Yıl: 2006 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 63 - 70 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler

Öz:
Amaç: Anne sütü, yaşamın ilk altı ayında bebeğin tüm gereksinimlerini tek başına karşılayan bir üründür. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, yenidoğan döneminde emzirmeye başlama oranları yüksek olmasına karşın ilk 6 ay içinde sadece anne sütü ile beslenme oranları belirgin olarak düşmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda, annenin anne sütü konusunda bilgi durumunun emzirme süresini etkilediği üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmada, annelerin anne sütü konusundaki bilgi durumunun ve psikososyal faktörlerin sadece anne sütü ile beslenme süresine etkisi araştırılmıştır. Yöntem: Çalışmaya miadında, normal, spontan vajinal yolla doğum yapan ve ilk 30 dakika içinde emzirmeye başlayan 300 sağlıklı anne (ort yaş: 25.5±4.7) ve bebekleri alındı. Annelere doğumdan sonra sosyokültürel durumlarını sorgulayan anket ve anne sütünün özellikleri ve yararlarını içeren 10 soruluk bilgi formu uygulandı. Anne sütünün ilk 6 ay boyunca bebek beslenmesinde tek başına yeterli olduğunun bilinmesi koşulu ile en az 8 soruyu doğru yanıtlayanlar bilgi düzeyi 'iyi' olarak değerlendirilirken, toplam doğru sayısı 5-7 olanlar 'orta', 5'ten daha az soruyu doğru yanıtlayanlar 'yetersiz' bilgi düzeyine sahip olarak kabul edildi. İlk değerlendirmeleri doğumdan hemen sonra yapılan bebekler prospektif olarak 15.-30. gün (I. Kontrol), 2.-3. ay (II. Kontrol) ve 6.nci ay sonunda (III. Kontrol) beslenme durumları yönünden değerlendirildi. Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi durumunun ve psikososyal faktörlerin emzirme sürelerine etkisi araştırıldı. Veriler SPSS 11.0 paket programına girilerek değerlendirildi. Analizlerin karşılaştırılmasında Kİ-kare (Chi-square) testi uygulandı. Sonuçların yorumlanmasında ise p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Sadece anne sütü verme oranları I. kontrolde %51, II. kontrolde %28.7, III. kontrolde %17.3 olarak bulundu. Annelerin %46'sının anne sütü konusunda iyi düzeyde, %54'ünün ise orta ve yetersiz düzeyde bilgi sahibi olduğu saptandı. Annenin anne sütü konusunda iyi derecede bilgi sahibi olması ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmeyi etkilemekte idi (p<0.05). Eğitim durumu ortaokul ve üstü olan, doğum öncesi emzirme eğitimi alan, bilgilerini sağlık personeli ve/veya ilgili kaynaklardan alan annelerin anne sütü hakkındaki bilgi durumları diğerlerine göre anlamlı olarak iyi bulundu (p<0.05). Özellikle ilk 6 ayda sadece anne sütünün yeterli olduğunu bilen ve anne sütünün saklanabilme özelliğini bilen annelerin 6. ayda sadece anne sütü verme oranlarının daha yüksek olduğu tespit edildi. Sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen en önemli psikososyal faktörlerin eş ve aile büyüklerinin emzirmeye desteği ve annenin önceki başarılı emzirme deneyimi olduğu saptandı. Sonuç: Annelerin anne sütü konusundaki bilgi durumunun iyileştirilmesi, eğitim düzeyinin yükseltilmesi, doğum öncesi dönemde anne sütü konusunda sağlık personeli tarafından bilgilendirilmeleri halinde ilk altı ayda sadece anne sütü ile beslenme oranlarının arttırılabileceği kanısına varılmıştır.
Anahtar Kelime: Sütçocuğu beslenmesi fizyolojik olayları Bilgi Beslenme araştırmaları Süt, insan Anne sütüyle beslenme Psikoloji Anketler Sağlık bakımı araştırmaları

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum Temel Sağlık Hizmetleri Kadın Araştırmaları Pediatri

Maternal knowledge on breastmilk and psychosical factors influencing exclusive breastfeeding

Öz:
Aim: Breastmilk is an ideal specific food for infants especially in the first 6 months of life. In developing countries, although initiation rates of breastfeeding are high, continuation rates at 6th hionth are behind expectations. Recently, maternal knowledge on breastfeeding is reported to be an important factor on the duration of breastfeeding. The aim of this study is to evaluate the maternal knowledge and psychosocial factors on exclusive breastfeeding. Methods: This prospective study was done on 300 healty mothers (mean age 25.5±4.7 year) who has started breasfeeding after delivery and their babies, born in time with spontaneous delivery. Demographic and sociocultural characteristics of the mothers were stated. A questionnaire including 10 questions about the benefits and the properties of breastmilk was conducted on the mothers. The ones, giving at least 8 correct answers were accepted to be 'well knowledged' while 5-7 correct answers were accepted as 'moderate' and less than 5 correct answers were accepted as 'poor knowledged'. All mothers and their babies were evaluated on their first (15 days-1 month), second (2-3 months) and third visits (6-7 months) for infant feding patterns, maternal knowledge and psychosocial factors influencing on exclusive breastfeeding. Chi-square was used for statistical analysis and p<0.05 was accepted as significant. Results: The exclusive breastfeeding rates were 51%, 28.7% and 17.3% on the first , second and third visits, respectively. Being well-knowledged on breastfeeding was a significantly influencing factor on exclusive breastfeeding (p<0.05). Schooling at least for five years, being informed on breastfeeding prenatally and by medical professionals were statistically important (p<0.05). Mothers who knew that breastmilk was sufficient for infants in the first 6 months and that it could be stored after expressing were more likely to continue exclusive breastfeeding (p<0.05). The most important psychosocial factors were found to be the spouses' and family members' positive attitude and previous breastfeeding experience. Conclusion: Maternal knowledge status on breastfeeding, maternal education and being informed prenatally and by medical professionals are factors influencing exclusive breastfeeding for the first six months of life.
Anahtar Kelime: Psychology Questionnaires Health Care Surveys Infant Nutritional Physiological Phenomena Knowledge Nutrition Surveys Milk, Human Breast Feeding

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum Temel Sağlık Hizmetleri Kadın Araştırmaları Pediatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1.Coşkun T. Anne sütü ile beslenme. Katkı Pediatri Dergisi 2003;2:163-83.
  • 2.Aydoğdu S. Bebek beslenmesinde anne sütü, formula ve inek sütü. SSK Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi 2003; 13:63-71.
  • 3.WHO Global Data Bank. www.who.int/nutrition/db.bfd.htm
  • 4.Türkiye Nüfus ve Sağlık araştırması, HÜNEE, 2003.
  • 5.Taveras EM, Capra AM, Braveman PA, Jensfold NG, Escobar GJ, et al. Clinician support and psychosocial risk factors associated with breastfeeding discontinua¬ tion. Pediatrics 2003;112:108-15. 6.American Academy of Pediatrics Work Group On Breastfeeding: Berastfeeding and the use of human milk. Pediatrics 1997 ;100:1035-9.
  • 7.Kaşif oğlu M, Türkçü F, Arvas A, Gür E, Erginöz E. Anne sütüyle beslenmeye etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2000; 43:239-46.
  • 8.Cernedas JM, Noceda G, Barrera L, Martinez A, Garsd A. Maternal and perinatal factors influencing the duration of exclusive breastfeeding during the first 6 months of life. J Hum Lact 2003;19:136-44.
  • 9.Khassawneh M, Khader YS, Amarin ZO, Alkavajei A. Knowledge, attitude and practice of breastfeeding in the North Jordan :A cross- sectional study. Int Br J 2006;l:44-56.
  • 10.Ludvigsson FJ. Breastfeeding in Bolivia- information and attitudes. BMC Pediatrics 2003;3:123-36.
  • 11.Dallar Y, Er P, Şıklar Z. Annelerin bebeklerin beslenmesi konusuna ilişkin bilgi, tutum ve davranışlan. Ege Pediatri Bülteni 2002;9:175-80.
  • 12.Ertem IO, Votto N, Leventhal JM. The timing and predictors of the early termination of breastfeeding. Pediatrics 2001;107:543-8.
  • 13.McFadden A, Toole G. Exploring women's views of breastfeeding: a focus group study within an area with high levels of socioeconomic deprivation. Mat and Child Nutr 2006;2:156-68.
  • 14.Appoh LY, Krekling S. Maternal nutritional knowledge and child nutritional status in the Volta Region of Ghana. Mat and Child Nutr 2005; 1:100-10.
  • 15.Kronborg H, Vaeth M. The influence of psychosocial factors on the duration of breastfeeding. Scand J Public Health 2004;32:210-6.
  • 16.Dubois L, Girard M. Social determinants of initiation, duration and exclusivity of breastfeeding at the population level: the results of the longitudinal study of development in Quebec (ELDEQ 1998-2002). Can J Public Heath 2003;94:300-5.
  • 17.Arora S, McJunkin C, Wehrer J, Kuhn P. Major factors influencing breastfeeding rates: mother's perception of father's attitude and milk supply. Pediatrics 2000;106:67-71.
APA Bağ Ö, YAPRAK I, HALICIOĞLU O, PARLAK Ö, harputluoğlu n, ASTARCIOĞLU G (2006). Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. , 63 - 70.
Chicago Bağ Özlem,YAPRAK Işın,HALICIOĞLU Oya,PARLAK Özlem,harputluoğlu nilgün,ASTARCIOĞLU Görkem Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. (2006): 63 - 70.
MLA Bağ Özlem,YAPRAK Işın,HALICIOĞLU Oya,PARLAK Özlem,harputluoğlu nilgün,ASTARCIOĞLU Görkem Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. , 2006, ss.63 - 70.
AMA Bağ Ö,YAPRAK I,HALICIOĞLU O,PARLAK Ö,harputluoğlu n,ASTARCIOĞLU G Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. . 2006; 63 - 70.
Vancouver Bağ Ö,YAPRAK I,HALICIOĞLU O,PARLAK Ö,harputluoğlu n,ASTARCIOĞLU G Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. . 2006; 63 - 70.
IEEE Bağ Ö,YAPRAK I,HALICIOĞLU O,PARLAK Ö,harputluoğlu n,ASTARCIOĞLU G "Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler." , ss.63 - 70, 2006.
ISNAD Bağ, Özlem vd. "Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler". (2006), 63-70.
APA Bağ Ö, YAPRAK I, HALICIOĞLU O, PARLAK Ö, harputluoğlu n, ASTARCIOĞLU G (2006). Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi, 16(2), 63 - 70.
Chicago Bağ Özlem,YAPRAK Işın,HALICIOĞLU Oya,PARLAK Özlem,harputluoğlu nilgün,ASTARCIOĞLU Görkem Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi 16, no.2 (2006): 63 - 70.
MLA Bağ Özlem,YAPRAK Işın,HALICIOĞLU Oya,PARLAK Özlem,harputluoğlu nilgün,ASTARCIOĞLU Görkem Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi, vol.16, no.2, 2006, ss.63 - 70.
AMA Bağ Ö,YAPRAK I,HALICIOĞLU O,PARLAK Ö,harputluoğlu n,ASTARCIOĞLU G Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi. 2006; 16(2): 63 - 70.
Vancouver Bağ Ö,YAPRAK I,HALICIOĞLU O,PARLAK Ö,harputluoğlu n,ASTARCIOĞLU G Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler. İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi. 2006; 16(2): 63 - 70.
IEEE Bağ Ö,YAPRAK I,HALICIOĞLU O,PARLAK Ö,harputluoğlu n,ASTARCIOĞLU G "Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler." İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi, 16, ss.63 - 70, 2006.
ISNAD Bağ, Özlem vd. "Annelerin anne sütü hakkındaki bilgi düzeyi ve sadece anne sütü ile beslenmeyi etkileyen psikososyal faktörler". İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi 16/2 (2006), 63-70.