NAZİK, M. Hamil; ERSOY, Seher

Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme

Seher ERSOY, (Selçuk Üniversitesi, Mesleki Eğitim Fakültesi, Konya, Türkiye)

M. Hamil NAZİK (Gazi Üniversitesi, Mesleki Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

1 0

Yıl: 2006 Cilt: 0 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 313 - 328 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme

Öz:

Bu araştırmada, Ankara ilinin farklı sosyo-ekonomik bölgelerinde, ilköğretim 6., 7., 8. sınıflarda okuyan 12-14 yaşları arasındaki 316 öğrencinin tüketici eğitimi konularını ilişkin bilgi ve tutumlarını ölçmek amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Bu amaçla araştırmacılar tarafından “Tüketici Eğitimi Bilgi Testi” ve “Tüketici Eğitimi Tutum Ölçeği” geliştirilmiştir. Bilgi ve tutum puanlarına göre öğrencilerin tüketici eğitimi bilinç düzeyleri; aile geliri, cinsiyet, sınıf ve ebeveynin eğitim durumu bağımsız değişkenlerine bağlı olarak ölçülmüş ve tartışılmıştır. Yapılan çalışma ile önemli bir tüketici grubu olarak görülen ergenlere örgün eğitim kurumları tarafından tüketici eğitimi verilmesinin gerekliliği açığa çıkarılmıştır.

Anahtar Kelime: ilk öğretim öğrencileri sosyoekonomik durum ebeveyn eğitim düzeyi tüketici bilinci ergenler Ankara Tüketici Eğitimi Tutum Ölçeği tüketici eğitimi Türkiye tüketici korunması Tüketici Eğitimi Bilgi Testi

Öz:

This study has been planned and applied to 316 students at the ages 12-14 educating in the 6th, 7th and 8th classes of primary education in different socio-economical regions of Ankara, in order to measure their knowledge and attitudes towards consumer education. For this purpose, “Consumer Education Knowledge Test” and “Consumer Education Attitude Scale” have been developed by the researchers. According to the points of knowledge and attitude, the students’ consumer education consciousness levels have been measured and discussed in connection with the independent variables of family income, sex, class and parent’s education. By the study done, the requirement to give consumer education to adolescents who are regarded an important consumer group has been revealed.

Anahtar Kelime: consumer education Turkey consumer protection Consumer Education Knowledge Test primary school students socio-economic status parents' educational level consumer awareness adolescents Ankara Consumer Education Attitude Scale

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ABRAMOVITCH, Rona, Jonathan L. FREEDMAN ve Patricia PLINER. (1991). Children and Money: Getting an Allowance, Credit Versus Cash, and Knowledge of Pricing. Journal of Economic Psychology,12(1991); 27-45.
ACAR, Ali. (2000). Gösteriş Tüketimi. Standard, 39 (457), Ocak, 38-50.
D.P.T. (2001). “Tüketicinin Korunması.” Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Ö.İ.K. Raporu. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Yayını.
ATABEK, Erdal. (2002). Erken Büyüyen Çocuklar. İstanbul: Akdeniz Yayıncılık A.Ş.
ATLIOĞLU, Füsun.(1994). Reklam Müzikleri ve Çocuk Üzerindeki Etkileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim (Güzel Sanatlar Eğitimi) Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
BABAOĞUL, Müberra, Hülya ÖZTOP ve Arzu SÖKMEN. (1997). Tüketicilerin, Tüketicinin Korunmasına İlişkin Bilgi ve Görüşlerin Saptanması. Standart,36(431), Kasım, 92-106.
BAYRAKTAR, Meltem ve Yasemin MERT. (1994). Tüketicilerin Çevreye Yönelik Tutumları ve Tüketici Özellikleri. Standard,33(393), Eylül, 25-30.
BOZKURT, Orçun ve Özlem CANSÜNGÜ (KORAY). (2002). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Eğitiminde Sera Etkisi ile İlgili Kavram Yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (23); 67-73.
CERİT, Gülay, Nilay CANPOLAT ve Müberra BABAOĞUL. (2001). Tüketicilerin Gıda Güvenliği ile İlgili Tutum ve Davranışları. Ev Ekonomisi Dergisi,7(8), Haziran; 30-39.
ÇOPUR, Zeynep ve R. Günsel TERZİOĞLU. (2000). Ailelerin Tasarruf ve Yatırım Eğilimlerinin İncelenmesi. Ev Ekonomisi,6(6), Haziran, 41-47.
DEMİRCİ, Aybala. (2001). Kadınların Evsel Katı Atıklar ile İlgili Bilgi Düzeyleri ile Uygulamalarının Saptanması ve Bir Eğitim Modelinin Uygulanması. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Aile Ekonomisi-Beslenme Eğitimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
DURSUN, Yunus. (1993). Gençlerin Tüketicilik Rolünü Kazanmaları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
ERSOY, A. Fuat ve Velittin KALINKARA. (2002). Ailelerin Konut Isıtmada Enerji Verimliliğine Yönelik Tutum ve Davranışları. Mesleki Eğitim Dergisi,4(7), Ocak; 33-48.
ERTEN, Sinan. (2002). Kız ve Erkek Öğrencilerin Evde Enerji Tasarrufu Yapma Davranış Amaçlarının Planlanmış Davranış Teorisi Yardımıyla Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (22); 67-73.
FOXMAN, Ellen R., Patriya S. TANSUHAJ ve Karin M. EKSTROM. (1989). Family Members’s Perceptions of Adolescents’ Influence in Family Decision Making. Journal of Consumer Research, 15, March, 482-491.
FURNHAM, Adrian. (2001). Parental Attitudes to Pocket Money/Allowance for Children. Journal of Economic Psychology,22(2001); 397-422.
GÖNEN, Emine, Özlen ÖZGEN, Yasemin BABEKOĞLU ve Hatun UFUK. (2001). Gençlerin Tüketici Davranışlarının Bir Model Yaklaşımı ile İncelenmesi. H. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,19(1); 137-166.
HIRST, S. (2001). Educators Plus Families Improve Student Learning. NSCD, http://www.nsdc.org/library/results/res11-01hirs.html.
JENSEN, Hans Rask. (1985). The EEC Pilot-Project on Consumer Education in School. Journal of Consumer Studies and Home Economics,9, 1-10.
JOHN, Deborah Roedder. (1999). Consumer Socalization of Children: A Retrospective Look at Twenty-Five Years of Research. Journal of Consumer Research,26, December;183-213.
KASAPOĞLU, M. Aytül. (1997). Çevresel Davranış Modeli. Amme İdaresi Dergisi,30(2), Haziran; 19-29.
KONUK, Gülten ve S. Sevim EREL. (1992). Tüketici Ünite Olarak Ailenin Mal ve Hizmetleri Satın Alma Davranışları ve Bunlara İlişkin Sorunları. Ev Ekonomisi Dergisi,8(5), Ocak; 8-14.
MARTIN, Allen ve Juan Carlos OLIVA. (2001). Teaching Children About Money: Applications of Social Learning and Cognitive Learninig Devolopmental Theories.Journal of Family and Consumer Sciences, 93(2), 26-29.
MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL, Jr. (1977). Formal Consumer Education: An Empirical Assesment. Wisconsin Working Paper 6-77-25. U.S.: Winsconsin University, Madison. Graduate School of Business, June 1.
MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL. (1979). An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.
NAZİK, M. Hamil ve Nevin ŞANLIER (2001). Ailelerin Tüketim Davranışlarına Reklamların Etkisinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Standard,40(476), Ağustos; 80-87.
NAZİK, M. Hamil ve Ateş BAYAZIT. (2004). İlköğretimlerde Tüketici ve Aile Bilimleri Eğitiminin Önemi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirleri. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayını; 2815-2838.
O’NEILL, Barbara. (1992). Youth, Money and Financial Planning. Journal of Home Economics, 3 (84), Fall, 12-17.
ÖZER, Belgin. (1999). Televizyonda Reklam ve Çocuklar. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı Radyo Televizyon Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
ÖZGEN, Özlen ve Hatun UFUK. (1997). Tüketicilerin Ambalaj Tercihleri ve Çevreci Pazarlama İlkelerini Algılamaları. Standard,36(432), Aralık; 114-124.
ÖZMEN, Fatma ve Yakup KOLAY. (2004). Öğrenci Ailelerinin Okuldaki Çocuklarının Eğitimiyle İlgilenme Durumları. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayını; 1303-1328.
ÖZYÜREK, Neşe. (1998). Reklam ve Reklamın Etkileri. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü SBE İşletme Yönetimi Dalı Yüksek Lisans Tezi.
PLINER, Patrcia, Peter DARKE, Rona ABRAMOVITCH, Jonathan FREEDMAN. (1994). Children’s Consumer Behavior in a Store with Unattractive Merchandise: The “Caveat Emptorium”. Journal of Economic Psychology, 15(1994); 449-465.
ROLAND-L‘EVY, Christine.(1990). Economic Socialization: Basis for International Comparisons. Journal of Economic Psychology,11(1990); 469- 482.
SERT, Pınar. (2002). İlköğretim Öğrencilerinin Tüketici Davranışları. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
SHIM, Soyeon ve Kenneth C. GEHRT. (1996). Hisponic and Native American Adolescents: An Exploratory Study of Their Approach to Shopping. Journal of Retailing,72(3), 307-324.
ŞAFAK, Şükran ve Sibel ERKAL. (1995). Ailelerin Evle İlgili Faaliyetlerinde Çevre Korunmasına İlişkin Davranışlarının İncelenmesi. Standard,34(405), Eylül, 84- 89.
TRACHENBERG, J. (1986). Big Spenders: Teenage Division. Forbes,3, November;201-204.
WARD, Scott. (1974). Consumer Socialization. Journal of Consumer Research,1, September:1-14. (MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL.,1979. An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.) den alınmıştır.
WHEELER, Julia Probst ve Nancy E. THOMPSON. (2001). Consumerism in the Classroom: Effective Strategies for Today’s Teenage Consumers. Journal of Family and Consumer Sciences Education,19(2), Fall/Winter; 26-31.
WILLIAMS, Joyce W. (1970). A Gradient of the Economic Concepts of Elementary School Children and Factors Associated with Cognition. Journal of Consumer Affairs,4, Summer; 113-123. (MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL.,1979. An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.) den alınmıştır.
YENER, Müberra. (1990). Tüketici Eğitimi ve Aile Açısından Önemi. Standard,29(346), Ekim;19-21.
YÖRÜKOĞLU, Atalay. (1996). Gençlik Çağı, Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunları. 9. Basım. İstanbul: Özgür Yayınları.

APA	ERSOY S, NAZİK M (2006). Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. , 313 - 328.
Chicago	ERSOY Seher,NAZİK M. Hamil Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. (2006): 313 - 328.
MLA	ERSOY Seher,NAZİK M. Hamil Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. , 2006, ss.313 - 328.
AMA	ERSOY S,NAZİK M Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. . 2006; 313 - 328.
Vancouver	ERSOY S,NAZİK M Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. . 2006; 313 - 328.
IEEE	ERSOY S,NAZİK M "Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme." , ss.313 - 328, 2006.
ISNAD	ERSOY, Seher - NAZİK, M. Hamil. "Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme". (2006), 313-328.

APA	ERSOY S, NAZİK M (2006). Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(16), 313 - 328.
Chicago	ERSOY Seher,NAZİK M. Hamil Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.16 (2006): 313 - 328.
MLA	ERSOY Seher,NAZİK M. Hamil Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.16, 2006, ss.313 - 328.
AMA	ERSOY S,NAZİK M Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2006; 0(16): 313 - 328.
Vancouver	ERSOY S,NAZİK M Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2006; 0(16): 313 - 328.
IEEE	ERSOY S,NAZİK M "Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.313 - 328, 2006.
ISNAD	ERSOY, Seher - NAZİK, M. Hamil. "Ergenlerde Tüketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir İnceleme". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16 (2006), 313-328.